I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT
- Nhận biết được những thuận lợi, khó khăn của điều kiện đất đai, KH đối với việc trồng cây CN và chăn nuôi trâu bò ở Tây nguyên.
- Trình bày được những đặc điểm tiêu biểu về hoạt động sản xuất của người dân ở Tây Nguyên: trồng cây công nhiệp lâu năm và chăn nuôi gia súc lớn.
- Góp phần phát triển các năng lực - PC:
+ Năng lực tự chủ, tự học: Tự tìm hiểu kiến thức qua nội dung bài kết hợp khai thác mạng intonet.
+ Có ý thức tôn trọng, bảo vệ thành quả lao động của người dân
* GD BVMT:
- Sự thích nghi và cải tạo môi trường của con người ở miền núi và trung du + Làm nhà sàn để tránh ẩm thấp và thú dữ
+ Trồng trọt trên đất dốc
+ Khai thác khoáng sản, rừng, sức nước + Trồng cây công nghiệp trên đất ba dan
- Một số dặc điểm chính của môi trường và TNTN và việc khai thác TNTN ở miền núi vàt trung du (rừng, khoáng sản, đất đỏ ba dan, sức nước..)
* GD TKNL:
- Tây Nguyên có nguồn tài nguyên rừng hết sức phong phú, cuộc sống của người dân nơi đây dựa nhiều vào rừng: củi đun, thực phẩm...Bởi vậy, cần giáo dục học sinh tầm quan trọng của việc bảo vệ và khai thác hợp lí rừng, đồng thời tích cực tham gia trồng rừng.
* CV 3969: Dạy gộp 2 bài 7 và 8 thành 1 tiết: tên bài “Hoạt động sản xuất của người dân ở Tây Nguyên”.
Bài 7. Hoạt động sản xuất của người dân ở Tây Nguyên
Bài 8. Hoạt động sản xuất của người dân ở Tây Nguyên (Tiếp) Mỗi bài tinh giản như sau:
Bài 7. Không yêu cầu: Hình 2 cho biết loại cây trồng nào có ở Buôn Ma Thuột?
Tìm vị trí của địa phương này trên bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam.(trang 88) - Ở Tây Nguyên voi được nuôi để làm gì (trang 89)? - Trả lời câu hỏi 3 (trang 89) Bài 8. Không yêu cầu: Quan sát hình 6 và 7, em hãy mô tả rừng rậm nhiệt đới và rừng khộp (tr91)
Giảm tải: Không yêu cầu mô tả đặc điểm, chỉ cần biết sông ở Tây Nguyên có nhiều thác ghềnh, có thể phát triển thủy điện.
Thay đổi bảng số liệu cây trồng năm 2001 trong SGK bằng bằng số liệu cây trồng, năm 2017:
Cây CN Diện tích (ha) Cà phê 567 800 Cao su 215 348
Chè 18 000
Hồ tiêu 71 000
Thay đổi bảng số liệu vật nuôi năm 2001 trong SGK bằng bằng số liệu vật nuôi năm 2017:
Vật nuôi Số lương ( con)
Bò 718 745
Trâu 94 000
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:
- GV: + Bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam - HS: Sách vở, đồ dùng môn học.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1- HĐ Mở đầu: (5’)
-TC cho HS chơi trò chơi đố bạn
+ Kể tên các dân tộc đã sống từ lâu đời ở Tây Nguyên?
+ Trang phục, lễ hội ở Tây Nguyên có gì độc đáo?
-NX, tuyên dương
HS chơi - nhận xét.
GV giới thiệu dẫn vào bài mới Trong tiết học trước chúng ta đã biết được trang phục và lễ hội của người dân ở Tây Nguyên. Giờ học này các em sẽ tìm hiểu về HĐ sản xuất của họ.
2- HĐ Hình thành kiến thức mới:
GV: Để biết được người dân ở Tây Nguyên trồng những loại cây gì chúng ta cùng tìm hiểu trồng cây công nghiệp trên đất Ba-dan
HĐ1. Trồng cây công nhiệp trên đất ba dan. (Trang 88) 15’
- Hướng dẫn hs xem bản đồ. qs H1/SGK:
+ Kể tên những loại cây trồng chính ở Tây Nguyên và chúng thuộc loại cây gì?
+ Cây công nhiệp lâu năm nào được trồng nhiều nhất ở đây?
(quan sát bảng số liệu ) Cây CN Diện tích
(ha)
- Hs xem và q/sát hình 1 trong SGK.
- HS đọc mục 1 trong SGK, rồi trả lời:
+ Những loại cây trồng chính ở TN là cao su, cà phê, hồ tiêu, chè,... Chúng thuộc loại cây công nghiệp.
+ Cây công nhiệp lâu năm được trồng nhiều nhất ở Tây Nguyên là cây cà phê với diện tích là 567 800 ha.
Cà phê 567 800 Cao su 215 348
Chè 18 000
Hồ tiêu 71 000
+ Tại sao Tây Nguyên lại thích hợp cho việc trồng cây công nhiệp?
- Sự hình thành đất đỏ ba dan: Xưa kia nơi này đã từng có núi lửa hoạt động. …
- Cho HS quan sát tranh ảnh
+ Các em biết gì về cà phê Buôn Ma Thuột?
+ Hiện nay, khó khăn lớn nhất trong việc trồng cây ở Tây Nguyên là gì?
+ Người dân ở Tây Nguyên đã làm gì để khắc phục khó khăn này?
+ Tây Nguyên thích hợp cho việc trồng cây công nhiệp vì những cây công nhiệp rất phù hợp với vùng đất đỏ ba dan, tơi xốp, phì nhiêu.
- Đại diện trình bày kq trước lớp.
- Cả lớp theo dõi, nhận xét, bổ sung.
- Hs q/sát tranh H2 trong SGK,
+ Cà phê BMThuột thơm ngon, nổi tiếng không chỉ ở trong nước mà còn ở nước ngoài.
+ Hiện nay, khó khăn lớn nhất trong việc trồng cây ở Tây Nguyên là tình trang thiếu nước vào mùa khô.
+ Người dân ở Tây Nguyên phải dùng máy bơm hút nước ngầm lên để tưới cho cây.
GV: Đất đỏ ba-dan tơi xốp rất thích hợp để Tây Nguyên trồng các loại cây công nghiệp lâu năm, mang lại nhiều giá trị kinh tế cao hơn.
- Ngoài trồng các loại cây công nghiệp, người dân Tây Nguyên còn chăn nuôi các loại gia súc nào chúng ta cùng tìm hiểu phần 2
HĐ2. Chăn nuôi trên đồng cỏ (Trang 89) 15’
- Cho hs thảo luận theo từng cặp:
Vật nuôi
Số lương ( con)
Bò 718 745
Trâu 94 000
+ Kể tên những vật nuôi chính ở TNguyên?
+ Con vật nào được nuôi nhiều ở TN?.
+ Tây Nguyên có những thuận lợi nào để phát triển chăn nuôi trâu, bò?
- GV nhận xét và hoàn thiện phần trình bày.
? Ở địa phương em chăn nuôi gia súc gì?
- Hs qs lược đồ 1 số cây trồng và vật nuôi, bảng số liệu vật nuôi ở TNguyên
+ ……. là bò, trâu, voi.
+ … là bò với số lượng 476.000 con.
+ Ở TN có những đồng cỏ xanh tốt, thuận lợi để p/triển chăn nuôi trâu, bò.
- 2 Hs nêu HĐ3: Khai thác sức nước: (Trang 91)
- Yêu cầu HS quan sát lược đồ các sông chính ở Tây Nguyên và thảo luận trả lời các câu hỏi sau:
+ Nêu tên và chỉ một số con sông chính ở Tây Nguyên trên bản đồ.
- HS tiến hành thảo luận nhóm.
- TBHT điều hành báo cáo kết quả, nhận xét, bổ sung.
+ Các con sông chính ở Tây Nguyên là: sông Xê Xan, sông Ba, sông Đồng
+ Những con sông này bắt nguồn từ đâu và chảy ra đâu?
+ Tại sao các sông ở Tây Nguyên lắm thác ghềnh?
+ Người dân Tây Nguyên khai thác sức nước để làm gì?
+ Các hồ chứa nước do nhà nước và nhân dân xây dựng còn có tác dụng gì?
- Chỉ vị trí nhà máy thủy điện Y- a- li trên lược đồ hình 4 và cho biết thủy điện Y- a-li nằm trên con sông nào ?
- GV sửa chữa, giúp HS hoàn thiện phần trình bày.
- GV gọi HS chỉ 3 con sông Xê Xan, Ba, Đồng Nai và nhà máy thủy điện Y- a- li trên bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam.
Nai, sông Xrê Pôk.
+ Bắt nguồn từ phía Tây và đổ ra biển.
+Vì các sông ở đây chảy qua nhiều vùng có độ cao khác nhau nên lòng sông lắm thác ghềnh.
+ Sản xuất ra điện, phục vụ đời sống con người.
+ Giữ nước, hạn chế những cơn lũ bất thường.
+ Nhà máy thủy điện Y- a- li nằm trên sông Xê Xan
- HS lên chỉ tên 3 con sông.
* GV kết luận: Tây Nguyên là nơi bắt nguồn của nhiều con sông. Địa hình với nhiều cao nguyên xếp tầng đã khiến cho các dòng sông lắm thác ghềnh, sức nước của các nhà máy thuỷ điện, trong đó phải kể đến nhà máy thuỷ điện Y-a-li.
HĐ2: Rừng và việc khai thác rừng ở Tây Nguyên:
+ Tây Nguyên có những loại rừng nào?
+ Vì sao ở Tây Nguyên lại có các loại rừng khác nhau?
- Nhận xét, bổ sung.
* Tìm hiểu vai trò của rừng và việc bảo vệ rừng
- HS đọc mục 2, q/s H8,9,10/SGK và vốn hiểu biết của mình trả lời các câu hỏi sau:
+ Rừng ở Tây Nguyên có giá trị gì?
+ Gỗ được dùng để làm gì ?
+ Kể các công việc cần phải làm trong quy trình sản xuất ra các sản phẩm đồ gỗ.
+ Nêu nguyên nhân và hậu quả của việc mất rừng ở Tây Nguyên?
+ Tây Nguyên có nhiều loại rừng;
rừng rậm nhiệt đới, rừng khộp.
+ Do điều kiện khí hậu mà TN có các loại rừng khác nhau.
+ Rừng cho ta nhiều gỗ và lâm sản quý.
+ Dùng để làm mộc.
+ Cưa, xẻ..
+ Khai thác rừng bừa bãi đốt phá rừng làm nương rẫy một cách không hợp lí không những làm mất rừng mà còn làm cho đất bị xói mòn, hạn hán và lũ lụt tăng. Ảnh hưởng xấu đến môi trường và sinh hoạt của con người.
+ Du canh: là hình thức trồng trọt với
+ Thế nào là du canh, du cư? kĩ thuật lạc hậu làm cho độ phì của đất chống cạn kiệt. Vì vậy phải luôn luôn thay đổi địa điểm trồng trọt từ nơi này đến nơi khác.
+ Du cư: hình thức sinh sống lang thang, không có nơi cư trú nhất định.
* GV kết luận: Tây Nguyên có 2 mùa mưa, khô rõ rệt nên cũng có 2 loại rừng đặc trưng. Rừng Tây Nguyên cho ta nhiều sản vật, nhất là gỗ. Tuy nhiên việc khai thác rừng bừa bãi với nhiều nguyên nhân khác nhau đã và đang ảnh hưởng tới môi trường và con người.
3- HĐ Vận dụng. (5’)
- Chúng ta cần phải làm gì để bảo vệ rừng?
+ Em có nhận xét gì về con người ở Tây Nguyên?
+ Để Tây Nguyên ngày càng giàu đẹp, Nhà nước và các dân tộc ở đây đã và đang làm gì?
* Củng cố - Dặn dò
- Nêu một số hoạt động sản xuất chính của người dân ở Tây Nguyên?
* Xem 1 số h/a về cây cà phê, voi
- Nxét tiết học. VN chuẩn bị bài tiếp theo.
- Trồng lại rừng ở những nơi đất trống, đồi trọc.
+ Khỏe mạnh, rắn rỏi, hát hay, yêu thích nghệ thuật.
+ Để Tây Nguyên ngày càng giàu đẹp, Nhà nước và các dân tộc ở đây đang chung sức xây dựng phát triển kinh tế, vận động người dân trên mọi miền đất nước đến Tây Nguyên khai hoang phát triển vùng kinh tế mới
2 Hs nêu
IV. ĐIỀU CHỈNH SAU BÀI DẠY.
….……….……….
NS: 06 / 11 / 2021
NG: 12 / 11 / 2021 Thứ sáu ngày 12 tháng 11 năm 2021
TOÁN