Khơng chỉ đem đến cơ hội cho ngành thủy sản, theo nghiên cứu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Hiệp định EVFTA sẽ giúp kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU tăng thêm khoảng 20% vào năm 2020; 42,7% vào năm 2025 và 44,37% vào năm 2030 so với khơng cĩ Hiệp định. Đồng thời, kim ngạch nhập khẩu từ EU cũng tăng nhưng với tốc độ thấp hơn xuất khẩu, cụ thể là khoảng 15,28% vào năm 2020; 33,06%
vào năm 2025 và 36,7% vào năm 2030. Về mặt vĩ mơ, EVFTA gĩp phần làm GDP của Việt Nam tăng thêm ở mức bình quân 2,18-3,25% (năm 2019-2023); 4,57-5,30% (năm 2024-2028) và 7,07-7,72% (năm 2029-2033).
Nhiều lĩnh vực như dệt may, da giày cũng đang đặt nhiều kỳ vọng vào Hiệp định mới này. Thị trường EU chiếm tỷ trọng lớn trong tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành giày dép Việt Nam và luơn luơn ở mức trên 30%. Tuy nhiên trong những năm vừa qua, tỷ trọng cĩ xu hướng suy giảm, Hiệp định EVFTA là cơ hội tốt để nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành giày dép Việt Nam vào thị trường này. Bên cạnh đĩ, doanh nghiệp dệt may cĩ thêm nhiều dư địa để tăng thêm thị phần của mình, đặc biệt là các quốc gia Campuchia, Bangladesh đang được hưởng các chế độ thuế quan tốt hơn Việt Nam, đây cũng là cơ hội để tăng trưởng mạnh hơn ở thị trường tiêu thụ hàng hĩa dệt may lớn nhất thế giới.
2. EVFTA - Những ngành nghề nào sẽ gặp thách thức
Mở rộng thị trường xuất khẩu với các mặt hàng chiến lược và cĩ lợi thế, nhờ các cam kết cắt giảm thuế quan, đa dạng hĩa nguồn cung cấp nguyên liệu đầu vào cho sản xuất nơng nghiệp. Đây là hai trong số nhiều cơ hội EVFTA cĩ thể đem lại cho ngành nơng nghiệp của Việt Nam. Tuy nhiên, để biến những cơ hội trên thành con số tăng trưởng cụ thể thì khơng hề đơn giản. Khi EVFTA cĩ hiệu lực, nhiều ngành hàng sẽ chịu áp lực cạnh tranh trực tiếp. Điều đĩ là hồn tồn cĩ cơ sở vì theo EVFTA, Việt Nam sẽ cắt giảm 24% các dịng thuế nhập khẩu nơng sản về 0% ngay năm đầu và cắt giảm đến 99% sau 10 năm. Các ngành hàng gia cầm, chăn nuơi lợn, sữa và sản phẩm từ sữa sẽ chịu áp lực cạnh tranh nhiều nhất. Từ đĩ, cần phải nâng cao năng suất vật nuơi, giảm giá thành sản phẩm chăn nuơi và đảm bảo các sản phẩm chăn nuơi phải an tồn dịch bệnh, an tồn vệ sinh thực phẩm, ngành chăn nuơi phải liên kết theo một chuỗi khép kín.
Ngồi ra, xuất khẩu nơng sản cịn phải đối mặt với một thách thức khác đĩ là các nước tham gia hiệp định cĩ thể giảm thuế suất, nhưng lại nâng cao các hàng rào phi thuế quan. Đặc biệt, các hàng rào này thậm chí cĩ thể được tăng lên hoặc bị lạm dụng, trong xu hướng thuế quan đã bị giảm đi rồi thì tính đến các biện pháp khác, cho nên các doanh nghiệp Việt Nam cần để ý đến vấn đề này.
Muốn được hưởng ưu đãi từ thuế khi vào EU, nơng sản Việt Nam cần phải tuân thủ quy định ngày càng nghiêm ngặt của từng nước nhập khẩu về truy xuất nguồn gốc, vấn đề sở hữu trí tuệ, an tồn thực phẩm, minh bạch hĩa thơng tin về lao động.
Và để tương xứng với những gì phía bạn đang mở cửa thì Việt Nam cũng sẽ phải đưa ra những cam kết xĩa bỏ về thuế quan và mở rộng đầu tư cho các doanh nghiệp thuộc EU. Nhiều doanh nghiệp châu Âu cũng cĩ những bước chuẩn bị để đĩn đầu cơ hội này. Theo khảo sát về chỉ số mơi trường kinh doanh được Eurocham (Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam) thực hiện vào quý 4/2018: 76% doanh nghiệp châu Âu phản ánh tình hình kinh doanh của họ tại Việt Nam là xuất sắc và tốt. Bên cạnh đĩ, 72% doanh nghiệp đồng ý EVFTA sẽ giúp Việt Nam trở thành trung tâm của các doanh nghiệp châu Âu trong khối ASEAN.
Ngay khi EVFTA cĩ hiệu lực, gần 50% dịng thuế đang áp lên hàng xuất khẩu của EU sang Việt Nam sẽ được xĩa bỏ ngay. Các loại máy mĩc hiện đại sẽ cĩ giá cạnh tranh hơn rất nhiều, đây là một lợi thế rất lớn của Việt Nam khi trở thành trung tâm sản xuất của cả khu vực. Theo Eurocham, hiện nhiều doanh nghiệp châu Âu mong muốn quá trình phê chuẩn EVFTA tại mỗi bên sẽ diễn ra nhanh để cĩ thể biến cơ hội thành
“trái ngọt”.
Ngồi hiệp định thương mại tự do với Châu Âu thì Việt Nam cũng cĩ nhiều FTA với các quốc gia khác, liên thơng đến nhiều thị trường khác nhau, cho nên khi doanh nghiệp châu Âu đến thị trường Việt Nam sẽ được hưởng lợi. Theo Bộ trưởng Bộ Cơng Thương, EVFTA với nhiều mức cam kết cao nhất cho cả Việt Nam và châu Âu. Các nhà đầu tư châu Âu sẽ cĩ những điều kiện để tiếp cận khơng chỉ gần 100 triệu dân ở thị trường đang phát triển mạnh mẽ như ở Việt Nam, gần 660 triệu dân ở thị trường ASEAN mà cịn những thị trường rộng lớn hơn rất nhiều với Trung Quốc, với Ấn Độ, với Úc và rất nhiều các quốc gia đối tác khác. Ở Việt Nam đang hội tủ đầy đủ những điều kiện thuận lợi nhất để thu hút các khoản đầu tư của các nước đang sở hữu cơng nghệ nguồn, cơng nghệ tiên tiến, thân thiện với mơi trường và phù hợp với chiến lược phát triển của Việt Nam.
Tài liệu tham khảo:
EVFTA cĩ hiệu lực, ngành hàng nào được hưởng lợi? - VTV24 - 27/6/2019
EVFTA tạo lợi thế cho những ngành hàng nào của Việt Nam? - CafeF - Số ra ngày 26/06/2019.