Các kỹ thuật tấn công mạng WLAN khác .1 Tấn công bị động (Passive Attack)

Tấn công bị động (passive) hay nghe lén (sniffing) có lẽ là một phương pháp tấn công WLAN đơn giản nhất nhưng vẫn rất hiệu quả. Passive attack không để lại một dấu vết nào chứng tỏ đã có sự hiện diện của attacker trong mạng vì khi tấn công attacker không gửi bất kỳ gói tin nào mà chỉ lắng nghe mọi dữ liệu lưu thông trên mạng. WLAN sniffer hay các ứng dụng miễn phí có thể được sử dụng để thu thập thông tin về mạng không dây ở khoảng cách xa bằng cách sử dụng anten định hướng. Phương pháp này cho phép attacker giữ khoảng cách với mạng, không để lại dấu vết trong khi vẫn lắng nghe và thu thập được những thông tin quý giá.

Sniffer thường là một phần mềm có thể lắng nghe và giải mã các gói dữ liệu lưu thông trên mạng, sniffer đóng vai trò một hệ thống trung gian và sẽ copy tất cả các gói dữ liệu mà được gửi từ máy A sang máy B, chụp lấy password trong những phiên kết nối của các Client. Vì vậy mạng Wireless rất dễ bị nghe lén so với mạng có dây thông thường.

74

Có nhiều ứng dụng có khả năng thu thập được password từ những địa chỉ HTTP, email, instant message, FTP session, telnet. Những kiểu kết nối trên đều truyền password theo dạng clear text (không mã hóa). Nhiều ứng dụng có thể bắt được cả password hash (mật mã đã được mã hóa bằng nhiều thuật toán như MD4, MD5, SHA,...) truyền trên đoạn mạng không dây giữa client và server lúc client đăng nhập vào. Bất kỳ thông tin nào truyền trên đoạn mạng không dây theo kiểu này đều rất dễ bị tấn công bởi attacker. Tác hại là không thể lường trước được nếu như attacker có thể đăng nhập vào mạng bằng thông tin của một người dùng nào đó và cố tình gây ra những thiệt hại cho mạng.

Hình 2.5 Tấn công bị động

Một attacker có thể ở đâu đó trong bãi đậu xe, dùng những công cụ để đột nhập vào mạng WLAN. Các công cụ có thể là một packet sniffer, hay một số phần mềm miễn phí để có thể crack được WEP key và đăng nhập vào mạng.

2.4.2 Tấn công chủ động (Active Attack).

Attacker có thể tấn công chủ động để thực hiện một số tác vụ trên mạng. Một cuộc tấn công chủ động có thể được sử dụng để truy cập vào server và lấy được những dữ liệu có giá trị hay sử dụng đường kết nối Internet của doanh nghiệp để thực hiện những mục đích phá hoại hay thậm chí là thay đổi cấu hình của hạ tầng mạng. Bằng cách kết nối với mạng

75

không dây thông qua AP, attacker có thể xâm nhập sâu hơn vào mạng hoặc có thể thay đổi cấu hình của mạng. Ví dụ, một attacker có thể sửa đổi để thêm MAC address của attacker vào danh sách cho phép của MAC filter (danh sách lọc địa chỉ MAC) trên AP hay vô hiệu hóa tính năng MAC filter giúp cho việc đột nhập sau này dễ dàng hơn. Admin thậm chí không biết được thay đổi này trong một thời gian dài nếu như không kiểm tra thường xuyên.

Một số ví dụ điển hình của active attack có thể bao gồm các Spammer (kẻ phát tán thư rác) hay các đối thủ cạnh tranh muốn đột nhập vào cơ sở dữ liệu của công ty. Một spammer có thể gởi một lúc nhiều mail đến mạng của gia đình hay doanh nghiệp thông qua kết nối không dây WLAN. Sau khi có được địa chỉ IP từ DHCP server, attacker có thể gởi cả ngàn bức thư sử dụng kết nối internet của chúng ta mà chúng ta không hề biết. Kiểu tấn công này có thể làm cho ISP ngắt kết nối email của chúng ta vì đã lạm dụng gởi nhiều mail mặc dù không phải lỗi của chúng ta.

Hình 2.6 Tấn công chủ động

Một khi attacker đã có được kết nối không dây vào mạng của chúng ta, hắn có thể truy cập vào server, sử dụng kết nối WAN, Internet hay truy cập đến laptop, desktop người dùng. Cùng với một số công cụ đơn giản, attacker có thể dễ dàng thu thập được những thông tin quan trọng, giả mạo người dùng hay thậm chí gây thiệt hại cho mạng bằng cách cấu hình sai. Dò tìm server bằng cách quét cổng, tạo ra phiên làm việc NULL để chia sẽ

76

hay crack password, sau đó đăng nhập vào server bằng account đã crack được là những điều mà attacker có thể làm đối với mạng của chúng ta.

2.4.3 Tấn công theo kiểu người đứng giữa (Man in the middle Attack (MITM)

Tấn công theo kiểu Man-in-the-middle là trường hợp trong đó attacker sử dụng một AP để đánh cắp các node di động bằng cách gởi tín hiệu RF mạnh hơn AP thực đến các node đó. Các node di động nhận thấy có AP phát tín hiệu RF tốt hơn nên sẽ kết nối đến AP giả mạo này, truyền dữ liệu có thể là những dữ liệu nhạy cảm đến AP giả mạo và attacker có toàn quyền xử lý. Đơn giản là kẻ đóng vai trò là một AP giả mạo đứng giữa tất cả các Client và AP thực sự, thậm chí các Client và AP thực không nhận thấy sự hiện diện của AP giả mạo này.

Để làm cho client kết nối lại đến AP giả mạo thì công suất phát của AP giả mạo phải cao hơn nhiều so với AP thực trong vùng phủ sóng của nó. Việc kết nối lại với AP giả mạo được xem như là một phần của roaming nên người dùng sẽ không hề biết được. Việc đưa nguồn nhiễu toàn kênh (all-band interference - chẳng hạn như bluetooth) vào vùng phủ sóng của AP thực sẽ buộc client phải roaming.

Attacker muốn tấn công theo kiểu Man-in-the-middle này trước tiên phải biết được giá trị SSID là các client đang sử dụng (giá trị này rất dễ dàng có được bằng các công cụ quét mạng WLAN). Sau đó, attacker phải biết được giá trị WEP key nếu mạng có sử dụng WEP.

Kết nối upstream (với mạng trục có dây) từ AP giả mạo được điều khiển thông qua một thiết bị client như PC card hay Workgroup Bridge. Nhiều khi, tấn công Man-in-the-middle được thực hiện chỉ với một laptop và 2 PCMCIA card. Phần mềm AP chạy trên máy laptop nơi PC card được sử dụng như là một AP và một PC card thứ 2 được sử dụng để kết nối laptop đến AP thực gần đó. Trong cấu hình này, laptop chính là man-in-the-middle (người ở giữa), hoạt động giữa client và AP thực. Từ đó attacker có thể lấy được những thông tin giá trị bằng cách sử dụng các sniffer trên máy laptop.

Điểm cốt yếu trong kiểu tấn công này là người dùng không thể nhận biết được. Vì thế, số lượng thông tin mà attacker có thể thu được chỉ phụ thuộc vào thời gian mà attacker có

77

thể duy trì trạng thái này trước khi bị phát hiện. Bảo mật vật lý (Physical security) là phương pháp tốt nhất để chống lại kiểu tấn công này.

Hình 2.7 Tấn công theo kiểu người đứng giữa 2.4.4 Giả mạo AP (Rogue Access Point)

Giả mạo AP là kiểu tấn công “man in the middle” cổ điển. Đây là kiểu tấn công mà Attacker đứng ở giữa và trộm lưu lượng truyền giữa 2 nút. Kiểu tấn công này rất mạnh vì attacker có thể lấy đi tất cả lưu lượng đi qua mạng. Rất khó khăn để tạo một cuộc tấn công

“man in the middle” trong mạng có dây bởi vì kiểu tấn công này yêu cầu truy cập thực sự đến đường truyền. Trong mạng không dây thì lại rất dễ bị tấn công kiểu này. Attacker cần phải tạo ra một AP thu hút nhiều sự lựa chọn hơn AP chính thống. AP giả này có thể được thiết lập bằng cách sao chép tất cả các cấu hình của AP chính thống đó là: SSID, địa chỉ MAC,...

Bước tiếp theo là làm cho nạn nhân thực hiện kết nối tới AP giả. Cách thứ nhất là đợi cho nguời dùng tự kết nối. Cách thứ hai là gây ra một cuộc tấn công từ chối dịch vụ DoS trong AP chính thống do vậy nguời dùng sẽ phải kết nối lại với AP giả. Trong mạng 802.11 sự lựa chọn AP được thực hiện bởi cường độ của tín hiệu nhận. Điều duy nhất attacker phải thực hiện là chắc chắn rằng AP của mình có cường độ tín hiệu mạnh hơn cả. Để có được điều đó attacker phải đặt AP của mình gần nạn nhân hơn là AP chính thống hoặc sử dụng kỹ thuật anten định hướng. Sau khi nạn nhân kết nối tới AP giả, nạn nhân vẫn hoạt động

78

như bình thường do vậy nếu nạn nhân kết nối đến một AP chính thống khác thì dữ liệu của nạn nhân đều đi qua AP giả. Attacker sẽ sử dụng các tiện ích để ghi lại mật khẩu của nạn nhân khi trao đổi với Web Server. Như vậy, attacker sẽ có được tất cả những gì anh ta muốn để đăng nhập vào mạng chính thống.

Kiểu tấn công này tồn tại là do trong 802.11 không yêu cầu chứng thực 2 hướng giữa AP và nút. AP phát quảng bá ra toàn mạng. Điều này rất dễ bị attacker nghe trộm và do vậy attacker có thể lấy được tất cả các thông tin mà chúng cần. Các nút trong mạng sử dụng WEP để chứng thực chúng với AP nhưng WEP cũng có những lỗ hổng có thể khai thác.

Một attacker có thể nghe trộm thông tin và sử dụng bộ phân tích mã hoá để trộm mật khẩu của người dùng.

2.4.5 Tấn công bằng phương pháp dò tự điển (Dictionary Attack)

Nguyên lý thực hiện: Việc dò mật khẩu dựa trên nguyên lý quét tất cả các trường hợp có thể sinh ra từ tổ hợp của các ký tự. Nguyên lý này có thể được thực thi cụ thể bằng những phương pháp khác nhau như quét từ trên xuống dưới, từ dưới lên trên, từ số đến chữ, vv... Việc quét thế này tốn nhiều thời gian ngay cả trên những thế hệ máy tính tiên tiến bởi vì số trường hợp tổ hợp ra là cực kỳ nhiều. Thực tế là khi đặt một mật mã, nhiều người thường dùng các từ ngữ có ý nghĩa liên quan tới mình. Ví dụ như ngày sinh, tên riêng,... Trên cơ sở đó một nguyên lý mới được đưa ra là sẽ quét mật khẩu theo các trường hợp theo các từ ngữ trên một bộ từ điển có sẵn, nếu không tìm ra lúc đấy mới quét tổ hợp các trường hợp. Bộ từ điển này gồm những từ ngữ được sử dụng trong cuộc sống, trong xã hội, vv.. và nó luôn được cập nhật bổ sung để tăng khả năng “thông minh” của bộ phá mã.

Để ngăn chặn với kiểu dò mật khẩu này, cần xây dựng một quy trình đặt mật khẩu phức tạp hơn, đa dạng hơn để tránh những tổ hợp từ, và gây khó khăn cho việc quét tổ hợp các trường hợp. Ví dụ quy trình đặt mật khẩu phải như sau:

Mật khẩu dài tối thiểu 10 ký tự Có cả chữ thường và chữ hoa

Có cả chữ, số, và có thể là các ký tự đặc biệt như !,@,#,$,..

79

Tránh trùng với tên đăng ký, tên tài khoản, ngày sinh, vv..

Không nên sử dụng các từ ngữ ngắn đơn giản có trong từ điển 2.4.6 Phương thức bắt gói tin (Sniffing)

Hình 2.8 Phương thức bắt gói tin (Sniffing) bằng Wireshark

Sniffing là khái niệm cụ thể của khái niệm tổng quát “Nghe trộm – Eavesdropping” sử dụng trong mạng máy tính. Có lẽ là phương pháp đơn giản nhất, tuy nhiên nó vẫn có hiệu quả đối với việc tấn công WLAN. Bắt gói tin có thể hiểu như là một phương thức lấy trộm thông tin khi đặt một thiết bị thu nằm trong hoặc nằm gần vùng phủ sóng. Tấn công kiểu

80

bắt gói tin sẽ khó bị phát hiện ra sự có mặt của thiết bị bắt gói dù thiết bị đó nằm trong hoặc nằm gần vùng phủ sóng nếu thiết bị không thực sự kết nối tới AP để thu các gói tin.

Việc bắt gói tin ở mạng có dây thường được thực hiện dựa trên các thiết bị phần cứng mạng, ví dụ như việc sử dụng phần mềm bắt gói tin trên phần điều khiển thông tin ra vào của một card mạng trên máy tính, có nghĩa là cũng phải biết loại thiết bị phần cứng sử dụng, phải tìm cách cài đặt phần mềm bắt gói lên đó, vv.. tức là không đơn giản. Đối với mạng không dây, nguyên lý trên vẫn đúng nhưng không nhất thiết phải sử dụng vì có nhiều cách lấy thông tin đơn giản, dễ dàng hơn nhiều. Bởi vì đối với mạng không dây, thông tin được phát trên môi trường truyền sóng và ai cũng có thể thu được.

Những chương trình bắt gói tin có khả năng lấy các thông tin quan trọng, mật khẩu, ...

từ các quá trình trao đổi thông tin trên máy của chúng ta với các site HTTP, email, các instant messenger, các phiên FTP, các phiên telnet nếu những thông tin trao đổi đó dưới dạng văn bản không mã hóa (clear text). Có những chương trình có thể lấy được mật khẩu trên mạng không dây của quá trình trao đổi giữa Client và Server khi đang thực hiện quá trình nhập mật khẩu để đăng nhập. Cũng từ việc bắt gói tin, có thể nắm được thông tin, phân tích được lưu lượng của mạng (Traffic analysis) , phổ năng lượng trong không gian của các vùng. Từ đó mà kẻ tấn công có thể biết chỗ nào sóng truyền tốt, chỗ nào kém, chỗ nào tập trung nhiều máy.

Bắt gói tin ngoài việc trực tiếp giúp cho quá trình phá hoại, nó còn gián tiếp là tiền đề cho các phương thức phá hoại khác. Bắt gói tin là cơ sở của các phương thức tấn công như an trộm thông tin, thu thập thông tin phân bố mạng (wardriving), dò mã, bẻ mã (key crack), ... Biện pháp ngăn chặn bắt gói tin: Vì “bắt gói tin” là phương thức tấn công kiểu bị động nên rất khó phát hiện và do đặc điểm truyền sóng trong không gian nên không thể phòng ngừa việc nghe trộm của kẻ tấn công. Giải pháp đề ra ở đây là nâng cao khả năng mã hóa thông tin sao cho kẻ tấn công không thể giải mã được, khi đó thông tin lấy được sẽ thành vô giá trị đối với kẻ tấn công. Cách tốt nhất để phòng chống Sniffing là mã hóa thông lượng bằng IPSec.