Nguyên hàm - tích phân và các ứng dụng
a.tính tích phân bằng định nghĩa
Phương pháp:
1. Để xác định nguyên hàm của hàm số f(x), Chúng ta cần chỉ ra được hàm số F(x) sao cho:
F’(x) = f(x).
• áp dụng bảng các nguyên hàm cơ bản, các hàm số sơ cấp .
• Neỏu gaởp daùng caờn thửực ủửa veà daùng soỏ muừ phaõn theo coõng thửực: , ( 0)
n mxn =xm m≠
• Neỏu gaởp daùng P x( )n
x thửùc hieọn pheựp chia theo coõng thửực:
, ( ); 1 , ( )
m m
m n
n n n m
x x
x m n m n
x x x
ư
= > = ư < .
• Coõng thửực ủoồi bieỏn soỏ (loaùi 2):
Tớch phaõn daùng:
∫
f g x(
( ) . '( ))
g x dx ẹaởt g(x) = u => g’(x)dx = du ( ( )) '( ) ( )f g x g x dx= f u du
∫ ∫
.2. Một số dạng cơ bản:
1. Sử dụng công thức cơ bản:
1. Daùng :
∫
(ax b dx+ )α (α ≠1,a≠0) ủaởt u = ax + b ⇒du = adx dx=⇒ 1adu(
!) ( )
1( ) 1
1 ( 1)
u ax b
ax b dx u du C C
a a a
α α
α α
α α
+ + +
+ = = + = +
+ +
∫ ∫
2. Daùng :
∫ (
axn+b)
αxnư1dx a, ( ≠0,α ≠1) ủaởt1 1
1 1
1
. . 1
1 (
( )
( 1) ( 1)
u=axn n n
n
n n
b du a n x dx x dx du an
u ax b
ax b x dx u du C C
an na na
α α
α α
α α
ư ư
+ +
ư
+ ⇒ = ⇒ =
+ = = + = +
+ +
∫ ∫
) +3. Daùng:a).
∫
cos sinα xdx(α ≠ ư1) ( ẹaởt1 1
cos sin ) cos sin cos
( 1)
u x du xdx xα xdx u duα α x C
α +
= ⇒ = ư ⇒ = ư = ư +
∫ ∫
+). sin xcos ( 1)
b
∫
α xdx α ≠ ư (ẹaởt1 1
sin cos sin
du=cos xdx sin x 1
u x α xdx u duα α x
α +
= ⇒ ⇒ = = +
∫ ∫
+ C4. Daùng: dx 1ln ( 0)
ax b C a
ax b =a + + ≠
∫
+ Neỏu gaởp : P x( )ax b+ vụựi baọc P x( )≥1 : laứm baứi toaựn chia.
5. Dạng: 2
cos ( )
dx x a btgx+
∫
Đặt2 2
1 1 1
; l
cos cos 2 ( )
dx co s
bdx dx du
u a btgx du du a btgx C
x x b x a btgx b u b
= + ⇒ = ⇒ = = = + +
∫
+∫
n2. Công thức:
( ) '( )
ln
u
u x u a
a u x dx a du C
= = a+
∫ ∫
3. Công thức đổi biến số (loại 1):
Tích phân dạng:
∫
f g x(
( ) . '( ))
g x dx Đặt g(x) = u => g’(x)dx = du ( ( )) '( ) ( )f g x g x dx= f u du
∫ ∫
4. Công thức :
2
2 2
). 1 ln .( 0)
2
). ln
du u a
a C a
u a a u a
b du u u k C
u k
α
= − + ≠
− +
= + + +
+
∫
∫
5. Công thức :
2
2 2
2 2ln x x k k
x k dx + x x k C
+ = + + + +
∫
3. Mét sè d¹ng th−êng gỈp:
1. Tích phân dạng: 2 2
2 2
1). dx 2). (mx+n)dx 3). dx 4). (mx+n)dx ax +bx+c ax +bx+c ax +bx+c ax +bx c
∫ ∫ ∫ ∫
+Tuỳ vào mỗi dạng áp dụng các công thức tính tích phân chỉ trong bảng sau:
Tử số bậc nhất Tử số hằng số Mẫu số không căn
du ln
u C
u = +
∫ ∫
u2du−a2 = 21aln uu−+aa +CMẫu số có căn
du 2
u C
u = +
∫
2 =ln + 2 + +∫
du+ u u k Cu k
Sử dụng hằng đẳng thức:
2 2 2
2 2
2
( ) ( )
2 2
2 2
a a
x ax x
b b
ax bx a x
a a
+ = + −
⎡⎛ ⎞ ⎛ ⎞ ⎤ + = ⎢⎢⎣⎜⎝ + ⎟⎠ −⎜⎝ ⎟⎠ ⎥⎥⎦
4. TÝch ph©n cđa c¸c ph©n thøc h÷u tØ:
3 2
ax b A B C
cx dx ex x x m x n
+ = + +
+ + − −
Giải dạng này ta có hai cách:
− Cách 1: Đồng nhất hai vế: Cho tất cả các hệ số chứa x cùng bậc bằng nhau.
− Cách 2: Gán cho x những giá trị bất kỳ. Thường thì ta chọn giá trị đó là nghiệm của mẫu số
5. TÝch ph©n cđa c¸c hµm sè l−ỵng gi¸c:
1. Dạng:
cos , sinn , 1). cosaxdx=1sin , sinaxdx=-1cos , 2). co sn
a a
nxdx xdx ax C+ ax C+ xdx
∫ ∫ ∫ ∫ ∫
Phương pháp:
n = chẵn : hạ bặc
2
2
1 cos 2
cos 2
1 cos 2
sin 2
sin cos 1sin 2 2 x x
x x
x x x
⎧ = +
⎪⎪
⎪ = −
⎨⎪
⎪ =
⎪⎩
n lẽ:
Viết: cos2p+1xdx=cos2p xcosxdx= −(1 sin2 x) cosp dx Đặt u=sinx⇒du=cosxdx
2. Dạng:
∫
sinmucosnuduu a. m,n cung chẵn: hạ bậc.
b. m,n lẻ (một trong hai số lẻ hay cả hai cùng lẻ).
Nếu m lẻ: Ta viết: sinmu=sinm−1usin thay
1
2 2 2 2
sin u 1 cos u va sinmu (1 cos u)m sin
−
= − = − u
Nếu m, n lẻ: làm như trên cho số mũ nào bé 3. Dạng:
∫
tg xdxn hay∫
cotg xdxnChú ý: ( ) 2 (1 2 ) (1 2 )
cos 2
dx
co s
d tgx dx tg x dx tg x dx tgx C
x x
= = + ⇒
∫
=∫
+ = + Tương tự:
2 2
(cot ) 2 (1 ) (1 )
sin 2
dx
sin
d gx dx cotg x dx cotg x dx cotgx C
x x
= − = − + ⇒
∫
=∫
+ = − + Ngoại trừ: sin ln cos
cosxdx (u=cosx)
tgxdx x C
= x = +
∫ ∫
Để tính:
∫
tg xdxn Phương pháp:Làm lượng (tg x2 +1) xuất hiện bằng cách viết:
2 2 2 2 2 4 2 1 2
*tg xn =tg n− x tg x( + −1) tg n− (tg x+ + + + −1) ... ... ( 1)n−(tg x+ +1) ( 1) 1− n
2 1 2 3 2 2 5 2 2 2 1
*tg n−x=tg n− x tg x( + −1) tg n− (tg x+ + + + −1) ... ... ( 1)n− tgx tg x( + + −1) ( 1)n−tgx 4. Dạng:
∫
(tg x2 +1)dx hay∫
cosdx2n xTa viết:
∫
(tg x2 +1)dx=∫
(tg x2 +1)n−1(tg x2 +1)dxĐặt u = tgx du=(tg x2 +1)dx ⇒
∫
(tg x+1) dx2 n =∫
(u2+1)n−1duChú ý: 12 1 2 (1 2
cos 2n
, dx co s
tg x tg x dx)n
x= +
∫
x =∫
+5. Dạng:
cos
m n
cotg x , or
sin x
m n
tg x dx dx
∫
x∫
Phương pháp:
Nếu n chẵn : Thay
2 2 2 2 2
1 (1 ) ; (1 ) (1 ) ( 1)
cos cos
tgm
n n n
m m
n n
tg x xdx tg x tgx dx tg x tgx tgx dx
x x
= + ⇒
∫
=∫
+ =∫
+ − +Đặt: (1 2)2 2
2 m
n
du=(1+tg x)dx tg x cos x
n
u=tgx ⇒ ⇒
∫
dx=∫
um +u − du Nếu m lẻ và n lẻ : 11 .
cos cos cos
m n
tgx tg x tgx
x x x
−
= − Đặt 1
cos
du= tgx
u cosxdx
= x ⇒ Thay:
1 1
2 1
2 2
2 2 1
1 1 1
1 ( 1) . . ( 1)
cos n cos cos cos
tgmx cos x
m m
n n
tgx dx tgx dx u u du
x x x x
− −
−
= − ⇒
∫
=∫
− − =∫
−6. Dạng:
∫
sinmxcosnxdx;∫
sinmxsinnxdx ; cosmxcosnxdx∫
Aùp dụng các công thức biến đổi:
[ ]
[ ]
[ ]
sin( ) sin( )
cos( ) s( )
cos( ) cos( )
sinmxcosnx=1 2 sinmxsinnx=1
2 cosmxcosnx=1
2
m n x m n x
m n x co m n x
m n x m n x
• + +
• − −
• − +
− +
+
I.
Tính các tích phân bất định.
Bài 1: Dùng các công thức cơ bản tính các tích phân sau:
1/ 2 1 (3x 2x )dx
+ ưx
∫
2/∫
xxư23dx3/ 34
2( x )dx
ưx
∫
4/∫
(3 x3 ư4 x4 + 1x)dx5/
x x
3 2
e (2 e )dx 3 x
ư ư
∫
6/∫
2 .3 4 dxx 2 x 3x7/
∫
cos (1 tx + gx dx) 8/∫
(4sin xưcos x22 )dx9/ 2 x
2 cos dx
∫
2 10/∫
cos x sin x2dx 2Bài 2: Tính các tích phân sau đây:
1/
∫
x(x 1) dxư 10 2/∫
(x 11+ ư(x 1)+2 2)dx3/
∫
x x2+9dx 4/ 4 2 28x dx (x +1)
∫
5/
e3. x
x dx
∫
6/∫
xlndx2x7/
∫
sin 7x.cos 3x.dx 8/∫
cos xdx49/ sin x3 cos xdx
∫
10/∫
sin x.cos x2cos 2x2 dxII: Tính các tích phân xác định sau:
Phương pháp:
( ) ( ) ( ) ( )
b
a b a
f x dx=F x =F b ưF a
∫ .
1. Các phương pháp tính tích phân.
• áp dụng bảng các nguyên hàm cơ bản, các hàm số sơ cấp .
• Tính tích phân bằng phương pháp phân tích.
• Tính tích phân bằng phương pháp đổi biến dạng I.
• Tính tích phân bằng phương pháp đổi biến dạng II.
• Tính tích phân bằng phương pháp đổi biến dạng III.
• Tính tích phân bằng phương pháp tích phân từng phần.
• Tính tích phân bằng phương pháp sử dụng nguyên hàm phụ.
• Một số thủ thuật đổi biến khác, tích phân chứa biểu thức giá trị tuyệt đối...
2. Chứng minh bất đẳng thức tích phân
Để chứng minh bất đẳng thức tích phân , ta thường sử dụng chủ yếu 4 tính chất sau: với các hàm số f(x), g(x) liên tục trên [a;b] ta có:
1. Nếu f x( )≥ ∀ ∈0, x
[ ]
a;b thì b ( ) 0a
f x dx≥
∫
2. Nếu f x( )≥g x( ),∀ ∈x
[ ]
a b; thì b ( ) b ( )a a
f x dx≥ g x dx
∫ ∫
Dấu đẳng thức chi xảy ra khi f(x) = g(x), ∀ ∈x
[ ]
a b;3.
Nếu m≤ f x( )≤M,∀ ∈x[ ]
a b; thì( ) ( ) ( )
b
a
m bưa ≤
∫
f x dx≤M bưa4.
( ) ( ) .b b
a a
f x dx ≤ f x dx
∫ ∫
Bài 1: Tính các tích phân xác định sau:
1/ 2/
2
2 3 4
0
(3x ư2x +4x )dx
∫
1 3 21
( x 3x) dx
ư
∫
ư + 3/4 x
4 0
(3xưe )dx
∫
4/ 2 2 31
x 2x x dx
∫
ư5/
0 2
1
x x 5
x 3 dx
ư
ư ư
∫
ư 6/ 52
dx x 1ư + xư2
∫
7/
1 2 x x 0
e 4
e 2 dx
ư
∫
+ 8/ 2 30
4sin x 1 cos xdx
π
∫
+ 9/3
0
sin x.cos 3xdx
π
∫
10/ 4 226
2tg x 5 sin x dx
π
π
∫
+11/
2
0
cos 2x sin x cos x dx
π
∫ ư
12/ 4 20
sin ( x)dx 4
π
πư
∫
Bài 2: Tính các tích phân có chứa trị tuyệt đối sau:
1/
2
2
x 1 dx
ư
∫
ư 2/ 4 21
x ư6x+9d
∫
x3/
4 2 1
x 3x 2 d
ư
ư +
∫
x 4/ 1 x1
e 1 d
ư
∫
ưx
5/
3
3
(3 x )dx
ư
∫
+ 6/ 0 22
x x 1 dx
ư
∫
+7/
0
cos x dx
∫
π 8/3 4
4
cos 2x 1dx
π
π
∫
+9/
0
cos x sin xdx
∫
π 10/ 3 x0
2 ư4 d
∫
xBài 3: Chứng minh các BĐT sau:
1/
3
0
3
≤∫ x 1dx
+ ≤6
2/ 1 20
4 5
1 2 2
x + dx
≤
∫
≤3/
2 2 0
1 dx 2
x 1
≤ ≤
∫
+ 4/ 2 24
3 sin xdx 5
2 4
π
π
π≤
∫
+ ≤ π5/
3 4
2 4
dx 4 3 2sin x
π
π
π≤ ≤π
∫
ư2
6/2 2 0
3 tg x 3dx
4 2
π
π ≤ ∫ + ≤ π
7/
2 2
sin x 2
0
e dx e 2
π
π ≤ ∫ ≤
π 8/ 2 x 1 2 2x1 1
e
+dx
≤e dx
∫ ∫
9/
2 2
3 2
0 0
sin xdx sin xdx
π π
∫ ≤ ∫
10/ 2 20 0
sin 2xdx 2 sin xdx
π π
∫ ≤ ∫
B: Phương pháp đổi biến:
Phương pháp:
1.
Daùng:∫
R x( 1n,xm1)dxẹaởt
t=xmn1 ⇒ x=t mn ⇒ dx=mntmn-1dt2.
Daùng: R⎡⎢(ax+b) , (1n ax+b)m1 ⎤⎥dx⎣ ⎦
∫
ẹaởt
t=(ax+b) mn1 ax+b=t mn dx=mntmn-1dt⇒ ⇒ a
3.
Daùng : R(lnx)dx∫
xủaởt
u=lnx ⇒ du = dxx ⇒ R(lnx)∫
dxx =∫
R u du( )4.
Daùng:∫
R(e )dxxủaởt
( )du R u u
⇒ ⇒ ⇒
∫
=∫
x x du x
u=e du=e dx dx= R(e )dx u
5.
Daùng :∫
R x( , ax2+bx c dx+ )ẹửa tam thửực
ax2+bx+cveà daùng:
u +m ,u -m2 2 2 2hay.
m -u2 2ẹoồi tớch phaõn thaứnh 1 trong caực daùng sau:
2 2 .
2 2
2 2
1). R(u, m -u )du 2). R(u, m +u )du.
3). R(u, m -u )du.
∫
∫
∫
Neỏu dửụựi daỏu tớch phaõn coự chửựa
2 2
m -u
•
ủaởt
u=msint ⇒ m -u 2 2 =mcost2 2
m +u
•
ủaởt
u=mtgt m +u 2 2 = m⇒ cost
2 2
u -m
•
ủaởt
u= m u -m 2 2 =mtgt cost ⇒6.
Daùng :( ) 2
dx
mx+n ax +bx c
∫
+Gaởp tớch phaõn naứy ủaởt:
t= 1 mx+nBài 1: Tính các tích phân sau bằng phương pháp đổi biến loại I
1/1 2 0
2x dx 1 x
+∫
2/ 4 20
x x +9dx
∫
3/
10
2
dx 5x 1ư
∫
4/ 10
x 1 xdxư
∫
5/
5
0
x. x+4dx
∫
6/ 7 30
x dx x 1+
∫
7/
5
3 2
0
x . x +4dx
∫
8/ 2 3 2 30
3x dx 1 x
+∫
9/
2
x 1
dx 1 eư ư
∫
10/ 4 x1
dx
∫
x.e 11/tgx 2 4
2 0
e dx
cos x
π
∫
+ 12/ e1
1 3ln x x dx
∫
+13/
e 2
1
1 ln x x dx
∫
+ 14/ 60
1 4sin x.cos xdx
π
∫
+15/
4
2 6
cot gx(1 1 )dx sin x
π
π
∫
+ 16/ 2 20
co s x.sin 2xdx
π
∫
17/
/ 6
2 2
0
sin 2x 2sin x cos xdx
π
∫
+ 18/ / 2 230
cos x.sin x 1 sin x dx
π
∫
+ 19/8 2 3
1 dx x x +1
∫
20/ / 3 30
cos x.sin x.dx
π
∫
Bài 2 : Tính tích phân bằng phương pháp đổi biến loại II:
1/
0
2 1
1 x dx
ư
∫
ư 2/3 2
2 3 0
1 dx
(1 x )ư
∫
3/
2
2 2
1
x 4ưx dx
∫
4/ 1 25
dx x 4x
ư
∫
+ +75/
2 2
0 4
dx x +
∫
6/ 4 / 3 232
x 4
x dx
∫
ư7/
1 2 2
dx x x 1
ư
ư
∫
ư 8/6
2 2 3
dx x x ư9
∫
9/
6 2 1
dx x x 1
ư
∫
+ + 10/ 3 2 21
9 3x dx x
∫
+11/
1/ 2
1
1 xdx
ư 1 x +
∫
ư 12/∫
xx22ư+12dx13/
1
2 2
0
dx (x +1)(x +2)
∫
14/ 3 20
dx x +3
∫
Bài 3 : Tính tích phân các hàm số hửu tỉ:
1/
2
1
dx x(2x 1)
+∫
2/ 2 21
dx x
ư6x
+9
∫
3/
2
1
6x 7 x dx
∫
+ 4/ 1 4 20
x dx
x
+x
+1
∫
5/
4 2 3
x 1 dx x 3x 2
+
− +
∫
6/1
2 0
xdx (x 1)
+∫
7/
6
2 2
0
sin 2xdx 2sin x cos x
π
∫ +
8/ 3 26
cos x
sin x 5sin x 6 dx
π
π − +
∫
9/
2
0
dx (x 1)(x
+ +2)
∫
10/ 3 2 21
9 3x dx x
∫
+11/
1/ 2 2 0
dx 4x
−4x
−3
∫
12/ 4 3 242
(x x x 1)dx x 1
+ − +
∫
− 13/2
0
dx (x 1)(x
+ +2)
∫
14/∫ (x x
22001+1) dx
200115/
1/ 2
4 2
0
dx x
−2x
+∫ 1
16/ 1 30
3dx 1 x
+∫
c: Ph−¬ng ph¸p tÝch ph©n tõng phÇn:
Công thức: . . .
b b
b a
a a
u dv=u v − v du
∫ ∫
•
Công thức cho phép thay một tích phân ∫
udvphức tạp bằng 1 tích phân ∫
vduđơn giản hơn.
•
Công thức dùng khi hàm số dưới dấu tích phân có dạng:
−
Dạng tích số:
−
Hàm số logaric.
−
Hàm số lượng giác.
* Dạng
x f(x)nvới f(x) là hàm
ex, ln , sin , cos .x x x•
Khi tính chọn:
−
Hàm số phức tạp đặt bằng u.
−
Hàm số cos tích phân được cho trong bảng tích phân thường dùng làm
dvBµi 1: Dïng ph−¬ng ph¸p tÝch ph©n tõng phÇn h·y tÝnh:
1/ 2/
0
x sin xdx
∫
π 1 2 2x0
(x 1) e dx
+∫
3/
4 2
6
x sin 2xdx
π
∫
π 4/ e 21
(x ln x) dx
∫
5/
4
2 0
x(2cos x 1)dx
π
∫
− 6/ 3 24
xdx sin x
π
∫
π7/
e
2 1/ e
ln x dx (x 1)+
∫
8/ 4 x1
∫
e dx 9/2
4
0
x cos xdx
π
∫
10/ 3 20
ln(x+ x +1)dx
∫
11/ 12/
1
2 2 x 0
(x 1) .e dx+
∫
2 20
(x 1).sin x.dx
π
∫
+13/
2 2 1
ln(1 x) x dx
∫
+ 14/ 40
x.sin x.cos x.dx
π
∫
Bµi 2: TÝnh c¸c tÝch ph©n sau:
1/
e 2 1
ln xdx
∫
x 2/e2
1
x ln xdx
∫
3/
e 2
1
ln x dx x
⎛ ⎞
⎜ ⎟
⎝ ⎠
∫
4/ e 21
ln xdx
∫
5/ 6/
e
2 1
(x ln x) dx
∫
2 x0
e (x sin x)dx
π
∫ +
7/ x 2 8/
0
e sin ( x)dx
π
∫
π x0
e sinxdx 2
∫
π9/
(1 sin x)ex
1 cos x dx +
∫
+10/
2 2 2 23
1 x dx x
∫
+D: øng dông h×nh häc cña tÝch ph©n
Bµi 1: TÝnh diÖn tÝch h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi c¸c ®−êng (P): y = x2 - 2x + 2 ;tiÕp tuyÕn (d) cña nã t¹i ®iÓm M(3;5) vµ Oy.
Bµi 2: TÝnh diÖn tÝch h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi c¸c ®−êng (P): y = x2 + 2x vµ ®−êng th¼ng (d):
y = x + 2.
Bµi 3: Cho hµm sè y =
3x2 5x 5 x 1
− +
− (C) . TÝnh diÖn tÝch h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi (C) ; tiÖm cËn cña nã vµ x = 2 ; x= 3.
Bµi 4: Cho hµm sè y =
(
x 1 x+)(
−2)
2 (C) . TÝnh diÖn tÝch h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi (C) vµ®−êng th¼ng : x - y + 1 = 0.
Bµi 5: Cho hµm sè y =
4
x 2 3
2 −x −2 (C) . TÝnh diÖn tÝch h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi (C) vµ trôc hoµnh.
Bµi 6: TÝnh diÖn tÝch h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi c¸c ®−êng (P): y2 = 4x vµ ®−êng th¼ng d : 4x - 3y - 4 = 0 .
Bµi 7: TÝnh diÖn tÝch h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi c¸c ®−êng (P): y2 + x - 5 = 0 vµ ®−êng th¼ng d : x + y - 3 = 0 .
Bµi 8: TÝnh diÖn tÝch h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi c¸c ®−êng y = 0 ; y = tgx ; y = cotgx (0≤ ≤ πx ).
Bµi 9: TÝnh diÖn tÝch h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi c¸c ®−êng (C): x2 + y2 = 8 vµ ®−êng (P): y2 = 2x .
Bµi 10: TÝnh thÓ tÝch h×nh trßn xoay do h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi c¸c ®−êng : y = 4
x vµ y = -x + 5 quay quanh Ox.
Bµi 11: Cho hµm sè y =
x2 3x x 2 + +3
+ (C) . Gäi (H) lµ phÇn h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi (C) trôc Ox vµ hai ®−êng th¼ng x = -1 , x = 0. TÝnh thÓ tÝch khèi trßn xoay t¹o thµnh khi (H) quay mét vßng xung quanh Ox.
Bµi 12: Cho hµm sè y = x2 x
x 1 + +1
+ (C) . Gäi (H) lµ phÇn h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi (C) trôc Ox vµ hai ®−êng th¼ng x = 0, x = 1. TÝnh thÓ tÝch khèi trßn xoay t¹o thµnh khi (H) quay mét vßng xung quanh Ox.
Bµi 13: TÝnh thÓ tÝch vËt thÓ trßn xoay ®−îc t¹o thµnh do h×nh ph¼ng (D) giíi h¹n bëi : y = x, y = 2 - x vµ y = 0 khi ta quay quanh (D) quanh Oy.
Bµi 14: TÝnh thÓ tÝch vËt thÓ trßn xoay ®−îc t¹o thµnh do h×nh ph¼ng (D) giíi h¹n bëi :
y = xex, x = 1 vµ y = 0 ( 0≤ ≤x 1 ) khi ta quay quanh (D) quanh Ox.
Bµi 15: TÝnh thÓ tÝch vËt thÓ trßn xoay ®−îc t¹o thµnh do h×nh ph¼ng (D) giíi h¹n bëi : y =
sinx , y = cosx , x = 2
π vµ (0 x ) 2
≤ ≤ π khi ta quay quanh (D) quanh Ox.
Bµi 16: TÝnh diÖn tÝch h×nh ph¼ng giíi h¹n bëi c¸c ®−êng sau:
1/ y=0; y=x2 −2x vµ x = -1; x = 2.
2/ y= x2−4x+3 vµ y= +x 3 3/
x2
y 4
= − 4 vµ x2
y= 4 2
4/ ln x
y ; y 0; x 1
= 2 x = = vµ x=e. 5/ y=x x2+1;Ox vµ x=1.
E. D¹ng th−êng gÆp trong c¸c k× thi §H-C§
Bµi 1: TÝnh c¸c tÝch ph©n sau:
1/
1 3
2
0 1
x dx x +
∫ 2/
ln 3 30 ( 1)
x x
e dx e +
∫
3/
0
2 3
1
( x 1)
x e x
−
+ +
∫
dx4/
2 6 3 50
1 cos x.sin .cosx x d.
π
∫
− x5/
2 3 2
5 4
dx x x +
∫ 6/
1 3 20
1 x −x dx
∫
7/
2 4
0
1 2 sin 1 2 sin 2
xdx x
π
−
∫
+8/
ln 5 2ln 2 1
x x
e dx e −
∫
9/
ln 5
ln 2
( 1).
1
x x
x
e e
dx e
+
∫
−10/ ∫
2 2 − 2 + −0
(3x 1) x 3x 4 dx
Bµi 2: Cho hµm sè: f(x) =
3 . ( 1)a x
x +bx e +
T×m a, b biÕt f’(0)=-22 vµ
1
0
( ) 5
f x dx=
∫
Bµi 3: TÝnh c¸c tÝch ph©n sau:
1/
2 2 0
x −x dx
∫ 2/
1 3 20
. x x e dx
∫
3/
2
1
1ln .
e x x x dx
∫
+4/ ∫
(cos3x+ x+ −11 x)dx5/
1 2
0( 1) 1
x dx
x+ x+
∫ 6/
20
sin .sin 2 .sin 3 .x x x d
π
∫
x7/
2
4 4
0
cos 2 (sinx x cos x)
π
∫
+ dx8/
2 50
cos x dx.
π
∫
9/ +
∫
3 5 2+
30
x 2x dx
x 1 10/
1
2 3 0
(1 x ) dx−
∫
Bµi 3: TÝnh c¸c tÝch ph©n sau:
1/
2
3 3
0
( cosx sin )x dx
π
∫
−2/
3 8 7 421 2
x dx
x x
+ −
∫
3/
2 21
ln
e
x xdx
∫ 4/
31 eln
xdx
∫
x5/
2
0
4 cos 3sin 1 4 sin 3cos 5
x x
x x dx
π
− +
+ +
∫ 6/
9 31
1 x −xdx
∫
7/
2 3 0
1
3 2
x dx
x +
∫
+8/
1 20
(x +2 )x e dx−x
∫
9/
π
∫
6 + 40
1 tg x
cos2x dx 10/
−
− + + +
∫
31
x 3 3 x 1 x 3 dx Bµi 4: TÝnh c¸c tÝch ph©n sau:
1/
2
0 2 2
xdx
x x
+ + −
∫ 2/
21 2 1
dx x x+
∫
3/
1
2 0
ln(1 ) 1
x dx x +
∫
+4/
20
sin sin cos
x dx
x x
π
∫
+5
0
.sin x xdx
π
∫ 6/
2 2 30
sin x.cos x dx.
π
∫
7/
1
1 3ln .ln
e x x
x dx
∫
+8/
3 3 20
1 x +x dx
∫
9/
− +∫
2 4 2 +0
x x 1
x 4 dx 10/
+ −
∫
3 8 7 42
x dx 1 x 2x Bµi 5: TÝnh c¸c tÝch ph©n sau:
1/
3 5 3
2 0
2 1
x x
dx x
+
∫
+2/
3 30
1ln .
x x dx
x
∫
+3/
1 2 0
(x +1)e dxx
∫ 4/
3 24
cos 1 cos
tgx dx
x x
π
π +
∫
5/
2 2
1
1 2
x dx
− x
⎛ − ⎞
⎜ + ⎟
⎝ ⎠
∫ 6
20
sin 1 cos
x x
xdx
π
∫
+7/
1
01 x
dx +e
∫ 8/
4 20
. x tg xd x
π
∫
9/
π
∫
2 4 + 40
cos2x(sin x cos x)dx 10/
π
⎛ + ⎞
⎜ ⎟
⎝ ⎠
∫
40
1 tgxtg x sin xdx 2
Bµi 6: TÝnh c¸c tÝch ph©n sau:
1/
5
3
(x 2 x 2 )d
−
+ − −
∫
x2/
2 2 20
. ( 2)
x ex
x+ dx
∫
3/
4
1
2
5 4dx
−
∫
x+ +4/
1 2 20
(4x −2x−1).e dx
∫
x5/
2
2 2
0
4 x −x dx
∫ 6/
1 20 2 5
dx x + x+2
∫
7/
2
0
sin 2
cos 1
x dx x
π
∫
+8/
1 20( 1)
x dx x+
∫
9/
π
∫
4 + sin x0
(tgx e cos x)dx 10/
π
∫
2 2 + 20
sin x
x dx sin x 2 cos x.cos
2
Bµi 7: TÝnh c¸c tÝch ph©n sau:
1/
2004 2
2004 2004
0
sin
sin cos
x dx
x x
π
∫
+2/
2 30
4 sin 1 cos
x dx x
π
∫
+3/
2
0
sin 2 .cos 1 cos
x x
x dx
π
∫
+4/
20
sin 2 sin 1 3cos
x x
x dx
π
+
∫
+5/
2 sin 0
(e x cos ) cos .x x
π
+ dx
∫ 6/
3 26
cos
sin 5sin 6
x dx
x x
π
π − +
∫
7/
22 1 xdx x+ x −
∫ 8/
20
co x s dx 7 cos 2x
π
∫
+9/ (
−
+ +
)
0
2 x 3
1
e x 1 dx
∫ x 10/
π
∫
3 2 20
xsin x sin 2x cos x dx Bµi 8: TÝnh c¸c tÝch ph©n sau.
1/
1 2004 1
sin .
x x dx
−
∫ 2/
20
.sin .cos .
x x x
∫
dxπ
3/
2
3 0
.cos . x x dx
∫
π4/
2 4 4 40
cos x cos x sin x
π
∫
+5/
3 2 0
sin cos
x x
x dx
π
∫
+6/
1 20
. x tg xdx
∫
7/ CM:
2 0
0
2
sinx sinx
dx dx
x x
π
π
∫
>∫ 8/ CM:
4 40
sin cos 2 dx
x x
π
π π
∫
+< <
9/
π
∫
2e
3x10/
0
sin 5xdx
π
∫ x c x
2 4
0
os dx