Tiết 41. Cụm danh từ

(1)

(2)

KIỂM TRA BÀI CŨ

Xác định danh từ có trong ví dụ sau?

ba con trâu tấn lúa ấy

DT DT

Vd1:

Vd2:

(3)

TiÕt 43 . côm danh tõ.

(4)

Ví dụ 1 Ví dụ 1

Ngày

Ngày x a x a , có , có hai hai vợ chồng vợ chồng ông lão đánh ông lão đánh cá cá ở ở

với nhau trong

với nhau trong một một túp lều túp lều nát trên bờ biển nát trên bờ biển . .

( Ông lão đánh cá và con cá vàng)( Ông lão đánh cá và con cá vàng)

DTDT DTDT DTDT

hai vợ chồng ụng lóo đỏnh cỏ

Phụ ngữ

DT

(5)

- Cụm danh từ là loại tổ hợp từ

- Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do do danh danh từ từ với một số từ ngữ phụ thuộc với một số từ ngữ phụ thuộc

nó tạo thành.



(6)

Ví dụ 2:

túp lều / một túp lều

một túp lều / một túp lều nát một túp lều / một túp lều nát

túp lều / một túp lều

một túp lều nát / một túp lều nát trên bờ biển một túp lều nát / một túp lều nát trên bờ biển

- Cụm danh từ

- Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình danh có cấu tạo phức tạp hơn một mình danh

từ.

(7)

Ví dụ 3:

Học sinh đang quét lớp.

Những em học sinh ấy đang quét lớp.

CN VN

VN CN

học sinh những em học sinh ấy

- Trong câu,

- Trong câu, cụmcụmdanh từdanh từ hoạt động giống hoạt động giống như một danh từ

như một danh từ .

(8)

- Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo

thành thành



^{Ghi nhớ}

- Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình danh có cấu tạo phức tạp hơn một mình danh từ, nhưng hoạt động trong câu giống như từ, nhưng hoạt động trong câu giống như

một danh từ một danh từ

(9)

ba quả chuối ba quả chuối

Hai con mèo Hai con mèo

một chiếc đồng hồ

(10)

Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng chịu tội.

( Em bé thông minh)

(11)

làng ấy ba thúng gạo nếp

ba con trâu đực ba con trâu ấy

chín con

năm sau

cả làng

chín con

năm sau

cả làng

(12)

chín con

năm sau

cả làng

chín con

năm sau

cả làng

DTDT

(13)

PHẦN TRƯỚC

PHẦN TRUNG TÂM

PHẦN SAU

t2 t1 T1 T2 s1 s2

- Điền các cụm danh từ vừa tìm được vào mô hình của cụm danh từ ?

Thảo luận nhóm( 2 phút)

chín con

cả làng ấy

3

5 6

làng làng cả

ba con đực

ba thúng nếp

chín con năm sau

năm sau

ba con trâu đực

2

làng ấy

1

ba thúng gạo nếp

4

7 ba con trâu đực

trâu

gạo

(14)

Mô hình của cụm danh từ Mô hình của cụm danh từ

PHẦN TRƯỚC TRƯỚC

PHẦN TRUNG PHẦN TRUNG

TÂMTÂM

PHẦNPHẦN SAUSAU

t2t2 t1t1 T1T1 T2T2 s1s1 s2s2 Tất cả

Tất cả nhữngnhững emem học sinhhọc sinh chămchăm

ngoanngoan ấyấy

- Các phụ ngữ ở - Các phụ ngữ ở phần trước bổ phần trước bổ sung cho danh từ sung cho danh từ các ý nghĩa về số các ý nghĩa về số và lượng.

và lượng.

- Các phụ ngữ ở phần - Các phụ ngữ ở phần

sau nêu lên đặc điểm của sau nêu lên đặc điểm của

sự vật mà danh từ biểu sự vật mà danh từ biểu

thị hoặc xác định vị trí thị hoặc xác định vị trí

của sự vật ấy trong không của sự vật ấy trong không

gian hay thời gian.

Danh từ

Có thể có, có thể không

NHẤT THIẾT PHẢI CÓ

Có thể có, có thể không

(15)

Bài tập 1. (trang 118- SGK) Tìm các cụm danh từ trong những câu sau:

a- Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.

b- […] Gia tài chỉ có một lưỡi búa của cha để lại.

c- Đại bàng nguyên là một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ.

(16)

Cụm danh từ gồm:

Cụm danh từ gồm:

- một người - một người chồng thật chồng thật xứng đáng xứng đáng

- một lưỡi búa - một lưỡi búa của cha để lại của cha để lại - một con yêu - một con yêu tinh ở trên núi, tinh ở trên núi, có nhiều phép có nhiều phép lạlạ

PHẦN TRƯỚC PHẦN TRUNG TÂM PHẦN SAU

t2 t1 T1 T2 S1 S2

một chồng thật xứng

đáng

một lưỡi búa của cha để lai

một con yêu tinh ở trên núi có nhiều

phép lạ người

(17)

Bài tập 3

Bài tập 3 - tr 118 - tr 118

Tìm phụ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống trong phần sau

Khi kéo lưới lên, thấy nặng nặng, Lê Thận chắc mẩm Khi kéo lưới lên, thấy nặng nặng, Lê Thận chắc mẩm được mẻ cá to. Nhưng khi thò tay vào bắt cá, chàng được mẻ cá to. Nhưng khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy có một thanh sắt. Chàng vứt luôn thanh sắt chỉ thấy có một thanh sắt. Chàng vứt luôn thanh sắt

…… xuống nước, rồi lại thả lưới ở một chỗ khác.

Lần thứ hai cất lên cũng thấy nặng tay, Thận Lần thứ hai cất lên cũng thấy nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt …...lại chui vào lưới không ngờ thanh sắt …...lại chui vào lưới mình. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần thứ mình. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần thứ

ba, vẫn thanh sắt…… mắc vào lưới ba, vẫn thanh sắt…… mắc vào lưới

(18)

1

4

5 3

6

7

8

9

10 2

(19)

Câu 1: Điền từ còn thiếu vào chỗ trống

……….là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.

a- cụm danh từ b- danh từ

c- cụm động từ

(20)

Câu 2: Cụm danh từ có ý nghĩa thế nào so với danh từ?

a- Giống như một danh từ.

b- Đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình danh từ.

c- Cả a và b đều đúng

(21)

Câu 3: Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho danh từ về:

a- Số và lượng

b- Đặc điểm của sự vật

c- Vị trí của sự vật

(22)

Câu 4: Các phụ ngữ xác định vị trí của sự vật trong không gian và thời gian thuộc phần nào trong cụm danh từ?

a- Phần trước

b- Phần trung tâm

c- Phần sau

(23)

Câu 5: Xác định danh từ trung tâm của cụm danh từ sau:

học sinh ấy

(24)

Câu 6: Xác định phụ trước của cụm danh từ sau:

những học sinh

(25)

Câu 7: Cụm danh từ có cấu tạo đầy đủ gồm:

a-Phần trước, phần trung tâm, phần sau

b- Có trung tâm và phần trước

c- Có trung tâm và phần sau

(26)

Câu 8: Chúc mừng

bạn chọn được ô

may mắn- bạn được

cộng 10 điểm.

(27)

Câu 9: Cụm danh từ:

“một quả chuối tươi” được phân tích như sau;

a- Có phụ ngữ trước, danh từ trung tâm, b- Có danh từ trung tâm và phụ ngữ sau.

c- Có phụ ngữ trước, phần trung tâm và phụ ngữ sau.

(28)

Câu 10: Chúc mừng

bạn chọn được câu

may mắn- bạn được

cộng 10 điểm

(29)