TiÕt 122
(Lçi l«-gÝc)
KIỂM TRA BÀI CŨ
1- Trật tự từ là gì?
a- Là các từ ngữ có mặt trong một câu.
b-Là trình tự sắp xếp các từ trong một chuỗi lời nói.
c-Là các từ trong một ngôn ngữ.
d-Là các từ ngữ có mặt trong một đoạn văn.
2-Câu:”Lom khom dưới núi tiều vài chú́” bộ phận nào được thay đổi trật tự?
a-Chủ ngữ.
b- Vị ngữ.
c- Phụ ngữ sau của cụm danh từ.
d-Phụ ngữ sau của cụm động từ.
Tiết 122 :
(Lụ̃i lụ-gíc)
1. Bài tập : Hoạt đụ̣ng nhúm
Phát hiện và chữa lại mụ̣t số lụ̃i diễn đạt trong các cõu dưới đõy chỉ rừ lý do sai và các cách sửa
A
quần ỏo, giày dộp B
đụ̀ dựng học tọ̃p (đụ̀ dựng sinh hoạt)
a. Chúng em đó giúp cỏc bạn học sinh những vựng bị bóo lụt quần ỏo,dày dộp và nhiờ̀u đồ dựng học tọ̃p khỏc
(bút, sỏch, vở…)
=>A và B khụng cựng loại.
* Chữa:
Có thể có 1 số cách chữa nh sau:
- Chúng em …… dép và nhiều đồ dùng sinh hoạt khác.
- Chúng em …… .bão lụt giấy bút, sách vở và nhiều đồ dùng htập khác.
- Khi viết câu có kiểu kết hợp A và B khác thì “ ” A và B phải cùng loại trong đó B là từ ngữ
có nghĩa rộng, A là từ ngữ có nghĩa hẹp.
Tiết 122 :
(Lụ̃i lụ-gíc)
1. Bài tập : Hoạt đụ̣ng nhúm
Phát hiện và chữa lại mụ̣t số lụ̃i diễn đạt trong các cõu dưới đõy chỉ rừ lý do sai và các cách sửa
b. Trong thanh niờn nói chung và trong bóng đá nói riờng, niềm say mờ là nhõn tố quan trọng dẫn đờ́n thành cụng
Sai :vì A phải là từ ngữ cú nghĩa
rộng hơn từ ngữ B.
A B
thanh niờn búng đỏ
núi chung núi riờng
* Chữa:
- Cách 1: trong thanh niên nói chung và trong sinh viên nói riêng ……… thành công.
- Cách 2: Trong thể thao nói chung và trong bóng đá nói riêng … … . . thành công.
-Khi viết câu có kiểu kết hợp A nói chung và
B nói riêng thì A phải là từ ngữ có nghĩa rộng hơn
từ ngữ B
Tiết 122 :
(Lụ̃i lụ-gíc)
1. Bài tập : Hoạt đụ̣ng nhúm
Phát hiện và chữa lại mụ̣t số lụ̃i diễn đạt trong các cõu dưới đõy chỉ rừ lý do sai và các cách sửa
c. Lóo Hạc, Bước đường cựng và Ngụ Tất Tố đó giỳp chỳng ta hiểu sõu sắc thõn phận của người nụng dõn Việt Nam trước cách mạng tháng Tám 1945
A
“Lão Hạc”, “Bước đường cùng”
( Tờn tỏc phõ̉m)
B
Ngụ Tṍt Tụ́
(Tờn tỏc giả) Sai : Khụng cựng trường từ vựng
*Chữa:
-C1: Lão Hạc, B ớc đ ờng cùng và Tắt đèn … Tháng 8/1945.
-C2: Nam Cao, Nguyễn Công Hoan và Ngô Tất Tố đã giúp … tháng
8/1945.
Khi viết câu có kiểu kết hợp A, B và C
( các yếu tố có quan hệ đẳng lập) thì A, B, C phải là những từ ngữ thuộc cùng 1 tr ờng từ vựng ,
biểu thị những khái niệm thuộc cùng một phạm trù.
Tiết 122 :
(Lỗi lô-gíc)
1. Bµi tËp : Hoạt động nhóm
Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ rõ lý do sai và các cách sửa
d. Em muốn trở thành một người trí thức hay một bác sĩ
A B trí thức hay bác sĩ
(giai cấp) (nghề nghiệp)
quan hệ
lựa chọn:
hai vế phải bình đẳng về nghĩa.
*Ch÷a:
-C1: Em muèn trë thµnh mét trÝ thøc hay mét thuû thñ?
-C2: Em muèn trë thµnh mét gi¸o viªn hay mét b¸c sÜ?
Trong c©u hái lùa chän A hay B th× A vµ B
kh«ng bao giê lµ nh÷ng tõ ng÷ cã quan hÖ
nghÜa réng- hÑp víi nhau, nghi· lµ A kh«ng
bao hµm vµ B còng kh«ng bao hµm A
Tiết 122 :
(Lỗi lô-gíc)
1. Bµi tËp : Hoạt động nhóm
Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ rõ lý do sai và các cách sửa
e. Bài thơ không chỉ hay về nghệ thuật mà còn sắc sảo về ngôn từ
A
nghệ thuật
B
ngôn từ
A bao hµm B v× trong gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña mét tp VH cã gi¸ trÞ ng«n tõ.
*Ch÷a:
-C1: Bµi th¬ kh«ng chØ hay vÒ NT mµ cßn s¾c s¶o vÒ ND.
-C2: Bµi th¬ kh«ng chØ hay vÒ bè côc mµ cßn s¾c s¶o vÒ ng«n tõ.
-C3: Bµi th¬ hay vÒ NT nãi chung, s¾c s¶o vÒ ng«n tõ nãi riªng.
-Khi viÕt c©u cã kiÓu kÕt hîp kh«ng chØ A mµ cßn B th× A vµ B kh«ng bao giê lµ tõ ng÷ cã qhÖ nghÜa
réng- hÑp víi nhau (gièng d)
Tiết 122 :
(Lụ̃i lụ-gíc)
1. Bài tập : Hoạt đụ̣ng nhúm
Phát hiện và chữa lại mụ̣t số lụ̃i diễn đạt trong các cõu dưới đõy chỉ rừ lý do sai và các cách sửa
g. Trờn sõn ga chỉ cũn lại hai người. Mụ̣t người thì cao gầy ,cũn mụ̣t người thì
mặc ỏo ca rụ
A
Cao gầy (hình dỏng)
B
Áo ca rụ (trang phục)
=>Avà B khụng cựng trường từ vựng
*Chữa:
-C1: Trên sân ga … một ng ời thì lùn và mập.
-C2: Trên sân ga … một ng ời thì mặc áo trắng, còn một ng ời … ca rô.
Khi m/t
ảcác dấu hiệu đặc tr ng phải đ ợc biểu
thị bằng những từ ngữ thuộc cùng một tr ờng từ
vựng, đối lập nhau trong phạm vi một phạm trù.
Tiết 122 :
(Lỗi lô-gíc)
1. Bµi tËp : Hoạt động nhóm
Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ rõ lý do sai và các cách sửa
h. Chị Dậu rất cần cù và chịu khó nên chị rất mực yêu thương chồng con.
A B
Cần cù Yêu thương chịu khó chồng con
Sai vì Avà B không phải là quan hệ nhân-quả
*Ch÷a: Chị Dậu cần cù, chịu khó và rất mực yêu thương chồng con.
“nªn” lµ mét qhÖ tõ nèi c¸c
vÕ cã mèi quan hÖ nh©n
qu¶.
Tiết 122 :
(Lỗi lô-gíc)
1. Bµi tËp : Hoạt động nhóm
Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ rõ lý do sai và các cách sửa
i. Nếu không phát huy những đức tính tốt đẹp của người xưa thì người phụ nữ Việt Nam ngày nay không thể có được những nhiệm vụ vinh quang và nặng nề đó .
=>Hai vế không thể nối với nhau bằng nếu…thì
i/ Nhờ phát huy những đức tính tốt đẹp của người xưa nên người phụ nữ Việt Nam ngày nay đã hoàn thành được những nhiệm vụ vinh quang và nặng nề đó.
*Ch÷a:
Tiết 122 :
(Lỗi lô-gíc)
1. Bµi tËp : Hoạt động nhóm
Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ rõ lý do sai và các cách sửa
k. Hút thuốc lá vừa có hại cho sức khỏe, vừa làm giảm tuổi thọ của con người
*Ch÷a:
-Hót thuèc l¸ võa cã h¹i cho søc khoÎ, võa tèn kÐm vÒ tiÒn b¹c.
Sai :Cặp phụ̣ từ vừa…vừa không kết hợp A và B cùng một
phạm trù.
Không cùng
bình diện.
Anh bộ đội bị
thương hai lần:
Một lần ở cánh tay,
một lần ở chân.
Anh bộ đội bị
thương hai lần:
Một lần ở Hà Nội, một lần ở
Điện Biên Phủ.
Anh bộ đội bị thương hai lần: Một lần ở cánh tay, một lần ở Điện Biên Phủ.
Bài tập nhanh
Tiết 122 :
(Lụ̃i lụ-gíc)
Bài tập 1/127: Hoạt đụ̣ng nhúm Bài tập 2/128
Tìm những lỗi diễn đạt trong bài TLV của mình hoặc của các bạn cùng lớp, trong lời nói hàng ngày hoặc trên các ph ơng tiện thông tin đại
chúng.
a/Tố Hữu là một nhà thơ lớn vì ông hđ CM từ thời thơ ấu.
*Lỗi: Hai vế là qhệ nhân quả nối với nhau bởi từ “vì”. Phần nguyên nhân giải thích không phù hợp với kq.
*Chữa: TH là … lớn vì ông là một tài năng lớn, lại đ ợc rèn luyện trong cuộc đấu tranh CM
b/HS không đ ợc uống r ợu và hút thuốc lá
*Lỗi: nghĩa của vế thứ 2 không rõ.
*Chữa: HS không đ ợc uống r ợu và không đ ợc hút thuốc lá.
Tiết 122 :
(Lụ̃i lụ-gíc)
Bài tập 1/127: Hoạt đụ̣ng nhúm Bài tập 2/128
Tìm những lỗi diễn đạt trong bài TLV của mình hoặc của các bạn cùng lớp, trong lời nói hàng ngày hoặc trên các ph ơng tiện thông tin đại
chúng.
c/ Gần tr a, đ ờng phố tấp nập, xe cộ ng ợc xuôi càng ngày càng th a dần.
*Lỗi: Dùng từ “tấp nập” không phù hợp với ND của câu.
*Chữa:
d/Các bạn ấy rất yêu văn nghệ và cả đi dã ngoại nữa.
*Lỗi: văn nghệ và dã ngoại không thuộc cùng một tr ờng từ vựng, không biểu thị những khái niệm thuộc cùng một phạm trù.
*Chữa: d/ Các bạn ấy rất yêu văn nghệ và cả thể thao nữa.
c/ Gần tr a, đ ờng phố vắng vẻ , xe cộ ng ợc xuôi càng ngày càng
th a dần.
- Hoàn thành BT SGK. Sửa những lỗi diễn đạt mắc phải trong bài vi ế t TLV
- Chuẩn bị viết bài TLV số 7: lập
dàn ý 3 đề bài trong SGK /128