Dương Thị Tuyến - lớp 5 - Luyện từ và câu: Liên kết các câu trong bài bằng cách lặp từ ngữ

(1)

Trường Tiểu học Đức Giang

Môn: Luyện từ và câu

Líp 5

(2)

1. 1. Cho biết trong mỗi câu ghép sau, các vế câu được nối với nhau Cho biết trong mỗi câu ghép sau, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?

bằng cách nào?

Ôn bài cũ

a/ Mùa xuân đến, trăm hoa đua nở.

b/ Tiếng cười không chỉ đem lại sự sảng khoái mà nó còn là một liều thuốc trường sinh.

c/ Trời vừa tối, vầng trăng tròn vành vạnh đã hiện ra.

2. Việc sử dụng quan hệ từ hay cặp từ hô ứng có tác dụng gì trong câu ghép?

Việc sử dụng quan hệ từ hay cặp từ hô ứng có tác dụng nối các vế, tạo ra mối quan hệ chặt chẽ về nghĩa giữa các vế câu.

Trường Tiểu học Đức Giang

(3)

Liên kết các câu trong bài bằng cách lặp từ ngữ

MỤC TIÊU MỤC TIÊU

- Hiểu thế nào là liên kết các câu trong bài bằng cách lặp từ ngữ.

- Biết làm các bài tập vận dụng.

(4)

1. Trong câu in nghiêng dưới đây, từ nào lặp lại từ đã dùng ở câu trước?

Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh.

Trước đền, những khóm hải đường đâm bông rực đỏ,

những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang múa quạt xòe hoa.

I/ NHẬN XÉT

1. Đoạn văn có mấy câu?

2. Nội dung miêu tả ở mỗi câu là gì?

3. Trong câu in nghiêng, từ nào lặp lại từ đã dùng ở câu trước?

Đoạn văn có 2 câu, mỗi câu nói về những đặc điểm

khác nhau của đền Thượng. Từ đền được lặp lại ở câu 2.

(5)

2. Nếu ta thay được dùng lặp lại từ bằng một trong các từ nhà, chùa, trường, lớp thì 2 câu trên có còn gắn bó với nhau không?

1. Con hãy đọc lại thành tiếng đoạn văn 4 lần, mỗi lần con thay lần lượt 1 trong các từ nhà, chùa, trường, lớp vào vị trí của từ đền ở câu thứ 2.

2. Trong mỗi đoạn văn mới thay từ, tác giả nói đến mấy đối tượng? Các đối tượng đó có gì liên quan đến nhau?

3. Con có nhận xét gì về các câu trong đoạn văn mới thay từ?

Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Trước nhà, những khóm hải đường đâm bông rực đỏ, những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang múa quạt xòe hoa.

Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Trước

chùa, những khóm hải đường đâm bông rực đỏ, những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang múa quạt xòe hoa.

Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Trước trường, những khóm hải đường đâm bông rực đỏ, những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang múa quạt xòe hoa.

Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Trước lớp, những khóm hải đường đâm bông rực đỏ, những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang múa quạt xòe hoa.

Khi ta thay từ đền ở câu 2 bằng một trong các từ: nhà,

chùa , trường, lớp thì nội dung 2 câu không còn ăn nhập với

nhau, không có sự liên kết về nội dung vì mỗi câu nói đến một

đối tượng khác nhau.

(6)

3. Việc lặp lại từ trong trường hợp này có tác dụng gì?

1. Từ đền thứ nhất và từ đền thứ 2 lặp lại nói về những đối tượng nào?

2. Sự lặp lại đó có tác dụng gì đối với 2 câu văn trong đoạn?

3. Sự lặp lại đó có làm đoạn văn bị trùng lặp ý không? Vì sao?

Việc lặp lại từ đền ở câu thứ 2 giúp cho hai câu trên có sự liên kết chặt chẽ về nội dung và nhờ vậy mà nó tạo thành đoạn văn.

Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh.

Trước đền, những khóm hải đường đâm bông rực đỏ, những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang múa quạt xòe hoa.

(7)

• Một đoạn văn muốn mạch lạc, các câu văn có mối quan hệ gắn bó về nội dung thì các câu trong đoạn văn cần đảm bảo yêu cầu gì?

• Một đoạn văn muốn mạch lạc, các câu văn có mối quan hệ gắn bó về nội dung thì các câu trong đoạn văn cần phải liến kết chặt chẽ với nhau về ý.

• Để liên kết 1 câu với câu đứng trước nó, ta có cách nào?

• Để liên kết 1 câu với câu đứng trước nó, ta có thể lặp lại trong câu ấy những từ ngữ đã xuất hiện ở câu đứng trước, để thể hiện sự thống nhất về nội dung, cùng nói về 1 sự vật, sự việc.

(8)

1. Trong bài văn, đoạn văn, các câu phải liên kết chặt chẽ với nhau.

2. Để liên kết một câu với câu đứng trước nó, ta có thể lặp lại trong câu ấy những từ ngữ đã xuất

hiện ở câu đứng trước.

II/ GHI NHỚ

(9)

Bài 1. Tìm những từ ngữ được lặp lại để liên kết câu:

a) Niềm tự hào chính đáng của chúng ta trong nền văn hóa Đông Sơn chính là bộ sưu tập trống đồng hết sức phong phú. Trống đồng Đông Sơn đa dạng không chỉ về hình dáng, kích thước mà cả về phong cách trang trí, sắp xếp hoa văn.

b) Trong một sáng đào công sự, lưỡi xẻng của anh chiến sĩ xúc lên một mảnh đồ gốm có nét hoa văn màu nâu và xanh, hình đuôi rồng. Anh chiến sĩ quả quyết rằng những nét hoa văn này y như hoa văn trên hũ rượu thờ ở đình làng anh.

III/ LUYỆN TẬP

1. Tìm trong mỗi đoạn văn có bao nhiêu câu ?

2. Kể từ câu thứ 2, từ nào ở câu sau được lặp lại ở câu đứng trước ?

(10)

Bài 1. Tìm những từ ngữ được lặp lại để liên kết câu:

a) Niềm tự hào chính đáng của chúng ta trong nền văn hóa Đông Sơn chính là bộ sưu tập trống đồng hết sức phong phú. Trống đồng Đông Sơn đa dạng không chỉ về hình dáng, kích thước mà cả về phong cách trang trí, sắp xếp hoa văn.

III/ LUYỆN TẬP

Đông Sơn là một địa danh nằm bên bờ

sông Mã thuộc tỉnh Thanh Hóa

(11)

Bài 1. Tìm những từ ngữ được lặp lại để liên kết câu:

b) Trong một sáng đào công sự, lưỡi xẻng của anh chiến sĩ xúc lên một mảnh đồ gốm có nét hoa văn màu nâu và xanh, hình đuôi rồng. Anh chiến sĩ quả quyết rằng những nét hoa văn này y như hoa văn trên hũ rượu thờ ở đình làng anh.

III/ LUYỆN TẬP

Công sự Đồ gốm

(12)

Bài 2: Chọn từ ngữ trong ngoặc đơn thích hợp với mỗi ô trống để các câu, các đoạn được liên kết với nhau:

Dọc theo bờ vịnh Hạ Long, trên bến Đoan, bến Tàu hay cảng Mới, những đoàn thuyền đánh cá rẽ màn sương bạc nối đuôi nhau cập bến, những cánh buồm ướt át như cánh chim trong mưa. lướt mui bằng. giã đôi mui cong. khu Bốn buồm chữ nhật.

Vạn Ninh buồm cánh én. nào tôm cá cũng đầy khoang. Người ta khiêng từng sọt cá nặng tươi roi rói lên chợ.

Hòn Gai buổi sáng la liệt tôm cá. Những con khỏe, vớt lên hàng giờ vẫn giãy đành đạch, vảy xám hoa đen lốm đốm. Những con mình dẹt như hình con chim lúc sải cánh bay, thịt ngon vào loại nhất nhì. Những con cá nhụ béo núc, trắng lốp, bóng mượt như được quét một lớp mỡ ngoài vậy. Những con tròn, thịt căng lên từng ngấn như cổ tay của trẻ lên ba, da xanh ánh, hàng chân choi choi như muốn bơi.

(cá song, tôm, thuyền, cá chim, chợ) Trường Tiểu học Đức Giang

(13)

Thuyền

Thuyền Thuyền

Thuyền

thuyền

(14)

(15)

Thuyền

Thuyền Thuyền

Thuyền

thuyền

(16)

Thuyền

Thuyền Thuyền

Thuyền

Chợ cá song

cá chim

tôm

thuyền

(17)



                  





                 

Điền vào chỗ trống từ ngữ thích hợp để các câu trong mỗi đoạn được liên kết với nhau.

(18)

1 2 3 4 5

Hết giờ!

Con mèo nhà em có bộ lông rất đẹp…….…..ấy như một tấm áo choàng giúp chú sưởi ấm suốt mùa đông.

Bộ lông

(19)

Bé thích làm kĩ sư giống bố và thích làm cô giáo như mẹ. Lại có lúc ….. thích làm bác sĩ để chữa bệnh cho ông ngoại.

bé

1 2 3 4 5

Hết giờ!

(20)

1. Ôn lại phần Ghi nhớ

2. Viết 1 đoạn văn viết vào vở 1 đoạn văn có từ 3-5 câu để tả 1 đồ vật trong đó có sử dụng cách lặp từ ngữ để liên kết các câu trong đoạn văn, nhớ gạch chân dưới những từ ngữ giống nhau được lặp lại.

3. Chuẩn bị bài sau: Liên kết các câu trong bài bằng cách thay thế từ ngữ

DẶN DÒ

(21)