Câu 1: (3 điểm) Ở Đàng ngoài, khi chưa diễn ra chiến tranh Nam – Bắc triều, thời Mạc Đăng Dung được mùa, nhà nhà no đủ. Tiếp sau đó, những cuộc xung đột kéo dài giữa các tập đoàn phong kiến làm cho sản xuất nông nghiệp bị phá hoại nghiêm trọng. Chính quyền Lê- Trịnh ít quan tâm đến thủy lợi và tổ chức khai hoang.
Ruộng đất công làng xã bị cường hào đem cầm bán. Trong xã thôn, bọn sâu mọt bán ngôi thứ, thác cớ chi tiêu việc kiện, đem cầm đợ ruộng công, chi tiêu ba bốn phần thì vào túi riêng sáu bảy phần.
Ruộng đất bỏ hoang, mất mùa đói kém xảy ra dồn dập, nghiêm trọng nhất là vùng Sơn Nam (Hà Đông, Hà Nam, Nam Định, Thái Bình, Ninh Bình, Hưng Yên,...) và vùng Thanh – Nghệ. Nông dân phải bỏ làng phiêu bạt đi nơi khác.
Ở Đàng Trong, các chúa Nguyễn tổ chức di dân, khai hoang, cấp nông cụ, lương ăn, lập thành làng ấp. Riêng ở Thuận Hóa năm 1711, chúa Nguyễn chiêu tập dân lưu vong, tha tô thuế binh dịch ba năm, khuyến khích họ trở về quê quán làm ăn. Tính đến năm 1776, số dân đinh tăng lên 126857 suất, số ruộng đất tăng lên 265507 mẫu.
Năm 1698, Nguyễn Hữu cảnh vào kinh lý phía nam, , đặt phủ Gia Định, tiếp đó vùng đất Mỹ Tho, Hà tiên cũng được sáp nhập vào phủ này. Đến giữa thế kỉ XVIII, vùng đồng bằng sông Cửu Long có thêm nhiều thôn xã mới. Phủ Gia Định gồm hai dinh: dinh Trấn Biên (Đồng Nai, bà Rịa Vũng Tàu, Bình Dương, Bình Phước), và dinh Phiên
Trấn(thành phố Hồ Chí Minh, Long An, Tây Ninh).
a. Cường hào đem cầm bán ruộng công đã ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống nông dân như thế nào?
b. Chúa Nguyễn đã làm gì để phát triển nông ngiệp?
c. Phủ Gia Định gồm có mấy dinh, thuộc những tỉnh nào hiện nay?
Câu 2. (3điểm) Lập bảng niên biểu hoạt động của phong trào Tây Sơn theo yêu cầu sau. Theo em những hoạt động nào chứng tỏ phong trào Tây Sơn đã có công bảo vệ độc lập dân tộc?
Năm Hoạt động phong trào Tây Sơn 1771
1773 1777 1785 1786 1789 Hoạt động Câu 3. (3điểm)
Chiến thắng Rạch Gầm Xoài Mút diễn ra như thế nào? Nêu ý nghĩa? Vì sao Nguyễn Huệ chọn khúc sông Rạch Gầm Xoài Mút (sông Tiền) để quyết chiến với quân Xiêm?
Câu 4. Lịch sử địa phương(1điểm)
Sự kiện nào chứng tỏ vùng đất Sài Gòn Gia Định chính thức trở thành một đơn vị hành chính của nước ta?
Đáp án Câu 1. (3đ)
a. Ruộng đất bỏ hoang, mất mùa đĩi kém xảy ra dồn dập, nghiêm trọng nhất là vùng Sơn Nam (Hà Đơng, Hà Nam, Nam Định, Thái Bình, Ninh Bình, Hưng Yên,...) và vùng Thanh – Nghệ. Nơng dân phải bỏ làng phiêu bạt đi nơi khác.(1đ)
b. Ở Đàng Trong, các chúa Nguyễn tổ chức di dân, khai hoang, cấp nơng cụ, lương ăn, lập thành làng ấp. Riêng ở Thuận Hĩa năm 1711, chúa Nguyễn chiêu tập dân lưu vong, tha tơ thuế binh dịch ba năm, khuyến khích họ trở về quê quán làm ăn. (1đ) c. Phủ Gia Định gồm hai dinh: dinh Trấn Biên (Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu, Bình
Dương, Bình Phước), và dinh Phiên Trấn(thành phố Hồ Chí Minh, Long An, Tây Ninh).(1đ)
Câu 2. (3đ)
Năm Hoạt động phong trào Tây Sơn
1771 Khởi nghĩa bùng nổ 0,25đ
1773 Chiếm phủ Quy Nhơn, hoạt động từ Quảng Nam đến Bình Thuận
0,25đ 1777 Lật đổ chính quyền chúa Nguyễn ở đàng trong 0,25đ 1785 Đánh tan quân Xiêm ở Rạch Gầm Xồi Mút 0,5đ 1786 Lật đổ chính quyền chúa Trịnh ở đàng ngồi 0,25đ
1789 Đánh tan quân Thanh xâm lược 0,5đ
Hoạt động 1785 đánh tan quân Xiêm 1789 đánh tan quân Thanh
1đ Câu 3. (3đ)
- Sau khi chạy thoát, Nguyễn Ánh sang Xiêm cầu viện.
- Năm 1784, 5 vạn quân Xiêm kéo vào Gia Định , chúng gây nhiều tội ác với dân ta.
- Tháng 1/1785, Nguyễn Huệ chọn Rạch Gầm đến Xoài Mút (sông Tiền Giang) làm trận địa quyết chiến.
- Sáng 19/1/1785, giặc lọt vào trận địa mai phục, quân ta từ Rạch Gầm Xoài Mút và cù lao Thới Sơn xông vào giặc => quân Xiêm bị tiêu diệt gần hết, Nguyễn Ánh chạy thoát.
- Ý nghĩa:
+ Là trận thủy chiến lớn nhất trong lịch sử.
+ Đập tan âm mưu xâm lược của quân Xiêm, khẳng định sức mạnh của nghĩa quân.
- Vì: hai bên bờ cĩ cây cối rậm rạp, giữa sơng cĩ các cù lao, thuận lợi cho việc phục binh Câu 4. (1đ)
Năm 1698, Nguyễn Hữu Cảnh vào Nam lập phủ Gia Định => Sài Gịn Gia Định trở thành đơn vị hành chính của nước ta.
CHỦ ĐỀ BIẾT HIỂU VẬN DỤNG THẤP
VẬN DỤNG CAO
TỔNG ĐIỂM
Kinh tế thế kỉ XVI- XVIII
Tình hình kinh tế đàng trong và đàng ngoài.
Phủ Gia Định thuộc những tỉnh nào?
(3đ)
3điểm
Phong trào Tây Sơn
Hoạt động của phong trào Tây Sơn(2đ)
Những hoạt động có công bảo vệ đất nước (1đ)
3điểm
Phong trào Tây Sơn
Diễn biến (1,5đ)
Ý nghĩa (1đ) Vì sao chọn
khúc sông Tiền làm trận địa quyết chiến (0,5đ)
3điểm
Lịch sử địa phương
Sự kiện chứng tỏ Sài Gòn là đơn vị hành chính
1điểm
Số câu
4 1 1 1 7
Số điểm 7,5 1 1 0,5 10 điểm
