• Không có kết quả nào được tìm thấy

Tiết 114. Lựa chọn trật tự từ trong câu

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Chia sẻ "Tiết 114. Lựa chọn trật tự từ trong câu"

Copied!
18
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Văn bản

(1)
(2)
(3)

tác giả đứng ở vị trí nào?

Thiên: Tác giả vừa mới b ớc tới đèo Ngang, điểm nhìn của tác giả trong bài thơ này là từ thấp nhìn lên cao.

Duyên: Điểm nhìn của tác giả là từ trên cao nhìn xuống d ới. Những câu thơ nh : “Lom khom d ới núi tiều vài chú, Lác đác bên sông chợ mấy nhà”. Và “Dừng chân đứng lại trời, non, n ớc” đã thể hiện điều đó.

Em đồng ý với ý kiến của bạn Thiên hay bạn Duyên?

Vì sao?

(4)

Điều ta không thể không tìm hiểu trong mỗi tác phẩm văn học là

điểm nhìn của ng ời nghệ sĩ. Hiểu điều đó sẽ giúp ta dễ khám phá giá trị tác phẩm, giải mã đ ợc những thông điệp ẩn chứa trong đó. Qua đèo Ngang là 1 bài thơ rất hay, thể hiện tâm trạng của Bà huyện Thanh Quan tr ớc cảnh hoàng hôn ở đèo ngang.

Và điểm nhìn của nhà thơ là từ cao xuống thấp. ở điểm nhìn này, nhà thơ dễ quan sát và miêu tả toàn cảnh, mới thấy hết đ ợc vẻ hùng vĩ, hoang sơ, ngút ngàn mây núi ở đây. Và cảnh ấy càng làm ng ời lữ khách buồn, cô đơn và hoài niệm da diết.

Trong bài thơ này, bà đã rất dụng công lựa chọn và sắp xếp từ ngữ trong các câu thơ để làm nổi bật nội dung cần biểu đạt. Vậy thế nào là lựa chọn trật tự từ trong câu và tác dụng của nó ra sao, bài học ngày hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu điều đó...

(5)

I/ Nhận xét chung

1/ Ví dụ

Lom khom d ới núi tiều vài chú Lác đác bên sông chợ mấy nhà.

- Vài chú tiều lom khom d ới núi Mấy nhà chợ lác đác bên sông.

- D ới núi vài chú tiều lom khom Bên sông mấy nhà chợ lác đác .

- Đổi trật tự cú pháp

- Nhấn mạnh cảnh tiêu sơ của đèo Ngang

(6)

Lựa chọn trật tự từ trong câu

I/ Nhận xét chung

1/ Ví dụ

- Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn.

II/ Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ

a/ Trật tự từ trong bộ phận câu in đậm d ới đây thể hiện điều gì?

-Thể hiện thứ tự tr ớc sau của hoạt động

* * * Ví dụ :

- Trong một câu có thể có nhiều cách sắp xếp trật tự từ.

- Cần phải biết lựa chọn trật tự từ thích hợp với yêu cầu giao tiếp.

Lom khom d ới núi tiều vài chú

Lác đác bên sông chợ mấy nhà. - Nhấn mạnh cảnh tiêu sơ của đèo Ngang - Đổi trật tự cú pháp

2/ Ghi nhớ

(7)

I/ Nhận xét chung

a/ Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn.

II/ Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ

-Thể hiện thứ tự tr ớc sau của hoạt

động b/ Một thời đại vừa chẵn m ời năm.

Trong m ời năm ấy, thơ mới đã tranh đấu gắt gao với thơ cũ, một bên giành quyền sống, một bên giữ

quyền sống.

- Trong một câu có thể có nhiều cách sắp xếp trật tự từ.

- Cần phải biết lựa chọn trật tự từ thích hợp với yêu cầu giao tiếp.

(8)

Lựa chọn trật tự từ trong câu

I/ Nhận xét chung

a/Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn.

II/ Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ

- Thể hiện thứ tự tr ớc sau của hoạt

động b/ Một thời đại vừa chẵn m ời năm.

Trong m ời năm ấy, thơ mới đã tranh đấu gắt gao với thơ cũ, một bên giành quyền sống, một bên giữ quyền sống.

- Liên kết chặt chẽ với câu tr ớc - Trong một câu có thể có nhiều cách sắp xếp trật tự từ.

- Cần phải biết lựa chọn trật tự từ thích hợp với yêu cầu giao tiếp.

(9)

I/ Nhận xét chung

II/ Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ

c/ So sánh tác dụng của những cách sắp xếp trật tự từ trong các bộ phận câu gạch chân d ới đây?

- Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng đại bác.

Tre giữ làng, giữ n ớc, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. ( Thép Mới )

- Tre giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín, giữ làng, giữ n ớc.

- Tre giữ làng, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín, giữ n ớc.

2 / 2 4 / 4 B T T B B / B T T

Tạo ra nhịp điệu cân đối, hài hòa bằng trắc của câu văn -> chất nhạc

(10)

Lựa chọn trật tự từ trong câu

I/ Nhận xét chung

1/ Ví dụ

a/Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn.

II/ Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ

-Thể hiện thứ tự tr ớc sau của hoạt động b/ Một thời đại vừa chẵn m ời năm.

Trong m ời năm ấy, thơ mới

đã tranh đấu gắt gao với thơ cũ, một bên giành quyền sống, một bên giữ quyền sống.

- Liên kết chặt chẽ với câu tr ớc

Tác dụng: Trật tự từ trong câu có thể :

-Thể hiện thứ tự nhấtđịnh của sự vật, hiện t ợng…

- Liên kết câu với những câu khác.

- Nhấn mạnh hình ảnh,

đặc điểm của sự vật.

- Đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm.

c/ Tre giữ làng, giữ n ớc, giữ mái - Đảm bảo sự hài

* * * Ví dụ :

Lom khom d ới núi tiều vài chú

Lác đác bên sông chợ mấy nhà. - Nhấn mạnh cảnh tiêu sơ của đèo Ngang - Đổi trật tự cú pháp

(11)

I/ Nhận xét chung

II/ Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ III/ luyện tập

1/ Hãy sắp xếp lại các từ trong câu sau sao cho hợp lý?

2/ Cho dãy từ ngữ sau, hãy sắp xếp thành 1 câu trọn vẹn.

- Nhớ/ nồm nam/ một buổi tr a hôm nào/ cơn gió/ thổi/

rung lên/ khóm tre làng/ khúc nhạc đồng quê/ man mác.

Hôm nay, lớp em đ ợc đón rất nhiều thầy cô giáo về dự giờ: cô dạy Văn, cô dạy Sử, thầy dạy Hoạ, thầy Hiệu phó và cô Hiệu tr ởng.

Nhớ một buổi tr a hôm nào, nồm nam cơn gió thổi, khóm tre làng rung lên man mác khúc nhạc

đồng quê.

Cách sắp xếp trật tự từ đã tạo nên chất nhạc cho câu văn: nhẹ nhàng, du d ơng nh cơn gió, nh tiếng

Tác dụng: Trật tự từ trong câu có thể :

-Thể hiện thứ tự nhất

định của sự vật, hiện t ợng…

- Liên kết câu với những câu khác.

- Nhấn mạnh hình ảnh,

đặc điểm của sự vật..

Nhận xét chung:

-Trong một câu có thể có nhiều cách sắp xếp trật tự từ.

Cần phải biết lựa chọn trật tự từ thích hợp với yêu cầu giao tiếp .

(12)

Lựa chọn trật tự từ trong câu

Nhận xét chung:

-Trong một câu có thể có nhiều cách sắp xếp trật tự từ.

Cần phải biết lựa chọn trật tự từ thích hợp với yêu cầu giao tiếp.

Tác dụng: Trật tự từ trong câu có thể :

-Thể hiện thứ tự nhấtđịnh của sự vật, hiện t ợng… - Liên kết câu với những câu khác.

- Nhấn mạnh hình ảnh,

đặc điểm của sự vật.

- Đảm bảo sự hài hòa về

III/ luyện tập

Bài 3 ( SGK/ 112 )

Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm d ới đây.

a/ Lịch sử ta có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu n ớc của nhân dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Tr ng, Bà Triệu, Trần H ng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,…

b/ Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta ơi!

Rừng cọ đồi chè, đồng xanh ngào ngạt Nắng chói sông Lô, hò ô tiếng hát

Chuyến phà dào dạt bến n ớc Bình Ca… ( Tố Hữu )

Kể tên các vị anh hùng dân tộc theo thứ tự xuất hiện của các vị ấy trong lịch sử.

(13)

Nhận xét chung:

-Trong một câu có thể có nhiều cách sắp xếp trật tự từ.

Cần phải biết lựa chọn trật tự từ thích hợp với yêu cầu giao tiếp

Tác dụng: Trật tự từ trong câu có thể :

-Thể hiện thứ tự nhấtđịnh của sự vật, hiện t ợng…

- Liên kết câu với những câu khác.

- Nhấn mạnh hình ảnh,

đặc điểm của sự vật.

- Đảm bảo sự hài hòa về

III/ luyện tập

Bài 3 ( SGK/ 112 )

Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm d ới đây.

b/ Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta ơi!

Rừng cọ đồi chè, đồng xanh ngào ngạt Nắng chói sông Lô, hò ô tiếng hát

Chuyến phà dào dạt bến n ớc Bình Ca… ( Tố Hữu ) - Đảo “đẹp vô cùng” lên tr ớc để nhấn mạnh vẻ đẹp của Tổ quốc mới đ ợc giải phóng.

- Đảo “hò ô” lên tr ớc để bắt vần l ng với “sông Lô” tạo cảm giác kéo dài, gợi một không gian mênh mang sông n ớc; đồng thời bắt vần chân với câu tr ớc: “ngạt” – “hát”.

-> Đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm cho lời thơ.

(14)

Ô cửa số 3

ễ cửa số 6 ễ cửa số 1

ễ cửa số 2

ễ cửa số 4

ễ cửa số 5

Nêu lí do sắp xếp trật tự từ trong các câu sau:

Lá xanh bông trắng lại chen

nhị vàng Nhị vàng, bông trắng, lá

xanh…

Phạm Văn Đồng từng nhận định nh thế nào

Sửa lại trật tự từ ở câu sau Biển luôn thay đổi màu tùy theo sắc mây trời.Trời xanh thẳm, biển cũng xanh thẳm.

Nêu tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ ?

Trật tự từ của câu nào góp phần tạo nên tính nhạc?

A.Giấy đỏ buồn không thắm.

B.Tiếng gà gáy vang cả xóm.

C. Mát r ợi lòng ta ngân

nga tiếng hát .

Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt

Trời âm u mây m a, biển xám xịt, nặng nề .

Biển xám xịt, nặng nề, trời âm u mây m a.

Tiếng Việt là một thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng

Miêu tả vẻ đẹp hoa sen từ ngoài vào trong và ng ợc lại.

Ô cửa may mắn

Chúc mừng các bạn!

(15)

- Có 7 ô cửa trong đó có 1 ô cửa bí mật. Lần l ợt các đội lựa chọn ô cửa và trả lời câu hỏi. Nếu trả lời đúng đ ợc 5

điểm, trả lời sai không có điểm.

- Sau khi mở hết 6 ô cửa, đội nào nhiều điểm hơn sẽ đ ợc mở ô cửa bí mật.

- Nếu nhúm chọn trả lời sai thỡ cỏc nhúm khỏc dành quyền trả lời. Nếu trả lời đỳng được 3 điểm, trả lời sai khụng được điểm.

- Nếu đội nào mở đ ợc ô cửa may mắn, bạn sẽ đ ợc tặng 5

điểm.

(16)

Lựa chọn trật tự từ trong câu

I/ Nhận xét chung

II/ Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ

Trật tự từ trong câu có thể :

-Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện t ợng…

- Liên kết câu với những câu khác.

- Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật..

- Đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm.

(17)

Lêi th¬ : L u Quang Vò Ca sÜ: Ng« Hång Quang

Ôi tiếng Việt như đất cày, như lụa Óng tre ngà và mềm mại như tơ…

Trái đất rộng giàu sang bao thứ tiếng

Cao quý thâm trầm rực rỡ vui tươi Tiếng tha thiết, nói thường nghe như hát

(18)

Hướngưdẫnưhọcưbài

` Nắm đ ợc một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ trong câu.

` Viết một đoạn văn với chủ đề tự chọn. Hãy chỉ ra lí do sắp xếp trật tự từ của 3 câu trong đoạn.

Tài liệu tham khảo

Tài liệu liên quan

- Lùa chän dông cô, ho¸ chÊt dïng cho thÝ nghiÖm... - Lùa chän chÊt dïng ®Ó nhËn biÕt

Em yêu trường em với bao bạn thân và cô giáo hiền. Yêu sao yên thế trường của

Céng tõ ph¶i

ViÖc nµo cÇn tr íc lµm tr íc... Gi¶i thÝch ý

Céng tõ ph¶i

ViÕt phÐp tÝnh thÝch hîp víi c¸c t×nh huèng trong tranh 2... Giíi thiÖu vÇn

a/ Giao tiếp: là một hoạt động truyền đạt, tiếp nhận tư tưởng, tình cảm bằng phương tiện ngôn từ.... Tìm hiểu chung về văn bản và phương thức

LÞch sù, tÕ nhÞ thÓ hiÖn qua trang phôc, cö chØ, ng«n ng÷ trong giao tiÕp víi mäi ng êi.. BiÕt nh