M C L C CONTENTS
L u
Foreword
C VI T NAM VIETNAMESE LITERATURE
ng lai ghép các di n ngôn tr n thu s
Nguy n Thành Thi
5
Tr l i v quan h u truy n Ki u
Hán Nôm Vi t Nam
Back to the topic about the relation between The Tale of Jin Yun and through Sino-Nom documents in Vietnam
16
C m quan Thi n Ph n B nh Khiêm
Zen - Buddhism performance in the poetry Nguyen Binh Khiem Nguy n Công Lý
25
V Thi M a Quách T n
ng
30
S i quan ni m v LGBT trong xã h i Vi i - ng h p ti u thuy t c a Bùi Anh T n
Nguy n Th Qu c Minh
37
m và di n m
The current status of collection and the characteristics of Vinh Long folk literature
La Mai Thi Gia, Phan Xuân Vi n, Lê Th Thanh Vy
49
C NGOÀI & LÝ LU C COMPARATIVE LITERATURE, FOREIGN LITERATURE AND LITERACY THEORY
Thi pháp vi t v ng nh t Ngân và Thi
nhìn t lý thuy t phê bình n quy n
Prosody of writing about daily life in prose of two female writers Da Ngan and Thiet Ngung from feminist criticism theory
H Khánh Vân
62
T ng quan tình hình nghiên c u nhân v t th n linh trong truy n thuy t Vi t Nam, Trung Qu c, Nh t B n, Hàn Qu c qua ngu n tài li u ti ng Vi t Overview of research on divine characters in Vietnamese, Chinese, Japanese, and Korean legends through Vietnamese documents
Nguy n H u Kim Duyên
72
Truy n ng n Tr n Quang Nghi p và Maupassant: Nh ng ng và sáng t o
Tr n Th M Tiên
84
m v ti p nh c c p (trong so sánh v i phê bình ph n h i- c gi )
-response criticism)
Lê Th Kim Loan
96
Roberto Bolaño và ch v nh c (trong
tác ph m và 2666)
Roberto Bolaño and the theme of writers and critics (in the novels: By night in Chile and 2666)
Lê Ng c
107
Ma thu t, nhìn t ti u thuy t T (G.G. Marquez) Magic viewed from One Hundred Years of Solitude (G.G. Marquez) Nguy n Thành Trung
123
Nhìn l i ng c i c i
Reflecting on the influence of Chinese culture on East Asia literature in ancient middle ages
m Vân
134
NG D C
LITERATURE AND TEACHING LITERACY METHODS
Tôi có m t gi t m u m c c a th lo i ngh
lu n ng Trung h c ph thông
matter of translating and teaching argumentative essays in high schools
Ph m Ng c Lan
142
Tính th c ti n trong giáo d sách giáo khoa ng Nh t B n
How is Haiku education becoming more prevalent in Japanese literature textbooks?
Nguy
149
Lê Ng
i h c Khoa h c Xã h i h c Qu c gia Tp H Chí Minh Email: ngocphuongtm@yahoo.com
Ngày nh n bài: 10/3/2021; Ngày duy Tóm t t
Tác gi i Chile, Roberto Bolaño (1953- u nh t c a phong
trào H u bùng n M c nhi c bi n r ng rãi
không ch trong c c gi ti ng Tây Ban Nha mà còn c ng ti ng Anh th gi i.
n n ng nhi t c châu Âu và Hoa K trong nh ng th p niên 1900 và i ti p truy n th ng c a Gabriel Garcia Márquez trong vi c th hi n và phân tích các ch n i b t c a M Latin trong m i quan h v i các khu v c khác.
Trong các ti u thuy t l n nh t c i
s i di n v i n c tài quân s và v i b o l c t i ác thông
qua các nhân v y nh ng
n v i ngh s , v c m h ng sáng t o trong bi ng chính tr hóa c châu M , châu Âu khác. Trong bài báo này, chúng tôi s t p trung tìm hi u ch này trong hai ti u thuy t tiêu bi
T khóa:
Roberto Bolaño and the theme of writers and critics (in the novels: By night in Chile and 2666)
Abstract
Chilean author, Roberto Bolaño (1953-2003), was the most representative writer of the Latin American Post-Boom movement. He had achieved strong success and widely known not only among the Spanish readers but also the global English readership. After Bolaño was well received in many European countries and the United States in 1990s and 2000s, he continued the tradition of Gabriel Garcia Márquez in representing and analysing outstanding themes of Latin America in its relations with other regions. In his works, Bolaño frequently explored the portrait of contemporary literary life in facing with military dictatorship and violent crime through the character of writers, critics and literary scholars.
He aslo expressed his personal concerns about role of artists and creative inspiration in the cultural and potical upheavals in Chile and other countries in Americas and Europe. In this article, we concentrate in studying the above topics in two typical novels of Bolaño: By night in Chile and 2666.
Key words: Roberto Bolaño, the writes, the critics, By night in Chile, 2666
D n nh p
T i ta bi c Chile
c a M Latin là d i t h p tr i d c theo dãy núi Andes và b bi
s c a nh ng ng t
nh p nhô, nh ng
t trong nh ng x s Latin
s n sinh nhi góp m t vào
ti c th gi i.
Trong s
u tiên c a M Latin nh n gi i n là Pablo t gi i Nobel 1971 v i nh ng v n n tính dân t c, ph m ch t nhân ng bài t m say. Không n i danh b ng Mistral và Neruda, các nhà Vicente Huidobro, Gonzalo Rojas, Pablo de u
có nh n trong
nh ng cu c th nghi k XX.
c ti u thuy t, thành công n i b t là Isabel Allende v i ch hi n th c huy n o trong tác ph m Ngôi nhà c a nh ng h n ma
v c trong
tác ph m Nh ng con chim dâm ô c m.
Cùng v i Allende và Donoso, Roberto Bolaño thu c v th h u bùng n (Latin American Post-
ng nh a
M i.
Các ti u thuy t c a Bolaño th hi n bình di n ph n ánh sâu r ng v i c u trúc m , l i tr n thu t linh ho t và h p d n.
Cùng v h H u bùng n ,
Roberto Bolaño ph n bác nh ng th nghi m ngh thu nên quen thu c c a th h c. H cho r ng l i k chuy n c a th h Bùng n (Márquez, Llosa, nh n m nh tính cách
n gi c gi tinh hoa mà ít g i công chúng. Roberto không m n mà v i ch c hay ch
n th c huy n t
ch n th c ki u m i c a riêng ông.
hi n rõ nét trong các tác ph m và
2666, ba ti u thuy t
c a Roberto Bolaño.
Trong s i, Bolaño
kh i qu c gia Chile và M Latin. Tác ph m c a Bolaño thâm nh p vào th ng Hoa K c s d ng ti ng Anh khác,
c gi c gi c v i s
ng tiêu th i kh ng l , th ng th
t gi i phê bình, gi i chuyên môn. Chính vì s hi m l c xem là m t nhân v t l n c gi i. Jónsson trong công trình In orbit: Roberto Bolaño and world literature i h c Stockholm)
cho r gi u này, chúng ta
c n xem tác ph m c c
th gi i và tính cách c t nhân v c th gi i
i h c Warwick c c Anh
ch c m t h i th o dành riêng cho
ch c th gi
(Bolaño and World Literature) (2013) nh m th o lu n v nh
xu t c a ông trong n c toàn c u.
Trong khi nghiên c u v n c M Latin, chúng tôi phát hi n Bolaño là nhà c bi t quan tâm ch v nh ng nhà c trong b i c nh
c M c châu Âu
khác. Ch này xuyên su t qua nhi u ti u thuy t c a ông v i nh ng s c thái khác ng c m, th t v ng, trào l ng, m a i s xu t hi c
các nhân v m c a
i c a nhi u qu c gia, nhi u khu v y, trong các tranh
lu n v tác ph i ta
ng nh m l n tác gi Roberto Bolaño v i các nhân v t c a chính ông. Ch ng h n tác ph m Los Detectives Salvajes (Trinh thám hoang dã), nhi u ý ki n cho r
là cu n t truy n, b i vì các nhân v t nhà i mang tham v ng c i cách ngh thu t, th nghi m
nh ng l i ta cho r ng
ti u thuy t là s ph n ng c a Roberto Bolaño v i ký c háo h c và th t v ng tu i
tr ng d
Los Detectives Salvajes mà và 2666 u có nh
ng n u kh o sát k ng ch này, chúng ta có th phát hi c nh ng ph
k c a Roberto Bolaño v n c i. Trong khuôn kh m t bài báo,
chúng tôi s d p c n phê
bình ti u s và lý thuy tìm hi u v này.
V tình hình d ch thu t và nghiên c u
t i Vi c gi i
thi u mu Latin
Márquez, Mario Vargas Llosa, Carlos u này h n là t t y u, b i vì
ông thu c th h nh u bùng
n , thành danh vào cu i th u th k
ph c d ch và gi i thi u v i công chúng Vi t là (Bolaño, 2000;
Bùi Tr ng Nh d ch, 2008: 164) và 2666 (Bolaño, 2004; Tr n Ti
Quân Khuê d ch, 2020). Theo quan sát c a chúng tôi, Vi t Nam hi ng bài gi i thi m sách v hai tác ph m
c d ch c a Roberto Bolaño. Tuy nhiên, vi c gi i thi u cu p tác gi và nghiên c u chuyên sâu nh ng khía c nh
trong tác ph m ông v c ti n
hành. Chúng tôi hy v ng bài vi t này s gi i thi c chân dung Roberto Bolaño và
nh c bi t t p trung
phân tích ch v
nh m, nh ng tranh lu n c a
Roberto Bolaño v n i
trong b i c nh toàn c c g i g m qua hai tác ph m và 2666.
1. Roberto Bolaño - l i t t c
i Chile. Cha c a ông, m t tài x và m
quy nh chuy n c gia
n Mexico khi Roberto 15 tu i.
Nh ng, ông m c
ch ng xuyên b b n bè
ch gi u. Th i thanh niên, ông nhi t tình tham gia các phong trào chính tr
có lúc b chính quy n b t gi c th ra, ông l i ti p t c các ho ng ng h n n c tiên phong ch ng ch c tài.
l n nh ng nh t c a khu v c M i Roberto Bolaño b u không khí sáng t o h p d
Octavio Paz, Carlos Fuentes, Juan Rulfo là nh ng ch soái d
c s ng m t cu c s ng r t c bao quanh b i các nhà n trong m t th gi i mà m i
c ngh c
kích thích b i không khí này, Bolaño cùng m t s i b n thành l p m
h c m
n th c h t u hi n
th c m ng sáng tác c a ông
i cái nhìn v hi n th c. Ông vi t
Tr i nghi m v i m t u trúc t tiêu h y, s
mâu thu m t
t tr ng c a nh ng tù nhân. M T L N N T T C L NG SAU. HÃY RA NGOÀI CÁC
NG ).
Ngay t bu u sáng tác, Roberto Bolaño ph i d d
n tr nên quen thu c mà gi i tr cùng th i ông h c t p t nh ng b c tác gia
c, ch ng h
Bolaño cho r a Octavio Paz
m tính ch n
m nh mô t v m
l u này phù h p trong m n
sáng t o nh u mãi ca t ng
i chúng, l y tr nên xói mòn và b t c p. Ông kêu g i m t cách vi t m i trên tinh th n t tính ch t t t y u c a sáng t
ngh thu t c a Roberto Bolaño là hãy b l i ng sau nh ng thành t u, táo b o tìm ki m nh ng th nghi m m t b n
m t t ng vang
i.
Có l th gi Mexico
mang l i cho Roberto Bolaño m t c m giác v n v a ng t ng t. Ông lên
li m m i xa
c. Sang Tây Ban Nha, ông b u cu c s ng m i, k t giao v i nhi i b n m i, ông tr i qua nhi u ngh
nho, r a bát, b o v cho m t khu c m tr i, ng lang thang, phiêu b t kh p châu Âu trong c m h ng sôi n i, cu ng nhi
tr i nghi m m
t t t n này, ông
ng th n s c
kh e c a b n thân, có l mang m m b nh t.
n Roberto Bolaño t h c, t c r t nhi u, ng b t bi n th m hút m i n
c kinh qua. Th r i, cu i lãng du c a ông t m d ng khi ông k t hôn v i i ph n Tây Ban Nha, cùng cô t o
d ng mái bi n cách
không xa thành ph Barcelona. Khi có nh a con, Roberto b áp l c ki m ti n thúc ép khi n ông sáng tác chuyên tâm và
m nh m làm vi c c a ông
ng và liên t i
m sáng t t c a ông.
m c c
Jorge Herralde chú ý và yêu thích. Jorge i sáng l p c a nhà xu t b n Anagrama l n nh t Tây Ban Nha lúc này.
T m c c in
nh n, nhanh chóng t o ti ng vang l n. Ti u thuy t c a Roberto c phát hành
v i s c. Các b n d ch
ti ng Anh liên t m c n
v i các châu l c. Sáng tác c
c khu v c s d ng ti ng Tây Ban Nha và c khu v c s d ng ti
v i th óa phát tri t b c,
Hoa K n ng các tác
ph m c a Roberto Bolaño v i s ng b n in l
thay th v i di n c a Márquez, làm nên m t hình nh m i v c M Latin th i H u bùng n . Nh ng thành công này càng th i bùng s sáng t o c a Roberto Bolaño m sung mãn nh t. Nh ng ch quan tr ng và nh ng l i cách tân m i
l ng
i c a th k XX. Th r nh c ông. Khi phát hi n mình b b o b nh, Roberto Bolaño sáng tác v i m t
t ng, nhanh chóng hoàn thi n thiên ti u thuy t 2666 i tu i tròn l i nhi u nu i ti c trong gi i
. M c dù kh m v
và b n t xem
mình là m c
vinh danh và g t hái r t nhi u thành công
v u. T th p niên 1990, khi
chuy n sang sáng tác ti u thuy
c a ông m i th c s c bung n . Cho d u cu i sáng t o c a Bolaño không dài, gia l i c a ông không nh v i 8 ti u thuy t, 3 t p truy n. Tác ph m c a ông c bi n nhi u là Los Detectives Salvages (Nh ng thám t hoang dã) nh n
c gi
1999. Ti c r ng tác ph c hoàn t t b n d ch t i Vi t Nam. Hai tác
ph t t i Vi t Nam) là
Chile và 2666 có s c lan t a không kém,
c bi t 2666 v s c
xem là m t thiên ti u thuy t ch ng tâm huy t cu i c a Roberto Bolaño.
Roberto Bolaño ch u ng nhi u t l i vi t giàu hàm ý c a Jorge Luis Borges. Ông t ng khuyên m i mu n vi t truy n ng n thì nh nh ph c Borges. Ông h c t p cách th t nh vào m t truy n ng y b t ng i vi t c a Borges. S m u không h có tính ch t gi i thi
ph i ta c c vào mê
cung. Th m chí, có nh ng tác ph m c a ông t s h The Universal History of Inivality (L ch s ph quát c a t i ác) c a Borges. Th i
i ch
truy n ng n, Roberto Bolaño th s c mình a h t ti u thuy t, th m chí ông v ch ra nh ng d án ti u thuy ng thiên. Và
khác v i ch
siêu hình và tr ng, tác ph m c a
Roberto B ng ngõ
ngách c a cu i, l t x i nh ng hung b o c a t i ác, khám phá nh ng h c sâu tâm lý trong tình yêu, tình d c, nh ng kh n cùng, nh ng phù phi m trong b
i dính m
m n i bu n hào hoa, s tr ng v ng, n
ki m c a Bolaño
u cái nhìn gi u nh i, s c thái m a mai, nh ng n d sâu kín khi i c không d dàng c m nh c bi t l i c u trúc vòng xo n, các nhân v t xu t hi n r i bi n m t ng t, nh ng cái k t b l ng khi n tác ph m Bolaño ám nh không nguôi.
B ng tr i nghi m nhi u qu c gia, t
c M c châu Âu,
ra nh ng góc nhìn khác nhau v chính tr hai khu v c châu Âu và châu M . Trong s so sánh, i chi u, nhìn ng m nhi , ng nói vào n c di dân (literature of immigrant). Ông th hi n chân dung cu c s ng c a m Latin xa x : r i c tài Pinochet hoành hành, Roberto Bolaño t nguy
qua các qu tìm ki m s t do, s c l p trên hành trình sáng t o. Hoàn
c y nh ng
n th nghi m, góp thêm ti ng nói ph n hóa c nhà. Ông cho th y nh ng n i âu lo, nh ng c nh báo r ng: b o l c chính tr s d n s suy tàn th m m , b u không khí canh cánh n c tài s không ch a
m ng s i mà còn bóp ng t s
phát tri ng c ng
nh ng p ng và s c bén,
Bolaño m x m i quan h h u th c dân t
nh gi a n c châu Âu và châu M -
nh c l n trong b i c nh
toàn c u hóa nh u th k XXI.
Trong nh ng th thách chính tr và nh ng chuy ng c
ng ngoài th c t i xã
h i. B ng nh c t s thuy t
ph c, ti u thuy t c a Roberto Bolaño không ch là nh ng n , âu lo mà chúng
c gi cùng ông ng
ti p t c v ngày t n th c a nhân lo i, làm
kh ng ch t ti n
s ti n b , s dân ch ? Trong s các nhân v c s c c a Bolaño, nh ng trí th c, nhà c bi t. H mang dáng hình c a chính ông trên con m. H là m t ph n c a n c Chile nói riêng, n n
c th gi i nói chung.
2. và b
k v m t linh m c Dòng ng th
là Sebastián Urrutia Lacroix. Tác ph m c vi i góc nhìn - l i k c a ngôi
th nh ng ngày
tháng cu i cùng c a cu i, cha Sebastián b tu i già, b nh t t t n công và T th n gi c ng. Nh ng ký c không m y thanh th n b ng ùa v khi n nhân v t Tôi
l ng quá kh
c a là m t
linh m c, v a là m
i ti p xúc v i r t nhi i trong gi
nh ng nhà chính tr , nh ng nhà ho t ng xã h i. L i k c a ông m ra nhi u chi u kích, ch n v chính tr , xã
h u th p k . L i
c tho t s sám h i, s minh b ch l i l có s thanh th n
ng sang th gi i bên kia.
xu t hi n nhi u nhân v t ng l
d i s ng
tình ti t sâu xa, th m kín d n d n l t t b c
chân dung t i v b ngoài
hào nhoáng. Sebastián v i yêu thích ngh thu t, nh cu c g p g quen bi t v i Farewell, bút danh c a m t nhà phê bình danh ti ng kh p Chile, cha Sebastián c chân vào gi s . Nh ng cu c h n n trang hoang dã, nh ng bu i d ti c v i gi
m cánh c a giúp Sebastián quen bi t nhi u p vào th gi i danh v ng Paulo Neruda, nhân v t c l y t hình m u có th
i Chile nh n gi
h m, Neruda là
m c tr ng v ng, là b n thân c a nhà phê bình Farewell.
T
h ng v a
Sebastián v ng.
Th m chí nh ng l t c a
c gi khen ng i nhi u n c a Sebastián và các nhân v t khác, l a Bolaño tr nên châm bi m trào l ng. Ông bày t phê
i v i vi
h m m , tách bi t v i qu n chúng lao kh , h h ng v i bi ng xã h i xung quanh, nói cách khác, theo ý c a
c n m ng i s thao túng c a chính tr c tài. B n
thân l i t thu t c hi n
ng phù phi m c u ý
c Chile, vi
Sebastián l i vi t m ng.
Cu i cùng không bi t vi
khi ch thánh thi n chuy n
sang l ám.
Sau cu o chính và cái ch t c a T ng th ng Allende, Sebastián v i vai trò là m t linh m c ch gi ng d y ch chính tr , nh ng chiêu trò h th p gi a các c hé l ng Allende b
ng Pinochet gi u c c, ít
h c thì ph c, ph i h c,
b ng không, không ph i là trí th c, th ng ng
c t p chí. Sách thì ch c b c. Các bài báo mà b n tay chân c a ông ta c t s n. Tôi có ngu n tin ch c ch n v
2000; Bùi Tr ng Nh d ch, 2008: 143).
t trò h không kém khi t hào b n thân là m t trí
th c in.
V là sách tôi luôn do các nhà xu t b n ít tên tu i, hay các nhà xu t b n chuyên
ngành n hành Bùi Tr ng
Nh d ch, 2008: 146). Qua l i k c c Chile hi
s c c a
nh nh ng k c
c khoác chi c áo trí th c là m i di n cho n n c xem là b c trí th c có v trí quan tr ng, ch ti i góc nhìn c a Bolaño, bên trong h là nh ng góc t
n hình là Farewell, nhà phê bình uy l c nh y gi . Xu t thân t t ng l p quý t n trang r ng l n c a Farewell là hi n thân c a s giàu có, xa hoa
và quy n l Farewell gi t
c r t b nh bao Là m ng tính, Farewell l i d ng nh ng m i quan h v i nh ng k y u th c gia nh p vào gi i tinh hoa
này, Sebastián ph i ch ng s mò m m, nh ng trò s so ng c a Farawell. Ngôn ng
c y tr n tr i và màu s c
nh c d M u làm tình
b ng h u môn
N tác gi t
ki i.
Bà có ch ng là doanh nhân giàu có, m c dù i, Maria luôn c phép t ch c nh ng bu i ti c mà b t ch p l nh gi i nghiêm. Nh ng bài
vi t c t gi i nh t, cho
dù ch ng còn t i bình
lu n c Truy n ng n y không
t u b o là truy n hay thì còn xa
m t ng t nguy n
gi n thân tác gi c a nó
(Bolaño, 2000; Bùi Tr ng Nh d ch, 2008:
m
c s n kháng chính
quy i.
Gia nh p vào th gi
Sebastián d o
c. L i b c b ch cu i c a Sebastián có lúc th hi n ni m t kiêu v hào quang quá kh , có lúc mang c m giác t i l i, s t thú,
s m có nh n
liên t c không h ng
c c a Sebastián.
có s ng trang không
nhi mô t v a
Bolaño r ng l n v ng:
nh n, nh ng k
i th i, nh ng k b t tài, nh
tr sôi s c nhi t huy i lên th p i trung tâm là ng Urrutia Sebastián, Bolaño phê phán s th t b i c a gi i trí th c tinh hoa và Giáo h i trong vi c ch ng l i ch c tài Augusto Pinochet. Tham v ng mong mu n
tr thành m t nhà phê bình l
y Sebastián càng lúc càng sa l y.
M c dù s m r i kh i Chile t th i niên thi u, Bolaño t ng kh nh, không vì th
mà ông không n c
mình. Qua nh ng nhân v t thu c gi i trí th c, Bolaño bày t m t c m giác chênh vênh, th t v ng v i n c nhà.
T kinh nghi m cá nhân cùng v i s quan sát phân tích xã h i, Bolaño cho th y hành trình tâm lý chung: c m giác say mê và ng m i v i gi s , cho
n s ng, v m ng v i n c
Không ch mà v i nhi u tác ph m khác, Bolaño v n luôn mang nh ng c m xúc mâu thu n v
mình. D
ông nh ng d li u ký c, nh ng suy ng m v chính tr , xã h i, th
tin r ng mình phù h sinh s ng và sáng
t o c t lên
ti c l p, ông s tr thành m t
Farewell, m v i
Roberto Bolaño, n ng
cho r là m t nhà
u Chile b i ch ng bu c c h t ph i hoàn thành vai trò c a i v i m . M c dù Roberto và Allende không tán thành l i vi t c a nhau, u bùng n có
nhi u n ng. R
a h u xoay quanh b i c nh quê nhà, ph n ánh sâu s c nh ng bi n c l ch s a Chile. N u Roberto thành danh v i Chile thì Allende n i b t v i Ngôi nhà c a nh ng h n ma, c u cho th y bóng t i u ám c a ch c tài.
a chúng tôi, t lên trên Allende
trong khi m r ng phân tích b
i bình di n M Latin và các khu v c khác.
3. 2666 và ph i c nh toàn c u
2666 là thiên ti u thuy t cu i cùng c a i vì b nh gan. Ông vi t tác ph s này b ng
s c l m
g m 5 ph n, m i ph n có th c m t cách riêng r b nh c a Bolaño là tách t ng ph n công b d n, m t t p.
Th i, tác ph
k p ra m t. B t
nh xu t b i hình th c g p chung 5 ph n thành m t cu n b i vì s liên k t ch t ch c a chúng v m t n i dung và hình th c, b n th n 1.100 trang.
5 ph n c a tác ph m l
Tác ph c công chúng châu Âu và Hoa K ch i ngay t khi n biên
t n xu t b n. Qu nhiên,
2666 c gi th t v ng. Tr
ng n s ph
chi p sâu s c, 2666 xoay quanh nh ng ch v sáng tác và nghiên
c , vai trò c c
bi t là nh ng v án m ng, nh ng công nhân b m t tích, hi p dâm, nh ng ch
lo n, nh ng cu t biên gi i, nh ng t i
ác, nh ng b o l 2666 là s
tích h p nh ng t p truy n lãng m n v
2666 ng t p
truy ng, ng t ng t, b i nh ng cái ch t, nh ng bí m t v ch n sâu th m, v ngày t n th .
V i n i dung h t s ng, chúng tôi
ch ch n phân tích ph n 1: Ph n v các nhà phê bình và ph n 5: Ph n v Archimboldi.
ph n 1, n i dung tác ph m xoay quanh i h n t các c châu Âu, h cùng tìm ki m m t nhà n tên Benno von Archimboldi. Gi i nghiên c ng xuyên t ch c nh ng t a i th o v ông, th ng gì i ta bi t v ông (ti u s , danh tính,
ngo n n i có th coi
t m t gi ng quan tr ng nào c, cho
dù là gi ng c bán sách,
gi ng c a các nhà phê bình, gi i ng c c gi , hay gi ng c a nhà xu t b qu o Anh, ph i nói r ng, Archimboldi rõ ràng v n là m
bên l m sách c a ai
g ng tóm g n tính cách c a nhà ti u thuy t Archimboldi trong vài t : Trí tu : làng nhàng, ph m
ch h c thu t: l m
nh m, kh chuy n: l n x n, nh c tính: l n x n, s d ng ti c: l n x n (Bolaño, 2004; Tr n Ti
Quân Khuê d c nh ng
nh nh trái chi u, th m chí nh ng phán ng u nhiên v thân th c a
ng c
này v n chinh ph c gi và nhi u l n c nh n gi
h c. Ti u s bí n, s bi n m t k l c a ông i nh ng cu c tìm ki m không ng ng.
c nghiên c u v Archimboldi là ch t keo k t dính b n nhà phê bình châu Âu g n bó v i nhau v lý tình b n, tình yêu c Pháp, Morini (nam) là d ch gi i Ý, Espinoza (nam) là ti n s c t i Tây Ban Nha và
Norton (n ) là nghiên c u sinh, gi ng d y c t i Anh. C b u d c lòng cho s nghi p nghiên c u c a mình, h c công trình c a nhau, m n m
cao v nhau. H tình tr c thân, sau l n g p nhau trong h i th c t ch c
tr i v . Phát hi n ra
c hai cùng yêu cô, Espinoza và Pelletier c m th y không th vì tình c à phá h ng m i quan h tri k gi a b i.
Th nên, h ch p nh n m i quan h m p m gi i, duy trì m i quan h tay ba
m m th y nu i ti c và b c
u th
r N u không có s thông hi u, tình b n, m ng c m và kh ng minh, thì
gi cô c v mình ;
Tr n Ti ch,
2020: 63).
ch gi , i Ý Morini v n b m t tai n n k l , ng ng s c kh e t i t khi
xác, ch ng m t ng và b nh tr m c m. M c dù v y, Morini không bao gi than vãn hay b c l tâm tr ng suy s p c a b n thân.
Trong m t tr ng thái g
ng tr i m t, l ng l rút sâu vào cu i mình. Anh d u dàng, kín
i quan h a
h . C u nh n
ra, trong s h i m
c dù bi t m i
quan h ph c t p gi i
b n, Morini không bao gi h n, anh i l ng nghe, là s t n t i v a vô hình v a h u hình g n k t h .
Trong su t Ph n 1, ngoài nh o gi a b i v
chung, v Archimboldi nói riêng, câu
chuy n di n ti n xoay quanh tình yêu, tình d c gi a Pelletier, Espinoza và Norton. M i quan h gi a Morini và Norton g
c xoáy sâu, gi a h không có quan h thân xác. K t c c, Norton l i phát hi n ra mình yêu và ch
g i cho hai nhà phê bình còn l i, Norton vi Em không bi t b n em s cùng nhau
v i em hay v y). B n
em yêu nhau và b n em h nh phúc. Em bi t hai anh s hi u ; Tr n Ti n ch, 2020: 160).
S l a ch n b t ng này ch c hé l vào nh ng trang cu i cùng c a ph n 1. Th c v n hoàn toàn b thuy t ph c: Norton và Morini có nh ng nét gi ng c bi t. Không ch c
gi n Archimboldi,
Norton và Mor u là nh i
mang ch
n p nh n s ph n. M i
c a qu y ph n kháng v m
ng ng. Anh ng x v i cu i m t cách bình th n, l ng l . Cho nên trong m i quan h duy nh t Morini nh n ra:
Norton có v v tâm lý. Cô u u t, chán ng, d ngã vào vòng tay m
c cô lao vào nghiên c u, gi ng d
i s quan h th xác
không xua tan n c trong cô.
Trái l i, Norton tìm th t ch n g i g m tinh th n, m i b n tâm giao. M i cu c g p ng n ng i, Norton c t công bay t Anh sang Ý ch u ng m t
t b n cùng
Morini, luôn khi n Norton c m th y bình n và h nh phúc. Vì th , m c d u m i quan h
gi c k m t cách
c c m th y thú v và th a lòng khi h l a ch n
v i nhau.
Ngoài câu chuy n tình yêu, ph n 1 v nh ng nhà phê bình ch n v h c thu t, nghiên c u, sáng tác và ti p nh
di và
Amalfitano -
- có m i quan h v i các nhân v t Pelletier, Espinoza và Norton. H cùng g p nhau Santa
Teresa. thành
nhân v t trí th c,
50 tu n Santa Teresa
d y h m trong b u không khí
k qu y nh m báo hung g c a
thành ph i h c Santa Teresa gi ng t ng t b u suy t sàn
nh y v ng tanh ; Tr n Ti n
ch, 2020: 184).
Ph n v v m t phóng
i M , Oscar Fa n Santa m t tr u quy n Anh, th cu n vào vi c tìm hi u các v án gi t ph n di n ra t
anh c c Rosa, con gái c a Amalfitano. Ph n b n: Ph n v t i ác, ng v sát nhân vào trung
tâm câu chuy n. Ph n v
p t c m i quan h v i
thành ph , ph n này
còn tr l i cho câu h n mà gi i nghiên c u c t công tìm ki m là ai.
n c a ti u thuy t 2666 tr nên k t n i nhau ch t ch , dù chúng có th ng tách riêng t ng ph n.
Xuyên su t tác ph m là b i c nh thành ph
Santa Teresa - y c m h ng
sáng t o t Ciudad Juárez n m biên gi i Mexico và Hoa K , thu c bang Chihuahua.
Nh ng nhân v t ph trong ph n này tr thành nhân v t chính ph m gi ng nhau là h n Santa
Teresa, s ng trong b n
y nh ng b
2666
2666
9, tham
pe
- 2666
Haa
2666
2666
Hìn
2666
Cái ch t c c
bi o g n m t vi n an
ng, ông mu n phác th o m c nh
ng v c th m.
M
gi ng v a là n n
nhân c a s ph n, v a là k ch ng, k l a ch n s ph th hi n chân dung t h a trên sáng tác c a mình.
ng Santa Teresa,
Thánh Thomas,
h
Adam Kirsch trong bài vi t: Murakami vs Bolaño: Competing Visions of the Global Novel (t m d ch Murakami vs Bolano: Hai i l p v ti u thuy t toàn c u) phân tích r Bolaño s ng c hai b c a s phân chia l ch s và h u l ch s . N a
u cu i, t ông s ng M
t u s nghi c c a mình. S ng m này, Bolaño ch c ch n y vào nh ng cam k t chính tr . ông phát bi u, ông b c m tù
1973 sau cu o chính do Augusto n sang s ng châu Âu và dành ph n l n cu c i còn l i c a mình Tây Ban Nha, s ng m t chính tr , xa r i không gian u ki n khác c a M
Latin ng c hai v trí
l ch s c a châu M - châu Âu cùng v i tr i
nghi n vi c l a
ch n ch , b i c nh sáng tác c a Roberto Bolaño. Thiên ti u thuy t 2666 cho th y không gian ngh thu t r ng l
cu i d ch chuy n c a Bolaño. Nh ng t
th y câu chuy n v trung tâm Santa Teresa c nhìn nh n t m i phía. Ph n l n các s ki n trong tác ph m di n ra vào cu i th p niên 1990 xung quanh biên gi i Hoa K - Mexico. Xuyên su t tác ph m là s hi n di n và soi chi u t các qu c gia châu Âu (bi ng qua qu c t ch các nhà phê bình) c bi t, i, cùng v i hình nh là b i c nh
m t tr c Chi n tranh
th gi i th y, châu Âu, Hoa K
và M i
quan h ch t ch . T ng hi p và gi t
ch n di n ra Santa Teresa (nguyên m u thành ph Ciudad Juárez t n 2007) luôn có s liên h ch t ch v i châu Âu và Hoa K . Ph n cu i c a thiên ti u thuy t là vi c nhà c Archimbodli bay sang Santa u này kh c sâu thêm m t hàm ý c bi t.
Theo Adam Kirsch: ng,
n thân b ng nghiên c u và tình ái m t d ng k t thúc l ch s c a tinh th n.
N u h là nh ng nhà phê bình, mà không ph i sáng t o thì h ph i ch p m i quan h ký sinh v c - t cái giá nh ph i tr cho vi c gi i phóng kh i l ch s kh ng khi p có th b o tr cho s sáng t
bút danh c a Hans Reiter, m t c u binh c t Th chi n II b nh ng tr i nghi m kinh hoàng th i chi n bi n thành m t k lang thang phiêu b
i. Bolaño ng m ch ra r ng chính vi c
s ng qua nh a châu Âu mà
Archimboldi tr o
trái v i nh ng cây vi t khác trong cu n sách, ch u n là nh ng tay th hay k
(Kirsch, 2017).
m c a Adam Krisch, chúng tôi cho r ng, nhân v t Archimboldi ng rõ ràng nh ng hàm ý c a
c
Sebastián trong Chile
2666 trong 2666
2666
bình
Morini
2666.
Archimboldi.
Trong lu The expansion Distant Star, Daisy Novoa vi N u nh ng tuyên b c a chính Roberto Bolaño v cu i c
th t v ti u s c c m t s
nhà xu t b n c
i s ngày Roberto Bolaño b c m
tù, ho c hi n m t
s
ch ra r ng trong các n ph m sau này, Bolaño là m i nghi n ma túy. T t c nh ng thông tin và nh ng thông tin sai l ch này góp ph n t o ra m t huy n tho i v Roberto Bolaño
cu c truy y Roberto Bolaño t huy n tho i, m t cú hích h p
d n v
Roberto Bolaño hi nhân v
r ng: ti u s bí n c là
m, là nh ng th bên l . ng tác
ph l i.
2666,
bì
B n thâ i n n chính tr
cánh t , ng h ng công b ng xã h i, ph i s phân t ng, s b ng xã h i. và 2666 là l i c nh t nh c a Roberto Bolaño i v i s suy y u c a
xã h i. Làm sao
tr nên
xu t.
và 2666
Không ch
La Literatura nazi en America
Los Detectives Salvajes (Nh ng thám t hoang dã) ông ti p t c th hi n b
y b i c nh Mexico qua nhi u th p
k , nhi c tiên phong.
Trong ti u thuy t Amuleto (Bùa chú) Roberto k v
i Uruguay và nh ng cu c g p g v i nhi u ngh s Latin khác, - m t y, su t hành trình sáng t o c a mình, ông luôn
n ng nàn c m h ng v i ch v nh ng c.
H
Chile, Mexico,
và 2666, Roberto
hóa.
2666
2666 tinh
(Bolaño, 2004; Tr n
Ti ch, 2020:
876) 2666
tinh và 2666
L i c
Nghiên c c tài tr b i h c Qu c Gia Thành ph H Chí Minh -HCM) trong khu n kh tài mã s C2019-18b-09.
Bolaño, R. (2000). Nocturno de Chile: Chile (Bùi Tr ng Nh d ch (2008)).
Hà N i, Nxb Ph n .
Bolaño, R. (2004). 2666: 2666 (Tr n Ti n ch (2020)).
Hà N i, Nxb H
Clark, J.R. (2018). On Benno von Archimboldi.
https://jonathanrussellclark.com/tag/be
nno-von-archimboldi/
Jónsson, F.S. (2015). In Orbit: Roberto Bolaño and world literature. Master Thesis, Stockholm University, Stockholm, Sweden. http://www.diva- portal.org/smash/get/diva2:820371/FU LLTEXT01.pdf
Kirsch, A. (2017). Murakami vs. Bolaño:
Competing Visions of the Global Novel. LITHUB.
https://lithub.com/murakami-vs-bolano- competing-visions-of-the-global- novel/
Novoa, D.A. (2020). The Expansion of
Distant Star. Master's thesis, Harvard Extension School, Massachusetts, USA.
https://dash.harvard.edu/bitstream/han dle/1/37365645/NOVOA-
DOCUMENT-
2020.pdf?sequence=1&isAllowed=y Tayler, C. (2009, Jan 17). Roberto Bolaño:
Experience at full speed. THE GUARDIAN.
https://www.theguardian.com/books/2 009/jan/17/fiction-roberto-bolano- 2666-chile