Bài 42. Thấu kính hội tụ A – HỌC THEO SGK
I - ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Thí nghiệm
C1. Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính có đặc điểm: Hội tụ hơn so với chùm tia tới nên người ta gọi đó là thấu kính hội tụ.
C2. Tia tới và tia ló được chỉ ra như trên hình vẽ 42.2a
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ
C3. Phần rìa mỏng hơn phần giữa trong thấu kính hội tụ.
II - TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ
1. Trục chính
C4. Dự đoán: Trong ba tia sáng tới thấu kính, tia ở giữa truyền thẳng, không bị đổi hướng.
Cách tiến hành thí nghiệm kiểm tra: Dùng thước thẳng kiểm tra đường truyền tia sáng đó.
Trục chính của thấu kính là: trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ có một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng. Tia này trùng với một đường thẳng được gọi là trục chính của thấu kính.
2. Quang tâm
Quang tâm của thấu kính là: điểm mà mọi tia sáng đi qua nó đều truyền thẳng.
3. Tiêu điểm
C5. Điểm hội tụ F của chùm tia sáng tới song song với trục chính của thấu kính, nằm trên đường chứa tia giữa.
Biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trên hình 42.1.
C6. Khi đó chùm tia ló vẫn hội tụ tại một điểm trên trục chính (điểm F).
4. Tiêu cự
Tiêu cự của thấu kính là: khoảng cách từ quang tâm đến mỗi tiêu điểm.
III - VẬN DỤNG C7. Vẽ tia ló:
+ Tia tới (1) là tia đi song song với trục chính nên cho tia ló đi qua tiêu điểm F’
+ Tia tới (2) là tia đi quang tâm O nên cho tia ló đi thẳng
+ Tia tới (3) là tia đi qua tiêu điểm nên cho tia ló đi song song với trục chính.
C8. Thấu kính hội tụ là thấu kính có phần rìa mỏng hơn phần giữa. Nếu chiếu một chùm tia sáng tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ thì chùm tia ló sẽ hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.
B – GIẢI BÀI TẬP II - BÀI TẬP BỔ SUNG
Câu 42a trang 116 VBT Vật Lí 9: Hãy ghép mỗi nội dung ở bên trái với nội dung ở cột bên phải để thành một câu đúng
1. Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho
a) tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới
2. Khoảng cách từ quang tâm tới mỗi tiêu điểm gọi là
b) chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.
Tiêu điểm của thấu kính hội tụ nằm khác phía với chùm tia tới.
3. Tia tới đến quang tâm thì c) tiêu cự của thấu kính.
d) tia ló đi thẳng.
Hướng dẫn giải:
1 - b 2 - c 3 – a.
Câu 42b trang 116 VBT Vật Lí 9: Vẽ tiếp đường truyền của những tia sáng đã cho trên hình 42.3
Hướng dẫn giải:
