MÔN SINH LỚP 9
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ TIẾT HỌC
BÀI 49: QUẦN XÃ SINH VẬT
BÀI 49: QUẦN XÃ SINH VẬT
I/ I/ Thế nào là một quần xã sinh vật Thế nào là một quần xã sinh vật : :
- Cho biết trong một cái ao tự nhiên có những quần thể sinh vật nào ?
- Thứ tự xuất hiện các quần thể trong ao đó như thế nào ?
- Các quần thể có mối quan hệ sinh thái như thế nào ?
- Quần thể cá, tôm, dong,..
- Quần thể cá, tôm, dong,..
- Quần thể thực vật xuất hiện trước.
- Quần thể thực vật xuất hiện trước.
- Quan hệ cùng loài, khác loài.
- Quan hệ cùng loài, khác loài.
Ao cá, rừng được gọi là quần xã.
Ao cá, rừng được gọi là quần xã.
→ Quần xã sinh vật là gì ? Cho ví dụ ?
- Quần xã sinh vật là tập hợp những quần thể Quần xã sinh vật là tập hợp những quần thể sinh vật khác loài cùng sống trong một không sinh vật khác loài cùng sống trong một không
gian xác định, chúng có mối quan hệ gắn bó như gian xác định, chúng có mối quan hệ gắn bó như
một thể thống nhất nên quần xã có cấu trúc ổn một thể thống nhất nên quần xã có cấu trúc ổn
định. Các sinh vật trong quần xã thích nghi với định. Các sinh vật trong quần xã thích nghi với
môi trường sống của chúng môi trường sống của chúng
- ví dụ:
- ví dụ:
+ Rừng cúc phương.
+ Rừng cúc phương.
+ Ao cá tự nhiên.
+ Ao cá tự nhiên.
+ Trong một bể cá người ta thả một số loài cá + Trong một bể cá người ta thả một số loài cá
như: Cá chép, cá mè, cá trắm,…
như: Cá chép, cá mè, cá trắm,…→ Vậy bể cá → Vậy bể cá này có phải là quần xã hay không ?
này có phải là quần xã hay không ?
+ Trong sản xuất mô hình VAC có phải là quần + Trong sản xuất mô hình VAC có phải là quần
xã sinh vật hay không ? xã sinh vật hay không ?
- Sai vì chỉ là ngẫu nhiên nhốt chung, không có mối Sai vì chỉ là ngẫu nhiên nhốt chung, không có mối quan hệ thống nhất.
quan hệ thống nhất.
- Mô hình VAC là quần xã nhân tạo.
- Mô hình VAC là quần xã nhân tạo.
I/ I/ Những dấu hiệu đặc trưng của một Những dấu hiệu đặc trưng của một quần xã
quần xã : :
Trình bày đặc điểm cơ bản của một quần xã sinh vật ?
Đặc điểm Các chỉ số Thể hiện Số lượng
các loài trong quần
xã
Độ đa dạng Mức độ phong phú về số lượng loài trong quần xã Độ nhiều Mật độ cá thể của từng loài trong quần xã
Độ thường gặp
Tỉ lệ % số địa điểm bắt gặp một loài trong tổng số địa điểm quan sát.
Thành phần loài trong quần
xã
Loài ưu thế Loài đóng vai trò quan trọng trong quần xã.
Loài đặc trưng
Loài chỉ có ở một quần xã hoặc có nhiều hơn hoặc các loài khác.
III/
III/ Quan hệ giữa ngoại cảnh và Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
quần xã : :
- Điều kiện ngoại cảnh ảnh hưởng tới quần thể như thế nào?
- Quan sát H49.3 cho biết ?
+ Nếu cây phát triển thì lượng sâu ăn lá và chim ăn sâu như thế nào ?
+ Nếu sâu ăn lá mà hết thì chim ăn gì ?
- Điều kiện ngoại cảnh ảnh hưởng tới quần thể:Điều kiện ngoại cảnh ảnh hưởng tới quần thể:
+ Sự thay đổi chu kỳ ngày đêm, chu kỳ mùa dẫn đến + Sự thay đổi chu kỳ ngày đêm, chu kỳ mùa dẫn đến hoạt động theo chu kỳ của sinh vật.
hoạt động theo chu kỳ của sinh vật.
+ Điều kiện thuận lợi thực vật phát triển
+ Điều kiện thuận lợi thực vật phát triển →→ động vật động vật cũng phát triển.
cũng phát triển.
+ Số lượng loài động vật này khống chế số lượng loài + Số lượng loài động vật này khống chế số lượng loài động vật khác.
động vật khác.
-
+ Nếu cây phát triển → sâu ăn lá tăng → chim ăn sâu tăng → sâu ăn lá lại giảm
+ Nếu số lượng sâu giảm do chim ăn sâu thì cây lại phát triển và sâu lại phát triển vì vậy chim vẫn ăn sâu.
-Tại sao quần xã luôn ổn định ?Tại sao quần xã luôn ổn định ? - Cân bằng sinh học là gi ?
- Cân bằng sinh học là gi ?
- Do có sự cân bằng các quần thể trong quần xã.Nghiã là khi ngoại cảnh thay đổi số lượng cá thể trong quần xã thay đổi và luôn được khống chế ở mức độ phù hợp với môi trường.
- Cân bằng sinh học là trạng thái mà số lượng cá thể mỗi quần thể trong quần xã dao động
