Bài cũ:
- Sự vận động tự quay quanh trục của Trái Đất đã sinh ra những hệ quả gì?
- Nếu không có sự vận động tự quay quanh trục thì
hiện tượng ngày đêm Trái Đất như thế nào?
- Hiện tượng ngày và đêm trên Trái đất
Do Trái đất có dạng hinh cầu nên ánh sáng Mạt Trời chỉ
chiếu sáng được một nửa, nửa được chiếu sáng là ngày, nửa nằm trong bóng tối là đêm. Do Trái đất quay quanh trục từ tây sang đông nên mọi nơi trên Trái đất lần lượt có ngày và đêm.
- Sự lệch hướng của các vật chuyển động trên bề mặt Trái Đất
- -
0o
BCB BCN
A B
A B
D C
D
C
Ngoài sự vận động quanh trục, Trái đất còn chuyển động quanh Mặt Trời. Sự
chuyển động của Trái đất quanh Mặt trời
như thế nào và sinh ra hệ quả gì?
Tiết 10
Bài 8
Sự chuyển động của Trái Đất
Quanh mặt trơi
I. Sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt
Trời
Quan sát hình chuyển động và cho biết :
1. Hướng chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời ?
2. Độ nghiêng và hướng của trục Trái Đất ở các vị trí : xuân phân, hạ chí, thu phân và ñông trí ?
22 - 12 Ñôngï Chí
23 - 9 Thu Phân
21 - 3 Xuân Phân
22 - 6 Hạ Chí
Sự vận động của Trái đất quanh Mặt Trời
1. Sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời
Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời theo hướng từ Tây sang đông trên quỹ đạo hình elíp gần tròn.
Khi chuyển động quanh Mặt Trời, trục Trái Đất có độ nghiêng và hướng nghiêng không đổi(chuyển động tịnh tiến)
Thời gian chuyển động quanh Mặt Trời một vòng là 365 ngày 6 giờ (một năm thiên văn, năm lịch có 365 ngày, cứ 4 năm có một năm nhuận)
Do trục Trái đất nghiêng và không đổi hướng
khi chuyển động quanh Mặt Trời sinh ra hiện
tượng các mùa.
II. Hiện tượng các mùa
22 - 12 Ñôngï Chí
23 - 9 Thu Phân
21 - 3 Xuân Phân
22 - 6 Hạ Chí
Các mùa trên Trái đất
Lâp hạ
Mùa xuân X
Lập thu
Mùa hạ Mùa thu
Lập đông Lập xuân
Mùa đông
X X
X
- Quan sát vị trí các Bán cầu ở các ngày: hạ chí, đông chí,
xuân phân, thu phân, để hoàn thành phiếu học tập.
Thảo luận:
Nhóm 1 :
Trong ngày 22-6 (hạ chí), nửa cầu nào ngã về phía Mặt Trời ? Khi ngã về phía Mặt Trời nửa cầu đó có đặc điểm gì ?
Và nửa cầu không ngã về phía mặt trời có đặc điểm gì ? Nhóm 2 :
Trong ngày 22-12 (ñông chí), nửa cầu nào ngã về phía Mặt Trời ? Khi ngã về phía Mặt Trời nửa cầu đó có đặc điểm gì ?
Và nửa cầu không ngã về phía Mặt Trời có đặc điểm gì ? Nhóm 3 và nhóm 4 :
Trái Đất hướng cả hai nửa cầu Bắc và Nam về phía Mặt Trời như nhau vào các ngày nào ?
Khi đó ánh sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc vào nơi nào trên bề mặt Trái Đất ? Đó là mùa nào trong năm ở hai bán cầu ?
Mùa nóng Mùa nóng chuyển lạnh chuyển lạnh Nửa cầu Bắc.
Nửa cầu Bắc.
Thu phân Thu phân
Chuyển lạnh Chuyển lạnh
sang nóng sang nóng Nửa cầu Bắc.
Nửa cầu Bắc.
Xuân phân Xuân phân
Lạnh (Ñông) Lạnh (Ñông) Nhận ít
Nhận ít Chếch xa nhất
Chếch xa nhất Nửa cầu Bắc.
Nửa cầu Bắc.
Ñông chí Ñông chí
Nóng (Hạ) Nóng (Hạ) Nhận nhiều .
Nhận nhiều . Ngã gần nhất.
Ngã gần nhất.
Nửa cầu Bắc.
Nửa cầu Bắc.
Hạ chí.
Hạ chí.
Mùa lạnh Mùa lạnh Chuyển nóng Chuyển nóng Lượng ánh sáng
Lượng ánh sáng và nhiệt nhận và nhiệt nhận được như nhau.
được như nhau.
Hai nửa cầu Hai nửa cầu hướng về Mặt hướng về Mặt Trời như nhau.
Trời như nhau.
Nửa cầu Nam Nửa cầu Nam Xuân phân
Xuân phân 23/923/9
Chuyển nóng Chuyển nóng
sang lạnh.
sang lạnh.
Lượng ánh sáng Lượng ánh sáng
và nhiệt nhận và nhiệt nhận được như nhau.
được như nhau.
Hai nửa cầu Hai nửa cầu hướng về Mặt hướng về Mặt Trời như nhau.
Trời như nhau.
Nửa cầu Nam Nửa cầu Nam Thu phân.
Thu phân.
21/321/3
Nóng (Hạ) Nóng (Hạ) Nhận nhiều .
Nhận nhiều . Ngã gần nhất.
Ngã gần nhất.
Nửa cầu Nam Nửa cầu Nam Hạ chí.
Hạ chí.
22/12 22/12
Lạnh (Ñông) Lạnh (Ñông) Nhận ít
Nhận ít Chếch xa nhất
Chếch xa nhất Nửa cầu Nam
Nửa cầu Nam Ñông chí
Ñông chí 22/622/6
MùaMùa Lượng ánh
Lượng ánh sáng và nhiệt sáng và nhiệt Trái đất ngả gần
Trái đất ngả gần nhất, chếch xa nhất, chếch xa nhất Mặt Trời nhất Mặt Trời Địa điểm bán
Địa điểm bán cầucầu
TiếtTiết NgàyNgày
2. HIỆN TƯỢNG CÁC MÙA
Khi chuyển động trên quỹ đạo, trục Trái Đất có độ nghiêng không đổi, hướng về một phía.
Hai nửa cầu luân phiên nhau ngã gần và chếch xa Mặt Trời sinh ra các mùa .
Sự phân bố ánh sáng, lượng nhiệt và cách tính mùa ở hai nửa cầu Bắc và Nam hồn tồn trái ngược nhau.
Các mùa tính theo dương lịch và âm dương lịch có khác nhau về thời gian bắt đầu và kết thuc.
22 - 12 Ñôngï Chí
23 - 9 Thu Phân
21 - 3 Xuân Phân
22 - 6 Hạ Chí
Cách tính mùa trên Trái đất
Lâp hạ Mùa xuân X
Lập thu
Mùa hạ Mùa thu
Lập đông Lập xuân
Mùa đông
X X
X
Theo dương lịch Theo âm- dương lịch ở Bắc bán cầu
Mùa xuân:
Từ 21-3 (Xuân phân)
đến 22-6 (hạ chí)
Mùa hạ:
Từ 22-6 (hạ đ 23-9 (Thu phân)
Mùa thu
Từ 23-9 (Thu đ 22-12 đ chí)
Mùa đông
Từ 22-12 (Đông đ 21-3 Xuân phân
Từ lập xuân đến lập hạ
Từ lập hạ đến lập thu
Từ lập thu đến lập đông
Lập đông đến lập xuân
Các mùa ở Việt Nam
Việt nam nằm trong khu vực nhiệt đới, quanh năm nóng, sự phân hóa 4 mùa không rõ rệt. ở miền Bắc có 4 mùa, nhưng mùa xuân và mùa thu chỉ là thời kì chuyển tiếp ngắn. ở miền Nam nóng quanh năm, chỉ có mùa mưa và mùa khô.
Củng cố bài
Câu 1 : Vào những ngày nào trong năm, hai nửa cầu Bắc và Nam đều nhận được lượng nhiệt và ánh sáng như nhau?
A. Ngày 22/6 và 23/9 B. Ngày 23/9 và 21/3 C. Ngày 22/6 và 22/12 D. Ngày 21/3 và 22/12
Câu 2: Tại sao Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời lại sinh ra 2 thời kì nóng lạnh luân phiên nhau ở hai nửa cầu?
-Do trục Trái đất nghiêng và không đổi hướng khi chuyển
động trên quỹ đạo nên 2 nửa cầu Bắc và Nam luân phiên nhau ngã về phía Mặt Trời…
Những nội dung chính
Trái đất chuyển động quanh Mặt Trời theo hướng từ Tây sang Đông. Thời gian Trái Đất chuyển động một vòng trên quỹ đạo là 365 ngày 6 giờ.
Khi chuyển động trên quỹ đạo, trục Trái Đất bao giờ cũng có độ nghiêng không đổi và hướng về một phía nên hai nửa cầu Bắc và Nam luân phiên nhau ngã về phía Mặt Trời , sinh ra các mùa.
Các mùa tính theo dương lịch và âm dương lịch có khác nhau về thời gian bắt đầu và kết thúc.
Sự phân bố lượng nhiệt, ánh sáng và cách tính mùa ở hai nửa cầu Bắc và Nam hoàn toàn trái ngược nhau.
