Có 4 cách là:
1. Thêm từ h yã hoặc đừng, chớ, nên phải... vào tr ớc động từ.
2. Thêm từ lên hoặc đi, thôi nào... vào cuối câu.
3. Thêm từ đề nghị hoặc xin, mong... vào đầu câu.
4. Dùng giọng điệu phù hợp với câu khiến.
- Có những cách nào để tạo ra câu khiến?
- Em h y đặt một câu khiến.ã
Giữ phép lịch sự khi bày tỏ yêu cầu, đề nghị.
1. H y đọc mẩu chuyện sau:ã
Một sớm, thằng Hùng, mới “nhập c ” vào xóm tôi, dắt chiếc xe đạp gần hết hơi ra tiệm sửa xe của bác Hai. Nó hất hàm bảo bác Hai:
- Bơm cho cái bánh tr ớc. Nhanh lên nhé, trễ giờ học rồi.
Bác Hai nhìn thằng Hùng rồi nói:
- Tiệm của bác hổng có bơm thuê.
- Vậy cho m ợn cái bơm, tôi bơm lấy vậy.
Vừa lúc ấy, cái Hoa nhà ở cuối ngõ cũng dắt xe đạp chạy vào ríu rít chào hỏi:
- Cháu chào bác Hai ạ! . Chiều nay cháu đi học về, bác coi giùm cháu nghe, hổng biết sao nó cứ xì hơi hoài.
- Đ ợc rồi. . Cháu là con gái, biết bơm không mà bơm!
- Cháu cảm ơn bác nhiều.
*
Bác ơi, cho cháu m ợn cái bơm nhé
Nào để bác bơm cho
Bắt đầu
I. Nhận xét
Giữ phép lịch sự khi bày tỏ yêu cầu, đề nghị.
Nhân vật
Hùng
Hoa
Câu
- Bơm cho cái bánh tr ớc.
Nhanh lên nhé, trễ giờ học rồi.
- Vậy cho m ợn cái bơm, tôi bơm lấy vậy.
- Bác ơi, cho cháu m ợn cái bơm nhé.
Nhận xét
=> Yêu cầu không lịch sự
=> Yêu cầu lịch sự - Vậy cho m ợn cái bơm, tôi bơm lấy vậy.
- Bác ơi, cho cháu m ợn cái bơm nhé.
1. Khi nêu yêu cầu, đề nghị, phải giữ phép lịch sự.
Nhân vật
Hùng
Hoa
Câu
- Bơm cho cái bánh tr ớc.
Nhanh lên nhé, trễ giờ học rồi.
- Vậy cho m ợn cái bơm, tôi bơm lấy vậy.
- Bác ơi, cho cháu m ợn cái bơm nhé.
Nhận xét
=> Yêu cầu không lịch sự
=> Yêu cầu lịch sự
Giữ phép lịch sự khi bày tỏ yêu cầu, đề nghị.
- Bác ơi, bác làm ơn cho cháu m ợn cái bơm nhé!
- Bác ơi, bác bơm giúp cháu cái xe với ạ!
2. Muốn cho lời yêu cầu, đề nghị đ ợc lịch sự, cần có cách x ng hô cho phù hợp và thêm vào tr ớc hoặc sau động từ các từ làm ơn, giùm, giúp...
Bạn Hoa đ dùng kiểu câu gì để nêu yêu cầu, đề nghị?ã 3. Có thể dùng câu hỏi để nêu yêu cầu, đề nghị.II. Ghi nhớ:Ngoài ra còn kiểu câu nào cũng nêu yêu cầu, đề nghị?
1. Khi nêu yêu cầu, đề nghị, phải giữ phép lich sự.
2. Muốn cho lời yêu cầu, đề nghị đ ợc lịch sự, cần có cách x ng hô cho phù hợp và thêm vào tr ớc hoặc sau động từ các từ làm ơn, giùm, giúp,...
3. Có thể dùng câu hỏi để nêu yêu cầu, đề nghị.
Giữ phép lịch sự khi bày tỏ yêu cầu, đề nghị.
III. Luyện tập:
Bài 1: Khi muốn m ợn bạn cái bút, em có thể chọn những cách nói nào?
a. Cho m ợn cái bút!
b. Lan ơi, cho tớ m ợn cái bút!
c. Lan ơi, cậu có thể cho tớ m ợn cái bút đ ợc không?
Rất tiếc! Bạn đ sai rồi.ã
1 2 3
III. LuyÖn tËp:
Bµi 2: Khi muèn hái giê mét ng êi lín tuæi, em cã thÓ chän nh÷ng c¸ch nãi nµo?
a. MÊy giê råi?
b. B¸c ¬i, mÊy giê råi ¹?
c. B¸c ¬i, b¸c lµm ¬n cho ch¸u biÕt mÊy giê råi!
RÊt tiÕc! B¹n ® sai · råi.
1
d. B¸c ¬i, b¸c xem giïm ch¸u mÊy giê råi ¹!
Thêi gian
Giữ phép lịch sự khi bày tỏ yêu cầu, đề nghị.
III. Luyện tập:
Bài 3: So sánh từng cặp câu khiến d ới đây về tính lịch sự. H y cho biết vì sao ã những câu ấy giữ hoặc không giữ đ ợc phép lịch sự?
a/ - Lan ơi, cho tớ về với! => Lời nói lịch sự vì có các từ x ng hô Lan, tớ, từ với,
ơi, thể hiện quan hệ thân mật.
- Cho đi nhờ một cái! => Câu bất lịch sự vì nói trống không, thiếu từ x ng hô.
Bắt đầu
III. Luyện tập:
Bài 3: So sánh từng cặp câu khiến d ới đây về tính lịch sự. H y cho biết vì sao ã những câu ấy giữ hoặc không giữ đ ợc phép lịch sự?
b/ - Chiều nay, chị đón em nhé!
=> Câu lịch sự, tình cảm vì có từ nhé thể hiện sự
đề nghị thân mật.
- Chiều nay, chị phải đón
em đấy! => Từ phải trong câu có tính bắt buộc, mệnh lệnh không phù hợp với lời đề nghị của ng ời d ới.
Giữ phép lịch sự khi bày tỏ yêu cầu, đề nghị.
III. Luyện tập:
Bài 4: Đặt câu khiến phù hợp với các tình huống sau:
a/ Em muốn xin tiền bố mẹ để mua một quyển sổ ghi chép.
b/ Em đi học về nhà, nh ng nhà em ch a có ai về, em muốn ngồi nhờ bên nhà hàng xóm để chờ bố mẹ về.
Bắt đầu
mãn quµ kh«ng hiÖn ra. Thêi gian suy nghÜ cho mçi c©u lµ 15 gi©y.
Khẳng định sau đúng hay sai:
Khi nêu yêu cầu, đề nghị, phải giữ
phép lịch sự.
Sai Sai Đúng Đúng
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Muốn cho lời yêu cầu, đề nghị đ ợc lịch sự cần có cách x ng hô cho phù hợp và thêm vào tr ớc hoặc sau động từ các từ làm ơn, giùm, giúp,...
Sai Sai
Đúng Đúng
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Giữ phép lịch sự khi bày tỏ yêu cầu, đề nghị.
I. Nhận xét:
II. Ghi nhớ:
1. Khi nêu yêu cầu, đề nghị, phải giữ phép lich sự.
2. Muốn cho lời yêu cầu, đề nghị đ ợc lịch sự, cần có cách x ng hô cho phù hợp và thêm vào tr ớc hoặc sau động từ các từ làm ơn, giùm, giúp...
3. Có thể dùng câu hỏi để nêu yêu cầu, đề nghị.
III. Luyện tập:
