Giải Công nghệ 10 Bài 21: Chế biến sản phẩm trồng trọt
Mở đầu trang 106 Công nghệ 10: Tại sao phải chế biến sản phẩm trồng trọt? Có những phương pháp nào trong chế biến sản phẩm trồng trọt?
Lời giải:
* Lí do phải chế biến sản phẩm trồng trọt:
- Duy trì, nâng cao chất lượng, làm tăng giá trị sản phẩm.
- Sản phẩm đa dạng, đáp ứng nhu cầu sử dụng
- Tăng thời gian sử dụng sản phẩm, thuận tiện cho bảo quản - Nâng cao thu nhập và phục vụ sản xuất.
* Các phương pháp trong chế biến sản phẩm trồng trọt:
- Sấy khô
- Nghiền bột mịn hay tinh bột - Muối chua
- Công nghệ sấy lạnh
- Công nghệ xử lí bằng áp suất cao - Công nghệ chiên chân không
I. Mục đích của việc chế biến sản phẩm trồng trọt
Khám phá trang 106 Công nghệ 10: Nêu một số vai trò của việc chế biến sản phẩm trồng trọt. Cho ví dụ minh họa?
Lời giải:
Nêu một số vai trò của việc chế biến sản phẩm trồng trọt:
- Duy trì, nâng cao chất lượng, làm tăng giá trị sản phẩm. Ví dụ: quả nhãn bóc lấy cùi, sấy khô làm long nhãn.
- Sản phẩm đa dạng, đáp ứng nhu cầu sử dụng. Ví dụ: Chế biến đỗ xanh làm bột đậu xanh, làm bánh đậu xanh, …
- Tăng thời gian sử dụng sản phẩm, thuận tiện cho bảo quản. Ví dụ: Vải thiều bóc lấy cùi, sấy sẽ bảo quản được lâu.
- Nâng cao thu nhập và phục vụ sản xuất. Ví dụ: đỗ xanh chế biến làm bánh đậu.
II. Một số phương pháp chế biến sản phẩm trồng trọt thông thường
Khám phá trang 107 Công nghệ 10: Kể tên một số sản phẩm được chế biến từ sản phẩm trồng trọt bằng các phương pháp thông thường. Gia đình em thường chế biến sản phẩm trồng trọt bằng phương pháp nào?
Lời giải:
* Kể tên một số sản phẩm được chế biến từ sản phẩm trồng trọt bằng các phương pháp thông thường:
- Phương pháp sấy: mít sấy, chuối sấy, khoai lang sấy - Phương pháp nghiền: tinh bột nghệ, tinh bột sắn, gạo
- Phương pháp muối chua: dưa chuột muối chua, rau bắp muối chua
Kết nối năng lực trang 107 Công nghệ 10: Sử dụng internet, sách, báo, … để tìm hiểu quy trình làm tinh bột từ sản phẩm trồng trọt?
Lời giải:
Quy trình làm tinh bột từ sản phẩm trồng trọt:
- Bước 1: Rót nguyên liệu vào phễu, bóc vỏ, rửa, băm và mài - Bước 2: Tách bã trong hỗn hợp dịch sữa
- Bước 3: Làm tinh khiết dịch bột, loại bỏ tạp chất - Bước 4: Vắt nước ra khỏi sữa tinh bột
- Bước 5: Tinh bột ướt được sấy để giảm độ ẩm
- Bước 6: Công đoạn thành phẩm, đóng bao
III. Một số ứng dụng công nghệ cao trong chế biến sản phẩm trồng trọt
Kết nối năng lực trang 108 Công nghệ 10: Sử dụng internet, sách, báo, … để tìm hiểu tìm hiểm thêm về công nghệ sấy lạnh và các sản phẩm sấy lạnh?
Lời giải:
* Công nghệ sấy lạnh:
Quá trình sấy lạnh diễn ra liên tục và theo tuần hoàn khép kín. Cụ thể:
Không khí có độ ẩm cao (từ buồng sấy) sẽ được hút qua ống của dàn lạnh ngưng tụ. Tại đây, không khí sẽ được làm lạnh đến nhiệt độ ngưng tụ để tách hơi nước từ trong không khí, trở thành luồng không khí khô lạnh.
Sau đó, luồng không khí khô lạnh này sẽ được dẫn qua buồng nóng với nhiệt độ trong khoảng 35 - 60 độ C để đốt nóng. Chúng tiếp tục dẫn vào buồng sấy chứa thực phẩm để tiến hành sấy lạnh thực phẩm theo ý muốn của nhà sản xuất.
Chính vì thế, luồng không khí khô lạnh này sẽ trở thành luồng khí nóng ẩm (sau khi sấy) và được lưu thông qua các khay của thực phẩm cần sấy để tiếp tục tuần hoàn tương tự như quy trình trên.
* Các sản phẩm sấy lạnh như:
xoài dẻo, mít dẻo, chuối dẻo, táo, thanh long, dừa, nho, dứa, cam, chanh, kiwi, sấy detox hoa quả... các loại rau củ quả dùng trong gia đình, hành khô, tỏi, cần, xả, bột rau củ... sấy khô các loại rau xanh, nông sản như bắp cải, cà rốt, xu hào, xúp lơ, hành khô
Kết nối năng lực trang 108 Công nghệ 10: Sử dụng internet, sách, báo, … để tìm hiểu thêm về công nghệ xử lí bằng áp suất cao và những ứng dụng của nó trong chế biến sản phẩm trồng trọt?
Lời giải:
* Công nghệ xử lí bằng áp suất cao:
Công nghệ HPP ứng dụng 2 nguyên lý khoa học chủ yếu:
1) Nguyên lý Le- chatelier, đó là Một phản ứng thuận nghịch đang ở trạng thái cân bằng, khi chịu tác dụng từ bên ngoài như biến đổi nhiệt độ, áp suất, nồng độ thì cân bằng sẽ chuyển dịch theo hướng làm giảm tác động bên ngoài đó. Nguyên lý này có ý nghĩa rất quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến phản ứng thuận nghịch;
2) Nguyên lý Iso-static. Nguyên lý này vận dụng khi tăng áp suất cao lên bề mặt vật liệu thì mọi phía đều chịu tác động như nhau.
* Ứng dụng của nó trong chế biến sản phẩm trồng trọt:
- Chế biến rau quả - Nước ép trái cây
Kết nối năng lực trang 109 Công nghệ 10: Sử dụng internet, sách, báo, … để tìm hiểu thêm về công nghệ chiên chân không và những ứng dụng của nó trong chế biến sản phẩm trồng trọt.
Lời giải:
* Công nghệ chiên chân không tiến hành theo các giai đoạn:
- Chọn nguyên vật liệu - Xử lí nguyên vật liệu - Chần
- Sấy ráo mặt - Ngâm, tẩm, ướp - Chiên chân không - Quay li tâm tách dầu - Để nguội
- Đóng gói
* Ứng dụng của trong chế biến sản phẩm trồng trọt:
Nấm, rau củ, quả, hạt chứa nhiều nước, nhiều dinh dưỡng.
Luyện tập
Luyện tập 1 trang 111 Công nghệ 10: Phân tích vai trò của chế biến sản phẩm trồng trọt?
Lời giải:
Vai trò của chế biến sản phẩm trồng trọt:
- Duy trì, nâng cao chất lượng, làm tăng giá trị sản phẩm. Ví dụ: quả nhãn bóc lấy cùi, sấy khô làm long nhãn.
- Sản phẩm đa dạng, đáp ứng nhu cầu sử dụng. Ví dụ: Chế biến đỗ xanh làm bột đậu xanh, làm bánh đậu xanh, …
- Tăng thời gian sử dụng sản phẩm, thuận tiện cho bảo quản. Ví dụ: Vải thiều bóc lấy cùi, sấy sẽ bảo quản được lâu.
- Nâng cao thu nhập và phục vụ sản xuất. Ví dụ: đỗ xanh chế biến làm bánh đậu.
Luyện tập 2 trang 111 Công nghệ 10: Mô tả một số phương pháp chế biến sản phẩm trồng trọt ở gia đình và địa phương em?
Lời giải:
* Phương pháp chế biến sản phẩm trồng trọt ở gia đình em: sấy chuối dẻo
- Chuối lột vỏ, thái thành nhiều lát mỏng rồi cho vào thau nước đá có hòa nước cốt chanh trong 10 phút.
- Sau đó, vớt chuối ra rổ để ráo nước.
- Làm nóng nồi chiên không dầu ở nhiệt độ 180 độ C trong 15 phút.
- Lót giấy nến và xếp chuối vào nồi chiên không dầu, sau đó sấy ở 150 độ C trong 5 phút. Khi phần chuối se mặt lại, bạn lật mặt chuối rồi sấy tiếp 5 phút.
- Sau 5 phút, giảm nhiệt độ xuống 100 độ C và sấy mỗi mặt 10 phút.
- Sau 10 phút, quét mật ong, tiếp tục sấy mỗi mặt 8 phút là hoàn tất.
* Phương pháp chế biến sản phẩm trồng trọt ở địa phương em: sấy khô vải thiều Khi lò nóng, bạn xếp vải vào nồi chiên không dầu, sấy ở nhiệt độ 80 độ C trong 30 phút. Khi đủ thời gian bạn mở ra kiểm tra và lập lại thêm 7 lần sấy 80 độ C trong 30 phút. Tức tổng thời gian sấy là 4 tiếng. Vậy là món vải sấy đã hoàn thành rồi, bạn để nguội rồi thưởng thức và phần còn lại thì cất bảo quản nha.
Luyện tập 3 trang 111 Công nghệ 10: So sánh ưu nhược điểm của công nghệ sấy lạnh xử lí bằng áp suất cao và chiên chân không?
Lời giải:
So sánh Công nghệ sấy lạnh Xử lí bằng áp suất cao
Chiên chân không
Giống nhau - Chi phí đầu tư cao - Thời gian bảo quản dài
- Đảm bảo giá trị dinh dưỡng của sản phẩm Khác nhau - Phạm vi hẹp
- Không phù hợp với rau
- Quy mô lớn
Vận dụng
Vận dụng 1 trang 111 Công nghệ 10: Vận dụng kiến thức về chế biến sản phẩm trồng trọt vào thực tiễn ở gia đình và địa phương em để nâng cao giá trị của sản phẩm trồng trọt.
Lời giải:
Vận dụng kiến thức về chế biến sản phẩm trồng trọt vào thực tiễn ở gia đình và địa phương em để nâng cao giá trị của sản phẩm trồng trọt:
- Đối với một số loại rau, quả như: dưa chuột, bắp cải em sẽ sử dụng phương pháp muối chua để thay đổi bữa ăn, giúp món ăn phong phú hơn
- Đối với cây ăn quả như vải thiều, em sẽ bảo quản bằng cách sấy khô để cất giữ lâu hơn.
Vận dụng 2 trang 111 Công nghệ 10: Thực hiện chế biến xi rô từ các loại quả phổ biến ở gia đình em?
Lời giải:
Chế biến xi rô từ các loại quả phổ biến ở gia đình em:
Bước 1:
Quả tươi ngon được lựa chọn cẩn thận, loại bỏ những quả bị giập, bị sâu bệnh. bỏ cuống, Rửa sạch quả và để ráo nước.
Một số quả cần sơ chế hoặc gọt vỏ, xắt lát (thơm, xoài, sấu…) Bước 2:
Xếp vào lọ thủy tinh, cứ 1 lớp quả 1 lớp đường,
Chú ý dành 1 phần đường phủ kín lớp quả trên cùng nhằm hạn chế sự lây nhiễm của vi sinh vật. Sau đó đậy lọ thật kín
Bước 3:
Sau 20 – 30 ngày nước quả được chiết ra tạo thành xi rô.
Gạn dịch chiết vào lọ thủy tinh sạch khác để tiện sử dụng.
