Ngữ Văn 9: Tiết 62: Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự. GV dạy: Phan Đình Bảo
VB TỰ SỰ
SỰ VIỆC
NHÂN VẬT
TÌNH HUỐNG LỜI KỂ
LAI LỊCH
NGOẠI HÌNH
HÀNH ĐỘNG
NGÔN NGỮ
Đối thoại
Độc thoại
Độc thoại
nội
tâm
Bài13 Bài13
2. Phân biệt các hình thức: đới thoại, đợc thoại và đợc thoại nợi tâm trong văn bản cụ thể.
1. Khái niệm đới thoại, đợc thoại và đợc thoại nợi tâm trong văn bản tự sự.
3. Vận dụng đưa các yếu tớ đới thoại,
đợc thoại và đợc thoại nợi tâm vào văn
bản tự sự.
I. Tìm hiểu yếu tớ đới thoại, đợc thoại và đợc thoại nợi tâm trong văn bản tự sự:
Bài13
Bài13
1. Trong đoạn từ “ Lão ta… để kiếm chác mà” là lời của ai nói với ai? Tham gia câu chuyện có ít nhất mấy người? Dựa vào dấu hiệu nào mà em biết đó là cuộc trò chuyện, trao đổi qua lại ?
…
- Lão ta bảo tôi trưa nay đến rủ ông giáo đấy. Này, này ông giáo này! Cả cái làng này ai cũng khen lão ta là người hiền lành, thật thà thế mà cũng ra phết đấy.
- Có chuyện gì thế ?
- Hôm qua, lão ta sang nhà tôi xin bã chó. Lão ta bán con vàng rồi, lão định bẫy những chú cẩu nào mò vào vườn nhà lão…để kiếm chác mà…
Ông giáo ngẩn người, không tin vào những lời nói vừa rồi…
- Chẳng lẽ một người thật thà, tội nghiệp mà bây giờ đành phải sống tồi tệ như thế sao ? Trưa hôm đó bên nhà lão Hạc:
- Cụ Hạc, cụ Hạc, cụ Hạc ơi!
- Lão ăn bả chó tử tự rồi.
- Trời ơi! Có cách gì cứu được ông cụ không ? - Có giời mới cứu được.
- Cụ Hạc, cụ Hạc ơi, cụ Hạc giáo thứ đây mà. Cụ Hạc…
Thế là cụ Hạc đã chết, trước phần mộ lão Hạc:
Cụ Hạc ơi. Tôi xin làm đúng những lời cụ ủy thác. Tôi sẽ giữ nguyên vẹn mảnh vườn để trao lại cho con cụ, tôi sẽ nói với anh ấy cụ thà chết chứ không chịu để mất mảnh vườn. Mãi mãi tôi nguyền rủa những kẻ đã hà hiếp cụ, đẩy cụ đến cái chết thê thảm này. Xin vĩnh biệt cụ!
2. Câu “ Chẳng lẽ… như thế sao?” ông giáo nói với ai ? Có phải là một câu đối thoại không ? Vì
sao ?
3. Đoạn “ Cụ Hạc ơi… xin vĩnh biệt cụ” là lời của ai nói về ai ? Lời nói này có được phát ra bằng tiếng hay không ? Về hình thức, thì đoạn này có gì khác với hai đoạn trên ?
I. Tìm hiểu yếu tớ đới thoại, đợc thoại và đợc thoại nợi tâm trong văn bản tự sự:
Bài13 Bài13
1. Trong đoạn trích trên là lời của ai nói với ai? Tham gia câu chuyện có ít nhất mấy người? Dựa vào dấu hiệu nào mà em biết đó là cuợc trò chuyện, trao đởi qua lại ?
Lời của Binh Tư nói với ơng giáo. Tham gia câu chuyện có hai người. Đó là cuợc trò chuyện trao đởi qua lại vì có người trao lời và người đáp lời. Đờng thời thể hiện qua các dấu gạch đầu dòng ở mỡi lời trao- đáp.
1. Đới thoại:
- Là hình thức đới đáp, trị chuyện giữa hai hoặc nhiều người.
- Trong văn bản tự sự, đới thoại được thể hiện bằng các gạch đầu dịng ở lời trao và lời đáp.
- Lão ta bảo tơi trưa nay đến rủ ơng giáo đấy. Này, này ơng giáo này! Cả cái làng này ai cũng khen lão ta là người, hiền lành thật thà thế mà cũng ra phết đấy.
- Có chuyện gì thế ?
- Hơm qua lão ta sang nhà tơi xin bã chó. Lão ta bán con vàng rời, lão định bẫy những chú cẩu nào mò vào vườn nhà lão để kiếm chác mà…
-
- -
I. Tìm hiểu yếu tớ đới thoại, đợc thoại và đợc thoại nợi tâm trong văn bản tự sự:
Bài13 Bài13
2. Câu văn trên ơng giáo nói với ai? Có phải là mợt câu đới thoại khơng? Vì sao
? Khơng phải là đới thoại, vì đây chỉ là lời của mợt mình ơng giáo nói với chính mình.
1. Đới thoại:
- Là hình thức đới đáp, trị chuyện giữa hai hoặc nhiều người.
- Trong văn bản tự sự, đới thoại được thể hiện bằng các gạch đầu dịng ở lời trao và lời đáp.
2. Đợc thoại:
- Lời nĩi với chính mình hoặc nĩi với mợt ai đĩ trong tưởng tượng.
- Trong văn bản tự sự, khi người đợc thoại nĩi thành lời thì phía trước câu nĩi phải gạch đầu dịng.
- Chẳng lẽ mợt người thật thà, tợi nghiệp mà
bây giờ đành phải sớng tời tệ như thế sao ?
-
I. Tìm hiểu yếu tớ đới thoại, đợc thoại và đợc thoại nợi tâm trong văn bản tự sự:
Bài13 Bài13
1. Đới thoại:
- Là hình thức đới đáp, trị chuyện giữa hai hoặc nhiều người.
- Trong văn bản tự sự, đới thoại được thể hiện bằng các gạch đầu dịng ở lời trao và lời đáp.
2. Đợc thoại:
Lời nĩi với chính mình hoặc nĩi với mợt ai đĩ trong tưởng tượng.
Trong văn bản tự sự, khi người đợc thoại nĩi thành lời thì phía trước câu nĩi phải gạch đầu dịng.
- Đều có
dấu gạch đầu dòng.
- Đều là
lời nói của nhân vật.
Đới thoại : - Là
hình thức đới đáp, trò
chuyện giữa hai hoặc nhiều
người . - Nhu cầu trao
đởi thơng tin.
Đợc thoại:
- Lời nói với chính mình hoặc nói với
mợt ai đó
trong tưởng tượng
- Nhu cầu bợc lợ nợi tâm.
Vậy giữa đới thoại và đợc thoại giớng và
khác nhau như thế nào?
I. Tìm hiểu yếu tớ đới thoại, đợc thoại và đợc thoại nợi tâm trong văn bản tự sự:
Bài13 Bài13
3. Đoạn trích trên là lời của ai nói về ai ? Lời nói này có được phát ra bằng tiếng hay khơng ? Về hình thức, thì đoạn này có gì khác với hai đoạn trên ?
+ Lời của ơng giáo nói về lão Hạc. Lời nói này khơng phát ra thành tiếng mà chỉ trong suy nghĩ
của ơng giáo.
+ Đoạn này khơng có dấu gạch đầu dòng.
1. Đới thoại:
- Là hình thức đới đáp, trị chuyện giữa hai hoặc nhiều người.
- Trong văn bản tự sự, đới thoại được thể hiện bằng các gạch đầu dịng ở lời trao và lời đáp.
2. Đợc thoại:
Lời nĩi với chính mình hoặc nĩi với mợt ai đĩ trong tưởng tượng.
Trong văn bản tự sự, khi người đợc thoại nĩi thành lời thì phía trước câu nĩi phải gạch đầu dịng.
3. Đợc thoại nợi tâm:
Khơng nĩi thành lời và khơng cĩ gạch đầu dịng ở những lời thoại.
Cụ Hạc ơi. Tơi xin làm đúng những lời cụ ủy thác.
Tơi sẽ giữ nguyên vẹn mảnh vườn để trao lại cho con cụ, tơi sẽ nói với anh ấy cụ thà chết chứ khơng chịu để
mất mảnh vườn. Mãi mãi tơi nguyền rủa những kẻ đã
hà hiếp cụ, đẩy cụ đến cái chết thê thảm này. Xin vĩnh biệt cụ!
I. Tìm hiểu yếu tớ đới thoại, đợc thoại và đợc thoại nợi tâm trong văn bản tự sự:
Bài13 Bài13
1. Đới thoại:
- Là hình thức đới đáp, trị chuyện giữa hai hoặc nhiều người.
- Trong văn bản tự sự, đới thoại được thể hiện bằng các gạch đầu dịng ở
lời trao và lời đáp.
2. Đợc thoại:
Lời nĩi với chính mình hoặc nĩi với mợt ai đĩ trong tưởng tượng.
Trong văn bản tự sự, khi người đợc thoại nĩi thành lời thì phía trước câu nĩi phải gạch đầu dịng.
3. Đợc thoại nợi tâm:
Khơng nĩi thành lời và khơng cĩ gạch đầu dịng ở những lời thoại.
Đới thoại, đợc thoại, đợc thoại nợi tâm đều là ngơn ngữ của nhân vật, là
hình thức quan trọng để thể hiện nhân vật trong tác phẩm tự sự.
* Đới thoại, đợc thoại, đợc thoại nợi tâm đều là ngơn ngữ của nhân vật, là
hình thức quan trọng để thể hiện nhân
I. Tìm hiểu yếu tớ đới thoại, đợc thoại và đợc thoại nợi tâm trong văn bản tự sự:
Bài13 Bài13
1. Đới thoại:
- Là hình thức đới đáp, trị chuyện giữa hai hoặc nhiều người.
- Trong văn bản tự sự, đới thoại được thể hiện bằng các gạch đầu dịng ở
lời trao và lời đáp.
2. Đợc thoại:
Lời nĩi với chính mình hoặc nĩi với mợt ai đĩ trong tưởng tượng.
Trong văn bản tự sự, khi người đợc thoại nĩi thành lời thì phía trước câu nĩi phải gạch đầu dịng.
3. Đợc thoại nợi tâm:
Khơng nĩi thành lời và khơng cĩ gạch đầu dịng ở những lời thoại.
II. Luyện tập:
1. Bài tập 1 (SGK/ 178)
Bài tập 1: Phân tích tác dụng của hình thức đới thoại trong đoạn trích sau:
Mãi khuya, bà Hai mới chớng gới đứng dậy. Bà
lẳng lặng xuớng bếp châm lửa ngời tính tiền hàng.
Vẫn những tiền cua, tiền bún, tiền đỡ, tiền kẹo…
Vẫn cái giọng rì rầm, rì rầm thường ngày.
- Này, thầy nó ạ.
Ơng Hai nằm rũ ra ở trên giường khơng nói gì.
- Thầy nó ngủ rời à?
- Gì?
Ơng lão khẽ nhúc nhích.
- Tơi thấy người ta đờn…
Ơng lão gắt lên : - Biết rời!
Bà Hai nín bặt. Gian nhà lặng đi, hiu hắt.
(Kim Lân- Làng)
I. Tìm hiờ̉u yờ́u tụ́ đụ́i thoại, đụ̣c thoại và đụ̣c thoại nụ̣i tõm trong văn bản tự sự:
Baứi13 Baứi13
1. Đụ́i thoại:
- Là hỡnh thức đụ́i đỏp, trũ chuyợ̀n giữa hai hoặc nhiờ̀u người.
- Trong văn bản tự sự, đụ́i thoại được thờ̉ hiợ̀n bằng cỏc gạch đõ̀u dũng ở
lời trao và lời đỏp.
2. Đụ̣c thoại:
Lời núi với chớnh mỡnh hoặc núi với mụ̣t ai đú trong tưởng tượng.
Trong văn bản tự sự, khi người đụ̣c thoại núi thành lời thỡ phớa trước cõu núi phải gạch đõ̀u dũng.
3. Đụ̣c thoại nụ̣i tõm:
Khụng núi thành lời và khụng cú gạch đõ̀u dũng ở những lời thoại.
II. Luyợ̀n tọ̃p:
1. Bài tọ̃p 1 (SGK/ 178)
- Lời bà Hai - Lời ông Hai
- Thầy nó ngủ rồi à?
- Tôi thấy ng ời ta
đồn ...
- Này thầy nó ạ. - ...
- Biờ́t rụ̀i!
- Gì?
=> Làm nụ̉i bọ̃t được tõm trạng chán chường, buụ̀n bã, đau khụ̉ và thṍt vọng của ụng Hai trong
I. Tìm hiểu yếu tớ đới thoại, đợc thoại và đợc thoại nợi tâm trong văn bản tự sự:
Bài13 Bài13
1. Đới thoại:
- Là hình thức đới đáp, trị chuyện giữa hai hoặc nhiều người.
- Trong văn bản tự sự, đới thoại được thể hiện bằng các gạch đầu dịng ở
lời trao và lời đáp.
2. Đợc thoại:
Lời nĩi với chính mình hoặc nĩi với mợt ai đĩ trong tưởng tượng.
Trong văn bản tự sự, khi người đợc thoại nĩi thành lời thì phía trước câu nĩi phải gạch đầu dịng.
3. Đợc thoại nợi tâm:
Khơng nĩi thành lời và khơng cĩ gạch đầu dịng ở những lời thoại.
II. Luyện tập:
1. Bài tập 1 (SGK/ 178) 2. Bài tập 2 (SGK/ 179)
2. Viết mợt đoạn văn tự sự (5 đến 10 câu- đề
tài tự chọn), trong đó sử dụng cả hình thức đới thoại, đợc thoại và đợc thoại nợi tâm.
BÀI VỪA HỌC:
Nắm vững khái niệm đới thoại, đợc thoại và đợc thoại nợi tâm.
Hoàn thành bài tập 2 vào vở tập.
Biết đưa các yếu tớ đới thoại, đợc thoại và đợc thoại nợi tâm trong quá trình tạo lập văn bản tự sự phù hợp.
BÀI SẮP HỌC: Tiết 63: LẶNG LẼ SA PA - Đọc kỹ phần văn bản và chú thích.
- Tóm tắt truyện.
- Anh thanh niên là người như thế nào ?
Tiết học đến đây là kết thúc.
Kính chúc quí thầy cô sức khoẻ!
Chúc các em ngày càng học giỏi hơn nữa!
093. 567. 5785