Bài 43: Chuyển động nhìn thấy của Mặt Trời Bài 43.1 trang 125 SBT Khoa học tự nhiên 6:
Trái Đất có hiện tượng ngày và đêm luân phiên là do A. Mặt Trời mọc ở đằng đông, lặn ở đằng tây.
B. Trái Đất tự quay quanh trục của nó theo hướng từ tây sang đông.
C. Trái Đất tự quay quanh trục của nó theo hướng từ đông sang tây.
D. Mặt Trời chuyển động từ đông sang tây.
Trả lời:
- Hiện tượng ngày, đêm trên Trái Đất: Hình khối cầu của Trái đất luôn được Mặt trời chiếu sáng một nửa, còn một nửa không được chiếu sáng, vì thế sinh ra ngày và đêm.
- Tuy nhiên, do Trái đất tự quay quanh trục của nó theo hướng từ tây sang đông nên mọi nơi ở bề mặt Trái đất đều lần lượt được Mặt Trời chiếu sáng rồi lại chìm trong bóng tối, gây nên hiện tượng luân phiên ngày và đêm.
Chọn đáp án B.
Bài 43.2 trang 125 SBT Khoa học tự nhiên 6:
Trái Đất không tự phát sáng mà được chiếu sáng bởi Mặt Trời.
a) Vì sao Mặt Trời chỉ chiếu sáng được một nửa Trái Đất?
b) Phần nào của Trái Đất sẽ là ban ngày? Phần nào của Trái Đất sẽ là ban đêm?
Trả lời:
a) Mặt Trời chỉ chiếu sáng được một nửa Trái Đất vì Trái đất có dạng hình cầu nên Mặt Trời luôn chỉ chiếu sáng được một nửa, nửa còn lại không được chiếu sáng.
b) - Phần được Mặt Trời chiếu sáng gọi là ngày.
- Phần không được Mặt Trời chiếu sáng gọi là đêm.
Bài 43.3 trang 125 SBT Khoa học tự nhiên 6:
Quan sát hình bên và trả lời các câu hỏi sau:
a) Trong số các vị trí M, N, P, Q thì ở những vị trí nào đang là ban ngày? Ở những vị trí nào đang là ban đêm? Vì sao?
b) Người ở vị trí nào trong hai vị trí M và N sẽ thấy Mặt Trời mọc trước? Vì sao?
c) Người ở vị trí nào trong hai vị trí P và Q sẽ thấy Mặt Trời lặn trước? Vì sao?
Trả lời:
a) – Vị trí đang là ban ngày là: P, Q vì hai vị trí này đang được Mặt Trời chiếu sáng.
– Vị trí đang là ban đêm là: M, N vì hai vị trí này không được Mặt Trời chiếu sáng.
b) Trong hai vị trí M và N, người ở vị trí N sẽ thấy Mặt Trời mọc trước vì Trái Đất quay quanh trục theo chiều từ tây sang đông, ánh sáng Mặt Trời sẽ chiếu tới N trước rồi mới chiếu đến M.
c) Trong hai vị trí P và Q, người ở vị trí Q sẽ thấy Mặt Trời lặn trước vì Trái Đất quay quanh trục theo chiều từ tây sang đông, bóng tối sẽ chìm vào Q trước rồi mới chìm vào P.
Bài 43.4 trang 125 SBT Khoa học tự nhiên 6:
Giả sử em bị lạc trong rừng. Nếu em quan sát được Mặt Trời và có đồng hồ để xác định thời gian. Em hãy đề xuất phương án xác định phương hướng.
Trả lời:
Phương án xác định phương hướng khi bị lạc vào rừng là:
Cách 1:
- Đầu tiên, em sử dụng đồng hồ để xác định giờ: từ 9 đến 10 giờ sáng Mặt Trời sẽ nằm ở hướng Đông - Nam, từ 15 đến 16 giờ sẽ chuyển sang hướng Tây - Nam.
- Sau đó em quan sát ánh sáng Mặt Trời và đứng thẳng giang hai tay ra:
+ Nếu đang là buổi sáng thì: Hướng mặt về phía mặt trời mọc là hướng đông, sau lưng là hướng tây, tay trái chỉ hướng bắc, tay phải chỉ hướng nam.
+ Nếu đang là buổi chiều thì: Hướng mặt về phía mặt trời lặn là hướng tây, sau lưng là hướng đông, tay trái chỉ hướng nam, tay phải chỉ hướng bắc.
Cách 2:
- Dựa vào đồng hồ ta xác định được buổi sáng hoặc buổi chiều.
- Sau đó, dựa vào bóng của mình hoặc cây cối để xác định phương hướng:
+ Vào buổi sáng, hướng của bóng là hướng tây.
+ Vào buổi chiều, hướng của bóng là hướng đông.
