2.Xác định số từ và lượng từ trong các câu sau:
- Tất cả các bạn học sinh lớp 6/6 xếp vào hàng thứ tư bên trái.
- Một đôi cò trắng lượn vòng ngọn tre.
1.Thế nào là số từ , lượng từ ? Cho ví dụ .
3.Điền cụm danh từ sau vào mô hình cấu tạo cụm danh từ:
- những bạn học sinh ấy - cây bàng kia
Phần trước Phần trung tâm Phần sau
t2 t1 T1 T2 s1 s2
những bạn học sinh ấy
cây bàng kia
1.Các từ được in đậm trong những câu sau bổ sung ý nghĩa cho từ nào?
Ngày xưa có ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giỏi. Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người.
Đã mất nhiều công tìm kiếm nhưng viên quan vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc.
Một hôm viên quan đi qua một cánh đồng làng kia, chợt thấy bên vệ đường có hai cha con nhà nọ đang làm ruộng[…]
( Em bé thông minh)
Tiết 57: CHỈ TỪ I. Chỉ từ là gì?
1/ Bài tập tìm hiểu: SGK/136-137
- viên quan ấy
- làng kia - nhà nọ
Xác định vị trí của sự vật trong không gian.
- ông vua nọ
2.So sánh các từ và cụm từ sau, từ đó rút ra ý nghĩa của
những từ được in đậm.
- ôâng vua / ông vua nọ - viên quan / viên quan ấy - làng / làng kia
- nhà / nhà nọ
I. Chỉ từ là gì?
1/ Bài tập tìm hiểu: SGK/136-137 - ôâng vua nọ
- viên quan ấy - làng kia
- nhà nọ
Xác định vị trí của sự vật trong không gian.
Thiếu tính
xác định Xác định vị trí sự vật trong không gian một cách rõ ràng
3. Nghĩa của các từ ấy,nọ trong những câu sau có điểm nào giống và điểm nào khác với các trường hợp đã phân tích ?
Hồi ấy, ở Thanh Hoá có một
người làm nghề đánh cá tên là Lê Thận. Một đêm nọ, Thận thả lưới ở một bến vắng như thường lệ.
-hồi ấy / viên quan ấy -đêm nọ / nhà nọ
Định vị sự vật về thời gian
Định vị sự vật về không gian Xác định vị trí của sự vật trong thời gian.
. Các từ nọ, ấy, kia vừa tìm hiểu gọi là chỉ từ.
Vậy chỉ từ là gì ?
I. Chỉ từ là gì?
1/ Bài tập tìm hiểu: SGK/136-137 - ôâng vua nọ
- viên quan ấy - làng kia
- nhà nọ
Xác định vị trí của sự vật trong không gian.
- hồi ấy - đêm nọ
Xác định vị trí của sự vật trong thời gian
2/ Ghi nhớ:
Chỉ từ là những từ dùng để trỏ vào sự vật, nhằm xác định vị trí của sự vật trong không gian hoặc thời gian.
Bài tập làm nhanh : Điền cụm danh từ sau vào mô hình cấu tạo cụm danh từ:
- ông vua nọ - hồi ấy - viên quan ấy - đêm nọ - làng kia - nhà nọ
Phần trước Phần trung tâm Phần sau
t2 t1 T1 T2 s1 s2
ông vua nọ
viên quan ấy
làng kia
hồi ấy
đêm nọ
nhà nọ
I. Chỉ từ là gì?
1/ Bài tập tìm hiểu: SGK/136-137 2/ Ghi nhớ: SGK/ 137
II. Hoạt động của chỉ từ trong câu:
1. Trong các câu đã dẫn ở phần I chỉ từ đảm nhiệm chức vụ gì?
Ví dụ:
- ôâng vua nọ - viên quan ấy
- cánh đồng làng kia - hai cha con nhà nọ
Chỉ từ làm phụ ngữ trong cụm danh từ
1.BT tìm hi u:sgk/137ể
ôâng vua nọ
Chỉ từ làm phụ ngữ trong cụm danh tư.ø
* Bài 1-Sgk/137
*Bài 2-Sgk /137-138
2. Tìm chỉ từ trong những câu dưới đây. Xác định chức vụ của chúng trong câu:
a/ Cuộc chống Mĩ cứu nước của nhân dân ta dù phải kinh qua gian khổ, hi sinh nhiều hơn nữa, song nhất định thắng lợi hoàn toàn.
Đó là một điều chắc chắn.
b/ Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt, chăn nuôi và có tục ngày tết làm bánh chưng, bánh giầy.
a. Đó / là một điều chắc chắn.
Chỉ từ làm chủ ngữ.
b. Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt…
Chỉ từ làm trạng ngữ.
2. Ghi nhớ:
Chỉ từ làm
CN /
TN
Qua phần bài tập tìm hiểu em hãy cho biết chỉ từ đảm nhiệm
những chức vụ gì ?
phụ ngữ trong cụm danh từ CN hoặc TN trong câu.
III. Luyeôn taôp
1.Tìm chư töø trong nhöõng cađu sau ñađy. Xaùc ñònh yù nghóa vaø chöùc vú cụa caùc chư töø aây.
a) Vua cha xem qua moôt löôït roăi döøng lái tröôùc choăng baùnh cụa Lang Lieđu, raât vöøa yù, beøn gói leđn hoûi. Lang Lieđu ñem giaẫc moông gaịp thaăn ra keơ lái. Vua cha ngaêm nghó raât lađu roăi chón hai thöù baùnh aây ñem teâ Trôøi, Ñaât cuøng Tieđn vöông.
b) Ñaây vaøng, ñađy cuõng ñoăng ñen Ñaây hoa thieđn lí, ñađy sen Tađy Hoă.
c) Nay ta ñöa naím möôi con xuoâng bieơn, naøng ñöa naím möôi con leđn nuùi, chia nhau cai quạn caùc phöông.
d)Töø ñoù nhueô khí cụa nghóa quađn ngaøy moôt taíng.
III. Luyện tập
2.Thay các cụm từ in đậm dưới đây bằng những chỉ từ thích hợp và giải Thích vì sao cần thay như vậy?
a)Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp Lên nhau chạy trốn tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc (Sóc Sơn). Đến chân núi Sóc, một mình một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa bay lên trời.
b) Người ta còn nói khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy
một làng, cho nên làng bị lửa thiêu cháy về sau gọi là làng
Cháy.
III. Luyện tập
1.Tìm chỉ từ trong những câu sau đây. Xác định ý nghĩa và chức vụ của các chỉ từ ấy.
a)Vua cha xem qua một lượt rồi dừng lại trước chồng bánh của Lang Liêu, rất vừa ý, bèn gọi lên hỏi. Lang Liêu đem giác mộng gặp thần ra kể lại. Vua cha ngẫm nghĩ rất lâu rồi chọn hai thứ bánh ấy đem tế Trời, Đất cùng Tiên vương.
Định vị sự vật trong không gian
Làm phụ ngữ sau trong cụm danh từ.
b) Đấy vàng , đây cũng đồng đen Đấy hoa thiên lí, đây sen Tây Hồ.
Định vị sự vật trong không gian Làm chủ ngữ.
c) Nay ta đưa năm mươi con xuống biển, nàng đưa năm mươi con lên núi, chia nhau cai quản các phương.
Định vị sự vật trong thời gian.
Làm trạng ngữ.
d)Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng.
Định vị sự vật trong thời gian.
Làm trạng ngữ.
III. Luyện tập
2.Thay các cụm từ in đậm dưới đây bằng những chỉ từ thích hợp và giải thích vì sao cần thay như vậy?
a) Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp Lên nhau chạy trốn tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc (Sóc Sơn). Đến chân núi Sóc, một mình một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa bay lên trời.
b) Người ta còn nói khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng, cho nên làng bị lửa thiêu cháy về sau gọi là làng Cháy.
Có thể thay thế như sau:
a) đến chân núi Sóc = đến đấy
b) làng bị lửa thiêu cháy = làng ấy
Câu hỏi trắc nghiệm:
Vị trí của chỉ từ trong cụm danh từ thuộc phần nào ?
A.Phần sau danh từ
B. Phần sau liền kề với danh từ C. Phần trước danh từ
D. Phần trung tâm
Điền các chỉ từ: này, kia, đấy, đây vào chỗ trống thích hợp trong các câu sau:
A. Tình thâm mong trả nghĩa dày
Cành…... có chắc cội…………cho chăng.
B. Cô……….cắt cỏ bên sông
Có muốn ăn nhãn thì lồng sang ………..
C. Cấy cày vốn nghiệp nông gia
Ta ………..trâu …………..ai mà quản công.
kia này
kia
đây
đây đấy
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
• Học ghi nhớ sgk/trang 137-138
– Làm BT3 sgk/138
– Soạn bài: “Luyện tập kể chuyện tưởng tượng”.
• Hướng dẫn:
• + Nhóm 1,2 chuẩn bị bài luyện nói theo đề 1-SGK/139
• + Nhóm 3 chuẩn bị bài theo đề 2 (a) –SGK/140
• + Nhóm 4,5 chuẩn bị bài theo đề 2 (b)-SGK/140
• + Nhóm 6 chuẩn bị bài theo đề 2(c) – SGK/ 140
