• Không có kết quả nào được tìm thấy

A A Û Û NH H NH H Ư Ư Ơ Ơ Û Û NG SINH NG SINH HO HO Ï Ï C CU C CU Û Û A A Đ Đ O O Ä Ä C CHA C CHA Á Á T T

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Chia sẻ "A A Û Û NH H NH H Ư Ư Ơ Ơ Û Û NG SINH NG SINH HO HO Ï Ï C CU C CU Û Û A A Đ Đ O O Ä Ä C CHA C CHA Á Á T T"

Copied!
21
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Văn bản

(1)

A A Û Û NH H NH H Ư Ư Ơ Ơ Û Û NG SINH NG SINH HO HO Ï Ï C CU C CU Û Û A A Đ Đ O O Ä Ä C CHA C CHA Á Á T T

Chương 5

TS. Lê Quốc Tuấn

Khoa Môi trường và Tài nguyên Đại học Nông Lâm Tp.HCM

(2)

A A Û Û nh nh h h ư ư ơ ơ û û ng ng đ đ o o ä ä c c cha cha á á t t đ đ o o á á i i vơ vơ ù ù i i sinh sinh va va ä ä t t

9Tác động lên các quá trình trao đổi chất của sinh vật

9Gây rối loạn chức năng

9Oxi hóa lipid và màng tế bào

9Gây đột biến, ung thư, di truyền, sinh

sản…

(3)

Ca Ca ù ù c c qua qua ù ù tr tr ì ì nh nh va va ä ä n n chuye chuye å å n n va va ø ø chuye chuye å å n n ho ho ù ù a a đ đ o o ä ä c c cha cha á á t t trong trong cơ cơ the the å å sinh sinh va va ä ä t t

Hấp thu

Phân tán

(4)

Các con đường vận chuyển độc chất trong cơ thể

Phơi nhiễm

Hít thở Da

Hệ tiêu hóa Phổi

Nang khí

Khí thải

Máu và hệ thống lim phô (màng sinh chất)

Dịch ngoại bào

Tích lũy trong mỡ, xương, các mô

Thận

Bài tiết Tiểu tiện

Loại thải

Miệng

(5)

SSựự vavậnän chuyechuyểnån vavàø chuyechuyểnån hohóáa đđoộcäc chachấtát trongtrong tetếá babàòo

Độc chất

Các bào quan Màng tế bào

Phơi nhiễm

Tế bào chất

Hấp thu

Vận chuyển Khử độc

Loại thải Tích lũy

(6)

Quá trình hấp thu, vận chuyển và loại thải độc chất liên quan đến rất nhiều loại

màng khác nhau

(7)

Các loại màng khác nhau trong tế bào

Màng tế bào Tế bào chất Trung thể Thể golgi Nhân

Lysosome

Ty thể Mạng lưới

nội chất Ribosome

Mạng lưới

nội chất Thể nhân

Màng nhân Lổ nhân

(8)

Cấu trúc màng tế bào

Nguồn: Singer and Nicolson, 1972. Science 175:720

(9)

T T í í nh nh cha cha á á t t cu cu û û a a ma ma ø ø ng ng

z Thành phần lipid màng cho phép sự vận chuyển các hợp chất qua màng

z Các cấu thành khác của màng cũng có thể di chuyển trên màng

z Độ lỏng và độ thấm của màng phụ thuộc vào

cấu thành, tính chất hóa sinh và lý sinh của

màng

(10)

Cơ Cơ che che á á va va ä ä n n chuye chuye å å n n

① Thẩm thấu bị động: Thấm qua màng bởi sự chênh lệch nồng độ

② Lọc: Thấm qua các lổ trên màng

③ Vận chuyển đặc biệt: Nhờ các chất mang

④ Thực bào: Nuốt các chất bằng sự thay đổi hình dạng của màng

Có 4 cách mà các phân tử nhỏ có thể

vận chuyển qua màng:

(11)

Cơ Cơ che che á á va va ä ä n n chuye chuye å å n n

(1) (2) (3) (4)

Vận chuyển thụ động Vận chuyển chủ động

(12)

Ca Ca ù ù c c đ đ a a ë ë c c t t í í nh nh ly ly ù ù ho ho ù ù a a liên liên quan quan đ đ e e á á n n s s ự ự tha tha å å m m tha tha á á u u

① Hình dạng và kích thước phân tử

② Độ thấm tại vị trí hấp thụ

③ Độ ion hóa

④ Tính tan trong lipid của các chất mang

điện và không mang điện

(13)

A A Û Û nh nh h h ö ö ô ô û û ng ng cu cu û û a a ñ ñ o o ä ä c c cha cha á á t t leân leân he he ä ä hoâ hoâ ha ha á á p p

(14)

S S ự ự tha tha å å m m tha tha á á u u đ đ o o ä ä c c cha cha á á t t qua qua he he ä ä tiêu tiêu ho ho ù ù a a

(15)

S S ự ự tha tha å å m m tha tha á á u u đ đ o o ä ä c c cha cha á á t t qua qua da da

Giữa các tế bào

Xuyên

qua TB Qua lổ chân lông Qua tuyến mồ hôi

(16)

S S ự ự phân phân ta ta ù ù n n đ đ o o ä ä c c cha cha á t á t

9 Quá trình phân tán độc chất đến các mô phụ thuộc vào tính chất hóa lý của độc chất

9 Là một quá trình vận chuyển thuận nghịch các độc chất giữa máu và các mô, giữa nội bào và ngoại bào.

9 Có sự thẩm thấu các chất qua màng 9 Sự liên kết độc chất với protein

9 Quá trình đào thải (bài tiết, chuyển hóa sinh học) cũng xảy ra đồng thời để loại thải các chất từ máu cũng như từ các cơ quan.

(17)

Liên

Liên ke ke á t á t vơ vơ ù ù i i protein protein

¾ Rất nhiều độc chất có khả năng liên kết với protein

¾ Một số chất có vừa có khả năng tan trong albumin vừa có khả năng tan trong lipoprotein

¾ Các độc chất thường không có khả năng ion

hóa và dễ hòa tan trong lipid

(18)

Sự phân bố các chất diệt côn trùng trong albumin và trong lipoprotein

Phần trăm phân bố

LDL

LDL HDL

(19)

Thứ tự các bước chuyển hóa độc chất

Phơi nhiễm

Hấp phụ tại các lối đi vào

Phân phối đến cơ thể

Đồng hóa để trở nên độc

hơn

Đồng hóa để giảm độc

Đồng hóa để kết nối sản

phẩm

Phân phối

Bài tiết

Phục hồi và sửa chữa

Tương tác với các cao phân tử

(Protein, DNA, RNA, các tiếp nhận, ...)

Ảnh hưởng độc

(Di truyền, ung thư, sinh sản, đột biến, ...)

(20)

Ta Ta ø i ø i lie lie ä u ä u tham tham kha kha û o û o

Chapter 6

Absorption and distribution of toxicants (A Textbook of Modern Toxicology)

(21)

Chuyên

Chuyên đ đ e e à à

1. Nộp file word trước buổi học vào tuần tới 2. Báo cáo powerpoint vào buổi học tuần tới

3. Mỗi nhóm báo cáo 5 phút, 5 phút hỏi và trả lời

Tài liệu tham khảo