M C L C CONTENTS
L u
Foreword
C VI T NAM VIETNAMESE LITERATURE
ng lai ghép các di n ngôn tr n thu s
Nguy n Thành Thi
5
Tr l i v quan h u truy n Ki u
Hán Nôm Vi t Nam
Back to the topic about the relation between The Tale of Jin Yun and through Sino-Nom documents in Vietnam
16
C m quan Thi n Ph n B nh Khiêm
Zen - Buddhism performance in the poetry Nguyen Binh Khiem Nguy n Công Lý
25
V Thi M a Quách T n
ng
30
S i quan ni m v LGBT trong xã h i Vi i - ng h p ti u thuy t c a Bùi Anh T n
Nguy n Th Qu c Minh
37
m và di n m
The current status of collection and the characteristics of Vinh Long folk literature
La Mai Thi Gia, Phan Xuân Vi n, Lê Th Thanh Vy
49
C NGOÀI & LÝ LU C COMPARATIVE LITERATURE, FOREIGN LITERATURE AND LITERACY THEORY
Thi pháp vi t v ng nh t Ngân và Thi
nhìn t lý thuy t phê bình n quy n
Prosody of writing about daily life in prose of two female writers Da Ngan and Thiet Ngung from feminist criticism theory
H Khánh Vân
62
T ng quan tình hình nghiên c u nhân v t th n linh trong truy n thuy t Vi t Nam, Trung Qu c, Nh t B n, Hàn Qu c qua ngu n tài li u ti ng Vi t Overview of research on divine characters in Vietnamese, Chinese, Japanese, and Korean legends through Vietnamese documents
Nguy n H u Kim Duyên
72
Truy n ng n Tr n Quang Nghi p và Maupassant: Nh ng ng và sáng t o
Tr n Th M Tiên
84
m v ti p nh c c p (trong so sánh v i phê bình ph n h i- c gi )
-response criticism)
Lê Th Kim Loan
96
Roberto Bolaño và ch v nh c (trong
tác ph m và 2666)
Roberto Bolaño and the theme of writers and critics (in the novels: By night in Chile and 2666)
Lê Ng c
107
Ma thu t, nhìn t ti u thuy t T (G.G. Marquez) Magic viewed from One Hundred Years of Solitude (G.G. Marquez) Nguy n Thành Trung
123
Nhìn l i ng c i c i
Reflecting on the influence of Chinese culture on East Asia literature in ancient middle ages
m Vân
134
NG D C
LITERATURE AND TEACHING LITERACY METHODS
Tôi có m t gi t m u m c c a th lo i ngh
lu n ng Trung h c ph thông
matter of translating and teaching argumentative essays in high schools
Ph m Ng c Lan
142
Tính th c ti n trong giáo d sách giáo khoa ng Nh t B n
How is Haiku education becoming more prevalent in Japanese literature textbooks?
Nguy
149
Tr n Th M Tiên i h c B c Liêu Email: ttmtien@blu.edu.vn Ngày nh n: 10/3/2021; Ngày duy
Tr n Quang Nghi p là cây bút xu t s c hi m có c a n c qu c ng Nam k . t vào b i c c nh u th k XX, truy n c a Tr n Quang Nghi p là m t bi u hi n c a s v ng phát tri hi i qua vi c ti p thu nh ng thành t u c a truy n ng n Pháp th k XIX. S ti p thu và sáng t o c a truy n Tr n Quang Nghi p
c th hi n qua hi ng phóng tác truy n ng n c ng dân
t c hóa v m o lý d a trên n n t ng tinh th n, cách gi i quy t mâu thu n, i nhân x th c i Nam k m t không gian và th i gian, nhân v t bám sát b i c nh Nam k . Truy n c a ông gi nguyên n ng c a câu chuy n i nhân v t cùng m t s chi ti t nh m gi m nh tình ti t. S ti p thu
ch n l a m t cây bút tiên phong trong bu u
ti p nh n n
T khóa: truy n ng n, Nam k , ng, Tr n Quang Nghi p, Maupassant.
Abstract
Tran Quang Nghiep is an exceptionally excellent writer in the national language literature of Southern Vietnam. In literary context of the early twentieth century, Tran through acquisiting of achievements from the nineteenth century French short stories. The acquisition and creativity of Tran Quang Nghiep's stories are expressed through a process trend based on a spiritual basis, way to resolve conflicts and human behavior of Southern people, localization in terms of space and time, and characters closely Southern context.
His stories retain content and idea but sometimes change a character and some details to mitigate facts. This selective acquisition asserted his talent and pioneer writer in early period influenced by Western culture.
Keywords: short story, Southern of Vietnam, affect, Tran Quang Nghiep, Maupassant
M u
Tr n Quang Nghi p (1907- c
bi t cây bút truy n ng n
thiên ti u thuy t) xu t s c Nam k trong nh u th k XX. M c dù kho ng th i gian c m bút ng n (kho
ng tác ph n
c Nam b không nh : 45 truy n ng n và 7 ti u thuy
th i, truy n ng n c a Tr n Quang Nghi p là m t bi u hi n c a s v ng phát tri n k thu t vi t truy n ng n hi i.
Kho l i
nghiên c iên c u v cu c
i, s nghi ng
a Tr n Quang Nghi p cho quá trình hi i hóa n c qu c ng Nam k . Tuy nhiên, vi c nghiên c u theo
ng so sánh nh ng
quá trình sáng t o c a truy n Tr n Quang Nghi p so v i truy n c a Guy De Maupassant - n th c xu t s c c u th k XIX - là m t trong nh ng v còn b ng .
v n d ng lý thuy c so sánh, bài vi u tìm hi u nguyên i phóng tác trong n c qu c ng u th k XX, nh ng truy n phóng tác c a Tr n Quang Nghi p ti p thu t truy n c a Guy De Maupassant, t
b c sáng t o c a nhà
n Quang Nghi p - m t cây bút tiên phong trong bu u c a n c qu c
ng ng c
1. i và vai trò c a
c qu c ng u th k XX
Trong n c Vi t Nam, phóng tác không ph i là m t hi ng xa l mà rình ti p thu, h c t p và sáng t o d a trên m t tác ph a m t qu c
gia khác. Hi ng này tuy không ph i là ng xuyên và ph bi n trong su t ti n c c a m t dân t c mà nó ch n y sinh khi xu t hi n m i quan h gi a hai
qu c gia, ha c hai n n
u th k XX, v i nh ng bi i nhanh chóng v m t kinh t ,
o ra nh i
khác v i truy n th
i s m i m Nam k cùng v i
nh i v m t tâm lý xã h o
ra nh ng nhu c u và th hi u th m m t ng có c. M t t ng l p dân chúng
h m
th y phù h p và h ng thú v i nh ng tác ph c truy n th ng. H
h c ph i là c a nh i c th và
c a m t xã h ng (Tr u,
Phan C , 1998: 17). L c ti p
xúc v n
d ch, qua l i gi i thi u c a nh ng h c gi ng t i m t
n c m t trong
nh ng ti quan tr ng cho s i c a các tác ph m phóng tác.
u th k XX, h th ng giáo d c Vi t
Nam có nhi i ph c
v trong b c, th c dân Pháp
m ng h u b ng Pháp - Vi t
o nh i theo Tây h c. Ngoài vi c h c ti ng Pháp, h c sinh ng
c h n
u tiên ti p xúc v i nh ng tác ph
m i l và nh ng giá
tr c t các tác ph c
n cho h s ng sâu s c.
M t tình c m mãnh li t thôi thúc các nhà nói lên ti ng nói c a chính h c các hi ng xã h
góp ph i m i n c nhà.
Bên c c Vi t Nam trong
nh u th k XX là m t n
h c còn h t s c non tr c l y
khuôn m u t các n gi i
u t t y
vi c ti c t
t ngu n sáng t o ngh thu t.
Vì th c xem là m t khâu trong quá trình ti p bi i lai xây d ng m t n c dân t c hòa nh p v i qu o chung c a n c th gi i. Và trong bu u y, hi ng t vai trò nh nh. Nó m t s ti p thu kinh nghi m
c ngoài nh ng nhà v t
m t th lo c m i (Nguy
Dân, 1999: 248). Phóng tác là th i k các i th lo i m i, h c t p các k thu t c u, miêu t , phân tích tâm lý nhân v t, h c cách vi n g n,
trong sáng c ng tác
ph c làm quen
v i th lo i m
g ng Vi t hóa câu chuy n làm cho tác ph m m màu s c dân t c.
2. Nh ng truy n ng n Tr n Quang Nghi p ch u ng t Maupassant
Nói v c, có l ít
n Quang Nghi p l i có nh ng truy c phóng tác t tác ph m c a Guy De Maupassant. Tuy nhiên, qua kh o sát chúng tôi nh n th y m t s truy n c a Tr n Quang Nghi p l i có c t truy n, nhân v t, tình ti c bi t gi ng v i truy n c a Guy De Maupassant. M c dù v n th i t k m t tài li u nào ch ra s ti p nh n c a Tr n Quang Nghi i
v i Maupassant. B n
Quang Nghi c n
v ch ng minh cho quá
trình phóng tác trong truy n c a Tr n Quang Nghi p, chúng tôi d a trên hai ng nghiên c u chính là nghiên c u song song và nghiên c u lo tìm ra m i
quan h ng gi
B i c nh l ch s xã h i cho th y Tr n Quang Nghi p có nhi u kh p thu t truy n ng n c a Guy De Maupassant.
Nh u th k XX là th i k c ta ch u s c a th
Pháp tr i
s c Vi c bi t Nam k l i
là vùng thu a s m nh t c a Pháp. Trong không khí c a th i k
theo Tây h n Quang Nghi p ch c ch n s c tác ph m c
i ti ng có nhi u n các Pháp n a sau th k XIX. Có th Tr n Quang Nghi c các tác ph m c a Maupassant tr c ti p qua b n ti ng i r t thông th o ti ng i du h c Pháp) ho c qua các b n d ch lúc b y gi . M t khác, s hi n di n c a th lo i truy n ng n trong sáng tác c a Tr n Quang Nghi
là m t b ng ch ng cho th y vi c ti p nh n n ng n c a Tr n Quang Nghi p không ph i ki u truy n ng n th
ki u truy n hi i vi t v cu c s ng, con i th i hi c vi t theo phong cách c a truy n ng n hi
u thú v là gi u có
nh ng v cu i và th i
i. Tuy m i có m t s ph n khác nh n ra nh ng m gi ng nhau gi a h . Maupassant s ng
n n a sau th k
c Pháp tr i qua nhi u bi n ng sâu s c. Giai c n Pháp ngày càng tr nên ph ng, nhi u cu c kh i n ra, xã h i phân hóa sâu s c, cu c i Maupassant tr i qua nhi u bi n c . Ông l n lên trong th i k xã h
tr v , cha
m ly hôn, Maupassant m c nhi u ch ng b nh và m t s m. So v i Maupassant, Tr n Quang Nghi p có nhi u may m
v y s nghi p sáng tác c a Tr n Quang Nghi ng t r t s m (kho
1932). C i
còn r t tr và l i s ng trong b i c nh l ch s xã h i g n gi ng nhau, tác ph m c a h vì
th có nh ng. H u là
nh t thân t thành th , tác ph m c a h u ph n ánh nh
c
i cá nhân, s tha hóa c a con ph n ng c a c th i. M t khác, cu c i sáng tác c a c u g n v i ho ng báo chí. S phát tri n c a báo chí vào cu i th k XIX u th
k XX Vi n
m c a th lo i truy n ng n. L u
tiên truy n ng phù
h p v i khuôn kh m c a báo chí,
ng vi t nh ng truy n có ng ng n, n i dung ph n ánh nh ng v th i s , nh ng m t trái trong xã h i.
Tuy khác nhau v m t th
c nh vi c ti p thu nh ng ng c a
g Tây, nh ng ng c a
i v i Tr n Quang Nghi p là không th ph nh
ch ra nh ng truy n ng n c a Tr n Quang Nghi c xem là ch u ng t truy n c a Maupassant. Quá trình kh o sát c a chúng tôi d a trên tài li u Tr n Quang Nghi p - Cu i và tác ph m (Cao Xuân M , Ph m Th
Tuy n t p truy n ng n Guy de Maupassant (Nhi u tác gi d ch, 2000) và m t s truy n khác. Chúng tôi nh n th y m t vài truy n c a Tr n Quang Nghi p có c t truy n gi ng
v i truy n c làm n i b t
a truy n phóng tác c a Tr n Quang Nghi p và truy n c a Maupassant, tác gi bài vi t t
2.1. C p truy n th nh t: a tôi t
Truy n t
c a Maupassant
Truy n a tôi
c a Tr n Quang Nghi p Câu chuy n k v nhân v t tôi và m i tình
m c a anh ta v i m i
yêu c a anh ta b th n ch t ng t khi
a và l y su ch ng t tình yêu c a mình. T
ta ch ng ki n m t c ng k o:
nh i ch c ra kh i m
nh ng dòng ch ca ng i h trên bia m và
th i
không bi t ho c gi v không bi
kh t h i t m
bia trên m i yêu mà anh t c t ng nh ng dòng ch c a con tim thì anh ta th y nh ng dòng ch c thay vào là
Câu chuy n k v nhân v
(v ) c m.
t ng i.
b v nhà, trông
c n
t nên anh ta mu n ng l i m th a lòng mong nh . Anh ta tìm m t ch th n
n anh ta ch ng ki n m t c ng k l : T t c i ch t trong các ngôi m c ra kh i m ng dòng ch ca ng i h
trên bia m th t v cu c
i h n bên m
và ng c nhiên khi th y dòng ch trên bia m :
t d ng
m t s th t hôm ra a d i yêu, nàng b m
l t t nh vào sáng
hôm sau, bên m t ngôi m .
Làm tròn ph n v c s a l
i tình c a nàng r i m
i ta tìm th y anh ta n m b t t nh g n m t n m m . 2.2. C p truy n th hai: Cái t L i
Truy n L i
c a Maupassant
Truy n Cái t
c a Tr n Quang Nghi p p h i. Dù
m i ch 56 tu m
t bà già tu i 75. Bên c i
ch gái c n . H
i linh m làm l x c d u thánh và ban thánh l cu i cùng. Ngay khi nhìn th y v linh m c, Marguerite ng i b t d y và c t l i c u xin Suzanne hãy tha th cho mình. Suzanne ng c nhiên không hi u chuy n gì. Marguerite nh c l i câu chuy n
i ch ng
c m t chàng trai tr m và cô ch t nhiên i. Suzanne vô cùng tuy t v ng và khoác lên mình b váy áo c a m t góa ph . Marguerite, lúc y m i
ch i hai tu an i,
h a s v y cùng ch mãi mãi. Lúc s p ch t
Margueri thú nh t
ch i yêu, ch ng s i c a ch vì n mi ng chai vào
nh ng chi i ch nh
l i chuy cho
c lúc m t.
Cô ba Hu nh Th L p h i
ch là Hu nh Th ng luôn k c
sóc. Lúc s p m t cô Hu nh Th L u c u xin ch tha th t i l i c a mình. Cô hai Hu nh Th ng ng c nghiên không hi u em nh Th L u k
l i câu chuy i
sáu tu i ch có yêu m i và i ch , hai
i nguy n cùng nhau k p
i c a ch i ch ng s p
i là anh Nguy t ng t qua
i. Th t v ng, cô hai Hu nh Th ng nguy n v y không l y ch ng. Cô em Hu nh Th L u khuyên ch b t bu n và h a s v y v i ch su i không l y ch ng.
Cô ba th c hi n l i h em cùng nhau không r i nhau m c
cho ch và m i ra s i
i không hi c nguyên do. Lúc s p m t, cô ba thú nh
gi t ch t anh Nguy i
hai con chó b ng cách tr n mi ng chai vào bánh. Cô hai Hu nh Th ng b i h i nh
l i chuy cho em.
2.3. C p truy n th ba: Xui chi g p l i K n d t Truy n K n d t
c a Maupassant
Truy n Xui chi g p l i c a Tr n Quang Nghi p n c a nhân v t tôi k v chuy
i n s già s c trên m t ng n
Chuy n k v th y Nguy n Tùng L c
- u s
i c ng tr v c m i
b v m
g n d t. Sau nhi u l n trò chuy n, anh l i câu chuy n cu i mình: Anh ta sinh ra, l n lên t i Paris. Cha m anh l i cho anh ta m t tài s n l n.
Ngay t th i niên thi n cho mình m t cu c s
quy t không thèm l y v h c s ng c a anh ta c t cách l ng l và nhanh chóng. Sinh nh t l n th b
t ng cho mình m t b a t i th nh so n. Sau
b n m t quán bia. p
m t cô gái hãy còn r t tr , xinh x
Anh ta ch t n nh m i cô ta v ni m sinh nh
v n làm ô u ng n m
c t hai ti ng h
y khoái l p chia tay anh ta ti n l i g n c. Vô tình anh ta
nh n ra t m nh c c cô gái cho
bi i trong t m nh chính là cha c a cô ta.
Quá b t ng , anh ta b ch y. Anh c moi l i trong ký c và ch t nh l i m i con gái, m t, hai tháng sau ngày chia tay v
bi ng.
Anh ta suýt lao mình xu ng sông t t p th i tr n t nh và làm m t vi c mà anh ta cho là khôn ngoan nh t: Yêu c u m ng kh g i cô ta lên h i xem m l i t m nh mà ng h p nào. S th c a con m t n a gia s n c a mình, xin ngh vi c và s ng n d t.
h c a Hàn. Th y L c không v , không con, không cha,
không m . Th t
ch ng bi th
c lâu. Trong s nh i th y bi t, có m i th y v
h i t lòng
y, quy t cùng th y mãi th y ch ng bao gi i chuy n t o l
díu thì th y L c có gi i vô Sài
Gòn. Th n r i
khuyên i thân ch
ng trông mong gì th i tám n Tùng L c tr l i ng), th y quen bi t
v i m p, tu i
u i
m t trong lò,
êu nhau ch ng bi y n ng nàn êm ái làm nh d y, dòm xung quanh phòng, th y L c nhìn th y m t t m hình treo bên vách. Th c cô gái cho bi i trong nh chính là cha cô. Th y L c choáng váng m t mày, mau mau xách áo, l y nón b không nói m t ti ng gì làm cho cô gái ph i ng
2.4. C p truy n th : Trên l i l i M t k gi t cha m Truy n M t k gi t cha m
c a Maupassant
Truy n Trên l i l i c a Tr n Quang Nghi p
M ông ta b gi
i giàu có, n i ti ng trong gi i
án m ng g i vì
Câu chuy n k v m t ph m nhân tên là Lê ph m t i gi i vì b m c
ch ng cu ng lý xin b
không th tìm ra ai là hung th t h thì m i th m c tên là Geogre Louis n nh n t i. Tuy nhiên, anh ta t ch i tr
l i câu h i
i cho r ng anh ta m c ch ng ng lên và k l i toàn b câu chuy n cu i mình: Anh ta sinh ra trong m t cu c tình v ng tr
chính cha và m ru t c a mình b n lên anh ta mang trong mình m t n c l
thành m t
th m c có ti c m i
ti n r t
r n v
n t thêm hàng. Sau nhi u l n trò chuy n anh ta phát hi i chính là cha và m ru t anh ta. Anh c u xin hai
i hãy nh
b t l n n a vì s nh
n danh ti ng c a h
nh rút súng b n anh.
t, không còn bi t gì n a nên t h .
ng d y t rõ s tình: Anh gi i ru t c a anh ta. M anh ta sinh con r i s x u h nên b a tr a nh vô t c m t nh ng a tr khác g
sinh anh ta h c ngh th m c. M t hôm có
m n
t anh làm nhi và tr ti n r t
h t v
v tâm theo dõi. Sau nhi u
l n trò chuy n, anh ta bi
là cha và m ru t c ng
g i to cha và m trong ti ng khóc n c ngh n
ngào, nh c ôm tr n
trong vòng tay m áp c a cha m sau bao
i ly bi i
ch i vì s n danh d , uy tín c a h . Vì b c d
bèn thò tay vào túi rút súng. B c ng c a cha ru t, không kìm ch
t ch t h . 2.5. C p truy n th Con c a ai a con
Truy n a con c a Maupassant
Truy n Con c a ai c a Tr n Quang Nghi p
Lemonnier m trung
h u, t t s c v a con trai duy nh gi mãi m t tình yêu chung
th y v i v . Lemonnier
i Duretour - m t thanh niên làm vi c nh, quen bi t v i v ông t bé. Anh
t i v i v ch ng ông. Hai v ch ng ông
s ng v i
b ng nhiên v ông mang thai, cô y qua i sau khi sinh. Ông yêu con vô cùng vì nó chính là da th t c a v ông. Ông và Duretour luôn chi u chu a bé.
Th hãng Charner có
quen v i m t cô . Tuy cha
m th y r y la trách m y quy t
không r i cùng, cha m
th ng b v i m u ki n: trong
y v i cô ta n c m t a con thì cha m th y b v y, còn n u không thì cha m th y s i v khác cho th y. Th y lo l ng thu c thang cho cô mà v n ng. Trong hãng có anh Chà th y nhà th y r ng rãi m i xin v u, th y b ng lòng vì anh n tánh ý
th t thà d hai,
Jean- a bé càng l ng c nuông chi u thái quá. Nó b ch ng thi u máu do không ch
a tr
Lemonnier l n ti i ra ngoài. Quá t c gi n Céleste nói ra s th a tr không ph i là con c a ông. Lemonnier vào phòng.
Sáng hôm sau, Céleste phát hi n ông treo
c l i b
i nh n là Duretour v i dòng ch : l i th ng nh
th y vui m ng khôn xi n ngày v sanh, nghe trong phòng có ti ng khóc, th y li n d t
cha m vào m i vô t i c a
ng vì xem k th a nh nh m , gi ng h t anh Chà.
Th y m mi ng nói nh i con tui mà! Ch v quay qua nhìn con r i quay l i nhìn ch ng nói: V y ch ai nói con c a mình y không nói gì n a, d t cha m c
ra c t anh Chà th y ngó
trân anh ta mà nói r cho m y luôn th 2.6. C p truy n th sáu: L u - i cha
Truy n i cha c a Maupassant
Truy n L u
c a Tr n Quang Nghi p Francois - chàng thanh niên làm vi c B
Giáo d a t
n ch i
l u g p m t. Sau vài ngày, h quen nhau. Cô gái y
(có l n l i
dùng b a v i chàng vào m t sáng th b y t i khu ph
cô gái b t chàng trai h a ph i tôn tr ng
mình trong su t chuy m
ng bên dòng sông Seine làm cô
gái tr nên m t cái
quý giá nh t c i con gái. Cô gái b n nh
ngày sau cô ta xu t hi n và tr thành nhân tình c a Francois. Lúc Francois b u t cô a bé s i, anh ta bi n m t trong m v nhà xin m tha th và vài tháng sau sinh m t mà không có s i nào trong cu c
s ng. M t sáng ch nh o,
Francois b t ch t g p m t thi u ph
Th ng làm vi c Xã Tây - Sài Gòn mà nhà thì nh nên m i b a s m th y ph n l i s làm. Khi xe
t H c lên
- i mà th m. M t
ngày th b y, th y m
cô b t th y
h u b t nhã v i cô.
n s thú. Lúc tr v
nhà th y. Tám
l i và v i th y ba tháng. Lúc cô cho bi
lúc th t b a
th y b l i. Th y
c tình nên cô không thèm ki m mà tr v khóc lóc và thú t i cùng m .
M a con trai.
Th ng b
i v . Nhi ch ng v i nhau mà không con, v th y b nh n i, th y tr thành không v c. M t chi u ch nh t th n thú xem phong c nh th
a nh . Nhìn k l
là cô gái mà th th y
t ng n,
day d t vì ân h n. Cu u
n g p cô. H t ho ng n m ch a bé, cô b ch y. Anh g
vô v ng. Cu i cùng anh g ng
c s cho phép c i ch ng
n g a tr trong
tay và hôn th ng bé m i. Anh t th ng bé xu ng và b ch y.
không ng ng nh a con. M t
b a kia, th c m t cô mà
h i. Cô kêu lên m t ti ng r i n m tay con c g n con. M t b a t i
th c nhà cô, th a con
trai th
bèn ch a bé khóc la om
i trong nhà ch y ra r t theo.
Th ch y.
y, truy n ng n c a Tr n Quang nghi p ch u ng t truy n ng n c a Maupassant ng h p: (1)
Gi nguyên câu chuy n, n ng
c a truy c th hi n
qua các truy n a tôi, Trên
l i l i, Cái t n d t,
L u); (2) Gi nguyên n i ng c a câu chuy
i nhân v t cùng m t s chi ti t nh m gi m nh tình ti t c a câu chuy c th hi n qua truy n Con c a ai). Dù m gi i, truy n phóng tác c a Tr n Quang Nghi u bám sát b i c nh
xã h i Nam k nh u
th k p thu m t cách ch n
l
m c ng nh ng u th
k XX.
3. Nh i m i trong truy n c a Tr n Quang Nghi p
3.1. B i c nh không gian và th i gian M t trong nh ng sáng t o c a Tr n Quang Nghi p là ngh thu t chuy i không gian. T không gian xa xôi c c Pháp v i nh a danh xa l , Tr n Quang Nghi a hóa không gian, làm cho tác ph m c a ông tr nên quen thu c, g n i dân Nam k . Không gian trong K n d t c a Maupassant là ngôi nhà
hoang ph n o Corse, cách kho ng 15, 20 cây s tr n không gian nh núi k l ph toàn nh
mãnh li t m c trên m t l n ng n nh ng
bi t chu i
villa và khu ph ng n i nh ng r ng cây v i dãy Alpes s ng s ng bên trên nh núi ph tuy t. Còn không gian trong truy n c a Tr n Quang Nghi p là không ng v ng tr i xanh, cây
bày , nhà ga, xe
l
n i cha là
không gian trên chuy n xe ng a t vùng n trung tâm Paris, tr n khu ph Maisons - Lafitte n dòng sông Seine r ng l n v i nh ng n hu c chuy n thành n ch y t t H n Sài
Gòn, không gian s thú v c
trong leo l o th ng m t b y cá nh l i
qua l i l L u.
Truy n ng n Maupassant tái hi n xã h i c Pháp cu i th k XIX v i s phân hóa di n ra ngày m t sâu s c. Trong truy n c a Tr n Quang Nghi i ta b t g p không gian Nam k u th k XX v i nh a
danh quen thu L n,
M Tho, Tây Ninh, R ch Ki n, Long H i,
n ra nh ng sinh ho t hàng ngày c i dân thành th mi n y r nhau t i i ch phiên xe M , ph n Côty,
anh trai thì vai mang n
coi phiên ch có d
i ta xem l i
mình , Ph m Th
Linh, 2012: 71). Trong truy n Maupassant, là nh
Trong truy n c a Tr n Quang Nghi p, i Nam k v i nh ng tên g i thân thu c y hai Minh, th ng, cô hai Hu nh Th ng, cô ba Hu nh Th L u,
y, Tr n Quang Nghi
tác t truy n ng n c a Maupassant d a trên nguyên t c dân t c hóa, b a hóa. T nh ng câu chuy n có ngu n g c, b i c nh
n Quang Nghi n
thành b i c nh, nhân v i Nam k . Th i gian trong truy n ng n c a Tr n Quang Nghi p là th i gian hi n t i (nh ng
- c có c m giác
g quen thu c và nhi i l m ng r ng truy n do Tr n Quang Nghi p sáng tác.
3.2. Tính cách nhân v o lý
n phóng tác c a Tr n Quang Nghi p ch u ng t truy n ng n c a Maupassant nh ng m khác
là s mô ph ng l
tài, c t truy nguyên n i
ng t câu chuy c phóng u này ph thu c vào ý th c th m m
ng ngh thu t c
quá trình phóng tác. Qua m t s truy n c a
Tr n Quang Nghi n
l i nh i, tính cách (hình nh c phác h a m rõ và
c l m t ki u ng x ph n ánh hi n th c xã h i. Truy n Xui chi g p l i là m ng h p tiêu bi u. Nhân v t i K n d t c a Maupassant là
m ng
theo b y theo d c v ng. Anh ta s ng m t cu i không m
c s n là ch
a mãn nh ng s thích t hay i v i anh ta cu c s ng là m t gam i và anh ta có cái nhìn bi quan, tuy t v ng v cu i. Trái l i, nhân v t trong truy n c a Tr n Quang Nghi p trong Xui chi g p l i là m t thanh niên có h c
th c, tr tu a
m n c u trong s
c trên ch n ng. Tính cách c a hai nhân v t K n d t là m i l nh lùng, tàn
nh m t
c ng u tác gi d ch, 2004: 204) còn Nguy n Tùng L c trong Xui chi g p l i là m
Th i ti n r i tìm
ng ch ng trông mong gì n a. Lúc chia tay, gi ly bi t, th i nghi p vô cùng. Cô khóc cô than, cô ch ng b ng lòng r i th y
m lòng c ng Xuân M , Ph m Th
y r ng quá trình phóng tác c a Tr n Quang Nghi p là quá trình làm m i tác ph m. Quá trình này d
ti p nh n, quan sát cu c s ng, miêu t con t Nam k . M c dù, ch u nh ng t câu chuy n c
n Quang Nghi i
cho câu chuy n tr nên phù h p v i con t Nam b . Truy n c a Tr n
Quang Nghi p vì th mà tr nên nh nhàng Xã h i Vi t Nam trong nh u th k XX chuy n t ch phong ki n sang ch th c dân kéo theo nhi u bi n i s ng, tình c m c a i. M i quan h gi i v i i lúc này tr nên l nh lùng, tàn nh n h t. N m b t h t t t c nh ng m t trái c a hi n th i s ng Tr n Quang
Nghi n câu chuy n c a
nói lên hi n th chuy n di n ra trong m t tình hu
t t và nhân v i
ít nhi u. Lemonnier trong truy n c a
Maupassant là m n tu i,
hi n lành, t t b ng và có v n. Anh ta mù quáng tin vào s chung th y c i v tr xin r n m t ngày khi bi t
c s th t (qua l i c
th t c t v n c a
m i b s v ni
i t cáo xã h c Pháp cu i th
k n, tình yêu, s chung
th y không có ch t n t i. Còn nhân v t th y Hai Minh trong truy n Con c a ai c a Tr n Quang Nghi p là m i tr tu i, có h c th
chung tình v i m t cô
Truy n k t thúc m t cách bi hài khi tác gi cho nhân v t th y Hai Minh phát hi n ra s th t. Qua câu chuy n, Tr n Quang Nghi p mu n nh c nh t ng l p thanh niên nam n s ng trong xã h i th i b y gi t quy n cha m r i nh n l y k t qu không t p. Xây nên nh ng
t i l
mình là m t trong nh ng tiêu chí sáng tác c a Tr n Quang Nghi p. Nh ng bài h c i c a ông v n ti p n i truy n
th o lý t p c i
ng m i m , ti n b b i con
i có
th c, s ti p
thu truy n ng n c a Maupassant Tr n Quang Nghi p có s i m phù h p v i o lý truy n th ng c a dân t c.
3.3. Phong cách l a ch n ki u truy n, cách k chuy n
M t d u hi u n i b t trong truy n ng n
Tr n Quang Nghi chuy n
n, t n có. Tác gi
u, không g y
n hi n ra chân th c s ng. Cùng là m t truy n c a Tr n Quang Nghi ng m u b ng cách gi i thi u ng n g n tên tu i, hành
tr m n i b t nh t c a
nhân v t. Truy n Cái t m u b ng cách gi i thi u nhân v Cô ba Hu nh Th L t mình g n ch t. Tuy
y b
m quá, da b c g, m t thì xanh, m t thì sâu, l m t không có m m tinh th n
M , Ph m Th
Truy n Con c a ai (và các truy n khác)
i m Th y hai
tình v i m t cô làm cùng s i k
chuy t g n v i l
tính cách c i Nam B . Nh ng câu
chuy ng là nh ng
truy n nêu lên bài h o lý, nh m giáo d c, lên án, phê phán m
trong xã h i. Ngôn ng trong truy n Tr n Quang Nghi p có s xen l n gi a ngôn ng tr n thu t khách quan (theo
ki c a tác gi .
S k t h a ngôn ng tr n thu t khách quan và ngôn ng tác gi , ngôn ng i tr n thu t t o nên m t gi ng k chân
tình n sâu s c.
Ngoài ra, cu i m i truy n c a Tr n Quang
Nghi p còn có thêm nh ng l i bình. Nh ng l
câu chuy n. M t
khác, truy n c a Tr n Quang Nghi p còn
xu t hi n khá nhi u t u
Nam B ng dè, b u b y,
châm b m, om sòm, túa ra, coi b
s d ng t ng u
c mà còn th hi n d u n riêng,
góp ph c c a
câu chuy c k . Nhân v t trong truy n c a Tr n Quang Nghi p hi n ra m t cách
s i th c. M c dù câu
n c a Tr n Quang Nghi p hoàn ch
s p x p, l a ch n k càng và s d ng m t cách có ngh thu t.
u này ch ng t t có ý th c
trong vi d ng ti ng h
vi t truy ng th l c
i s hoàn thi n ch vi t qu c ng . K t lu n
y, phóng tác không ph i là m t n, ti p bi n gi a các n Vi t Nam, quá trình phóng tác di n ra m nh m khi có s
h c qu c ng Nam B có s g n bó ch t ch gi a truy n ng n Maupassant v i truy n ng n Tr n Quang Nghi p qua hi ng phóng tác. T câu chuy n s n có Tr n Quang
Nghi ng dân t c
hóa v m o lý d a trên n n
t ng tinh th n, cách gi i quy t mâu thu n, i nhân x th c i Nam B a m t không gian và th i gian,
nhân v u này cho th y b c,
tinh th n dân t c u
hi i hóa n c dân t
là nh ng nh nh c a chúng tôi v truy n
ng n Tr n Quang Nghi phóng
tác. Nh ng phân tích, so sánh trên m i ch là nh ng nh u ch c r ng c n ph i
u nhi a.
Tài li u tham kh o
Cao Th Xuân M , Ph m Th
(2012). Tr n Quang Nghi p - cu i
và tác ph m. Hà N c.
và nhi u tác gi d ch (2004).
- T p truy n ng n Guy De Maupassant.
Hà N i, Nxb H
Nguy Nghiên c
h c Lý lu n và ng d ng. Hà N i, Nxb Giáo d c.
Nhi u tác gi d ch (2000). Tuy n t p truy n ng n Guy De Maupassant. Hà N i, Nxb H
Tr u, Phan C , Nguy n
Trác, Nguy n Hoành Khung, Lê Chí c (1998). c Vi t Nam 1900 1945. Hà N i, Nxb Giáo d c Vi t Nam.
