SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI TRƯỜNG THPT PHÙNG KHẮC KHOAN -
THẠCH THẤT
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG NĂM HỌC 2022-2023
ĐỀ THI MÔN: GD KINH TẾ - PHÁP LUẬT LỚP 10
Thời gian làm bài 150 phút.
(không kể thời gian giao đề) (Đề thi gồm 01 trang)
Câu 1(4 điểm): Hiện nay, một số học sinh có thói quen lạm dụng mua sắm, sử dụng các thiết bị công nghệ đặc biệt là điện thoại thông minh, máy tính bảng, máy tính...
a) Theo em, tình huống trên nói đến hoạt động kinh tế nào? Hoạt động của các bạn học sinh trên có ảnh hưởng như thế nào đến bản thân và xã hội?
b) Em hãy đưa ra lời khuyên và biện pháp cụ thể để các bạn học sinh trên có thể thay đổi thói quen đó.
Câu 2.(3 điểm): Em hiểu thị trường là gì? Hãy nhận xét về giá cả thị trường của một số hàng tiêu dùng tại địa phương em trong dịp Tết Nguyên Đán 2023.
Câu 3.(4 điểm): Là một người tiêu dùng thông minh và có trách nhiệm, em hãy viết những điều cần chú ý khi sử dụng hàng hoá và dịch vụ cho tiêu dùng cá nhân và gia đình. Em hãy liệt kê các hành động cần làm để cắt giảm thói quen chi tiêu không kiểm soát của bản thân?
Câu 4.(5 điểm): Em hiểu gì về “tín dụng đen”? Tại sao chúng ta không nên sử dụng dịch vụ “tín dụng đen”?
Câu 5.(4 điểm): Em hãy nêu các bước cần thiết để lập kế hoạch tài chính cá nhân và Nêu tầm quan trọng của việc lập kế hoạch tài chính cá nhân?
...Hết...
( Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm)
ĐỀ CHÍNH THỨC
Đáp án - Hướng dẫn chấm:
Câu 1(4 điểm): Hiện nay, một số học sinh có thói quen lạm dụng mua sắm, sử dụng các thiết bị công nghệ đặc biệt là điện thoại thông minh, máy tính bảng, máy tính...
a) Theo em, tình huống trên nói đến hoạt động kinh tế nào? Hoạt động của các bạn học sinh trên có ảnh hưởng như thế nào đến bản thân và xã hội?
b) Em hãy đưa ra lời khuyên và biện pháp cụ thể để các bạn học sinh trên có thể thay đổi thói quen đó.
Lời giải:
Yêu cầu hs nêu được:
a.Tình huống trên nói đến hoạt động tiêu dùng. Các ảnh hưởng tiêu cực (2.0 đ)
- Việc lạm dụng mua sắm, sử dụng các thiết bị công nghệ khiến cho bản thân:
+ bị trì trệ, việc giao tiếp giữa con người với con người bị giới hạn.
+ kỹ năng ứng xử, giao tiếp xã hội, sự năng động, nhanh nhạy không tốt.
+ Các mối quan hệ thu hẹp.
+ Dễ bị ảnh hưởng bởi lối sống ảo trên mạng....
b) Lời khuyên và biện pháp cụ thể để các bạn học sinh trên có thể thay đổi thói quen tiêu dùng (2.0 điểm)
Tiêu dùng vào việc thiết thực, cần thiết.
Không lạm dụng sử dụng điện thoại vào chơi game, lướt mạng xã hội.
Tích cực tham gia các hoạt động học tập, rèn luyện thể dục thể thao, văn nghệ.
Tích cực tham gia học tập các lớp kỹ năng sống, giao lưu với bạn bè...
Câu 2.(3 điểm): Em hiểu thị trường là gì? Hãy nhận xét về giá cả thị trường của một số hàng tiêu dùng tại địa phương em trong dịp Tết Nguyên Đán 2023.
Lời giải:
– Nêu được khái niệm thị trường, các yếu tố của thị trường (1.0 đ)
- Tình hình thị trường một số hàng tiêu dùng tại địa phương em trong dịp Tết Nguyên Đán 2023 (1.0 đ)
+ Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, dự kiến sức mua những tháng giáp Tết Nguyên đán 2023 sẽ không tăng so với cùng kỳ năm trước và chủ yếu tập trung vào các mặt hàng lương thực, thực phẩm, hàng hóa thiết yếu phục vụ nhu cầu tiêu dùng hằng ngày và trong dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022.
+ Tại phía nam, mặc dù chịu ảnh hưởng từ dịch bệnh COVID-19 trong thời gian dài nhưng nguồn hàng thiết yếu phục vụ Tết cũng đã được các doanh nghiệp, hộ kinh doanh chuẩn bị tương đối tốt.
+ Tuy nhiên, sức mua của người dân bị ảnh hưởng sau dịch bệnh nên lượng hàng chuẩn bị dự trữ tăng ít (khoảng 2-3%), có mặt hàng không tăng so với năm trước. Các doanh nghiệp chủ yếu tập trung dự trữ nhóm hàng thiết yếu.
- Nhận xét về giá cả thị trường của các loại hàng hóa đó(1.0 đ)
+ Do ảnh hưởng của dịch bệnh, các doanh nghiệp tiết giảm chi phí, hạ giá thành sản phẩm, thực hiện việc giảm giá bán theo mức giảm của các nhà cung cấp và theo thị trường bảo đảm cung ứng hàng hóa cho thị trường với giá hợp lý…
Câu 3.(4 điểm): Là một người tiêu dùng thông minh và có trách nhiệm, em hãy viết những điều cần chú ý khi sử dụng hàng hoá và dịch vụ cho tiêu dùng cá nhân và gia đình. Em hãy liệt kê các hành động cần làm để cắt giảm thói quen chi tiêu không kiểm soát của bản thân?
Lời giải:
* Những điều cần chú ý khi sử dụng hàng hoá và dịch vụ cho tiêu dùng cá nhân và gia đình (2.0 đ)
- Phải tuân thủ pháp luật không mua bán hàng hóa cấm, gây hại cho xã hội.
- Có trách nhiệm trong các hoạt động trao đổi, mua bán, mua hàng hóa khi đã sẵn sàng và có khả năng thanh toán.
- Lựa chọn hình thức và phương pháp mua hàng phù hợp với nhu cầu của cá nhân.
* Các hành động cần làm để cắt giảm thói quen chi tiêu (2.0 đ)
- Cân nhắc kĩ trước khi mua đồ
- Chia khoản thu nhập của bản thân thành nhiều khoản nhỏ với những mục đích chi tiêu rõ ràng
- Xây dựng các kế hoạch chi tiêu cá nhân cụ thể, rõ ràng…
- Hạn chế vay mượn tiền, tránh phát sinh tiền lãi.
- Làm các sản phẩm handmade để tăng thu nhập.
- Tạo thói quen tiết kiệm khi sử dụng điện, nước hợp lý.
- Thanh lý đồ cũ không sử dụng.
- Có kế hoạch cụ thể trong việc ăn uống, không để chi phí ăn uống vượt quá hạn mức cho phép.
Câu 4.(5 điểm): Em hiểu gì về “tín dụng đen”? Tại sao chúng ta không nên sử dụng dịch vụ “tín dụng đen”?
Lời giải:
* Em hiểu gì về Tín dụng đen? (2.0 đ)
Tín dụng đen là hình thức cho vay nặng lãi, với mức lãi suất cao hơn so với quy định của nhà nước và do cá nhân hoặc tổ chức thực hiện không có giấy phép hoạt động.
Thông thường tín dụng đen chúng ta dễ bắt gặp bởi những cách thức vay đơn giản, nhanh chóng trên quảng cáo hoặc trên các tờ rơi được dán lên tường. Với hình thức vay nhanh chóng đã dẫn dụ được nhiều đối tượng vay, với lãi cao. Tuy nhiên khi vay nếu không trả nhanh chóng thì lãi sẽ chồng lãi và người vay có thể mất hết tài sản bằng những luật mà bên cho vay đã ra. Phổ biến là bên cho vay sẽ thuê người đến đòi nợ hoặc ký giấy để chúng tịch thu tài sản do thế chấp.
* Tại sao chúng ta không nên sử dụng dịch vụ Tín dụng đen? (3.0 đ)
Từ khái niệm trên bạn cũng có thể hiểu được tại sao không nên sử dụng tín dụng đen.
Cụ thể là:
Thứ nhất là lãi suất của tín dụng đen quá cao. Đối tượng chúng nhắm đến là những người gặp khó khăn về tài chính gấp mà không có nơi để vay mượn. Hơn nữa những người này còn chủ quan nghĩ rằng việc vay sẽ trả nhanh vì mình chỉ cần trong thời gian ngắn. Nhưng đến khi không trả lãi kịp thì tiền lãi sẽ cộng vào tiền gốc và đẻ thêm lãi.
Thứ hai là vay tín dụng đen sẽ dễ bị đe doạ và ảnh hướng đến tinh thần người vay và cả xã hội. Vì khi người vay quá bế tắc mà không trả nổi tiền thì tiền sẽ ngày càng chồng chất, và đối tượng cho vay sẽ sử dụng những biện pháp hăm doạ, đe doạ hay là thuê cả xã hội đen để khiến người vay phải giao nộp tiền. Khi quá túng quẫn thì người vay có thể phải bán toàn bộ tài sản của mình để trả nợ và trắng tay. Còn nơi bị xã hội đen đến đe doạ, phá hoại thì sẽ gây mất an ninh trật tự, an toàn xã hội khiến người dân hoang mang.
Thứ ba là người vay tín dụng đen khó được pháp luật bảo vệ. Dù hoạt động của tín dụng đen là trái phép nhưng việc vay tiền và cho vay tiền là do cả hai bên đều tự nguyện. Chính vì thế người vay đã đồng ý với những điều kiện mà bên cho vay đưa ra. Nên đây có thể được coi là một dạng giao dịch dân sự và những điều khoản được đưa ra khi ký kết được chấp thuận và phải thực hiện.
Như vậy có thể thấy nếu bạn vay tín dụng đen và có thoả thuận thì bạn sẽ không có sự đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình khi quá hạn trả nợ, pháp luật cũng khó khăn để can thiệp.
Câu 5.(4 điểm): Em hãy nêu các bước cần thiết để lập kế hoạch tài chính cá nhân và ý nghĩa của việc lập kế hoạch tài chính cá nhân?
Lời giải:
*Các bước lập kế hoạch tài chính cá nhân như sau( 2.0 đ)
+ Bước 1: Xác định mục tiêu và thời hạn của kế hoạch tài chính cá nhân.
Mục tiêu của kế hoạch tài chính cá nhân đặt ra phải cụ thể, phù hợp với khả năng, có dự kiến thời gian để hoàn thành.
+ Bước 2: Xác định tình hình tài chính hiện tại: thu và chi thường xuyên của cá nhân.
Xác định, tính toán các khoảng thu, chi thường xuyên của cá nhân để từ đó rút kinh nghiệm, xem xét những khoản thu, chi chưa cần thiết.
+ Bước 3: Thiết lập quy tắc thu chi cá nhân.
Tránh chi tiêu không kế hoạch, cân nhắc sự cần thiết của hàng hoá trước khi mua, lựa chọn tiêu dùng thông minh,...
+ Bước 4: Tuân thủ kế hoạch tài chính cá nhân.
Quyết tâm thực hiện kế hoạch đã đề ra. Khi tình hình tài chính cá nhân thay đổi thì cần cập nhật thường xuyên, điều chỉnh để bản kế hoạch thực tế hơn.
* Tầm quan trọng của việc lập kế hoạch tài chính cá nhân(2.0 đ)
Việc lập và thực hiện kế hoạch tài chính cá nhân giúp mỗi người:
- Tính toán, cân nhắc nên dành những khoản chi phí cần thiết cho đời sống, học tập.
- Chủ động nắm chắc tình hình tài chính của bản thân để điều chỉnh cho phù hợp.
- Duy trì được chi tiêu tài chính lành mạnh, không lãng phí, không bị thâm hụt hay nợ nần và còn tiết kiệm để thực hiện các mục tiêu tài chính quan trọng khác trong tương lai, giúp tự chủ trong cuộc sống.
Người thực hiện Lê THị Hạnh
