KIỂM TRA BÀI CŨ
? Trình bày qui trình viết một đoạn văn tự sự có miêu tả và biểu cảm ?
Có 5 bước:
-B
1 :Lựa chọn sự việc chính.
- B
2:Lựa chọn ngôi kể, - B
3: Xác định thứ tự kể.
- B
4: Xác định các yếu tố miêu tả và biểu cảm dùng trong đoạn văn tự sự sẽ viết.
- B
5: Viết thành đoạn văn kể chuyện kết hợp
với các yếu tố miêu tả và biểu cảm.
Tiết 31,32
LẬP DÀN Ý CHO BÀI VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU
CẢM.
I. Tìm hiểu dàn ý của bài văn tư sự
1.Tìm hiểu dàn ý của bài văn tự :
* Tìm hiểu ví dụ (SGK/T92,93):
Văn bản: “Món quà sinh nhật”
Văn bản : MÓN QUÀ SINH NHẬT
? Xác định phần MB, TB, KB và nêu nội dung của mỗi phần?
- MB: từ đầu -> “la liệt trên bàn”: Kể và tả lại quang cảnh vui chung của buổi sinh nhật.
- TB: Tiếp -> “không nói”: kể về món quà độc đáo.
- KB:-> Còn lại: Cảm nghĩ về món quà của bạn.
? Truyện kể về việc gì? (Sự việc chính) Ai là người kể chuyện? (Ngôi thứ mấy?)
- Sự việc chính: diễn biến của buổi sinh nhật và câu chuyện liên quan đến món quà sinh nhật.
- Ngôi kể: thứ nhất: tôi (Trang), tự kể.
? Câu chuyện xảy ra ở đâu? Vào lúc nào? Trong hoàn cảnh nào?
- Thời gian: vào buổi sang.
- Không gian: trong nhà Trang.
- Hoàn cảnh: ngày sinh của Trang có các bạn đến chúc mừng.
? Có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính? Sự việc xoay quanh nhân vật nào? Tình cảm của mỗi nhân vật?
- Sự việc xoay quanh Trang (nhân vật chính).
- Các nhân vật khác: Trinh, Thanh, các bạn - Tình cảm và tính cách:
+ Trang: hồn nhiên, vui mừng, sốt ruột.
+ Trinh: kín đáo, đằm thắm, chân thành.
+ Thanh: hồn nhiên, nhanh nhẹn, tinh ý…
? Câu chuyện diễn ra ở đâu? Kết thúc chỗ nào? Điều gì đã tạo nên bất ngờ?
- Mở đầu: Buổi sinh nhật vui vẻ sắp kết thúc. Trang sốt ruột vì người bạn thân nhất chưa đến
- Diễn biến: Trinh đến - đỉnh điểm là món quà độc đáo.
- Kết thúc: Cảm nghĩ của Trang về món quà
- Điều bất ngờ: tình huống truyện: tâm trạng chờ đợi, có ý chê trách về sự chậm trễ của bạn thân
-> vỡ lẽ về sự chậm trễ đầy cảm thông... Món quà đơn sơ nhưng đầy ý nghĩa về tình bạn chân thành.
Thời gian 7 phút:
N1(số 1- 16)
-
Xác định ba phần MB,TB,KB và nêu nội dung chính của mỗi phần ?
- Truyện kể về ai ? Ai là người kể chuyện?
- Câu chuyện xảy ra ở đâu ? Vào lúc nào ?
- Trong hoàn cảnh nào ? Chuyện xảy ra với ai ?
Có những nhân vật nào ? Ai là nhân vật chính và tính
cách mỗi nhân vật ?
N1 (từ 17- hết)
- Câu chuyện diễn ra như thế nào
?
( Mở đầu nêu vấn đề gì ? Diễn
biến, đỉnh điểm ? Kết thúc ? Điều gì tạo nên sự bất ngờ ? )
- Chỉ ra và nêu tác dụng của yếu tố miêu tả ?
- Chỉ ra và nêu tác dụng của yếu tố biểu cảm ?
- Nội dung của văn bản được kể
theo thứ tự nào ?
-Các yếu tố miêu tả :
“ suốt cả buổi sáng, nhà tôi tấp nập kẻ ra người vào…. Các bạn ngồi chật cả nhà… nhìn thấy Trinh đang tươi cười …. Trinh dẫn tôi ra vườn… Trinh lom
khom…. Trinh vẫn lặng lẽ cười, chỉ gật đầu không nói…”
Hình dung không khí của buổi sinh nhật và tình bạn thắm thiết giữa Trang và Trinh.
-
Các yếu tố biểu cảm: Các yếu tố biểu cảm:
“ “ tôi vẫn cứ bồn chồn không tôi vẫn cứ bồn chồn không yên… bắt đầu lo… tủi thân và yên… bắt đầu lo… tủi thân và giận Trinh… giận mình quá…
giận Trinh… giận mình quá…
tôi run run… Cảm ơn Trinh tôi run run… Cảm ơn Trinh
quá… quí giá làm sao
quá… quí giá làm sao …” …”
Bộc lộ tình cảm bạn bè Bộc lộ tình cảm bạn bè chân thành và sâu sắc.
chân thành và sâu sắc.
Thứ tự kể:
Thứ tự kể:
Theo trình tự thời gian.
Theo trình tự thời gian.
? Hãy xác định yếu tố miêu tả? Biểu cảm? Tác dụng?
• Từ việc phân tích văn bả trên . Em hãy cho
biết cách xây dựng dàn ý của bài văn tự sự?
2. ý Cách xây dựng dàn ý của bài văn tự sự
*Mở bài:
Giới thiệu nhân vật, sự việc và tình huống xảy ra câu chuyện.
*Thân bài: Kể lại diễn biến sự việc ( kết hợp yếu tố miêu tả và biểu cảm)
*Kết bài: Cảm nghĩ của người kể.
Suy nghĩ và trả lời
?Em hãy so sánh điểm giống và khác
nhau giữa văn bản tự sự và văn bản tự
có kết hợp yếu tố miêu tả và biểu cảm?
Văn tự sự Mở bài:
Giới thiệu nhân vật, sự việc và tình huống xảy ra câu chuyện Thân bài:
Kể lại diễn biến sự việc.
Kết bài:
Cảm nghĩ của người kể.
Văn tự sự
( kết hợp miêu tả, biểu cảm ) Mở bài:
Giới thiệu nhân vật và sự việc và tình huống xảy ra câu chuyện.
Thân bài:
Kể lại diễn biến sự việc
( kết hợp miêu tả và biểu cảm) Kết bài:
Cảm nghĩ của người kể
Dàn ý
* Ghi nhớ/ SGK 95:
• Dàn ý của bài văn tự sự kết hợp với miêu
tả biểu cảm chủ yếu vẫn là dàn ý của bài
văn tự sự có bố cục 3 phần (mở bài, thân
bài, kết bài). Tuy vậy, trong từng phần, cần
đưa vào các nội dung miêu tả và biểu cảm
để dàn ý được hoàn chỉnh hơn.
II. LUYỆN TẬP:
Bài tập 1 sgk/t95: Lập Bài tập 1 sgk/t95: Lập dàn ý văn bản “ Cô bé bán dàn ý văn bản “ Cô bé bán diêm ”
diêm ”
* Mở bài: GT quang cảnh đêm giao thừa và gia cảnh cô bé bán diêm.
* Thân bài: (Theo trình tự thời gian)
- Lúc đầu: Không bán được diêm -> không dám về nhà, sợ bố đánh ->
tìm 1 góc tường ngồi tránh rét nhưng “đôi tay vẫn cứng đờ ra”
- Sau đó: Liền đánh những que diêm để sưởi . Mỗi lần quẹt diêm lại hiện lên một viễn cảnh đẹp đẽ và ấm cúng.
- 4 lần quẹt diêm:
+ Lần thứ nhất hiện ra một cái lò sưởi.
+ Lần thứ hai là bàn ăn thịnh soạn.
+ Lần thứ ba thấy một cây thông Nô-en.
+ Lần thứ tư được gặp người bà hiền hậu.
- Kết quả: mọi thứ hiện ra khi quẹt diêm đều là ảo ảnh.
- Các yếu tố miêu tả và biểu cảm được đan xen, mỗi lần quẹt diêm đều là ảo ảnh và cảm giác.
* Kết bài: Kết cục cô bé đã chết vì lạnh và đói,
Sự vô tâm của mọi
người trước thi thể em, nhưng không ai biết về những điều kì diệu mà
cô bé đã thấy.
Bài tập 2: Lập dàn ý cho đề bài sau:” Hãy kể về một kỉ niệm với người bạn tuổi thơ khiến em xúc động và nhớ mãi.
*Mở bài:
-Giới thiệu bạn mình là ai ? Kỉ niệm nào với người bạn đó khiến mình xúc động nhất ?
*Thân bài:
-Kể về kỉ niệm đó:
+ Xảy ra ở đâu ? Lúc nào ? Với những ai ? (MĐ - DB - KQ)
+ Sự việc chính và các chi tiết
+ Điều gì khiến em xúc động ? Xúc động như thế nào ?
*Kết bài: Em suy nghĩ gì về kỉ niệm đó ?
