Ngày soạn: 11/10/2020 Tiết 12
BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KĨ THUẬT .
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:- Nêu được biến trở dùng để làm gì và nêu được nguyên tắc hoạt động của biến trở.
- Mắc được biến trở vào mạch điện để điều chỉnh cường độ dòng điện chạy trong mạch.
- Nhận ra được các điện trở dùng trong kĩ thuật.
2. Kĩ năng: - Mắc và vẽ được sơ đồ mạch điện dùng trong kĩ thuật.
3. Thái độ: - Trung thực và ham học bộ môn, sử dụng an toàn điện.
4. Năng lực, phẩm chất:
* Năng lực: Nêu và giải quyết vấn đề, hợp tác, giao tiếp, tự học, thực hành
* Phẩm chất: tự lập, tự chủ
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Giáo viên: Biến trở con chạy, biến trở chiết áp, tranh phóng to các loại biến trở.
2. Học sinh: - 1 biến trở con chạy- 1nguồn điện; 1 ampe kế; 1 vôn kế; 7 đoạn dây nối, 3 điện trở có ghi trị số, 3 điện trở dùng trong kĩ thuật có ghi số các vòng màu.
III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC
* Phương pháp: Thảo luận nhóm, vấn đáp, thuyết trình, luyện tập, thực hành.
* Kĩ thuật : Kĩ thuật đặt câu hỏi, kĩ thuật chia nhóm, động não.
IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 1. Hoạt động khởi động (5’)
a. Tổ chức Sĩ số:
b. Ki m tra : ể
Câu hỏi Nội dung trả lời
? R của các dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào. Phụ thuộc như thế nào vào l và S. Viết công thức điện trở.
? Từ công thức trên theo em có những cách nào làm thay đổi R của cùng một loại dây dẫn.
HS: 1 HS lên bảng trả lời:
+ Nêu sự phụ thuộc như SGK.
+ Công thức: R = l: S HS: Nêu các phương án:
+ Thay đổi l, thay đổi S hoặc thay đổi cả hai
c. Tiến trình dạy học: Đặt vấn đề như SGK 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới ( 20’)
Mục tiêu: Hiếu được cấu tạo và hoạt động của biến trở
Phương pháp: dạy học trực quan, gợi mở- vấn đáp, pp giải quyết vấn đề.
Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, động não, giao nhiệm vụ.
Năng lực: năng lực giải quyết vấn đề, Phẩm chất: Tự lập, tự tin, tự chủ
33
Hoạt động của GV-HS Nội dung cần đạt
- Yêu cầu HS quan sát hình 10.1 và thực hiện C1(có thể cho HS đối chiếu với các biến trở trong bộ TN).
- Yêu cầu HS thực hiện C2 đến C4
*Gv yêu cầu hs hoạt động cá nhân làm.
- GV cho HS đứng tại chỗ trả lời?
HS: Thảo luận nhóm thực hiện C4
GV chốt kiến thức
- Yêu cầu HS thực hiện C5.
HS: Làm việc cá nhân
- Yêu cầu HS thực hiện C6. Gợi ý:
? Tại sao khi dịch chuyển con chạy C về phía N thì biến trở có giá trị lơn nhất.
? Tại sao khi dịch chuyển con chạy C về phía M thì đèn sáng nhất.
HS:Làm việc cá nhân.
? Biến trở dùng để làm gì.
*Gv chốt lại kiến thức của bài.
GV giới thiệu một số điện trở dùng trong kĩ thuật.
HS quan sát
I. Biến trở
1. Cấu tạo và hoạt động của biến trở C1:
KQ
- C2. + Bộ phận chính của biến trở gồm:
Con chạy(bt tay quay) C và cuộn dây dẫn.
+ Không có tác dụng làm thay đổi R. Vì S, và l đều không đổi.
C3. Có. Vì S, không đổi, còn l thay đổi.
KQ:
C4. Khi dịch chuyển con chạy đều làm cho l dây dẫn thay đổi thì R của biến trở thay đổi.
2. Sử dụng biến trở để điều chỉnh cường độ dòng điện:
. KQ:C5.
K
Rx B
§ A
+ -
KQ:
C6. + l dài nhất => Rx lớn nhất.
+ l ngắn nhất =>Rx nhỏ nhất => I qua đèn lớn nhất => Đèn sáng nhất
* Dùng để điều chỉnh cường độ dòng điện
3. Kết luận:
HS trả lời, rút ra KL
III. Các loại điện trở dùng trong kĩ thuật
34
3. Hoạt động luyện tập,vận dụng (15’) - Biến trở là gì. Nó dùng để làm gì?
- Nêu các loại biến trở đã biết - Yêu cầu HS thực hiện C8 C8. + Có giá trị ghi ngay trên R.
+ Có trị số thể hiện bằng các vòng màu trên R - Yêu cầu HS thực hiện C9
- Yêu cầu HS thực hiện C10.
C10. N = 145 (vòng)
- Yêu cầu cá nhân hoàn thành trắc nghiệm 10.8 Biến trở không có kí hiệu nào dưới đây?
Đáp án: B
1. Câu phát biểu nào dưới đây về biến trở là không đúng?
A. Biến trở là điện trở có thể thay đổi trị số.
B. Biến trở là dụng cụ có thể được dùng để thay đổi cường độ dòng điện.
C. Biến trở là dụng cụ có thể được dùng để thay đổi hiệu điện thế giữa hai đầu dụng cụ điện.
D. Biến trở là dụng cụ có thể được dùng để đổi chiều dòng điện trong mạch.
Đáp án: B Giải thích
2. Trước khi mắc biến trở vào mạch để điều chỉnh cường độ dòng điện thì cần điều chỉnh biến trở có giá trị nào dưới đây?
A. Có giá trị O B. Có giá trị nhỏ.
C. Có giá trị lớn.
D. Có giá trị lớn nhất.
Đáp án: D
10.11 Trên một biến trở có ghi 30Ω-2,5A. Các số ghi này có ý nghĩa nào dưới đây?
A. Biến trở có điện trở nhỏ nhất là 30Ω và chịu được dòng điện có cường độ nhỏ nhất là 2,5A.
B. Biến trở có điện trở nhỏ nhất là 30Ω và chịu được dòng điện có cường độ lớn nhất là 2,5A.
35
C. Biến trở có điện trở lớn nhất là 30Ω và chịu được dòng điện có cường độ lớn nhất là 2,5A.
D. Biến trở có điện trở lớn nhất là 30Ω và chịu được dòng điện có cường độ nhỏ nhất là 2,5A.
Đáp án: C
4. Hoạt động tìm tòi mở rộng (5’) - Học kĩ phần ghi nhớ cuối bài.
- Làm các bài tập 10.2 - 10.4(SBT) và đọc trước bài 9 “Bài tập vận dụng định luật….”
36
