TI T Ế 81 - 82
TI T Ế 81 - 82
KI M TRA B I C Ể À Ũ
Nêu c m nh n c a em v Sông n ả ậ ủ ề “ ướ c C Mau ? à ”
Em h c t p ọ ậ đượ c gì v ngh thu t miêu t c a tác gi ề ệ ậ ả ủ ả o n Gi i ?
Đ à ỏ
Ti t 81- 82 B C TRANH C A EM G I TễI ế Ứ Ủ Á
T Duy Anh ạ
I TèM HI U CHUNG – Ể
Em hãy giới thiệu đôi nét về tác giả
Tạ Duy Anh.
1, Tỏc gi ả
- Tờn th t : T Vi t óng ; ậ ạ ệ Đ
Sinh ng y : 9/9/1959 ; Quờ H Tõy à ở à ( Nay l H N i ) à à ộ
L nh v n hi n à à ă ệ đạ i , tỏc ph m c a ẩ ủ ụng mang h i th c a cu c s ng hi n ơ ở ủ ộ ố ệ đạ i.
Bỳt danh khỏc : Lóo T , Chu Quý, ạ Bỡnh Tõm
2, Tỏc ph m ẩ
Ti t 81- 82 ế B C TRANH C A EM G I TÔI Ứ Ủ Á
T Duy Anh ạ
I GI I THI U CHUNG– Ớ Ệ
Em hãy gi i thi u xu t x c a tác ph m ớ ệ ấ ứ ủ ẩ B c tranh c a em gái tôi ? ứ ủ
1, Tác gi : ả
- Tên th t : T vi t ãng ; ậ ạ ệ Đ
Sinh ng y : 9/9/1959 ; Quê H Tây à ở à L nh v n hi n à à ă ệ đạ i , tác ph m c a ẩ ủ ông mang h i th c a cu c s ng hi n ơ ở ủ ộ ố ệ đạ i.
Bút danh khác : Lão T , Chu Quý, Bình ạ Tâm
2, Tác ph m : ẩ
a.Xu t x : V n b n rút trong t p ấ ứ ă ả ậ Con d ế ma( Tác ph m ẩ đạt gi i nhì trong cu c thi ả ộ vi t ế tương lai v y g iẫ ọ do báo TNTP t ổ ch c).ứ
MỘT SỐ TÁC PHẨM CỦA TẠ DUY ANH
- Trò đùa của số phận (2008); Lão Khổ (tiểu thuyết, 1992); Hiệp sĩ áo cỏ (truyện vừa thiếu nhi, 1993), Con dế ma (1999),…
TiÕt 81- 82
Bøc tranh cña em g¸i t«i
T¹ Duy Anh
(Tạ Duy Anh) b. Đọc và tóm tắt văn bản:
Hướng dẫn đọc:
- Từ đầu … “có vẻ vui lắm”:
đọc với giọng rõ ràng, có vẻ khinh khỉnh, xem thường em gái
- (Kể lược đoạn : “Nhưng mọi bí mật…phát huy tài năng”
- “kể từ hôm đó… với cháu”:
giọng bực bội, khó chịu.
- Đoạn còn lại: giọng xúc động
Tiết 81- 82
Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
Câu chuyện kể về hai anh em Kiều Ph ơng ( còn gọi là mèo ) qua lời kể của ng ời anh. Mèo là một cô bé hay nghịch ngợm nh ng lại có năng
khiếu vẽ đặc biệt.
Sau một thời gian theo dõi, nhất là khi nghe chú Tiến Lê khen tranh của em gái, ng ời anh rơi vào trạng thái mặc cảm. Trạng thái tâm lý này khiến ng ời anh th ờng gắt gỏng với Mèo mặc dù cô bé chẳng có tội tình gì. Nh ng thật bất ngờ, bức tranh đoạt giải của Kiều Ph ơng lại là bức tranh vẽ về ng ời anh thân yêu của mình. Tr ớc bức tranh, ng ời anh nhận ra tấm lòng nhân hậu của em gái và hối hận vì đã có lúc mình đã đối xử không đúng với em .
* Tóm tắt tác phẩm :
Mở đầu:
Giới thiệu cô em gái
Thắt nút:
Phát hiện tài năng
hội hoạ Phát triển:
Anh ganh ghÐt, đố kị
Mở nút:
Bức vẽ
“Anh trai tôi”
đạt giải Kết thúc:
Hiểu được tâm hồn và
lòng nhân hậu của em
gái
TiÕt 81- 82
Bøc tranh cña em g¸i t«i
T¹ Duy Anh
Ii.t×m hiÓu chi tiÕt
TiÕt 81- 82
Bøc tranh cña em g¸i t«i
T¹ Duy Anh
Th¶o luËn
C©u 1 : Nh©n vËt chÝnh trong truyÖn lµ ai ? ( KiÒu Ph ¬ng, ng êi anh trai hay c¶ hai anh em ? V× sao ?
C©u 2 : TruyÖn ® îc kÓ theo lêi cña nh©n vËt nµo ? ViÖc lùa chän vai kÓ nh vËy cã t¸c dông g× ?
• Thời gian: 3 phút
• Hình thức: Nhóm 5
• Cử đại diện trình bày
C©u 1 C©u 2
TiÕt 81- 82
Bøc tranh cña em g¸i t«i
T¹ Duy Anh
-Cả 2 đều là nhân vật chính.
- Nhân vật trung tâm:
lµ người anh : Vì truyện không nhằm khẳng định năng khiếu hay ca ngợi những
phẩm chất tốt đẹp của cô em gái mà chủ yếu muốn hướng người đọc tới sự thức tỉnh (lòng đố kị, ganh ghÐt…) của nhân vật người anh.
- Người anh trai (nhân vật xưng “tôi”)
- Tác dụng:
+ Cho phép tác giả miêu tả tâm trạng của nhân vật một cách tự nhiên (mang tính chủ quan)
+ Tự soi xét tình cảm,
ý nghĩ của chính mình
để tự vươn lên.
Tiết 81- 82
Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
1, Nhân vật ng ời anh
a, Trong cuộc sống hàng ngày với em gái Trong cuộc sống hàng ngày, ng ời anh đối với cô em gái của mình nh thế nào ? - Coi th ờng, gọi em là Mèo
- Ngạc nhiên, bí mật theo dõi những việc làm của em
Thái độ tò mò, kẻ cả của đứa anh trai hơn tuổi, coi việc làm của em là trò trẻ con
Khi phát hiện Kiều Ph ơng chế
thuốc vẽ thái độ của ng ời anh
nh thế nào ?
Tiết 81- 82
Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
Diễn biến tâm trạng của ng ời anh khi tài năng của em gái đ ợc
phát hiện ? b, Khi tài năng của em gái đ ợc phát hiện :
- Mọi ng ời : xúc động, mừng rỡ
- Riêng anh có tâm trạng không vui
Tiết 81- 82
Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
b, Khi tài năng của em gái đ ợc phát hiện :
trao đổi
Vì sao ng ời anh lại không vui khi em gái có tài ?
-
Mọi ng ời vui mừng, riêng ng ời anh không vui.
Ng ời anh không vui vì :
A, Ghen tuông, đố kị tr ớc tài năng của em gái
B, Buồn bực, mặc cảm, cay
đắng vì cảm thấy mình bất tài.
C, Cả 2 ý trên đều đúng.
câu hỏi trắc nghiệm
Theo em sự ghen ghét , đố kị với em của ng ời anh đã mang đến hậu quả gì?
A. Làm cho bản thân luôn khổ sở, dằn vặt.
B. Làm cho tình cảm anh em xa cách.
C. Làm cho con ng ời nhỏ nhen, không đáng tôn trọng.
D. Cả ba ý trên đúng
Tiết 81- 82
Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
c, Tr ớc bức chân dung mình do em gái vẽ :
trao đổi
1, Bức chân dung của chú bé
đ ợc miêu tả nh thế nào ?
2, Tại sao tác giả viết : “Mặt chú bé toả ra một thứ ánh sáng rất kì lạ”. Theo em, đó là thứ
ánh sáng gì ?
Trong tranh, một chú bé đang ngồi nhìn ra cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. Mặt chú bé toả ra một thứ ánh sáng rất lạ. Toát lên từ cặp mắt, t thế ngồi của chú không chỉ sự suy t mà còn rất mơ mộng nữa.
- > Nhân vật trong tranh thật đẹp : Cặp mắt suy t , mơ mộng. ánh mắt toả ánh sáng lạ. Đó là ánh sáng của lòng mong ớc, của sự mộng mơ của một tâm hồn trẻ thơ trong sáng.
Rõ ràng : Ng ời em gái vẽ chân dung anh trai bằng tất tình yêu, lòng nhân hậu, bao dung, tin t ởng vào bản chất tốt đẹp của anh trai mình.
Tiết 81- 82
Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
c, Tr ớc bức chân dung mình do em gái vẽ :
Diễn biến tâm lí của ng ời anh tr ớc bức tranh của cô em gái ?
-
Giật sững - > Ngỡ ngàng - > Hãnh diện - > Xấu hổ - > Muốn khóc
Ng ời anh đã nhận ra thói xấu
của mình và cũng đã nhận ra tình cảm trong sáng mà em gái đã giành cho mình.
Tại sao tác giả lại để cho bức tranh cảm hoá, làm thay đổi ng ời anh?
-> Qua bức tranh "Anh trai tôi" tác giả đã
khẳng định sức mạnh của nghệ thuật : h ớng con ng ời tới cái thiện, cái đẹp.
Theo em, ng ời anh có thể trở
thành ng ời tốt đ ợc không? Tại sao?
Tiết 81- 82
Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
Hình ảnh Kiều Ph ơng hiện lên nh thế nào qua lời kể của ng ời anh?
2, Nhân vật Kiều Ph ơng
- Ngoại hình: Mặt luôn bị bẩn, lọ lem - Cử chỉ, hành động: + Lục lọi đồ vật
+ Tự chế màu vẽ,...
- Tài năng: Vẽ rất đẹp
- Thái độ: Hồn nhiên, gần gũi, yêu quý anh,...
Rất đáng yêu, đáng mến và trân trọng
Là cô bé hồn nhiên, hiếu động, có tài năng, tâm hồn trong sáng và trái tim nhân hậu
Em nhận thấy Kiều Ph ơng là cô bé nh thế nào ?
Bức tranh Anh trai tôi không chỉ thể “ ” hiện tài năng đặc biệt của Mèo mà còn thể hiện tâm hồn trong sáng, nhân hậu của cô bé. Soi vào bức tranh ấy là ng ời anh soi vào tấm g ơng sáng để tự nhận rõ hơn chính mình, tự v ợt lên tính tự
ái, tự ti, đố kị cá nhân.
Tiết 81- 82
Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
3, ý nghĩa của truyện:
Kết thúc câu chuyện này là một kết thúc mở, mở ra cho ng ời đọc nhiều suy ngẫm.
Theo em điều mà Tạ Duy Anh muốn chúng ta suy nghĩ ở đây là gì?
-
Tình cảm trong sáng, nhân hậu luôn chiến thắng sự ghen ghét đố kị.
- Tình cảm chân thành, nhân ái sẽ làm cho con ng ời tốt hơn, tình ng ời đẹp hơn.
Thảo luận nhóm:
1, Em học tập đ ợc gì về nghệ
thuật xây dựng nhân vật qua văn bản này?
2, Học xong văn bản, em tự rút ra đ ợc những bài học quý báu gì
cho mình?
Iii – tổng kết : Ghi nhớ : Sgk - 35
Nghệ thuật nội dung
Tiết 81- 82
Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
- Kể chuyện theo ngôi thứ nhất.
- Miêu tả diễn biến tâm lí
nhân vật hợp lí, tinh tế.
- Ghen ghét, đố kị tr ớc tài năng hay thành công của ng ời khác là tính xấu.
- Cần v ợt qua mặc cảm, tự ti để có sự trân trọng và niềm vui thực sự chân thành tr ớc tài năng hay thành công của ng ời khác.
-Tình cảm trong sáng, lòng nhân hậu có thể giúp con ng ời tự v ợt lên bản thân mình, hoàn thiện mình.
Tiết 81- 82
Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
VI – luyện tập :
1, Nhận xét nào sau đây không đúng với nhân vật Kiều Ph ơng?
A, Hồn nhiên, hiếu động B, Tài năng hội họa hiếm có
C, Tình cảm trong sáng, nhân hậu
D, Không quan tâm đến anh.
2, Có hai bạn tranh luận nh sau về nhân vật ng ời anh:
A, Ng ời anh thật xấu xa, đáng ghét vì đố kị với chính em gái mình. Lỗi của ng ời anh không thể tha thứ.
B, Đúng là ng ời anh có lúc không phải với em nh ng sau đó đã biết hối hận, xấu hổ vì hành động của mình. Vì thế ng ời anh có thể trở thành ng ời tốt.
Em đồng ý với ý kiến nào?
Tiết 81- 82
Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh Tỡm những cõu tục ngữ, ca dao núi về tỡnh cảm
anh chị em trong gia đỡnh ?
Anh em như thể tay chõn
Rỏch lành đựm bọc, dở hay đỡ đần Chị ngã, em nâng
Tiết 81- 82
Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
Khụn ngoan đối đỏp người ngoài Gà cựng một mẹ chớ hoài đỏ nhau
Hình ảnh này khiến em liên t ởng tới bài ca dao nào
nói về tình cảm anh chị em trong gia đình ?
T Â M L Í
N G Ỡ N G À N G K I Ề U P H Ư Ơ N G
T Ạ D U Y A N H B Í M Ậ T
N H Ấ T N H è
3 3 4 4 1 1
7 7 6 6 5 5 2 2
1 – Tên ng ời em gái trong truyện ?
2 – Truyện Bức tranh của em gái tôi đạt giải gì trong cuộc thi viết T ơng lai vẫy gọi ? 3 - Truyện Bức tranh của em gái tôi đã miêu tả “ ”
tinh tế điều gì của nhân vật ?
4 – Cảm giác thoạt tiên của ng ời anh khi đứng tr ớc bức chân dung mình do em gái vẽ ?
5 – 6 7 – Bức cghân dung ng ời anh của Mèo đạt giải này ? – Mọi điều gì của Mèo cuối cùng cũng bị lộ ? Tác giả truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi ? “ ’
L Í
N G Ỡ G À N G K I Ề U P H Ư Ơ G
T Ạ D Y A N H B Í M T
N Ấ T
N Ì
3 3 4 4 1 1
7 7 6 6 5 5
2 2 N
U Ậ H N Â H
T M
N
U
Ậ
H
N
Â
H
HƯỚNG DẪN HỌC SINH HỌC BÀI
• - Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em sau
khi học truyện “ Bức tranh của em gái tôi”
• - Tập kể tóm tắt truyện
• Chuẩn bị bài : Luyện nói về quan sát,
tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong
bài văn miêu tả.
