Bài học đường đời đầu tiên
Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên ngắn gọn : Trước khi đọc
Câu 1 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Có thể em đã từng đọc một truyện kể hay xem một bộ phim nói về niềm vui hay nỗi buồn mà nhân vật đã trải qua. Khi đọc (xem) em đã có suy nghĩ gì?
Trả lời:
- Tháng trước em đã đọc truyện “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” của tác giả Nguyễn Nhật Ánh. Đoạn kết truyện, cô bạn thân nhất của cậu bé Thiều là Mận đã phải rời xa quê hương, rời xa cậu bạn, để lại Thiều và những nỗi buồn vì nhớ người bạn tuổi thơ. Chi tiết ấy đã khiến em bật khóc vì sự chia xa. Qua đó em thấy tình bạn thật đáng quý, chúng ta không biết sẽ ở bên nhau bao lâu nên hãy yêu thương và trân trọng bạn bè.
Câu 2 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Chia sẻ với các bạn vài điều em thấy hài lòng hoặc chưa hài lòng khi suy nghĩ về bản thân?
Trả lời:
- Điều em thấy hài lòng: Yêu thương, cố gắng chăm ngoan học giỏi, biết giúp đỡ ông bà, bố mẹ, đoàn kết với bạn bè.
- Điều em thấy chưa hài lòng: Chưa biết tự chăm sóc sức khỏe cho mình, đôi khi còn ích kỉ ganh tị với bạn bè vì những điều nhỏ nhặt.
Đọc văn bản
Câu 1 (trang 14 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Em dự đoán như thế nào về sự việc sắp được kể?
Trả lời:
Em dự đoán về sự việc sắp được kể: Dế Mèn có tính hung hăng, hống hách, kiêu căng, tự phụ, luôn nghĩ mình "là tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ" và coi thường những kẻ yếu hơn mình nên sẽ bắt bạt và trêu chọc mọi người.
Câu 2 (trang 16 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Lúc rủ Dế Choắt trêu chị Cốc, Dế Mèn có nghĩ đến hậu quả không?
Trả lời:
Lúc rủ Dế Choắt trêu chị Cốc, Dế Mèn đã không nghĩ đến hậu quả của sự việc.
Vì Dế Mèn tuy khỏe mạnh to lớn nhưng chưa từng trải sự đời. Dế Mèn chỉ nghĩ rằng với sức mạnh của mình, sẽ làm chị Cốc tức giận và mình sẽ hả hê.
Câu 3 (trang 18 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Điều gì đã xảy ra với Dế Choắt? Dế Mèn đã làm gì khi chứng kiến điều đó?
Trả lời:
- Dế Mèn không biết chính sự trêu chọc một cách ngu xuẩn của mình đã khiến cho Dế Choắt - một người bạn xấu số mất mạng dưới tay của chị Cốc.
- Sự hi sinh của Dế Choắt, đã khiến cho Dế Mèn rất buồn và vô cùng thất vọng về bản thân. Từ đó, Dế Mèn đã rút ra một bài học rằng mình phải sống tốt hơn và từ bỏ những thói quen xấu của mình.
Sau khi đọc
Câu 1 (trang 19 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
- Truyện được kể theo lời của nhân vật chính: Dế Mèn.
- Kể theo ngôi thứ nhất xưng “tôi”. Tạo sự tin cậy cho câu chuyện => nhân vật dễ biểu hiện tâm trạng, ý nghĩa, thái độ.
Câu 2 (trang 19 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
– Các từ miêu tả ngoại hình và hành động của Dế Mèn khiến em liên tưởng đến con người là:
+ Một chàng dế thanh niên cường tráng, đôi càng mẫm bóng, vuốt ở chân và khoeo cứng dần và nhọn hoắt.
+ Tôi đạp phanh phách vào các ngọn cỏ, tôi vũ cánh nghe tiếng phành phạch giòn giã, tôi bước đi bách bộ, đôi cánh bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi.
+ Người tôi rung rinh một màu bóng mỡ soi gương được, cái đầu to ra và nổi từng tảng, cái răng đen nhánh, sợi râu dài và uốn cong, tôi cà khịa bà con trong xóm, tôi quát mấy chị Cào Cào, đá ghẹo anh Gọng Vó.
- Lối miêu tả này thường được sử dụng ở loại truyện ngụ ngôn.
Câu 3 (trang 19 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
- Điều em thích: Tự tin, sống điều độ, khoa học, … → cơ thể chú khỏe mạnh, dẻo dai → điều chúng ta nên học tập.
- Điều em không thích: kiêu căng, trịch trượng, thích bắt nạt người khác → tính xấu → cần loại bỏ
Câu 4 (trang 19 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
- Khi sang thăm nhà Dế Choắt và khi Dế Choắt nhờ giúp đỡ, Dế Mèn đã thể hiện thái độ kẻ cả và trịch thượng khi nói rằng: “Chú mày hôi như cú mèo, ta nào chịu được. Đào tổ nông thì cho chết!”.
- Những lời nói đó thể hiện thái độ khinh thường, chế giễu của Dế Mèn đối với Dế Choắt và còn thể hiện thái độ ích kỉ, không biết giúp đỡ người khó khăn, không coi trọng tình làng nghĩa xóm của Dế Choắt.
Câu 5 (trang 19 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
- Chứng kiến cái chết của Dế Choắt, Dế Mèn cảm thấy vô cùng hối hận vì hành động ngu dại của mình "Tôi cảm thấy vô cùng hối hận và đau xót lắm. Trò đùa ngỗ ngược của tôi đã khiến cho anh Dế Choắt phải vạ lây. Tôi giận cái thoi huênh hoang, hống hách của mình".
- Những cảm xúc và suy nghĩ ấy cho thấy Dế Mèn đã biết ăn năn hối lỗi, suy nghĩ chín chắn hơn và rút ra bài học đáng nhớ cho mình.
Câu 6 (trang 19 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
- Sau cái chết của người bạn ốm yếu đáng thương Dế Choắt, Dế Mèn đã rút ra được một bài học đường đời đầu tiên vô cùng lớn của mình: Ở đời không nên kiêu căng, xốc nổi, bắt nạt kẻ yếu. Tính kiêu ngạo, nóng vội của tuổi trẻ có thể làm hại người khác, khiên ta phải ân hận suốt đời.
Câu 7 (trang 19 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
- Hình dung của em về nhân vật Dế Choắt: một cậu chàng bé nhỏ, thể lực yếu, tính tình hiền lành và nhút nhát, nhưng khá am hiểu sự đời, cách đối đãi với mọi người xung quanh.
- Nếu gặp một người bạn có đặc điểm giống như Dế Choắt, em sẽ ở bên cạnh động viên bạn cố gắng rèn luyện thể lực, trau dồi tri thức và giúp đỡ bạn khi bạn cần.
VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC
Viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) kể lại một sự việc trong đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên bằng lời của một nhân vật do em tự chọn.
Trả lời:
Đóng vai nhân vật Dế Choắt và kể lại sự việc nhờ vả Dế Mèn:
Một hôm, nhìn thấy chị Cốc bỗng ta nghĩ ra một trò nghịch dại và rủ Choắt chơi cùng. Nhưng khi nghe nhắc đến tên chị Cốc thì Choắt lại hoảng sợ xin thôi, đã thế còn khuyên tôi đừng trêu vào, phải biết sợ. Nghe thật tức cái tai.Tôi nào đâu biết sợ ai. Tức giận, tôi quay lại cất tiếng trêu chị Cốc, chứng minh cho Choắt thấy sự dũng cảm của mình. Nhưng chị Cốc không phải hiền lành. Nghe tiếng trêu, chị ta trợn tròn mắt, giương cánh lên, như sắp đánh nhau. Lúc đó tôi cảm thấy sợ hãi nên vội chui tọt vào hang, lên giường nằm khểnh. Lúc bấy giờ,
tôi không hề nghĩ đến anh bạn Dế Choắt tội nghiệp và cũng không thể tưởng tượng được chuyện sắp xảy ra. Đến hôm nay nghĩ lại, tôi vẫn còn thấy rùng mình.
