BÀI 1: NHỮNG CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN ĐẦU TIÊN
Câu hỏi trang 4 SGK Lịch sử 8: Nêu những biểu hiện mới về kinh tế, xã hội ở Tây Âu trong các thế kỉ XV – XVII.
Lời giải:
- Kinh tế, nền sản xuất tư bản chủ nghĩa ra đời: xuất hiện các công trường thủ công; nhiều thành thị trở thành trung tâm buôn bán; các ngân hàng được thành lập.
- Xã hội:
+ Hình thành hai giai cấp mới: giai cấp tư sản và giai cáp vô sản.
+ Mâu thuẫn gay gắt giữa chế độ phong kiến với giai cấp tư sản và các tầng lớp nhân dân.
Câu hỏi trang 4 SGK Lịch sử 8: Trình bày diễn biến và kết quả của cách mạng Hà Lan.
Lời giải:
- Diễn biến:
+ Tháng 8/1566, nhân dân Nê-đéc-lan nổi dậy chống lại thực dân Tây Ban Nha.
+ Năm 1581, bảy tỉnh miền Bắc Nê-đéc-lan thành lập nước cộng hòa với tên gọi chính thức là
“Các tỉnh liên hiệp”.
+ Năm 1648, nền độc lập của Hà Lan được công nhận.
- Kết quả:
+ Giải phóng Hà Lan khỏi ách cai trị của thực dân Tây Ban Nha.
+ Tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản ở Hà Lan phát triển.
Câu hỏi trang 5 SGK Lịch sử 8: Trình bày sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Anh và những hệ quả của nó.
Lời giải:
- Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Anh.
+ Xuất hiện nhiều nghành công nghiệp mới, như: sản xuất thủy tinh, khai khoáng...
+ Hình thức sản xuất công trường thủ công chiếm ưu thế.
+ Quý tộc vừa và nhỏ chuyển sang kinh doanh theo lối tư bản chủ nghĩa.
+ Hình thành nhiều trung tâm thương mại, thị trường buôn bán mở rộng khắp các châu lục.
- Hệ quả:
+ Đến đầu thế kỉ XVII, Anh trở thành nước có nền kinh tế phát triển bậc nhất châu Âu.
+ Tầng lớp quý tộc mới được hình thành.
+ Giai cấp tư sản, quý tộc mới mâu thuẫn gay gắt với chế độ phong kiến chuyên chế.
Câu hỏi trang 6 SGK Lịch sử 8: Trình bày nét chính về cuộc nội chiến ở Anh.
Lời giải:
- Giai đoạn 1 (1642 – 1648)
+ 8/1642, nội chiến bùng nổ. Ưu thế nghiêng về phía nhà vua.
+ Năm 1648, quân đội Quốc hội đánh bại quân đội của vua Sác-lơ I.
- Giai đoạn 2 (1649 – 1688)
+ Tháng 1/1649, Vua Sác-lơ I bị xử tử, nước Anh trở thành nước Cộng hòa.
+ 1653, nền độc tài quân sự được thiết lập do Ôlivơ Crômoen đứng đầu.
+ 1659 – 1688: chế độ phong kiến chuyên chế được lập lại.
+ Tháng 12/1688, chế độ quân chủ lập hiến được thiết lập.
Câu hỏi trang 6 SGK Lịch sử 8: Vì sao chế độ cộng hòa ở Anh lại được thay thế bằng chế độ quân chủ lập hiến?
Lời giải:
- Chế độ cộng hòa ở Anh lại được thay thế bằng chế độ quân chủ lập hiến vì:
+ Chế độ cộng hòa chỉ đảm bảo quyền lợi cho giai cấp tư sản và quý tộc mới.
+ Nhân dân lao động không được hưởng thành quả mà cách mạng nên tiếp tục đấu tranh.
+ Để bảo vệ quyền lợi, giai cấp tư sản tiếp tục liên minh với quý tộc mới để thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.
Câu hỏi trang 6 SGK Lịch sử 8: Em hiểu thế nào về câu nói trên của Mác?
Lời giải:
- Câu nói của Mác có ý nghĩa: thắng lợi của giai cấp tư sản đã lật đổ những rào cản của chế độ phong kiến; mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
Câu hỏi trang 6 SGK Lịch sử 8: Nêu kết quả của cách mạng tư sản Anh thế kỉ XVII.
Lời giải:
- Kết quả của Cách mạng tư sản Anh:
+ Lật đổ chế độ phong kiến chuyên chế, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.
+ Mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển ở Anh.
Câu hỏi trang 7 SGK Lịch sử 8: Nêu một vài nét về sự xâm nhập và thành lập các thuộc địa của thực dân Anh ở Bắc Mĩ.
Lời giải:
- Sau khi Cô-lôm-bô tìm ra châu Mĩ, nhiều nước châu Âu lần lượt chiếm và chia nhau châu lục mới này làm thuộc địa.
- Từ đầu thế kỉ XVII – đầu thế kỉ XVIII, Anh đã thành lập được ở Bắc Mĩ 13 thuộc địa, chia làm 3 miền:
+ Miền Bắc gồm: Maxachuxet, Niuhămsai, RốtAilen, Connếchticớt.
+ Miền trung gồm: NiuOoc, Niugiơxi, Đơlaoa, penxinavia.
+ Miền Nam gồm: Viếcghinia, Mêrilen, Carôlinna bắc, Carôlinna nam, Giócgia.
Câu hỏi trang 8 SGK Lịch sử 8: Vì sao nhân dân các thuộc địa ở Bắc Mĩ đấu tranh chống thực dân Anh?
Lời giải:
- Chính sách thống trị hà khắc, phản động của thực dân Anh đã khiến cho mâu thuẫn giữa nhân dân thuộc địa với chính quyền thực dân Anh ngày càng sâu sắc. Vì vậy các tầng lớp nhân dân thuộc địa đều đấu tranh chống ách thống trị của thực dân Anh.
Câu hỏi trang 8 SGK Lịch sử 8: Theo em, tính chất tiến bộ của “Tuyên ngôn Độc lập” của Mĩ thể hiện ở những điểm nào?
Lời giải:
Tính chất tiến bộ của “Tuyên ngôn Độc lập” của Mĩ:
- Tuyên ngôn Độc lập đã xác định những quyền cơ bản của con người bao gồm quyền được sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc.
- Tuyên bố nền độc lập của các thuộc địa.
Câu hỏi trang 9 SGK Lịch sử 8: Cuộc chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ diễn ra như thế nào?
Lời giải:
- Giai đoạn 1 (1775 – 1777)
+ Tháng 4/1775, chiến tranh giữa chính quốc với thuộc địa bùng nổ.
+ Ngày 4/7/1776, Tuyên ngôn Độc lập được thông qua. Hợp chúng quốc Mĩ được thành lập.
+ Ngày 17/10/1777, quân đội thuộc địa giành thắng lợi lớn ở Xaratoga.
- Giai đoạn 2 (1777 – 1781):
+ Năm 1781, quân đội thuộc địa giành thắng lợi quyết định tại Iooctao.
+ Năm 1783, Anh buộc phải kí hiệp ước Véc-xai, thừa nhận nền độc lập của Bắc Mĩ.
Câu hỏi trang 9 SGK Lịch sử 8: Những điểm nào thể hiện sự hạn chế của Hiến pháp 1787 của Mĩ.
Lời giải:
- Hạn chế của Hiến pháp 1787 của Mĩ:
+ Quyền bầu cử chỉ giành cho những người đàn ông da trắng có tài sản; Phụ nữ không có quyền tham gia bầu cử.
+ Nô lệ da đen và người In-đi-an không có quyền chính trị.
Câu hỏi trang 9 SGK Lịch sử 8: Những kết quả lớn của chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ là gì?
Lời giải:
- Giải phóng Bắc Mĩ khỏi ách thống trị của thực dân Anh.
- Mở đường cho chủ nghĩa tư bản ở Bắc Mĩ phát triển.
- Thúc đẩy phong trào cách mạng chống phong kiến ở Châu Âu. Cổ vũ phong trào đấu tranh giành độc lập của nhiều nước vào cuối thế kỉ XVIII – đầu thế kỉ XIX.
B – CÂU HỎI CUỐI BÀI
Câu 1 trang 9 SGK Lịch sử 8: Lập niên biểu về cách mạng tư sản Anh và chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.
Trả lời
- Niên biểu về Cách mạng tư sản Anh:
Thời gian Sự kiện
Tháng 8/1642 Nội chiến bùng nổ
30/1/1649 Vua saclo I bị xử tử, nước Anh trở thành nước Cộng hòa.
1653 – 1659 Nền độc tài quân sự được thiết lập do Ôlivơ Crômoen đứng đầu.
1659 – 1688 Chế độ phong kiến chuyên chế được lập lại.
Tháng 12/1688 Chế độ quân chủ lập hiến được thiết lập.
- Niên biểu về: Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ (1775 – 1783)
Thời gian Sự kiện
Tháng 12/1773 Nhân dân Bắc Mĩ tấn công ba tàu chở chè của Anh ở cảng Bô–xtơn.
Tháng 10/1774 Hội nghị lục địa lần thứ nhất của nhân dân Bắc Mĩ được triệu tập.
Tháng 4/1775 Chiến tranh giữa chính quốc với thuộc địa bùng nổ.
4/7/1776 Tuyên ngôn Độc lập được thông qua.
17/10/1777 Quân đội thuộc địa giành thắng lợi lớn ở Xa-ra-tô-ga 1781 Quân đội thuộc địa giành thắng lợi quyết định tại Iooc-tao
1783 Hiệp ước Véc-xai được kí kết. Nền độc lập của Bắc Mĩ được công nhận.
Câu 2 trang 9 SGK Lịch sử 8: Nêu ý nghĩa lịch sử của các cuộc cách mạng tư sản đầu tiên.
Lời giải:
- Ý nghĩa cách mạng Hà Lan:
+ Lật đổ ách thống trị của thực dân Tây Ban Nha.
+ Mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
+ Báo hiệu một thời đại mới – thời đại của các cuộc cách mạng tư sản và bước đầu suy vong của chế độ phong kiến
- Cách mạng tư sản Anh:
+ Lật đổ chế độ phong kiến chuyên chế, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.
+ Mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển ở Anh.
- Đấu tranh giành độc lập của nhân dân Bắc Mĩ:
+ Giải phóng Bắc Mĩ khỏi sự thống trị của thực dân Anh.
+ Mở đường cho sự phát triển hơn nữa của chủ nghĩa tư bản ở Bắc Mĩ.
+ Thúc đẩy phong trào cách mạng chống phong kiến ở Châu Âu. Cổ vũ phong trào đấu tranh giành độc lập của nhiều nước vào cuối thế kỉ XVIII – đầu thế kỉ XIX.
