Bài 25: Sự oxi hóa - Phản ứng oxi hóa hợp - Ứng dụng của oxi Học theo Sách giáo khoa
I. Sự oxi hóa 1. Trả lời câu hỏi
Phản ứng hóa học trong đó oxi tác dụng với đơn chất:
4P + 5O2 to
2P2O5
Phản ứng hóa học trong đó oxi tác dụng với hợp chất CH4 + 2O2
to
CO2 + 2H2O 2. Định nghĩa
Sự oxi hóa là sự tác dụng của oxi với một chất.
II. Phản ứng hóa hợp 1. Trả lời câu hỏi
Phản ứng hóa học Số chất phản ứng Số chất sản phẩm
4P + 5O2 ⟶ 2P2O5 2 1
Fe + 2O2 ⟶ Fe3O4 2 1
CaO + H2O⟶ Ca(OH)2 2 1
2. Định nghĩa
Phản ứng hóa hợp là phản ứng hóa học trong đó có một chất mới được tạo thành từ hai hay nhiều chất ban đầu.
III. Ứng dụng của oxi:
1. Trả lời câu hỏi:
Những ứng dụng của oxi mà em biết trong cuộc sống:
Cung cấp oxi cho bệnh nhân khó thở, cần để đốt nhiên liệu trong đời sống và sản xuất, oxi lỏng được dùng làm nhiên liệu tên lửa...
2. Nhận xét
Hai lĩnh vực ứng dụng quan trọng nhất của khí oxi là:
a) Sự hô hấp: Khí oxi cần cho sự hô hấp để oxi hóa chất dinh dưỡng trong cơ thể người và động vật. Không có oxi, người và động vật không sống được.
b) Sự đốt nhiên liệu: Các nhiên liệu cháy trong khí oxi tạo ra nhiệt độ cao hơn trong không khí. Oxi lỏng còn dùng để đốt nhiên liệu trong tên lửa.
Bài tập
Bài 1 trang 93 VBT Hóa học 8: Dùng cụm từ thích hợp để điền vào chỗ trống trong các câu sau:
“một chất mới; sự oxi hóa; đốt nhiên liệu; sự hô hấp; chất ban đầu”
a) Sự tác dụng của oxi với một chất là ………
b) Phản ứng hóa hợp là phản ứng hóa học trong đó chỉ có………..được tạo thành từ hai hay nhiều ………
c) Khí oxi cần cho ……… của người và động vật và cần để ……… trong đời sống và sản xuất.
Lời giải
a) Sự tác dụng của oxi với một chất là sự oxi hóa.
b) Phản ứng hóa hợp là phản ứng hóa học trong đó chỉ có một chất mới được tạo thành từ hai hay nhiều chất ban đầu.
c) Khí oxi cần cho sự hô hấp của người và động vật và cần để đốt nhiên liệu trong đời sống và sản xuất.
Bài 2 trang 93 VBT Hóa học 8: Lập phương trình phản ứng hóa học biểu diễn phản ứng hóa hợp của lưu huỳnh với các kim loại magie Mg, kẽm Zn, sắt Fe, nhôm Al, biết rằng công thức hóa học của các hợp chất được tạo thành là MgS, ZnS, FeS, Al2S3. Lời giải
S + Mg to MgS S + Zn to ZnS S + Fe to FeS 3S + 2Al to Al2S3
Bài 3* trang 93 VBT Hóa học 8: Tính thể tích oxi cần thiết để đốt cháy hoàn toàn lượng khí metan CH4 có trong 1m3 khí chứa 2% tạp chất không cháy. Các thể tích đó được đo ở đktc.
Lời giải
Phương trình phản ứng hóa học: CH4 + 2O2 to
CO2 + 2H2O Thể tích khí metan nguyên chất:
CH4
1.1000.98
V 980
100 lít
Vậy thể tích khí oxi cần dùng là:
2 4
O CH
V 2V = 980.2=1960 lít
Bài 4 trang 93 VBT Hóa học 8: a) Hãy dự đoán hiện tượng xảy ra và giải thích hiện tượng đó khi cho một cây nến đang cháy vào một lọ thủy tinh rồi đậy nút kín.
b) Vì sao khi tắt đèn cồn người ta đậy nắp đèn lại ? Lời giải
a) Khi cho cây nến đang cháy vào một lọ thủy tinh và đậy kín nút, ngọn lửa cây nến sẽ yếu dần đi rồi tắt. Nguyên nhân là vì khi nến cháy, lượng oxi trong bình giảm dần rồi hết, khi đó nến sẽ tắt đi.
b) Khi tắt đèn cồn người ta đậy nắp đèn lại là vì để không cung cấp tiếp khí oxi cho đèn. Khi oxi hết (giống như trường hợp trên), đèn sẽ tự tắt.
Bài 5 trang 93 VBT Hóa học 8: Hãy giải thích vì sao:
a) Khi càng lên cao thì tỉ lệ lượng khí oxi càng giảm ?
b) Phản ứng cháy của các chất trong bình chứa oxi lại mãnh liệt hơn trong không khí ?
c) Vì sao nhiều bệnh nhân bị khó thở và các thợ lặn làm việc lâu dưới nước... đều phải thở bằng khí oxi nén trong bình đặc biệt ?
Lời giải
a) Khi càng lên cao thì tỉ lệ lượng khí oxi càng giảm vì khí oxi nặng hơn không khí (nặng hơn rất nhiều lần các khí khác như nitơ, heli, hiđro,...).
b) Phản ứng cháy của các chất trong bình chứa oxi lại mãnh liệt hơn trong không khí vì khi cháy trong oxi, bề mặt tiếp xúc của chất cháy với oxi lớn hơn nhiều lần so với không khí. Trong khi cháy trong không khí, thể tích oxi chỉ chiếm 1/5 lần, phần còn lại là hầu hết nitơ và các khí khác, bề mặt tiếp xúc của chất cháy với oxi sẽ nhỏ hơn và một phần nhiệt sẽ bị tiêu hao do đốt nóng khí nitơ trong không khí.
Thí nghiệm: Cho que đóm còn tàn đỏ vào bình đựng oxi
c) Nhiều bệnh nhân bị khó thở và các thợ lặn làm việc lâu ở dưới nước,... đều phải thở bằng khí oxi nén trong bình đặc biệt là do sử dụng máy nén oxi để cung cấp oxi cho những người này được tốt hơn.
Bài tập trong Sách Bài tập
Bài 25.2 trang 94 VBT Hóa học 8: Trong các phản ứng hóa học sau, phản ứng nào là phản ứng hóa hợp:
a) 4Al + 3O2 to
2Al2O3
b) Fe + H2O to FeO + H2↑ c) CaCO3
to
CaO + CO2
d) SO3 + H2O → H2SO4
e) CaO + CO2 → CaCO3
f) CaO + H2O → Ca(OH)2
Các phản ứng là phản ứng hóa hợp: a, d, e, f
Phản ứng hóa hợp là phản ứng hóa học mà hai hay nhiều chất tác dụng với nhau sinh ra một chất.
Bài 25.6 trang 94 VBT Hóa học 8: Tìm công thức phân tử đúng:
a) Biết tỉ lệ khối lượng của hai nguyên tố nhôm và oxi trong nhôm oxit bằng 4,5: 4.
Công thức hoá học của nhôm oxit là:
A. AlO; B. AlO2; C. Al2O3; D. Al3O4
b) Oxit của một nguyên tố có hoá trị II chứa 20% oxi (về khối lượng). Công thức hoá học của oxit đó là:
A. CuO; B. FeO; C. CaO; D. ZnO.
Lời giải a) Chọn C
Gọi công thức của oxit là AlxOy.
Tỉ số khối lượng: mAl : mO = 27x : 16 y = 4,5 : 4 Rút ra tỉ lệ: x : y = 2 : 3
Công thức phân tử của nhôm oxit là Al2O3
b) Chọn A
Gọi công thức hoá học của oxit cần tìm là MO Ta có trong 100 g MO có 20 g oxi
Vậy M + 16 g MO có 16 g oxi Có tỉ lệ: 100 20
M 16 16
→ M = 64
→ M là kim loại Cu.
Vậy công thức phân tử của oxit đó là CuO.
Bài tập tham khảo
Bài 25-1 trang 94 VBT Hóa học 8: 9,6 gam khí oxi có thể dùng để đốt cháy vừa hết:
A. 0,1 mol C; B. 0,5 mol S C. 0,4 mol Al; D. 0,2 mol H2
Khoanh tròn vào A, B, C hoặc D để lựa chọn đáp số đúng.
Lời giải
Số mol oxi là:
O2
n 9,6 0,3mol
32 Phương trình hóa học:
C + O2 to
CO2↑ (1) S + O2
to
SO2↑ (2) 4Al + 3O2
to
2Al2O3 (3) H2 + O2
to
H2O (4) Từ phương trình (1), (2) và (4):
2 2
C S H O
n n n n 0,3mol Từ phương trình (3): nAl 0,3.4 0, 4 mol
3
→ Đáp án C.
