CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO ĐẾN DỰ GIỜ NGỮ VĂN
LỚP 6A1
TRƯỜNG THCS ĐÔ THỊ VIỆT HƯNG
1. Danh từ chỉ sự vật chia thành mấy loại? Cho ví dụ?
2. Khi viết danh từ riêng tên ng ời, tên
địa lí Việt Nam, ta cần chú ý điều gì?
Tiết :
CỤM DANH TỪ
Ngày x a, có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.
(Ông lão đánh cá và con cá vàng)
Cụm danh từ = Danh từ + từ ngữ phụ thuộc
I. Cụm danh từ là gì?
1. Khái niệm
DT DTDT
Ví dụ :
I. Cụm danh từ là gì?
2. Đặc điểm
- Túp lều
- Một túp lều
- Một túp lều nát
- Một túp lều nát trên bờ biển 1. Khái niệm
Sự vật
Số l ợng sự vật Số l ợng và đặc điểm sự vật
Số l ợng, đặc điểm và vị trí sự vật + Nghĩa của cụm danh từ cụ thể hơn nghĩa của danh từ.
+ Cụm danh từ càng phức tạp thì nghĩa của nó càng cụ thể.
DT
Cụm DT
Cụm DT
Cụm DT - Một túp lều
- Một túp lều nát
- Một túp lều nát trên bờ biển
I. Cụm danh từ là gì?
2. Đặc điểm
học sinh
1. Khái niệm học sinh lớp 6A1
Học sinh lớp 6/5 đang học Tiếng Việt.
CN VN
Cụm danh từ hoạt động trong câu giống nh một danh từ.
Đại bàng là một con yêu tinh ở trên núi.
CN VN
Đại bàng là một con yêu tinh ở trên núi.
Đại bàng (là) một con yêu tinh ở trên núi.
Học sinh lớp 6/5 đang học Tiếng Việt.
I. Cụm danh từ là gì?
2. Đặc điểm
Ghi nhớ: tr.117
Ghi nhớ: Trang 117
• Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
• Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một danh từ. Cụm
danh từ hoạt động trong câu giống nh một danh từ.
1. Khái niệm
I. Cụm danh từ là gì?
2. Đặc điểm
Ghi nhớ: tr.117
Tìm các cụm danh từ trong câu sau :
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng phải
tội. (Em bé thông minh)
1. Khái niệm
Đứng tr ớc DT: ba chín cả
chỉ vị trí
chỉ đặc điểm sự vật chỉ toàn thể
chỉ số l ợng
II. Cấu tạo của cụm danh từ
Tìm các cụm danh từ trong câu sau :
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng phải
tội. (Em bé thông minh)
Đứng sau DT: nếp
đực sau ấy
I. Cụm danh từ là gì?
2. Đặc điểm
Ghi nhớ: tr.117 1. Khái niệm
II. Cấu tạo của cụm danh từ
Phần tr ớc Phần trung tâm Phần sau
t2 t1 T1 T2 s1 s2
làng
ba ba ba
làng thúng
con con con năm cả
gạo nếp
trâu trâu
đực
chín
sau
ấy ấy
Chỉ toàn thể
Chỉ số l ợng
Xác định vị trí Chỉ đặc
điểm DT chỉ
sự vật DT chỉ
đơn vị
làng ấy; ba thúng gạo nếp; ba con trâu đực; ba con trâu ấy; chín con; năm sau; cả làng
Phần tr ớc
(phụ ngữ tr ớc)
Phần trung tâm Phần sau
(phụ ngữ sau)
t
2t
1 t1 t2 S1 S2Tất cả những em học sinh chăm ngoan ấy
có thể có, có thể không Bắt buộc phải có có thể có, có thể không
2- Bài học: Ghi nhớ 2- Mô hình cụm danh từ
Tổng thể
Số l
ợng DT
đơn vị
DT sự vật
Chỉ đặc
điểm của SV
Chỉ vị trí của SV
PT + TT (VD: ba ng ời, cả hai gia đình, tất cả mọi ng ời....) PS + TT (VD: thành phố này, em học sinh chăm ngoan ấy...)
(Tất cả, các,
toàn thể ...) (Những, mọi,hai, ba)
* Trong các cụm danh từ:
- Các phụ ngữ ở phần tr ớc bổ sung cho danh từ các ý nghĩa về số và l ợng.
- Các phụ ngữ ở phần sau nêu lên đặc điểm của sự vật mà danh từ biểu thị, hoặc xác định vị trí của sự vật ấy trong không gian hay thời gian.
Bài 1: Tìm cụm danh từ trong các câu sau:
a) Vua cha yêu th ơng Mỵ N ơng hết mực và muốn kén cho con một ng ời chồng thật xứng đáng. (Sơn Tinh, Thuỷ Tinh)
b) Gia tài chỉ có một l ỡi búa của cha để lại. (Thạch Sanh) c) Đại bàng nguyên là một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều
phép lạ. (Thạch Sanh)
Bài 2: Chép các cụm danh từ nói trên vào mô hình cụm danh từ:
Phần tr ớc Phần trung tâm Phần sau
t2 t1 T1 T2 s1 s2
ng ời chồng thật xứng đáng
một một một
l ỡi búa của cha để lại
con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ
III- Luyện tập
1. Cụm danh từ là gì?
A. Do nhiều danh từ hợp thành B. Là từ ngữ làm chủ ngữ của câu
C. Là một tợp tợp từ do danh từ danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
2. Trong các ví dụ sau ví dụ nào là cụm danh từ?
A. Đồng lúa
B. Những cánh đồng lúa con gái C. Đồng lúa đã chín vàng
D. Đồng lúa trải rộng mênh mông
C
B
* Bài tập nâng cao
Trong những tr ờng hợp (gach chân) sau, tr ờng hợp nào là từ ghép? tr ờng hợp nào là cụm danh từ?
a- Anh em có nhà không?
- Anh em đi vắng rồi!
b- Chúng tôi coi nhau nh anh em c- Hoa hồng đẹp quá
d- Hoa hồng quá
e- Bánh rán cháy quá
g- Em rất thích ăn bánh rán h- áo dài này ngắn quá
i- Cái áo dài quá
cụm danh từ cụm danh từ
cụm danh từ
cụm danh từ
từ ghép Từ ghép
Từ ghép Từ ghép
cụm danh từ
I. Côm danh tõ lµ g×?
2. §Æc ®iÓm
Ghi nhí: tr.117 1. Kh¸i niÖm
II. CÊu t¹o cña côm danh tõ
Ghi nhí: tr.118
Bµi 3: T×m c¸c phô ng÷ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng trong phÇn trÝch sau:
Khi kÐo l íi lªn, thÊy n»ng nÆng, Lª ThËn ch¾c mÈm ® îc mÎ c¸ to. Nh ng khi thß tay vµo b¾t c¸, chµng chØ thÊy cã mét thanh s¾t. Chµng vøt lu«n thanh s¾t …. xuèng n íc, råi l¹i th¶ l íi ë mét chç kh¸c.
LÇn thø hai cÊt l íi lªn còng thÊy nÆng tay, ThËn kh«ng ngê thanh s¾t ………… l¹i chui vµo l íi m×nh. Chµng l¹i nÐm nã xuèng s«ng. LÇn thø ba, vÉn thanh s¾t ….. m¾c vµo l íi.
(Sù tÝch Hå G ¬m) -> Bµi vÒ nhµ.
III. LuyÖn tËp
- Bµi tËp 1&2
- Bµi tËp 3: Bµi
vÒ nhµ.
õ t h n a
d c h u n g
Trß ch¬i « ch÷
1 2 3 4 5
9 7 6
8
1
Lµ danh tõ chØ tªn gäi mét lo¹i sù vËt
Gåm 11 ch÷ c¸i:
õ t h n a
d c h u n g
Trß ch¬i « ch÷
1 2 3 4 5
9 7 6
8
h t ô h
p u é c
2
Côm danh tõ lµ lo¹i tæ hîp tõ do danh tõ víi mét sè tõ ng÷ ……… . nã t¹o thµnh.
Gåm 8 ch÷ c¸i:
õ t h n a
d c h u n g
h t ô h p
t r u n g t © m
Trß ch¬i « ch÷
1 2 3 4 5
9 7 6
8
é c u
3
§©y lµ phÇn kh«ng thÓ v¾ng mÆt trong côm danh tõ.
Gåm 8 ch÷ c¸i:
õ t h n a
d c h u n g
h t a n
d õ r i ª n g
h t ô h p
t r u n g t © m
Trß ch¬i « ch÷
1 2 3 4 5
9 7 6
8
é c u
4
Lµ danh tõ chØ tªn riªng cña tõng ng êi, tõng vËt, tõng ®i¹ ph ¬ng.
Gåm 11 ch÷ c¸i:
t õ n h
a d õ t h n a
d c h u n g
h t a n
d õ r i ª n g
h t ô h p
t r u n g t © m
Trß ch¬i « ch÷
1 2 3 4 5
9 7 6
8
é c u
5
Tªn mét tõ lo¹i chØ ng êi, vËt, hiÖn t îng, kh¸i niÖm.
Gåm 6 ch÷ c¸i:
t õ n h
a d
Þ v n
¬
® õ t h n a
d c h u n g
h t a n
d õ r i ª n g
h t ô h p
t r u n g t © m
Trß ch¬i « ch÷
1 2 3 4 5
9 7 6
8
é c u
6
Danh tõ: c¸i, con, chiÕc, mí, thóng thuéc lo¹i danh tõ nµo?
Gåm 5 ch÷ c¸i:
t õ n h
a d
Þ v n
¬
® õ t h n a
d c h u n g
h t a n
d õ r i ª n g
h t ô h p
t r u n g t © m
Trß ch¬i « ch÷
1 2 3 4 5
9 7 6
8
é c u
p h Ç n t r í c
7
Nh÷ng tõ ng÷ bæ sung cho danh tõ c¸c ý nghÜa vÒ sè vµ l îng thuéc phÇn nµo cña côm danh tõ?
Gåm 9 ch÷ c¸i:
s ù v Ë t
t õ n h
a d
Þ v n
¬
®
p h Ç t r í c
õ t h n a
d c h u n g
h t a n
d õ r i ª n g
h t ô h p
t r u n g t © m
Trß ch¬i « ch÷
1 2 3 4 5
9 7 6
8
é c u
n
8
Lo¹i danh tõ nµo gåm cã danh tõ chung vµ danh tõ riªng?
Gåm 5 ch÷ c¸i:
ứ ớ c c h ừ n g s ự v ậ t
t ừ n h
a d
ị v n
ơ
đ
p h ầ t r ớ c
ừ t h n a
d c h u n g
h t a n
d ừ r i ê n g
h t ụ h p
t r u n g t â m
Trò chơi ô chữ
1 2 3 4 5
9 7 6
8
ộ c u
n
9
Danh từ chỉ đơn vị quy ớc gồm danh từ chỉ đơn vị chính xác và danh từ chỉ đơn vị ……… .
Gồm 8 chữ cái:
ø í c c h õ n g s ù v Ë t
t õ n h
a d
Þ v n
¬
®
p h Ç t r í c
õ t h n a
d c h u n g
h t a n
d õ r i ª n g
h t ô h p
t r u n g t © m
Trß ch¬i « ch÷
1 2 3 4 5
9 7 6
8
é c u
n
Côm danh tõ
Dặn dò:
1/ Học bài
2/ Chuẩn bị bài:
“Chân - Tay - Tai - Mắt - Miệng”
TRÂN TRỌNG CẢM ƠN!
KÍNH CHÚC CÁC THẦY CÔ SỨC KHOẺ!
CHÚC CÁC EM HỌC TẬP TIẾN BỘ!