TUẦN 29 : Bài 9 NUÔI DƯỠNG TÂM HỒN Tiết 113, 114 Văn bản 1 LẴNG QUẢ THÔNG
(Pao-tốp-xơ-ki)
A. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
-Những nét tiêu biểu về nhà văn Pao-tốp-xơ-ki.
- Đặc điểm nhân vật Đa-ni thể hiện qua hình dáng, trang phục, hành động, suy nghĩ,...
- Vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Đa-ni.
- Giá trị, ý nghĩa món quà tinh thần đối với đời sống tâm hồn con người.
- Một số yếu tố truyện: chi tiết tiêu biểu, đề tài, chủ đề, cốt truyện, nhân vật; tình cảm, cảm xúc của tác giả.
2. Phẩm chất:
- Yêu con người, yêu cái đẹp
- Yêu mến giá trị tinh thần những món quà tinh thần vun đắp, nuôi dưỡng tâm hồn.
- Lòng biết ơn với những người đưa đến những món quà ý nghĩa vun đắp vẻ đẹp tâm hồn cho chúng ta.
B. Hình thành kiến thức mới:
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Pao-tốp-xơ-ki là nhà văn sinhh tại Mát-xcơ-va (Nga).
2. Tác phẩm:
-Truyện của ông luôn đánh thức trong ta những rung động tinh tế về vẻ đẹp thiên nhiên, cuộc sống và tâm hôn con người Nga.
II. Suy ngẫm và phản hồi:
1.Những sự việc chính:
-Đa-ni chuẩn bị đi nghe hòa nhạc
- Đa-ni bất ngờ đón món quà âm nhạc-“món quà đặc biệt”
- Những cảm xúc, suy nghĩ của Đa-ni sau khi nhận món quà bất ngờ.
2. Nhân vật Đa-ni :
* Ngoại hình của Đa-ni
-Mặc chiếc áo dài nhung đen, loại nhung tuyết rất mịn.
- Nước da mai mái nghiêm nghị trên gương mặt; đôi bím tóc dài lấp lánh vàng mười.
=> Đa-ni là một cô gái xinh đẹp
* Hành động, cảm xúc của Đa-ni khi nghe bản nhạc
- Hành động, cử chỉ: Giật mình, ngước mắt lên, nghe gọi tên mình; hít một hơi dài; nước mắt trào dâng; cúi xuống và giấu mặt trong đôi bàn tay; khẽ giật mình (khi nghe tiếng tù và)
- Cảm xúc: Cảm thấy bất ngờ; xốn xang kì lạ; thấy tức ngực, một cơn giông đang cuồn cuồn trong lòng nàng; cảm thấy có một luồng không khí do âm nhạc dấy lên
-> Đa-ni là một cô gái có tâm hồn mơ mộng, tinh tế, giàu trí tưởng tượng, giàu cảm xúc:
Nàng tưởng tượng về hình ảnh quê hương với những khu rừng, tiếng tù và, tiếng sóng...
*Hành động, ý nghĩ của Đa-ni sau khi nghe bản nhạc
- Hành động: Đa-ni khóc, không giấu diếm giọt lệ biết ơn; đứng lên và đi nhanh về phía công viên, đi trên những đường phố, đi ra bờ biển; nắm chặt hai tay; cười, mở to mắt nhìn những ngọn đèn trên những con tàu biển.
- Ý nghĩ: Cảm thấy biết ơn; bản nhạc đang kêu gọi; cảm thấy hạnh phúc vô cùng; cuộc sống thật đẹp, thật “tuyệt mĩ”.
=> Đa-ni là một cô gái hiểu biết, luôn biết ơn, trân trọng giá trị món quà mình được đón nhận
*Tình cảm của tác giả đối với nhân vật Đa-ni:
- Tác giả yêu mến, cảm phục, cảm xúc trào dâng trước vẻ đẹp tâm hồn của Đa-ni.
3. Đề tài, chủ đề :
*Đề tài: “Lẵng quả thông” miêu tả về cuộc gặp gỡ giữa E-đơ-va Gờ-ric và cô bé Đa-ni.
* Chủ đề: Thông qua câu chuyện về món quà mà nhạc sĩ E-đơ-va Gờ-ríc tặng Đa-ni, tác giả muốn khẳng định giá trị, sự kì diệu và ý nghĩa của món quà tinh thần và của âm nhạc đối với tâm hồn con người.”
III.Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Miêu tả, miêu tả tâm lí nhân vật - Kết hợp sử dụng biện pháp nhân hóa - Ngôn ngữ miêu tả chính xác, giàu cảm xúc 2. Nội dung:
- Đa-ni nhận món quà âm nhạc- món quà bất ngờ- món quà tinh thần giàu ý nghĩa. 3. Ý nghĩa:
- Phải biết yêu quý, trân trọng những món quà tinh thần - Biết nhận và cho đúng ý nghĩa.
BÀI TẬP:
Em đã bao giờ làm việc gì đem lại niềm vui cho người khác hay chưa? Hãy chia sẻ với bạn về việc làm đó?
TIẾT 115, 116 Văn bản 2: CON MUỐN LÀM MỘT CÁI CÂY (Võ Thu Hương)
I. Tìm hiểu chung:
1.Tác giả:
Nhà văn Võ Thu Hương sinh năm 1983, quê quán Nghệ An, hiện nay đang sống tại TP.HCM. Cô tốt nghiệp Khoa Ngữ văn – Báo chí trường Đại học KHXH & NV
TP.HCM, là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. Cô là tác giả của nhiều cuốn sách dành cho thiếu nhi.
Một số tác phẩm của cô:
- Nụ cười Chim Sắt (truyện kí, NXB Kim Đồng), Những đóa hoa mặt trời (tập truyện, NXB Kim Đồng), Quà của Thần Núi (tập truyện, NXB Tổng Hợp)…
2. Tác phẩm:
a. Thể loại:
Truyện ngắn b. Bố cục: 3 phần
-Từ đầu…thiên đường→ Lí do vì sao ông nội trồng cây ổi.
-Từ “Phụ công chăm bẵm…hiền lành”
→ Kí ức về cây ổi của Bum.
Còn lại: Ước mơ làm một cây ổi của Bum khi ông nội mất và đi xa căn nhà cũ II. Tìm hiểu văn bản:
1.Nhân vật:
Nhân vật Chi tiết miêu tả Nhận xét về nhân vật Ông nội -Một cây ổi có vẻ lạc lõng nhưng
không làm mất duyên con đường vì phía trước ông trồng cây bằng lăng, phía sau mới trồng cây ổi
-Ông muốn trồng ổi vì muốn đứa nhỏ
trong bụng mẹ sau khi chào đời có nơi leo trèo như ba nó.
-Ông cố ý bấm cho cây tỏa ra nhiều cành cao thấp vững chãi.
– Yêu thương cháu, luôn dành cho cháu những sự chăm sóc, quan tâm.
– Hiểu đặc điểm, tâm lí, sở thích của những chú bé trai để đem đến những “món quà đặc biệt” của tuổi ấu thơ: trông cây ổi để bố, rồi Bum leo trèo, chơi đùa với bạn.
Bum -Kể cho bạn bè nghe về nguyên nhân ra đời của cây ổi, khoe chuyện bắt sâu cho cây lúc hai, ba tuổi.
-Thảo ăn với bạn bè.
-Xin bố ghé thăm cây ổi, gặp lại đám bạn.
-Ước muốn làm một cây ổi trong vườn cũ, luôn bên đám bạn leo trèo trong mùa ổi chín và thấy ông cười hiền lành bên gốc ổi
-Cười toe toét, mắt rưng rưng khi nghe bố mẹ bàn nhau trồng một cây ổi và kế hoạch mời đám bạn cũ đến nhà và hái ổi.
– Hồn nhiên, tinh nghịch, yêu thương bạn bè.
– Yêu thương ông nội, luôn hãnh diện, tự hào và nhớ đến “món quà đặc biệt” của tuổi thơ mà ông nội dành tặng mình.
– Tâm hồn nhạy cảm, cảm nhận được nỗi buồn, sự cô đơn trong lòng mình khi xa cây ổi, xa căn nhà thơ ấu, xa bạn bè.
Bum mặt cười Bum mặt buồn
– Bum có một tuổi ấu thơ vui vẻ, hồn nhiên, được đùa nghịch với các bạn
– Bum có ông nội thương cháu, yêu cháu, hiểu cháu đã
– Bum mất ông nội, người bạn yêu thương và luôn bên cạnh Bum thời ấu thơ.
– Bum xa bạn bè cũ, xa cây ổi thân thiết thời thơ ấu nên có cảm giác lạc lõng, cô đơn sau khi gia đình chuyển nhà.
– Bố mẹ bận bịu làm ăn, ít có thời gian để quan tâm đến
trồng cả một cây ổi cho chú bé leo trèo
– Bum có bố mẹ thương con, hiểu con nên khi biết con buồn, đã cố gắng trồng lại cây ổi và rủ bạn bè cũ về nhà chơi với Bum, dù gia đình chuyển chỗ ở.
Bum, nhất là quan tâm đến những nỗi buồn, sự cô đơn bên trong tâm hồn con.
2.Đề tài:
* Ý nghĩa của cây ổi xuất hiện từ đầu đến cuối văn bản.
– Về ý nghĩa nội dung:
· Cây ổi là quà tặng đặc biệt với sự chăm chút và tình yêu mà ông nội dành cho Bum
· Cây ổi là nơi gắn kết bạn bè, với những trò leo trèo nghịch ngợm của các chú bé.
· Cây ổi là niềm vui của thời thơ ấu hồn nhiên, được lớn lên trong yêu thương và được làm bạn với thiên nhiên.
– Về ý nghĩa nghệ thuật
· Cây ổi là hình tượng xuyên suốt từ đầu đến cuối truyện ngắn, kết nối thời thơ ấu của ba Bum, của Bum, kết nối quá khứ (cây ổi ông trồng) - hiện tại (cây ổi trong bài văn viết về mơ ước của Bum) – tương lai (dự định trồng lại cây ổi của ba mẹ)
* Đề tài truyện ngắn Con muốn làm một cái cây:
– Kỉ niệm thời thơ ấu gắn với thiên nhiên.
– Tình cảm ông cháu.
– Sự cô đơn của đứa trẻ khi xa rời không gian sống quen thuộc.
3. Ý nghĩa của truyện:
* Thông điệp của tác giả:
– Trẻ em cần được lớn lên trong yêu thương, chăm sóc và sự kết nối với bạn bè, thiên nhiên.
– Trẻ em cần được thấu hiểu, lắng nghe, nhất là thấu hiểu những cảm xúc bên trong (như cô đơn, buồn bã,…)
– Trẻ em cần được lớn lên với một thơ ấu đầy ắp niềm vui, được chơi đùa, nghịch ngợm đúng với lứa tuổi.
*Tình cảm của tác giả: Yêu mến, quan tâm đến thế giới tâm hồn, tình cảm của trẻ thơ.
III.Tổng kết:
1.Nội dung:
Truyện Con muốn làm một cái cây kể về kỉ niệm thời thơ ấu gắn bó với thiên nhiên, với người ông nhân hậu và ước mơ được sống trong một không gian quen thuộc của đứa trẻ.
2.Nghệ thuật:
-Ngôn ngữ trong sáng, giản dị, mộc mạc -Xây dựng nhân vật sinh động, gần gũi -Nghệ thuật miêu tả sinh động, chân thật.
BÀI TẬP:
Nêu điểm giống và khác nhau trong hành động, tâm trạng, suy nghĩ của 2 nhân vật Đa-ni và Bum?
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT !