BÀI 14: BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG - NGUYÊN (THẾ KỶ XIII) (tt)
III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN (1287-1288)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức
- Âm mưu xâm lược Đại Việt lần thư ba của quân Nguyên.
- Vua tôi nhà Trần quyết tâm tiến hành cuộc kháng chiến chống lại nhà Nguyên với các trận đánh lớn: Vân Đồn, Bạch Đằng và giành thắng lợi vẻ vang.
2. Kĩ năng
Rèn luyện kĩ năng sử dụng lược đồ để tóm tắt sự kiện lịch sử.
3. Tư tưởng
Bồi dưỡng cho học sinh lòng căm thù giặc và niềm tự hào về truyền thống hào hùng của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống giặc Mông-Nguyên.
4. Định hướng phát triển năng lực:
- Phát triển năng lực tư duy,taí hiện sự kiện, hiện tượng, nhân vật - Thực hành với đồ dùng trực quan như lược đồ, bản đồ.
- Phân tích xác định được mối quan hệ giữa các sự kiện, hiện tượng, so sánh, phân tích, khái quát hóa.
- Nhận xét đánh giá, rút ra bài học lịch sử. Biết vận dụng kiến thức LS để giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra.
* Giáo dục đạo đức: GV giáo dục cho HS thấy nhà Trần đã biết dựa vào dân lợi dụng địa hình hiểm trở của đất nước để đánh giặc
II. CHUẨN BỊ
1. GV: Lược đồ kháng chiến lần 3 chống quân Nguyên.
2. HS: Đọc bài trước III.PHƯƠNG PHÁP
Nêu và giải quyết vấn đề, phát vấn, nhận xét, phân tích IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
1. Ổn định lớp Kiểm tra sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
* Câu hỏi: Trình bày diễn biến kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên 1285 trên lược đồ.
* Đáp án: HS trình bày được diễn biễn cơ bản 3. Bài mới
Với tham vọng tột độ của mình Vua Nguyên sau 2 lần thất bại thảm hại vẫn không chịu từ bỏ âm mưu xâm lược Đại Việt lấy làm tức tối quyết tâm mở cuộc t/
c xâm lược Đại Việt lần thứ 3 để rửa nhục, và thục hiện tham vọng của mình.
Vậy tham vọng đó có đạt được hay không ? Chúng ta sẽ tìm hiểu bài học hôm nay.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung
*Hoạt động 1 : Cá nhân, nhóm bàn - Thời gian:15 phút
- Mục tiêu: HS nắm được quá trình nhà Nguyên xâm lược nước ta như thế nào
- Hình thức, phương pháp: Chia nhóm, nêu vấn đề, phát vấn
- Kỹ thuật: Giao nhiệm vụ, trình bày 1 phút, kỹ thuật 321
? Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt trong hoàn cảnh nào?
*GV: Mặc dù chuẩn bị rất chu đáo nhưng chúng đã bắt đầu run sợ. Vua Nguyên Hốt Tất Liệt đã phải dặn con:
"Không được cho giao chỉ là nước nhỏ mà khinh thường"
GV: Trước nguy cơ đó, nhà Trần đã làm gì ?
GV: Dùng lược đồ giới thiệu chú giải, cho HS hoạt động nhóm, chia thành 3 nhóm, thời gian 4 phút GV: Gọi HS trình bày diễn biến quân Nguyên sang xâm lược Đại Việt lần thứ 3?
HS: Đại diện nhóm lên trình bày -> GV nhận xét, bổ sung, kết luận
? Tại sao nhà Nguyên chọn Vạn Kiếp xây dựng căn cứ?
?Ô Mã Nhi được giao bảo vệ đoàn thuyền lương nhưng tại sao lại tiến về Vạn Kiếp với Thoát Hoan?
*GV: Khi đoàn thuyền lương qua Vân Đồn bị quân của Trần Khánh Dư phụ sẵn từ nhiều phía đánh ra dữ dội.
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
* Hoàn cảnh:
- Nhà Nguyên quyết tâm xâm lược Đại Việt lần thứ 3.
- Nhà Trần khẩn trương chuẩn bị kháng chiến.
* Diễn biến:
- 12/1287: Quân Nguyên ồ ạt tấn công Đại Việt.
- 1288 Thoát Hoan cho quân chiếm đóng Vạn Kiếp.
- Về phía ta sau một vài trận chặn giặc ở cửa ải, Trần Quốc Tuấn đã cho quân rút khỏi vạn kiếp về vùng sông đuống đê chặn giặc ở Thăng Long.
GV: Tường thuật diễn biến trận Vân Đồn trn bản đồ?
GV: Chiến thắng Vân Đồn có ý nghĩa gì ?
*Hoạt động : Cá nhân, nhóm bàn, - Thời gian:15 phút
- Mục tiêu: HS nắm được chiến thắng Vân Đồn, Bạch Đằng
- Hình thức, phương pháp: Chia nhóm
- Kỹ thuật: Giao nhiệm vụ, trình bày 1 phút, kỹ thuật 321
Nhóm 1: Chiến thắng Vân Đồn Nhóm 2: Chiến thắng Bạch Đằng Gv đưa ra câu hỏi nêu vấn đề
? Không thấy đoàn thuyền lương đến, Thoát Hoan làm gì ?
GV: Sau thất bại ở trận Vân Đồn, quân Nguyên lâm vào tính thế như thế nào ? Trước tình thế đó, quân Nguyên làm gì ?
GV? Trước tình thế đó, vua tôi nhà Trần đã làm gì ?Dựa vào đâu mà vua Trần đã chọn sông Bạch Đằng là nơi mai phục ?
- * Giáo dục đạo đức: GV giáo dục cho HS thấy nhà Trần đã biết dựa vào dân lợi dụng địa hình hiểm trở của đất nước để đánh giặc
- GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm (3 phút).
GV? Dựa vào lược đồ, hãy trình bày diễn biến trận chiến trên sông Bạch Đằng 4/1288 ?
GV: Cánh quân thủy bị tiêu diệt, còn cánh quân bộ do Thoát Hoan chỉ huy thì như thế nào ?Em hãy nêu ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng năm 1288
?Vì sao cuộc kháng chiến chống quân Nguyên trên sông Bạch Đằng nhanh
2. Chiến thắng Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ . - Trần Khánh Dư cho quân mai phục ở Vân Đồn đợi đoàn thuyền lương của địch.
- Khi đoàn thuyền lương đi qua bị quân ta từ nhiều phía đánh ra dữ dội phần lớp thuyền lương bị đắm, số còn lại bị quân ta chiếm
3. Chiến thắng Bạch Đằng
- 4/1288: Đoàn thuyền lương của Ô Mã Nhi rút về theo sông Bạch Đằng.
- Ta nhử địch vào sâu trận địa khi nước dâng cao.
- Lúc nước rút thuyền địch xô vào cọc và bị quân ta đánh từ 2 bên bờ.
-> Nhiều tên giặc bị chết, Ô Mã bị bắt
chóng giành được thắng lợi? sống.
4. Củng cố
- Dựa vào lược đồ trình bày tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ 3.
- Nêu cách đánh giặc của nhà Trần trong 3 lần kháng chiến chông giặc ngoại xâm?
5. Hướng dẫn học sinh học ở nhà và chuẩn bị bài sau
- Học bài và làm bài đầy đủ Soạn bài phần IV: Ba lần kháng chiến chống Mông-Nguyên (tt).
+ Vì sao cả 3 lần quân và dân ta đều giàng được thắng lợi ? V. RÚT KINH NGHIỆM.
………
………
………...
