• Không có kết quả nào được tìm thấy

DINH DƯỠNG,CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở VI SINH VẬT

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Chia sẻ " DINH DƯỠNG,CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở VI SINH VẬT "

Copied!
12
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Văn bản

(1)

1 Bài 16:

HÔ HẤP TẾ BÀO

I-KHÁI NIỆM HÔ HẤP TẾ BÀO

- Hô hấp tế bào là quá trình chuyển đổi năng lượng rất quan trọng trong tế bào sống: Cacbohidrat bị phân giải đến CO2 và H2O, đồng thời tạo ra năng lượng dễ sử dụng ATP.

-Phương trình tổng quát:

C6H12O6 + 6O2  6CO2 + 6H2O + NL(ATP+nhiệt) -Bản chất của hô hấp tế bào:

+Là chuỗi các phản ứng oxi hóa khử

+Phân tử glucose được phân giải dần dần, năng lượng được giải phóng từ từ.

+Tốc độ của hô hấp tế bào phụ thuộc vào nhu cầu năng lượng của tế bào qua 3 giai đoạn: : Đường phân, Chu trình Crep, Chuỗi truyền Điện tử.

II-CÁC GIAI ĐOẠN CHÍNH CỦA QUÁ TRÌNH HÔ HẤP TẾ BÀO.

1-Đường phân

-Xảy ra trong tế bào chất

-Glucose bi phân giải thành: 2 axit Piruvic, đồng thời giải phóng 2 ATP, 2 NADH.

2-Chu trình Crep:

-Xay ra trong chất nền của ti thể.

-Trước khi đi vào chu trình Crep, 2 axit piruvic chuyển thành 2 Axetyl-CoA và tạo ra 2 NADH, giải phóng 2CO2

-Sau đó 2Axetyl-CoA di chuyển vào chất nền của ti thể chuyển hóa theo chu trình Crep và tạo ra: 2ATP, 6NADH, 2FADH2.

3-Chuỗi truyền điện tử

-Xảy ra trên màng trong của ti thể.

-Các phân tử NADH, FADH2 di chuyển tới màng trong của ti thể qua 1 loạt các phản ứng oxi hóa khử và tạo ra nhiều ATP nhất.

-H+ tách ra từ chuỗi truyền điện tử khử O2 thành H2O.

Kết quả : khi phân giải hoàn toàn 1 phân tử C6H12O6 tạo ra 38 ATP.

………

(2)

2 Bài 17:

QUANG HỢP

I- KHÁI NIỆM QUANG HỢP

-Quang hợp là quá trình sử dụng năng lượng ánh sáng được diệp lục hấp thụ để tổng hợp chất hữu cơ từ CO2 và H2O

-Phương trình tổng quát : dl

6 CO2 +6 H2O + NLAS C6H12O6 + 6 O2

II- CÁC PHA CỦA QUÁ TRÌNH QUANG HỢP 1-Pha sáng:

- Xảy ra trên màng thylakoid

- Là pha chuyển hóa năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa học trong các phân tử ATP và NADPH được thực hiện bởi các sắc tố quang hợp.

-H2O tham gia vào pha sáng với vai trò là nguồn cung cấp H+ và e- nhờ quá trình quang phân li H2O NLAS

2 H2O  4H+ + 4 e- +O2 Tóm tắt pha sáng :

sắc tố QH

NLAS + H2O +NADP+ +ADP +(Pi)  ATP + NADPH + O2

2-Pha tối:

-Xảy ra trong chất nền (stroma) của lục lạp -Pha tối còn gọi là pha cố định CO2

-Con đường C3 (Chu trình Calvin) là con đường cố định CO2 phổ biến nhất.

-Chu trình C3 gồm các phản ứng oxi hóa khử kế tiếp nhau, được xúc tác bởi các enzim khác nhau. Chu trình Calvin sử dụng ATP và NADPH từ pha sáng để biến đổi CO2 thành Cacbohidrat

*Chu trình C3:

+Chất nhận CO2 đầu tiên là :Ri-1,5 điP

+Sản phẩm ổn định đầu tiên là: hợp chất 3C (APG) +APG biến đổi thành AlPG

+Phần lớn AlPG dùng để tái sinh chất nhận CO2 , một phần dùng để tổng hợp cacbohidrat.

(3)

3 Bài 18: CHU KỲ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN

I- CHU KỲ TẾ BÀO

-Chu kỳ tế bào là khoảng thời gian giữa 2 lần phân bào.

- Chu kỳ tế bào gồm kỳ trung gian và quá trình nguyên phân.

-Kỳ trung gian 3 pha

+Pha G1 : Tế bào tổng hợp những chất cần cho sự sinh trưởng cùa tế bào

+Pha S: ADN nhân đôi → NST nhân đôi thành NST kép gồm 2 cromatic dính nhau tại tâm động.

+Pha G2 : Tế bào tổng hợp những gì còn lại cần cho sự phân bào.

-Chu kỳ tế bào được điều khiển bởi hệ điều hòa rất tinh vi đảm bảo cho cơ thể thực hiện hoạt động sống 1 cách bình thường.

II- QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN 1-Phân chia nhân: 4 kỳ

-Kỳ đầu: NST sau khi nhân đôi ở kỳ trung gian thành NST kép dần co xoắn lại. Màng nhân và nhân con tiêu biến, thoi phân bào xuất hiện.

-Kỳ giữa: NST kép co xoắn cực đại và tập trung 1 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào. Tơ vô sắc đính về 2 phía của tâm động.

-Kỳ sau: Các NST kép tách nhau ra tại tâm động và di chuyển về 2 cực của tế bào trên tơ vô sắc.

-Kỳ cuối: NST dần dãn xoắn. Màng nhân và nhân con dần xuất hiện.

2-Phân chia tế bào chất

-Ở tế bào động vật: màng sinh chất thắt lại ở mặt phẳng xích đạo → 2 tế bào con -Ở tế bào thực vật : hình thành vách ngăn ở phẳng xích đạo → 2 tế bào con

Kết quả: từ 1 tế bào mẹ ban đầu 2n, nguyên phân 1 lần tạo ra 2 tế bào con có bộ NST giống nhau và giống với tế bào mẹ ban đầu.

III- Ý NGHĨA CỦA QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN:

1-Ý nghĩa sinh học:

-Ở sinh vật đơn bào, sinh vật sinh sản sinh dưỡng, nguyên phân là cơ chế sinh sản.

-Ở sinh vật đa bào, nguyên phân làm tăng số lượng tế bào giúp cơ thể sinh sinh trưởng, phát triển, tái sinh mô, cơ quan bị thương tổn, thay thế các tế bào già…

2-Ý nghĩa thực tiễn: nguyên phân là cơ sở của nhân giống vô tính như : giâm cành, chiết cành, ghép cành, nuôi cấy mô tế bào.

(4)

4

Bài 19: GIẢM PHÂN

I-NHỮNG DIỄN BIẾN CHÍNH CỦA NST Ở CÁC KỲ CỦA GIẢM PHÂN

Các kỳ Những diễn biến chính của NST

Giảm phân I( phân bào I) Giảm phân II(phân bào II) Kỳ đầu -NST đã được nhân đôi tạo thành NST

kép dính với nhau ở tâm động

-Các NST bắt đôi thành từng cặp NST tương đồng.

- Các cặp NST tương đồng tiếp hợp bắt chéo, có thể trao đổi đoạn

-Các NST kép dần co xoắn

-Màng nhân và nhân con tiêu biến.

-NST không nhân đôi -Các NST kép co xoắn lại

Kỳ giữa -Các NST kép co xoắn cực đại và xếp thành 2 hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi vô sắc

-Tơ phân bào chỉ đính vào 1 phía của NST kép

-Các NST kép co xoắn cực đại và tập trung thành 1 hàng trên mặt phẳng xích đạo của tơ vô sắc.

- Tơ phân bào đính vào 2 phía của NST kép

Kỳ sau -Mỗi NST kép trong cặp tương đồng di chuyển về 1 cực của tế bào trên tơ vô sắc

-Các nhiễm sắc tử tách nhau ra ở tâm động , tiến về 2 cực của tế bào trên tơ vô sắc.

Kỳ cuối -Các NST kép dần duỗi xoắn - Màng nhân và nhân con dần xuất hiện.

-NST duỗi xoắn.

- Màng nhân và nhân con dần xuất hiện.

Kết quả Tạo ra 2 tế bào con có bộ NST giảm đi 1 nửa(n NST kép)

Tạo ra 4 tế bào con có bộ NST đơn bội(n NST đơn)

*Quá trình hình thành giao tử

-Ở động vât, cá thể đực: 4 tế bào đơn bội biến đổi thành 4 tinh trùng hữu thụ. Ở cá thể cái, 4 tế bào đơn bội biến đổi thành 1 trứng (được thụ tinh) và 3 thể hướng cực ( bị tiêu giảm)

-Ở thực vật. sau giảm phân, các tế bào đơn bội trải qua 1 số lần nguyên phân tạo ra hạt phấn và túi phôi.

II-Ý NGHĨA CỦA GIẢM PHÂN

-Sự phân li độc lập và tổ hợp tự do của các loại giao tử trong quá trình thụ tinh tạo ra nhiều loại biến dị tổ hợp, là nguồn nguyên liệu trong quá trình chọn giống và chọn lọc tự nhiên.

- Nguyên phân, giảm phân và thụ tinh là cơ chế đảm bảo duy trì bộ NST đặc trưng và ổn định của loài.

(5)

5

Bài 22

DINH DƯỠNG,CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở VI SINH VẬT

I- KHÁI NIỆM VI SINH VẬT

-Vi sinh vật là những cơ thể nhỏ bé, chỉ nhìn thấy dưới kính hiển vi.

-Cấu tạo cơ thể: là những cơ thể đơn bào (nhân sơ hoặc nhân thực) hoặc tập đoàn đơn bào.

-Đặc điểm: Hấp thụ và chuyển hoá chất dinh dưỡng nhanh, sinh trưởng và sinh sản rất nhanh, phân bố rộng -Đại diện : vi khuẩn, vi nấm, vi tảo, nguyên sinh động vật và virut.

II- MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC KIỂU DINH DƯỠNG 1-Các loại môi trường cơ bản.(SGK)

2-Các kiểu dinh dưỡng

Căn cứ vào nguồn C chủ yếu và nguồn năng lượng chủ yếu, người ta chia các hình thức dinh dưỡng của vi sinh vật thành 4 kiểu:

Kiểu dinh dưỡng

Nguồn năng lượng

Nguồn C chủ yếu Ví dụ

Quang tự dưỡng

Anh sáng CO2 Vi khuẩn lam,tảo lục đơn bào,

Vi khuẩn lưu huỳnh màu lục và màu tía

Hoá tự dưỡng

Chất vô cơ hoặc chất hữu cơ

CO2 Vi khuẩn nitrat hoá, Vi khuẩn oxi hoá nhidro, oxi hoá lưu huỳnh

Quang dị dưỡng

Anh sáng Chất hữu cơ Vi khuẩn không chứa lưu huỳnh màu lục và màu tía

Hoá dị dưỡng

Chất hữu cơ Chất hữu cơ Nấm, Động vật nguyên sinh,Vi khuẩn không quang hợp

III- HÔ HẤP VÀ LÊN MEN 1) Hô hấp:

a. Hô hấp hiếu khí:

- Là quá trình ôxy hoá các phân tử hữu cơ, mà chất nhận êlectron cuối cùng là ôxy phân tử, tạ ra 36 hoặc 38 ATP

- Sinh vật nhân thực chuỗi truyền êlectron diễn ra ở màng trong ti thể còn sinh vật nhân sơ xảy ra ở màng sinh chất.

b. Hô hấp kị khí:

- Là quá trình phân giải cacbonhyđrat để thu năng lượng và chất nhận êlectron cuối cùng là phân tử vô cơ.

2) Lên men:

- Là quá trình chuyển hoá diễn ra trong tế bào chất mà chất cho và nhận đều là các phân tử hữu cơ.

………

………

(6)

6 Bài 25: SINH TRƯỞNG CỦA VI SINH VẬT

I- KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG

-Sư sinh trưởng của quần thể vi sinh vật là sự tăng số lượng tế bào trong quần thể.

-Thời gian thế hệ (g) là : từ khi tế bào sinh ra cho đến khi tế bào phân chia VD: E.coli cứ 20 phút phân chia 1 lần.

*Lưu ý: Mỗi loài có một thời gian thế hệ khác nhau. Trong cùng một loài, nếu điều kiện nuôi cấy khác nhau thì thời gian thế hệ cũng khác nhau.

II- SỰ SINH TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ VI KHUẨN 1-Nuôi cấy không liên tục:

-Môi trường nuôi cấy không liên tục : là môi trường không được bổ sung thêm chất dinh dưỡng mới và lấy đi các sản phẩm trao đổi chất.

-Sự sinh trưởng của vi khuẩn tuân theo đường cong sinh trưởng : có 4 pha

a-Pha tiềm phát ( pha lag) : Số lượng tế báo trong quần thể chưa tăng, do vi khuẩn thích nghi với môi trường, hình thành enzim cảm ứng để phân giải cơ chất.

b-Pha luỹ thừa( pha log): Số lượng tế bào tăng lên rất nhanh, do vi khuẩn sinh trưởng với tốc độ lớn nhất và không đổi.

c-Pha cân bằng : Số lượng tế bào đạt cực đại và không đổi, do số tế bào sinh ra bằng số tế bào chết đi.

d-Pha suy vong: Số lượng tế bào trong quần thể giảm dần, do chất dinh dưỡng cạn kiệt, chất độc hại tăngsố tế bào trong quần thể bị phân huỷ ngày càng nhiều.

2-Nuôi cấy liên tục:

-Nuôi cấy liên tục là môi trường nuôi cấy được bổ sung chất dinh dưỡng mới thường xuyên và lấy ra dịch nuôi cấy tương đương.

-Mục đích : tránh hiện tượng suy vong của quần thể.

-Sinh trưởng của vi khuẩn trong nuôi cấy liên tục không có pha tiềm phát và pha suy vong.

-Ứng dụng: thu protein đơn bào, các hợp chất có hoạt tính sinh học: axit amin, vitamin, kháng sinh…

(7)

7 Bài 26: SINH SẢN CỦA VI SINH VẬT

I. SINH SẢN CỦA VI SINH VẬT NHÂN SƠ 1. Phân đôi

- Tế bào vi khuẩn tăng kích thước do sinh khối tăng và dẫn đến sự phân chia.

- Màng sinh chất gấp nếp (gọi là mêzôxôm).

- ADN của vi khuẩn đính vào mêzôxôm làm điểm tựa để nhân đôi.

- Hình thành vách ngăn tạo thành 2 tế bào mới từ 1 tế bào.

2. Nảy chồi và tạo thành bào tử

- Một số vi khuẩn sinh sản bằng ngoại bào tử (bào tử được hình thành bên ngoài tế bào sinh dưỡng) hay bằng bào tử đốt (bào tử được hình thành bởi sự phân đốt của sợi dưỡng)

- Một số vi khuẩn có hình thức phân nhánh và nảy chồi.

-Bào tử sinh sản chỉ có các lớp màng, không có vỏ và không tìm thấy hợp chất canxiđipicôlinat.

*Nội bào tử : là dạng tiềm sinh của vi khuẩn khi gặp diều kiện bất lợi. Nội bào tử chứa canxiđipicôlinat rất bền nhiệt.

II. SINH SẢN CỦA VI SINH VẬT NHÂN THỰC 1. Sinh sản bằng bào tử

- Nhiều loài nấm mốc có thể sinh sản vô tính bằng bào tử kín (bào tử được hình thành trong túi).

2. Sinh sản bằng cách nảy chồi và phân đôi

Nấm, tảo đơn bào và động vật nguyên sinh có thể sinh sản bằng phân đôi hoặc bằng bào tử vô tính hoặc bào tử hữu tính.

(8)

8 Bài 27: CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG CỦA VI SINH VẬT

I- CHẤT HÓA HỌC 1-Chất dinh dưỡng:

-Các chất dinh dưỡng : cacbohidrat, protein, lipit… cung cấp nguyên liệu xây dựng tế bào, cung cấp năng lượng cho tế bào.

-Các chất hựu cơ chứa: Zn, Mn, Mo….tham gia vào quà trình thẩm thấu, hoạt hóa enzim

-Nhân tố sinh trưởng: là các chất cần cho sự sinh trưởng của chúng nhưng chúng không tự tổng hợp được từ chất vơ cơ

Căn cứ vào nhân tố sinh trưởng người ta chia vi sinh vật thành 2 nhóm:

+ Vi sinh vật khuyêt dưỡng không tự tổng hợp được nhân tố sinh trưởng

.

+ Vi sinh vật nguyên dưỡng tự tổng hợp được nhân tố sinh trưởng 2-Các chất ức chế :SGK

II- CC YẾU TỐ LÍ HỌC

Anh hưởng Ứng dụng

Nhiệt độ -Anh hướng tới tốc độ phản ứng sinh hóa trong tế bào, làm vi sinh vật sinh trưởng nhanh hay chậm

Nấu chín, đun sôi, luộc, hấp, thanh trùng dụng cụ y tế, bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh

Độ ẩm -Nước là dung môi của các chất khóang, dinh dưỡng

-Nước là yếu tố tham gia vào quá trình thủy phân các chất.

-Mỗi loại vi sinh vật sinh trưởng trong một giới hạn nhiệt độ nhất định

Phơi khô, sấy khô bảo quản lương thực thực phẩm

Độ pH -Anh hưởng đến tính thấm của màng, quá trình chuyển hóa vật chất, hoạt tính của enzim, sự hình thành ATP…

-Trong quá trình sống vi sinh vật tiết ra các chất làm thay đổi pH của môi trường

Muối chua , bảo quản thực phẩm

Anh sáng -Anh sáng cần cho sự quang hợp, tổng hợp sắc tố, sinh trưởng ,chuyển động hướng sáng

Bức xạ ánh sáng dùng để tiêu diệt hoặc ức chế vi sinh vật như làm biến tính axit nucleic, ion hóa protein, axit nucleic gây đột biến

Ap suất thẩm thấu

-Ap suất thẩm thấu được tạo ra do sự chênh lệch nồng độ các chất trong và ngòai màng

Ngâm, rửa rau

(9)

9 Bài 29: CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT

1-Khái niệm chung:

-Virut là thực thể chưa có cấu tạo tế bào -Virut có kích thước siêu nhỏ

- Virut kí sinh bắt buộc.

-Hệ gen chỉ chứa 1 loại axit nucleic: ADN hoặc ARN 2-Cấu tạo:

a) Lõi Axit nucleic:

-Chỉ chứa ADN hoặc ARN -Là vật liệu di truyền của vi rút b) Vỏ protein (capsit):

-Bao bọc lõi axit nucleic: bảo vệ vật chất di truyền.

-Được cấu tạo từ các đơn vị protein là capsome

Một số vi rút có thêm vỏ ngoài (lipit kép) có các gai glicoprotein làm nhiệm vụ kháng nguyên và giúp vi rút bám vào tế bào chủ

Một vi rút cấu tạo đủ 3 thành phần gọi là vi rút hoàn chỉnh  Virion 3-Hình thái:

VR có 3 loại cấu trúc:

-Cấu trúc xoắn: capsome sắp xếp theo chiều xoắn của axit nucleic.

-Cấu trúc khối: capsome sắp xếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều -Cấu trúc hỗn hợp: đầu có cấu trúc khối, đuôi có cấu trúc xoắn.

………

(10)

10

Bài 30: SỰ NHÂN LÊN CỦA VIRUT TRONG TẾ BÀO CHỦ

I-CHU TRÌNH NHÂN LÊN CỦA VIRUT. Bao gồm 5 giai đoạn:

1-Sự hấp phụ: Virut chỉ bám được trên bề mặt tế bào khi gai glicoprotein của vi rút đặc hiệu với thụ thể trên bề mặt tế bào.

2-Xâm nhập:

-Đối với phage: Lizozim hủy thành tế bào bơm axit nucleic vào trong tế bào chất, để vỏ capsit bên ngoài.

-Đối với vi rút động vật : đưa cả nucleocapsit vào tế bào chất, sau đó cởi vỏ để giải phóng axit nucleic 3-Sinh tổng hợp: vi rút sử dụng enzim và nguyên liệu của tế bào để tổng hợp các thành phần virut 4-Lắp ráp: Lắp axit nucleic vào vỏ capsit để thành hạt virut hoàn chỉnh.

5-Phóng thích: vi rút giải phóng ồ ạt làm tan tế bào chu trình tan.

II-HIV/ AIDS

1. Khái niệm về HIV.

- HIV là vi rút gây suy giảm miễn dịch ở người. chúng có khả năng gây nhiễm và phá huỷ một số tế bào của hệ miễm dịch

- Khi hệ thống miễn dịch bị suy giảm các vi sinh vật lợi dụng tấn công gọi là vi sinh vật cơ hôi. Bệnh do vi sinh vật cơ hội gây ra gọi là bệnh cơ hội.

2. Ba con đường lây nhiễm HIV -Qua đường máu

-Qua đường tình dục -Mẹ truyền sang con

3. Ba giai đoạt phát triển của bệnh :

- Gđ sơ nhiễm: Kéo dài 2 tuần đến 3 tháng. Không biểu hiện triệu chứng

- Giai đoạn ko triệu chứng: : Kéo dài 1 – 10 năm. Số lượng tế bào Limphô T4 giảm dần.

- Giai đoạn biểu hiện triệu chứng AIDS: Các bệnh cơ hôi xuất hiện, cuối cùng dẫn đến cái chết.

4. Biện pháp phòng ngừa:

-Hiểu biết về HIV/AIDS -Sống lành mạnh

-Loại trừ tệ nạn xã hội -Vệ sinh y tế

(11)

11 Bai 31 : VIRUT GÂY BỆNH. ỨNG DỤNG CỦA VIRUT TRONG THỰC TIỄN

I. CÁC VIRUT KÍ SINH Ở VI SINH VẬT, THỰC VẬT, VÀ CÔN TRÙNG 1. Virut kí sinh ở vi sinh vật.

- Số lượng khoảng 3000 loài.

- Xâm nhập theo 5 bước của chu trình sinh tan.

- Tác hại: gây thiệt hại cho nghành công nghiệp vi sinh vật như: sản xuất thuốc kháng sinh, mì chính...

2.Virut kí sinh ở thực vật.

- Số lượng khoảng 1000 loài.

- Xâm nhập: không tự xâm nhập vào tế bào thực vật mà phải gây nhiễm qua vết xây xát, vết côn trùng cắn...

- Virut gây nhiễm cho tế bào khác qua cầu sinh chất giữa các tế bào.

- Tác hại: thay đổi hình thái của cây: lá đốm, lá bị xoăn, thân lùn, còi cọc...

3. Virut kí sinh ở côn trùng

- Xâm nhập qua đường tiêu hóa.

- Virut xâm nhập vào tế bào ruột giữa hoặc dịch bạch huyết lan ra khắp cơ thể.

- Sống kí sinh và gây hại cho côn trùng hoặc sử dụng côn trùng làm ổ chứa gây bệnh cho động vật và người.

II. ỨNG DỤNG CỦA VIRUT TRONG THỰC TIỄN.

1. Trong sản xuất các chế phẩm sinh học.

- Ví dụ: sản xuất Interferon.

+ Interferon là loại protein đặc biệt do nhiều loại tế bào tiết ra, có khả năng chống virut, tế bào ung thư và tăng khả năng miễn dịch.

+ Sản xuất bằng cách: sử dụng phago được biến đổi gen nhiễm vào vi khuẩn E. coli và nuôi cấy trong môi trường nhân tạo.

- Ưu điểm: sản xuất ra một lượng lớn interferon, làm hạ giá thành sản phẩm.

- Nguyên lí: một số phago có chứa các đoạn gen không thật sự quan trọng có thể cắt đi mà không ảnh hưởng đến sự nhân lên của chúng, con người đã dung các phago đó làm vật chuyển gen trong sản xuất các chế phẩm sinh học.

(12)

12 Bài 32: BỆNH TRUYỀN NHIỄM VÀ MIỄN DỊCH

I. BỆNH TRUYỀN NHIỄM 1. Bệnh truyền nhiễm.

- Khái niệm: là bệnh lây lan từ cá thể này sang cá thể khác.

- Ví dụ: bệnh ho lao, AIDS, viêm gan B...

-Tác nhân gây bệnh: do các vi sinh vật như virut, vi khuẩn, động vật nguyên sinh....

-Điều kiện gây bệnh: 3 điều kiện + Độc lực đủ mạnh.

+Số lượng đủ lớn.

+Con đường xâm nhập thích hợp.

2. Phương thức lan truyền

a. Truyền ngang (truyền từ cá thể này sang cá thể khác).

- Quan sol khí.

- Qua đường tiêu hóa.

- Qua động vật cắn hoặc côn trùng.

b. Truyền dọc( truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác): ví dụ: từ mẹ sang con.

3. Các bệnh truyền nhiễm thường gặp do virut.

- Bệnh đường hô hấp: viêm phổi, viêm họng,

- Bệnh đường tiêu hóa: viêm gan, tiêu chảy, quai bị....

- Bệnh da: đậu mùa, sởi...

4. Các giai đoạn phát triển của bệnh.

Nhiễm bệnh - ủ bệnh – biểu hiện bệnh – giảm triệu chứng và bình phục.

II.MIỄN DỊCH: là khả năng của cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.

1. Miễn dịch không đặc hiệu: là miễn dịch tự nhiên mang tính bẩm sinh.

2. Miễn dịch đặc hiệu: xảy ra khi có kháng nguyên xâm nhập. Bao gồm:

-Miễn dịch thể dịch: sản xuất ra kháng thể.

-Miễn dịch tế bào/ có sự tham gia củ té bào T độc (từ tuyến ức) 3. Phòng chống bệnh truyền nhiễm.

- Tiêm vac xin.

- Kiểm soát vật trung gian truyền bệnh.

- Giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh cộng đồng...

Tài liệu tham khảo

Tài liệu liên quan

Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái, cơ thể con được tạo thành từ một phần của cơ thể

- Quá trình sinh sản hữu tính diễn ra theo 3 giai đoạn: Giai đoạn phát sinh giao tử đực và giao tử cái → Giai đoạn thụ tinh (Giao tử đực kết hợp với giao tử cái tạo

d/ Thức ăn đi qua ống tiêu hoá được biến đổi cơ học trở thành chất đơn giản và được hấp.. thụ vào mọi

Khảo sát tính kháng vi sinh vật của sinh khối vi nấm nhằm đánh giá tiềm năng của các hợp chất nội bào sẽ được thực hiện trong các nghiên cứu tiếp sau.. Tối ưu

• Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái, con cái giống nhau và giống cây mẹ.. • Cơ sở của sinh sản vô tính

Hô hấp tế bào là quá trình chuyển hóa năng lượng, trong đó các phân tử cacbohidrat bị phân giải thành CO 2 và H 2 O, đồng thời năng lượng được giải phóng và một

- Sinh sản hữu tính ở động vật là hình thức sinh sản có sự kết hợp giữa giao tử đực (tinh trùng) và giao tử cái (trứng) tạo thành hợp tử, hợp tử phát triển

Cơ sở để giới hạn phạm vi của Động vật nguyên sinh Nghịch lí tách các nhóm đa bào ra khỏi các nhóm đơn bào của mình trong Động vật, Nấm và Thực vật trong hệ thống phân giới của