Bài 53 Tiết 53
2
Nhờ có khả năng di chuyển mà động
vật có thể đi tìm thức ăn, bắt mồi, tìm môi trường sống thích hợp, tìm đối tượng sinh sản và lẩn tránh kẻ thù.
Nghiên cứu thông tin SGK đoạn:
“Sự vận động…lẩn tránh kẻ thù”
Nêu tầm quan trọng của sự vận động và di
chuyển ở động vật?
I. Các hình thức di chuyển
Nghiên cứu thông tin, quan sát hình và kẻ mũi tên cho
từng đại diện theo mẫu sau:
4
Đại diện
Các hình thức di chuyển ở Động vật
Bò Đi, chạy
Nhảy bằng
2 chân sau Bơi Bay
Leo trèo chuyển cành bằng cách cầm
nắm Vịt trời
Gà lôi Hươu Châu chấu Vượn Giun đất
Dơi Kanguru
Cá chép
+ + +
+ +
+
+ + +
+ +
+
+ +
+
1. Những đại diện có 3 hình thức di chuyển?
Đó là những hình thức nào?
- Vịt trời: đi - chạy, bơi, bay.
- Châu chấu: bò, nhảy bằng 2 chân sau, bay.
2. Những đại diện nào có 2 hình thức di chuyển?
Đó là những hình thức nào?
- Vượn: đi - chạy, leo trèo chuyền cành bằng cầm nắm.
- Gà lôi: đi - chạy, bay.
3. Những đại diện nào có 1 hình thức di chuyển?
Đó là những hình thức nào?
I. Các hình thức di chuyển
- Hươu: đi - chạy.
- Cá chép: bơi.
- Giun đất: bò.
- Dơi: bay.
- Kanguru: nhảy bằng 2 chân sau.
6
I. Các hình thức di chuyển
Em rút ra kết luận gì về các hình
thức di chuyển của động vật?
I. Các hình thức di chuyển
- Động vật có nhiều hình thức di chuyển khác nhau: bò, đi, chạy, nhảy, bơi, bay…phụ thuộc vào tập tính và môi trường sống của chúng.
SỰ TIẾN HOÁ CỦA ĐỘNG VẬT
Bài 53
8
II. Sự tiến hoá cơ quan di chuyển
Điền vào cột trống của phiếu học tập tên những đại diện động vật tương ứng với các đặc điểm của cơ quan di chuyển.
Đặc điểm cơ quan di chuyển
Tên ĐVChưa có cơ quan di chuyển, sống bám hoặc cố định
Chưa có cơ quan di chuyển, di chuyển chậm, kiểu sâu đo Cơ quan di chuyển còn rất đơn giản( mấu lồi và tơ cơ) Cơ quan di chuyển đã phân hoá thành chi phân đốt
Cơ quan di chuyển được phân hoá thành
các chi có cấu tạo và chức năng khác nhau
5 đôi chân bò và 5 đôi chân bơi 2 đôi chân bò và 1 đôi chân nhảy Vây bơi và các tia vây
Chi 5 ngón có màng bơi
Cánh được cấu tạo bằng lông vũ Cánh được cấu tạo bằng màng da Bàn tay, bàn chân cầm nắm
• Chưa có cơ quan di chuyển, đời sống bám, sống cố định.
San hô
Hải quỳ
II. Sự tiến hoá cơ quan di chuyển
10
• Chưa có cơ quan di chuyển, di chuyển chậm, kiểu sâu đo.
Thủy tức
II. Sự tiến hoá cơ quan di chuyển
• Cơ quan di chuyển còn rất đơn giản (mấu lồi cơ và tơ bơi).
• Cơ quan di chuyển đã phân hóa thành chi phân đốt.
Giun nhiều tơ
Rết
II. Sự tiến hoá cơ quan di chuyển
12
• Vây bơi với các tia vây.
• Chi phân hóa thành 2 đôi chân bò, 1 đôi chân nhảy.
Châu chấu
Cá trích
II. Sự tiến hoá cơ quan di chuyển
• Chi được phân hóa thành 5 đôi chân bò và 5 đôi chân bơi.
II. Sự tiến hoá cơ quan di chuyển
14
• Chi năm ngón, có màng bơi
Ếch Cá sấu
II. Sự tiến hoá cơ quan di chuyển
Ếch Cá sấu
• Cánh được cấu tạo bằng màng da.
• Bàn tay, bàn chân
• Cánh được cấu tạo bằng lông vũ.
Hải âu
Dơi
II. Sự tiến hoá cơ quan di chuyển
16
Đặc điểm cơ quan di chuyển
Tên ĐVChưa có cơ quan di chuyển, sống bám hoặc cố định
Chưa có cơ quan di chuyển, di chuyển chậm, kiểu sâu đo Cơ quan di chuyển còn rất đơn giản( mấu lồi và tơ cơ) Cơ quan di chuyển đã phân hoá thành chi phân đốt
Cơ quan di chuyển được phân hoá thành các chi có cấu tạo và chức năng
khác nhau
5 đôi chân bò và 5 đôi chân bơi 2 đôi chân bò và 1 đôi chân nhảy Vây bơi và các tia vây
Chi 5 ngón có màng bơi
Cánh được cấu tạo bằng lông vũ Cánh được cấu tạo bằng màng da Bàn tay, bàn chân cầm nắm
Hải quỳ, san hô
Thủy tức Rươi
Rết
Tôm sông Châu chấu
Cá trích Ếch, cá sấu
Hải âu
Dơi
Vượn
1. Em có nhận xét gì về sự tiến hóa cơ quan di chuyển của động vật?
Từ chưa có cơ quan di chuyển → có cơ quan di chuyển đơn giản → phức tạp dần.
2. Sự hoàn chỉnh cơ quan vận động di chuyển được thể hiện như thế nào?
Thể hiện ở:
- Sự phức tạp hóa các chi thành những bộ phận khớp động với nhau.
- Sự phân hóa các chi đảm nhiệm các chức năng khác nhau.
Theo dõi kết quả phiếu học tập và trả lời câu hỏi:
3. Sự hoàn thiện cơ quan di chuyển của động vật có xương sống có ý nghĩa gì?
Giúp chúng thích nghi với các hình thức di chuyển ở những điều kiện sống khác nhau.
II. Sự tiến hoá cơ quan di chuyển
18
I. Các hình thức di chuyển
- Động vật có nhiều hình thức di chuyển khác nhau: bò, đi, chạy, nhảy, bơi, bay….phụ thuộc vào tập tính và môi trường sống của chúng.
SỰ TIẾN HOÁ CỦA ĐỘNG VẬT Bài 53
II. Sự tiến hóa của cơ quan di chuyển
- Từ chưa có cơ quan di chuyển (sống bám di chuyển chậm) có cơ quan di chuyển (đơn giản phức tạp dần).
- Sự hoàn chỉnh cơ quan vận động, di chuyển thể hiện:
+ Sự phức tạp hoá các chi thành các bộ phận khớp động với nhau để đảm bảo sự cử động phong phú của chi.
+ Sự phân hoá các chi đảm nhiệm các chức năng khác nhau, đảm bảo cho sự vận động có hiệu quả hơn.
- Ý nghĩa: đảm bảo cho sự vận động có hiệu quả thích nghi với
những điều kiện sống khác nhau của động vật.
1. Cách di chuyển “đi, bay, bơi” là của loài động vật nào?
Chim bồ câu Sóc
Vịt trời
Dơi
20
2. Nhóm động vật nào dưới đây chưa có bộ phận di chuyển, có đời sống bám, cố định?
Tiếc quá ! Sai rồi ! Thủy tức, lươn
Cả B và C
Hải quỳ, đỉa, giun San hô, hải quỳ
Tiếc quá ! Sai rồi ! Tiếc quá !
Sai rồi ! Hoan hô !
Bạn đã
đúng!
3. Nhóm động vật nào có bộ phận di chuyển phân hoá thành chi 5 ngón để cầm nắm?
Khỉ, sóc, dơi Ếch, khỉ, sóc
Vượn, khỉ, tinh tinh
Gấu, chó, mèo
22
- Học bài, hoàn thành các bài tập trong vở bài tập.
- Đọc mục “Em có biết ?”.
- Ôn tập: Các cơ quan hô hấp, tuần hoàn, thần kinh, sinh dục của các ngành động vật đã học.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ