Bài 11: Thực hành đọc bản đồ các đới và kiểu khí hậu trên trái đất, phân tích biểu đồ một số kiểu khí hậu
I. Đọc bản đồ các đới và kiểu khí hậu
Trả lời câu hỏi trang 49 sgk Địa Lí 10 CTST: Dựa vào hình 11.1, em hãy xác định có bao nhiêu đới khí hậu trên Trái Đất và phạm vi của các đới khí hậu này.
Trả lời:
- Có 7 đới khí hậu trên Trái Đất:
+ Đới khí hậu cực: ở cực Bắc và cực Nam.
+ Đới khí hậu cận cực: phạm vi trong vòng cực Bắc và vòng cực Nam.
+ Đới khí hậu ôn đới: phạm vi từ vĩ độ 40o đến 60o ở cả hai bán cầu.
+ Đới khí hậu cận nhiệt: từ đường chí tuyến đến vĩ độ 40o ở cả hai bán cầu.
+ Đới khí hậu nhiệt đới: từ vĩ độ 10o đến đường chí tuyến ở cả hai bán cầu.
+ Đới khí hậu cận xích đạo: từ vĩ độ 5o đến 10o về xích đạo ở cả hai bán cầu.
+ Đới khí hậu xích đạo: chạy dọc theo đường xích đạo từ xích đạo đến vĩ độ 5o. II. Phân tích biểu đồ nhiệt độ, lượng mưa
Trả lời câu hỏi trang 50 sgk Địa Lí 10 CTST: Quan sát hình 11.1 và hình 11.2, em hãy:
- Xác định các địa điểm trên thuộc đới khí hậu nào trên bản đồ.
- Điền các thông tin phân tích nhiệt độ và lượng mưa theo các bảng sau:
Bảng 11.1. Đặc điểm nhiệt độ của một số kiểu khí hậu tại các địa điểm
Địa điểm Kiểu khí hậu
Nhiệt độ TB tháng thấp nhất
Nhiệt độ TB tháng cao
nhất Biên độ
nhiệt năm (oC) Tháng Nhiệt độ
(oC) Tháng Nhiệt độ (oC) Hà Nội
(Việt Nam)
Nhiệt đới gió mùa
U-lan Ba- to (Mông
Cổ)
Ôn đới lục địa Luân Đôn
(Anh)
Ôn đới hải dương Lix-bon
(Bồ Đào Nha)
Cận nhiệt Địa Trung
Hải
Bảng 11.2. Đặc điểm lượng mưa của một số kiểu khí hậu tại các địa điểm Địa điểm Kiểu khí
hậu
Lượng mưa TB năm
(mm)
Mưa nhiều Mưa ít
Các tháng
Lượng mưa (≥100mm)
Các tháng
Lượng mưa (<100mm) Hà Nội
(Việt Nam)
Nhiệt đới gió mùa U-lan
Ba-to (Mông
Cổ)
Ôn đới lục địa
Luân Đôn (Anh)
Ôn đới hải dương Lix-bon
(Bồ Đào Nha)
Cận nhiệt Địa
Trung Hải Trả lời:
Yêu cầu số 1: Xác định các địa điểm trên thuộc đới khí hậu nào trên bản đồ.
+ Hà Nội (Việt Nam) thuộc đới khí hậu nhiệt đới.
+ U-lan Ba-to (Mông Cổ) thuộc đới khí hậu ôn đới.
+ Luân Đôn (Anh) thuộc đới khí hậu ôn đới.
+ Lix-bon (Bồ Đào Nha) thuộc đới khí hậu cận nhiệt.
Yêu cầu số 2: Điền các thông tin phân tích nhiệt độ và lượng mưa theo các bảng sau:
Bảng 11.1. Đặc điểm nhiệt độ của một số kiểu khí hậu tại các địa điểm
Địa điểm Kiểu khí hậu
Nhiệt độ TB tháng thấp nhất
Nhiệt độ TB tháng
cao nhất Biên độ nhiệt năm
(oC) Tháng Nhiệt độ
(oC) Tháng Nhiệt độ (oC) Hà Nội
(Việt Nam)
Nhiệt đới
gió mùa 1 13 oC 5 28 oC 15 oC
U-lan Ba- to (Mông
Cổ)
Ôn đới lục
địa 1 -4 oC 7 24 oC 20 oC
Luân Đôn (Anh)
Ôn đới hải
dương 1 1 oC 7 14 oC 13 oC
Lix-bon (Bồ Đào
Nha)
Cận nhiệt Địa Trung
Hải
1 8 oC 7 18 oC 10 oC
Bảng 11.2. Đặc điểm lượng mưa của một số kiểu khí hậu tại các địa điểm Địa
điểm
Kiểu khí hậu
Lượng mưa TB năm
(mm)
Mưa nhiều Mưa ít
Các tháng
Lượng mưa (≥100mm)
Các tháng
Lượng mưa (<100mm)
Hà Nội (Việt Nam)
Nhiệt đới gió
mùa
1694 5,6,7,8,9 >150mm 1,2,3,4
10,11,12 <100mm U-lan
Ba-to (Mông
Cổ)
Ôn đới
lục địa 220 6,7 ≥50mm
1,2,3,4 5,8,9,10
11,12
<50mm
Luân Đôn (Anh)
Ôn đới hải dương
607 1,5,8
10,11 >50mm 2,3,4
6,7,9,12 <50mm
Lix-bon (Bồ Đào
Nha)
Cận nhiệt Địa
Trung Hải
747 10,11,12
1,2,3 >50mm 4,5,6
7,8,9 <50mm
III. GIẢI THÍCH ĐƯỢC MỘT SỐ HIỆN TƯỢNG THỜI TIẾT TRONG THỰC TẾ Trả lời câu hỏi trang 51 sgk Địa Lí 10 CTST: Dựa vào kiến thức đã học và những hiểu biết của bản thân, em hãy:
- Thu thập thông tin về một số hiện tượng thời tiết trong thực tế như: sương, mưa đá,…
- Viết một báo cáo ngắn giải thích nguyên nhân gây ra các hiện tượng trên.
Trả lời:
- Thông tin về hiện tượng tuyết rơi:
+ Tuyết là dạng kết tủa của các tinh thể nước đá, hình thành dưới áp suất của không khí Trái Đất. Hiện tượng tuyết rơi hay mưa tuyết là hiện tượng thiên nhiên gần giống với mưa.
+ Bản chất là mưa của những tinh thể đá, có kích thước khoảng 0,1mm. Thông thường sẽ có tuyết rơi khi nhiệt độ không khí xuống dưới 0oC.
+ Tuyết rơi là hiện tượng tự nhiên thường thấy nhất ở các khu vực vùng ôn đới (các nước Châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản), ở Việt Nam chỉ có tuyết rơi trên các địa hình núi cao.
- Nguyên nhân gây ra hiện tượng tuyết rơi:
+ Hơi nước bốc hơi lên bầu không khí tạo thành các đám mây.
+ Khi đám mây bay lên cao gặp không khí lạnh, các giọt nước trong đám mây bị đóng băng tạo thành các tinh thể băng.
+ Những tinh thể băng có sáu mặt,có thể gắn vào nhau để tạo thành những bông tuyết.
+ Các tinh thể băng khá nặng, chúng sẽ rơi khỏi những đám mây, nếu nhiệt độ không khí phía dưới <0oC các tinh thể băn rơi xuống trở thành tuyết
