Bài 5 – TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
1. Bài toán và xác định bài toán:
1.1. Bài toán:
- Bài toán 1: tính điểm trung bình 3 môn Toán, Lý, Tin
- Bài toán 2: Tính quãng đường ô tô đi được trong 3 giờ với vận tốc 60km/giờ.
- Bài toán 3: Tính diện tích hình chữ nhật
Bài toán: là một công việc hay một nhiệm vụ cần phải giải quyết.
1.2. Xác định bài toán:
- Xác định điều kiện cho trước (input).
- Kết quả cần thu được (output).
VD:
- Bài toán 1:
+ Điều kiện cho trước: điểm của 3 môn Toán, Lý, Tin.
+ Kết quả cần thu được: điểm trung bình của 3 môn Toán, Lý, Tin.
- Bài toán 2:
+ Điều kiện cho trước: thời gian 3 giờ, vận tốc 60km/giờ.
+ Kết quả cần thu được: quãng đường ô tô đi được.
- Bài toán 3:
+ Điều kiện cho trước: chiều dài, chiều rộng.
+ Kết quả cần thu được: diện tích hình chữ nhật
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính:
- B1: Xác định bài toán:
+ input + output
- B2: Mô tả thuật toán:
+ Thuật toán: là dãy hữu hạn các thao tác cần thực hiện để giải một bài toán.
+ Mô tả thuật toán: là tìm cách giải bài toán và diễn tả bằng các lệnh cần phải thực hiện bằng một phương pháp nào đó (ngôn ngữ tự nhiên, ngôn ngữ lập trình, mã giả, lưu đồ,…).
- B3: Viết chương trình:
Dựa vào mô tả thuật toán, viết chương trình bằng một ngôn ngữ lập trình
3. Thuật toán và mô tả thuật toán:
3.1. Thuật toán:
Là dãy hữu hạn các thao tác cần thực hiện để giải một bài toán.
3.2. Mô tả thuật toán:
Là tìm cách giải bài toán và diễn tả bằng các lệnh cần phải thực hiện bằng một phương pháp nào đó (ngôn ngữ tự nhiên, ngôn ngữ lập trình, mã giả, lưu đồ,…).
VD: mô tả thuật toán tính diện tích hình chữ nhật + Bước 1: Nhập vào chiều dài
+ Bước 2: Nhập chiều rộng
+ Bước 3: Sử dụng công thức tính diện tích hình chữ nhật để tính toán: diện tích
= chiều dài * chiều rộng.
+ Bước 4: Kết thúc
4. Một số ví dụ về thuật toán:
4.1. Ví dụ 1:
- Yêu cầu: cho trước 3 số dương a, b, c. Hãy mô tả thuật toán cho biết 3 số đó có phải là độ dài 3 cạnh của một tam giác không?
- Gợi ý:
+ Bước 1: Nếu a+b>c và a+c>b và b+c>a thì “a, b, c là độ dài 3 cạnh của tam giác”.
+ Bước 2: ngược lại “a, b, c không phải là độ dài 3 cạnh của tam giác”
4.2. Ví dụ 2:
- Yêu cầu: mô tả thuật toán giải bài toán tính tổng 100 số tự nhiên đầu tiên.
- Gợi ý:
+ Bước 1: Sum 0, I 0 + Bước 2: I i+1
+ Bước 3: nếu i ≤ 100, thì Sum Sum + i, quay lại bước 2.
+ Bước 4: Thông báo kết quả và kết thúc thuật toán.
5. Dặn dò:
Học bài
Làm bài tập
