TÓM TẮT
Bài báo này trình bày kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ đến tỷ lệ sống và sinh trưởng rừng trồng bời lời đỏ ở tỉnh Quảng Trị. Thí nghiệm bốn công thức mật độ trồng gồm 1.667 cây/ha, 2.000 cây/ha, 2.500 cây/ha và 3.300 cây/
ha. Kết quả đánh giá ở giai đoạn rừng 3 năm tuổi cho thấy mật độ có ảnh hưởng đến đường kính nhưng chưa có ảnh hưởng đến tỷ lệ sống cũng như chiều cao, đường kính tán cây và độ dày vỏ.
Đến giai đoạn 5 năm tuổi, mật độ bắt đầu có ảnh hưởng rõ rệt về tỷ lệ sống cũng như các chỉ tiêu sinh trưởng khác. Trong đó, tỷ lệ sống rừng 5 năm tuổi giảm xuống còn dưới 80,0 và mức độ giảm mạnh khi mật độ trồng tăng. Công thức mật độ 1.667 cây/ha có các chỉ tiêu sinh trưởng về đường kính ngang ngực (7,47 cm), chiều cao vút ngọn (6,8 m), đường kính tán (1,97 m) và độ dày vỏ (0,57 cm) đều vượt trội và cao nhất so với các công thức mật độ còn lại. Có sự khác biệt một cách ý nghĩa về sinh trưởng giữa các công thức mật độ trồng rừng. Trữ lượng rừng trồng bời lời đỏ ở các công thức mật độ đều đạt trên 16,5 m3/
ha, cao nhất ở mật độ 2.500 cây/ha (đạt 18,86 m3/ha) và thấp nhất ở mật độ 2.000 cây/ha (đạt 16,81 m3/ha). Có sự khác biệt về lớn về trữ lượng rừng giữa các công thức mật độ trồng và bước đầu xác định mật độ trồng rừng bời lời đỏ ban đầu nên chọn 2.500 cây/ha là phù hợp nhất.
Từ khóa: Bời lời đỏ (Machilus odoratissimaNees), mật độ trồng, Quảng Trị,sinh trưởng, trữ lượng.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Bời lời đỏ (Machilus odoratissima Nees) là loài cây bản địa đa tác dụng, có giá trị cao và được gây trồng chủ yếu ở các tỉnh Tây Nguyên (Phạm Hoàng Hộ, 1999; Lê Quang Vĩnh và CS, 2018).
Loài cây này sống thích hợp điều kiện khí hậu và đất đai ở vùng Tây Nguyên, khả năng sinh trưởng ở mức độ trung bình và tán cây tương đối hẹp ở giai đoạn đầu (Nguyễn Hoàng Nghĩa, 2012).
Với những giá trị kinh tế, xã hội và môi trường cây Bời lời đỏ mang lại (Đỗ Tất Lợi, 2004; Trần Ngọc Hải và CS, 2007), một số tỉnh miền Trung đã dẫn giống gây trồng rừng thay thế cho loài keo hiện nay, trong đó Quảng Trị là một trong những tỉnh bắt đầu thử nghiệm trồng rừng từ những năm 2010 (Phạm Cường, 2015). Đến nay nhiều chương trình, dự án quan tâm đầu tư và diện tích rừng trồng Bời lời đỏ ở tỉnh Quảng Trị lên đến trên 3.000 ha.
Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế
Phạm Cường , Đặng Thái Dương , Ngô Tùng Đức
