Bài 5: Tổng hợp hai dao động điều hòa cùng phương, cùng tần số. Phương pháp Fre-Nen
Bài 5.1 trang 13 SBT Vật Lí 12: Dùng phương pháp giản đồ Fre-nen, có thể biểu diễn được dao động tổng hợp của hai dao động
A. cùng phương, cùng chu kì.
B. cùng phương, khác chu kì.
C. khác phương, cùng chu kì.
D. khác phương, khác chu kì.
Lời giải:
Theo lý thuyết về phương pháp giản đồ Fre-nen ta có:
Dùng phương pháp giản đồ Fre-nen, có thể biểu diễn được dao động tổng hợp của hai dao động cùng phương, cùng chu kì.
Chọn đáp án A
Bài 5.2 trang 13 SBT Vật Lý 12: Cho hai dao động điều hoà cùng phương, có phương trình lần lượt là x1 = A1cosωt và x2 = A2cos(ωt +
2
). Biên độ dao động tổng hợp của hai dao động này là
A. A = A12 A22 B. A A12A22 C. A = |A1 − A2| D. A = A1+A2
Lời giải:
Độ lệch pha hai dao động: Δφ = 2
Biên độ tổng hợp:
2 2 2
1 2 1 2
A A A 2A A cos
2 2 2 2 2
1 2 1 2 1 2
A A A 2A A cos A A
2
2 2
1 2
A A A
Chọn đáp án B
Bài 5.3 trang 14 SBT Vật Lí 12: Cho hai dao động điều hoà cùng phương có các phương trình lần lượt là x1 = 4cos(πt -
6
)(cm) và x2 = 4cos(πt - 2
)(cm). Dao động tổng hợp của hai dao động này có biên độ là:
A. 8cm B. 2cm
C. 4 3cm D. 4 2cm Lời giải:
2 2 2
1 2 1 2
A A A 2A A cos
2 2 2
A 4 4 2.4.4cos
2 6
A 4 3cm
Chọn đáp án C
Bài 5.4 trang 14 SBT Vật Lý 12: Hai dao động điều hoà cùng phương có phương trình li độ lần lượt là x1 = 5cos(100πt +
2
)(cm) và x2 = 12cos(100πt)(cm). Dao động tổng hợp của hai dao động này có biên độ bằng
A. 17 cm.
B. 8,5 cm.
C. 13 cm.
D. 7 cm.
Lời giải:
2 2 2
1 2 1 2
A A A 2A A cos
2 2 2
A 5 12 2.5.12cos 0 169
2
A 13cm
Chọn đáp án C
Bài 5.5 trang 14 SBT Vật Lý 12: Hai dao động điều hoà cùng phương, cùng chu kì có phương trình lần lượt là : x1 = 4cos(4πt +
2
)(cm) và x2 = 3cos(4πt + π)(cm).
Biên độ và pha ban đầu của dao động tổng hợp là A. 5 cm ; 36,9o.
B. 5 cm ; 0,7π rad.
C. 5 cm ; 0,2π rad.
D. 5 cm ; 0,3π rad.
Lời giải:
2 2 2
1 2 1 2
A A A 2A A cos
2 2 2
A 4 3 2.4.3cos 25
2
A 5cm
Ta có giản đồ Fre – nen:
Từ hình vẽ ta có:
2 1
A 3
tan 0,375 0, 205
A 4
0, 2 0,7 (rad)
2
Chọn đáp án B
Bài 5.6 trang 14 SBT Vật Lý 12: Hai dao động điều hoà cùng phương, cùng tần số có phương trình lần lượt là : x1 = 5cos(
2
t + 4
)(cm) và x2 = 5cos(
2
t + 3 4
)(cm). Biên độ và pha ban đầu của dao động tổng hợp là A. 5 cm ;
2
rad.
B. 7,1 cm ; 0 rad.
C. 7,1 cm ; 2
rad.
D. 7,1 cm ; 4
rad.
Lời giải:
2 2 2
1 2 1 2
A A A 2A A cos
2 2 2 3
A 5 5 2.5.5cos 50
4 4
A 5 2cm
Ta có giản đồ Fre – nen:
Từ giản đồ suy ra: φ = 2
(rad)
Chọn đáp án C
Bài 5.7 trang 14.SBT Vật Lý 12: Hai dao động điều hoà cùng phương, cùng tần số có phương trình lần lượt là: x1 = 3cos(5
2 t
+ 6
)(cm) và x2 = 3cos(5 2 t
+ 3
)(cm). Biên độ và pha ban đầu của dao động tổng hợp là A. 6 cm ;
4
rad.
B. 5,2 cm ; 4
rad.
C. 5,2 cm ; 3
rad.
D. 5,8 cm ; 4
rad.
Lời giải:
2 2 2
1 2 1 2
A A A 2A A cos
2 2 2
A 3 3 2.3.3cos
3 6
A 5,8cm
Ta có giản đồ Fre – nen:
Ta có: A1 = A2 = 3cm ⇒ΔA1OA2 cân
⇒AOA1 rad 12
Mà AOAx rad 6
⇒ φ = 12
+ 6
= 4
rad
Chọn đáp án D
Bài 5.8 trang 15 SBT Vật Lí 12: Hai dao động điều hoà cùng phương, cùng chu kì có phương trình lần lượt là : x1 = 4cos(10πt +
3
)(cm) ; x2 = 2cos(10πt + π)(cm).
Tìm phương trình của dao động tổng hợp.
Lời giải:
2 2 2
1 2 1 2
A A A 2A A cos
2 2 2
A 4 2 2.4.2cos 12
3
A 2 3cm
Ta có giản đồ Fre – nen:
Ta có:
2
1 1
A 2
tan AOA AOA rad
A 2 3 6
Mà AOA1 A Ox1 rad
6 3 2
Vậy phương trình dao động tổng hợp là:
x 2 3 cos 10 t cm 2
Bài 5.9 trang 15 SBT Vật Lí 12: Hai dao động điều hoà cùng phương, cùng chu kì có phương trình lần lượt là: x1 = 6sin5 t
2
(cm) ; x2 = 6cos5 t 2
(cm). Tìm phương trình của dao động tổng hợp.
Lời giải:
Ta có:
x1 = 6sin5 t 2
= 6cos(sin5 t 2
- 2
) (cm)
x2 = 6cos5 t 2
(cm)
2 2 2
1 2 1 2
A A A 2A A cos
2 2 2
A 6 6 2.6.6cos 0 72
2
A 6 2cm
Vì A1 = A2, vẽ giản đồ Fre-nen ta có:
φ = - 4
Vậy phương trình của dao động tổng hợp x = 8,5cos(5 t
2
- 4
) cm
Bài 5.10 trang 15 SBT Vật Lí 12: Hai dao động điều hoà cùng phương, cùng tần số, có phương trình lần lượt là : x1 = 6cos(ωt -
4
) (cm) và x2 = 6cos(ωt + 5 12
) (cm). Tìm phương trình của dao động tổng hợp.
Lời giải:
2 2 2
1 2 1 2
A A A 2A A cos
2 2 2 5
A 6 6 2.6.6cos 36
12 4
A 6cm
Xem giản đồ Fre-nen (H.5.6G) ta có:
A = A1 = A2 = 6cm => tam giác OCD cân
2 1
5 2
COB 12 4 3
Suy ra: COD
3
Pha ban đầu của dao động tổng hợp là:
2
5
3 12 3 12
rad
Vậy phương trình dao động tổng hợp là: x = 6cos(ωt + 12
)(cm)