Luyện từ và câu - Nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ trang 11, 12
I. Nhận xét
Bài 1 (trang 11 Vở bài tập Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Gạch dưới các câu ghép trong đoạn trích sau :
(1)Trong hiệu cắt tóc, anh công nhân l-va-nốp đang chờ tới lượt mình thì cửa phòng lại mở, một người nữa tiến vào... (2)Một lát sau, l-va-nốp đứng dậy nói : “(3)Đồng chí Lê-nin, giờ đã đến lượt tôi. (4)Tuy đồng chí không muốn làm mất trật tự, nhưng tôi có quyền nhường chỗ và đổi chỗ cho đồng chí. (5)Đó là quyền của tôi.”
(6)Mọi người đều cho là l-va-nốp nói rất đúng. (7)Lê-nin không tiện từ chối, đồng chí cám ơn l-va-nốp và ngồi vào ghế cắt tóc.
Bài 2 (trang 11 Vở bài tập Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Dùng dấu gạch xiên ( / ) ngăn cách các vế câu trong từng câu ghép vừa tìm được.
Bài 3 (trang 11 Vở bài tập Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Cách nối các vế câu trong những câu ghép nói trên có gì khác nhau ? Nhận xét vào bảng sau :
Câu ghép Cách nối các vế câu
Câu số…. ………
Câu số…. ………
Câu số…. ………
Phương pháp giải:
1) Câu ghép là câu có từ hai cụm chủ - vị trở lên.
2) Em làm theo yêu cầu của bài tập.
3) Em quan sát xem giữa các vế có từ gì hay có dùng dấu gì để nối?
Trả lời:
1)
(1)Trong hiệu cắt tóc, anh công nhân l-va-nốp đang chờ tới lượt mình thì cửa phòng lại mở, một người nữa tiến vào... (2)Một lát sau, l-va-nốp đứng dậy nói : “(3)Đồng chí Lê-nin, giờ đã đến lượt tôi. (4)Tuy đồng chí không muốn làm mất trật tự, nhưng tôi có quyền nhường chỗ và đổi chỗ cho đồng chí. (5)Đó là quyền của tôi.”
(6)Mọi người đều cho là l-va-nốp nói rất đúng. (7)Lê-nin không tiện từ chối, đồng chí cám ơn l-va-nốp và ngồi vào ghế cắt tóc.
2)
(1)Trong hiệu cắt tóc, anh công nhân l-va-nốp đang chờ tới lượt mình / thì cửa phòng lại mở / , một người nữa tiến vào... (2)Một lát sau, l-va-nốp đứng dậy nói : “(3)Đồng chí Lê-nin, giờ đã đến lượt tôi. (4)Tuy đồng chí không muốn làm mất trật tự / , nhưng tôi có quyền nhường chỗ và đổi chỗ cho đồng chí. (5)Đó là quyền của tôi.”
(6)Mọi người đều cho là l-va-nốp nói rất đúng. (7)Lê-nin không tiện từ chối / , đồng chí cám ơn l-va-nốp và ngồi vào ghế cắt tóc.
3)
Câu ghép Cách nối các vế câu
Câu số 1 Vế 1 và vế 2 nối với nhau bằng quan hệ từ “thì”, vế 2 và vế 3 nối với nhau trực tiếp, giữa hai vế có dấu phẩy.
Câu số 4 Vế 1 và vế 2 nối với nhau bằng cặp quan hệ từ “tuy ... nhưng …”
Câu số 7 Vế 1 và vế 2 nối với nhau trực tiếp, giữa hai vế có dấu phẩy.
II. Luyện tập
Bài 1 (trang 11 Vở bài tập Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Gạch dưới câu ghép trong đoạn văn sau. Dùng gạch xiên ( / ) để ngăn cách các vế câu. Khoanh tròn cặp quan hệ từ nối các vế câu :
Nếu trong công tác, các cô, các chú được nhân dân ủng hộ, làm cho dân tin, dân phục, dân yêu thì nhất định các cô, các chú thành công. Muốn được như vậy, phải trau dồi đạo đức cách mạng.
Bài 2 (trang 12 Vở bài tập Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Hãy khôi phục những từ bị lược trong hai câu ghép ở cuối đoạn văn dưới đây :
Thái hậu ngạc nhiên nói:
- Vũ Tán Đường hết lòng vì ông, sao không tiến cử ? Tô Hiến Thành tâu :
-……….Thái hậu hỏi người hầu hạ giỏi thì thần xin cử Vũ Tán Đường.
Còn Thái hậu hỏi người tài ba giúp nước... thần xin cử Trần Trung Tá.
Bài 3 (trang 13 Vở bài tập Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Em tán thành hay không tán thành việc lược bớt từ của tác giả ? Vì sao ? Đánh dấu X vào □ trước ý em chọn.
□ Tán thành. Cần lược bớt từ để câu văn gọn gàng, không nặng nề.
□ Không tán thành. Bởi vì các quan hệ từ này giúp cho việc diễn đạt rõ nghĩa hơn.
Bài 4 (trang 13 Vở bài tập Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Điền quan hệ từ thích hợp với mỗi chỗ trống dưới đây :
a) Tấm chăm chỉ, hiền lành... Cám thì lười biếng, độc ác.
b )Ông đã nhiều lần can gián... vua không nghe.
c) Mình đến nhà bạn... bạn đến nhà mình ?
Phương pháp giải:
1) - Câu ghép là câu có từ hai cụm chủ - vị trở lên.
- Em xác định các thành phần chủ - vị trong câu rồi tìm quan hệ từ nối các vế câu.
2) Em làm theo yêu cầu của bài tập.
3) Em suy nghĩ và trả lời.
4) Em làm theo yêu cầu của bài tập.
Trả lời:
1) Gạch dưới câu ghép trong đoạn văn sau. Dùng gạch xiên ( / ) để ngăn cách các vế câu.
Khoanh tròn cặp quan hệ từ nối các vế câu :
Nếu trong công tác, các cô, các chú được nhân dân ủng hộ, làm cho dân tin, dân phục, dân yêu / thì nhất định các cô, các chú thành công. Muốn được như vậy, phải trau dồi đạo đức cách mạng.
2) Hãy khôi phục những từ bị lược trong hai câu ghép ở cuối đoạn văn dưới đây : Thái hậu ngạc nhiên nói:
- Vũ Tán Đường hết lòng vì ông, sao không tiến cử ? Tô Hiến Thành tâu :
- Nếu Thái hậu hỏi người hầu hạ giỏi thì thần xin cử Vũ Tán Đường.
Còn Thái hậu hỏi người tài ba giúp nước thì thần xin cử Trần Trung Tá.
3) Em tán thành hay không tán thành việc lược bớt từ của tác giả ? Vì sao ? Đánh dấu X vào □ trước ý em chọn.
X Tán thành. Cần lược bớt từ để câu văn gọn gàng, không nặng nề.
□ Không tán thành. Bởi vì các quan hệ từ này giúp cho việc diễn đạt rõ nghĩa hơn.
4) Điền quan hệ từ thích hợp với mỗi chỗ trống dưới đây :
a) Tấm chăm chỉ, hiền lành còn Cám thì lười biếng, độc ác.
b) Ông đã nhiều lần can gián nhưng vua không nghe.
c) Mình đến nhà bạn hay bạn đến nhà mình ?
