Tiết 7
Tiết 7 4 4 : :
1. Quy đồng mẫu hai phân số
Ví dụ: Quy đồng mẫu hai phân số sau:
và
-3 5
(-3).8
= 5.8 -24
= 40 -5
8
(-5).5
= 8.5 -25
= 40
Mẫu chungBCNN(5,8)
?1 ?1
-3 =
5 80
160
120 120
160
-5 =
8 80
Hãy điền số thích hợp vào ô vuông : Hãy điền số thích hợp vào ô vuông :
-3 = 5
-3 = 5
-5 = 8
-5 = 8
;;
;;
;;
-48 -48
-3 =
5 80
-48 -48
.16
.16
.16
?1 ?1
-3 =
5 80
160
120 120
160
-5 =
8 80
Hãy điền số thích hợp vào ô vuông : Hãy điền số thích hợp vào ô vuông :
-3 = 5
-3 = 5
-5 = 8
-5 = 8
;;
;;
;;
-50 -50 -48 -48
-72 -72 -75 -75
-96 -96 -100 -100
80 5
3
80 8
5
120 5
3
120 8
5
160 5
3
160 8
5
-48 -50
-72 -75
-96 -100
-3
5 = -24 40
-5
8 = -25
40
Làm thế nào để các phân số:
1 -3 2 -5
; ; ;
2 5 3 8
cùng có chung một mẫu ?
2.Quy đồng mẫu nhiều phân số 8
; 5 3
; 2 5
; 3 2
1
a) BCNN(2, 5, 3, 8) = = ...= ...23.3.5 120
...
0 1
2
..
12
b)
....
3
5 20
. 1
...
0 2
3
..
12
....
5
8 20
. 1
60 -72 80 -75
(60)
(24)
(40)
(15)
Muốn quy đồng mẫu nhiều phân số với mẫu số dương ta làm như sau:
Bước 1: Tìm một bội chung của các mẫu ( thường là BCNN) để làm mẫu chung.
Bước 2: Tìm thừa số phụ của mỗi mẫu ( bằng cách chia mẫu chung cho từng mẫu).
Bước 3: Nhân cả tử và mẫu của mỗi phân số
với thừa số phụ tương ứng.
* Quy tắc: (SGK – Tr 18)
nhiều phân số
mẫu số dương
bội chung của các mẫu BCNN
thừa số phụ
chia mẫu chung cho từng mẫu Nhân cả tử và mẫu
thừa số phụ tương ứng
- Tìm BCNN ( 12, 30)
12 = 22 . 3 30 = ………
BCNN ( 12, 30) = …………= ……..
- Tìm thừa số phụ :
……: 12 = ……..
……. : 30 = ……..
- Nhân tử và mẫu của mỗi phân số với thừa số phụ tương ứng:
5 5. ... ...
12
12. ...
... 7 7. ... ...
30
30. ...
...
2.3.5
22.3.5 60
25 60
14 60 5
60 2
Điền vào chỗ trống để quy đồng mẫu các phân số: và
60
5 5
2 2 5
12
7 30
?3(a)
?3(a)
60
- Tìm BCNN(12, 30):
12 = 22 . 3 30 = ………
BCNN(12, 30) = ………= … - Tìm thừa số phụ :
……: 12 = ……..
……. : 30 = ……..
- Nhân tử và mẫu của mỗi phân số với thừa số phụ tương ứng:
5 5. ... ...
12 12. ... ...
7 7. ... ...
30 30. ... ...
2.3.5
22.3.5 60 5
60 2
Quy đồng mẫu các phân số: và
60
5 5 2
2
5 12
7 30
?3(a)
?3(a)
Bài giải:
25 60 14 60
5 12
7 30
Quy đồng mẫu các phân số:
và MC:
5 2
( ) Ta có:
5 5. ... ...
12 12. ... ...
7 7. ... ...
30 30. ... ...
5 5 2
2
25 60 14 60
( )
Quy đồng mẫu các phân số:
3. BT:
3. BT: Bài 1 Bài 1 54 42 2
; ;
72 36 3
Bài giải:
Quy đồng mẫu các phân số:
MC:12
Ta có:
;
;
.
;
54 3
;
72 4
42 7
36 6 2 2
3 3
3 3.3 9
4 4.3 12
2 2.4 8
3 3.4 12
7 7.2 14
6 6.2 12
Lưu ý
* Trước khi quy đồng chúng ta nên:
+ Chuyển các phân số có mẫu âm thành các phân số bằng nó có mẫu dương.
+ Rút gọn các phân số đến tối giản.
* Nếu trong các mẫu có một mẫu chia hết cho các mẫu còn lại thì đó là mẫu chung.
Ví dụ:
* Nếu các mẫu là các số nguyên tố cùng nhau từng đôi một thì mẫu chung chính là tích của các mẫu đó.
Ví dụ:
MC: 6
MC: 3.5.7 = 105
Cho dãy các phân số sau:
Ư. , , ,... O. , , ,...
L. , , ,... A. , , ,...
C. , , ,... Đ. , , ,...
H. , , ,... Ô. , , ,...
1
5 10 3
5 2
6 1
4 1
3 1
20 9
5 3
4 3
3 2
4 3
6 5
7 1
14 5
7 4
18 1
9 2
18 7
9 2
18 5
3 1
20 1
8 1
5 1
- Quy đồng mẫu các phân số ở từng dãy.
- Dựa vào quy luật của dãy số đoán nhận phân số thứ tư của dãy.
-Viết phân số tìm được dưới dạng tối giản.
- Điền các chữ cái tương ứng với phân số đã cho ở bảng.
2 1 3
1 10
9
12 11
40 11
18 7 14
11 9
5
9 5
Ư L
C
H O A Đ
Ô Ô
Cố đô Hoa Lư
Di tích
Đền Vua Đinh
- Học thuộc quy tắc quy đồng mẫu các phân số có mẫu dương..
- Làm 28, 29, 30 ,31 (SGK/19)
Bài tập bổ sung (SBT)
- Chuẩn bị phần BT, tiết sau ta học tiết
“Luyện tập”.
Hướng dẫn bài 30 SGK :
b) Nên rút gọn rồi mới quy đồng.
c) Số 60 nhân 2 được 120, số này chia hết cho 30 và 40 nên nó chính là mẫu chung.
d) Không nên rút gọn mà nhận xét rằng 90 . 2 = 180 chia hết cho 60 và 18 nên 180 chính là mẫu chung
.
a) Nhận xét 120 là bội của 40 nên lấy luôn 120 là mẫu chung.
24 146
12
= 73
-64 90