Bài 6: Tự nhận thức bản thân
I. Củng cố
Bài 1 trang 26 sbt Giáo dục công dân 6: Em hãy chọn câu trả lời đúng.
Câu 1. Để tự nhận thức bản thân hiệu quả, chúng ta cần:
A. Thường xuyên đặt ra và trả lời câu hỏi tôi là ai, tôi thích gì, tôi làm điều gì giỏi nhất B. Lắng nghe nhận xét từ người thân, thầy cô, bạn bè và những người xung quanh C. Tham gia các hoạt động xã hội và giao tiếp với mọi người xung quanh
D. Cả 3 ý trên đều đúng
Câu 2. Khi không hiểu rõ về bản thân mình, chúng ta sẽ dễ dẫn tới những sai lầm nào?
A. Không xác định được mục tiêu trong cuộc sống B. Không biết cách ứng xử với những người xung quanh C. Thiếu cơ sở cho việc ra quyết định
D. Cả ba ý trên đều đúng
Câu 3. Tự nhận thức bản thân là quá trình quan sát và tìm hiểu về:
A. Thầy cô B. Bạn bè C. Chính mình D. Bố mę Trả lời:
Câu 1: D Câu 2: D Câu 3: C
Bài 2 trang 26 sbt Giáo dục công dân 6: Điền từ vào chỗ (...)
Tự nhận thức bản thân là khả năng ... chính xác bản thân, biết mình ...
muốn gì, đâu là ... của mình. Khi tự nhận thức bản thân hiệu quả, chúng ta ... về mình, ...bản thân , ... cởi mở và ...
chính mình, từ đó sẽ có cách cư xử, hành động phù hợp.
Trả lời:
hiểu rõ, cần gì, điểm mạnh, điểm yếu, hiểu, chấp nhận, tự tin, tôn trọng.
Bài 3 trang 26 sbt Giáo dục công dân 6: Thảo luận.
Em cùng các các bạn thảo luận về 2 câu danh ngôn sau:
- Người không biết khả năng của bản thân không hiểu được chính mình – Xenophon - Người sáng tác chính bản thân mình thông thái hơn người sáng tác một cuốn sách – Benjamin Franklin
Trả lời:
- Người không biết khả năng của bản thân không hiểu được chính mình – Xenophon:
Với câu nói này, tự nhận thức được xem là yếu tố hết sức quan trọng đối với mỗi con người. Do đó, dù hiểu biết bản thân là nhu cầu con người ta cần hướng tới nhưng quá trình nhận thức ấy chắc chắn sẽ dài và gian nan. Một điều nữa, đôi khi chính sự nhận thức của bản thân sẽ trở thành tự ngộ nhận, đó là thái độ khách quan, mất sự tỉnh táo để nhận ra chính mình thực sự.
- Người sáng tác chính bản thân mình thông thái hơn người sáng tác một cuốn sách – Benjamin Franklin: Nếu bạn muốn thành công trong cuộc sống bạn cần biết mình là ai, hiểu rõ mình muốn gì, mình đang ở vị trí nào, khả năng của mình ra sao thì mới có thể làm được những điều phù hợp với bản thân.
II. Luyện tập
Bài 4 trang 27 sbt Giáo dục công dân 6: Xử lí tình huống.
Tình huống 1: Nam là lớp trưởng của lớp 6A1. Từ trước đến nay, Nam hát không hay nên mỗi khi cầm micro, Nam đều cảm thấy không tự tin về chất giọng của mình. Có một lần, Nam được cô chủ nhiệm phân công đại diện lớp tham gia cuộc thi Ý tưởng bảo vệ môi trường và trình bày trước toàn trường. Nam đã mất hơn 1 tuần để chuẩn bị bài phát biểu. Mặc dù thầy cô và bạn bè đều khen giọng Nam trên micro nghe rất ấm và cuốn hút nhưng Nam lại không dám thể hiện và có ý định từ bỏ việc tham gia cuộc thi.
Nếu là Nam, em sẽ làm gì?
Tình huống 2: Phú và Ân là hai anh em sinh ra trong gia đình có truyền thống hiếu học, Ân tuy học rất giỏi nhưng năng khiếu thể thao lại không được tốt. Ngược lại, Phú có năng khiếu với nhiều môn thể thao khác nhau nhưng học tập lại không tốt. Trong những bữa cơm gia đình, bố mẹ thường khen thành tích học tập của Ân làm cho Phú cảm thấy rất tự ti. Nếu là Phú, em sẽ làm gì?
Trả lời:
- Tình huống 1: Nếu em là Nam, em sẽ lấy lời khen của mọi người làm động lực và tin rằng bản thân sẽ làm được. Em phải cố gắng rèn luyện tốt để mang thành tích về cho lớp.
- Tình huống 2: Nếu em là Phú, em sẽ không tự ti nữa mà cố gắng học tập tốt nhất có thể. Vì mỗi người đều có thế mạnh riêng và năng khiếu thể thao của Phú cũng là điều đáng để bạn tự hào về bản thân.
Bài 5 trang 28 sbt Giáo dục công dân 6: Sắm vai.
Em cùng các bạn hãy sắm vai để chia sẻ cùng với bạn Lan trong tình huống sau:
Bạn bè đều cho rằng Lan vẽ không đẹp vì rất ít khi thấy Lan đăng kí các cuộc thi vẽ do lớp, trường tổ chức. Trong các tiết học vẽ, cô giáo cũng nhận xét bức tranh của Lan ở mức trung bình - khá, sử dụng màu sắc còn hạn chế. Lan suy nghĩ rất nhiều về những góp ý đó, đôi lúc Lan cũng cảm thấy buồn vì bản thân rất đam mê hội họa. Sau khi trò chuyện với 2 người bạn thân nhất của mình Huệ và Hồng, Lan quyết tâm theo đuổi đam mê của bản thân, dành nhiều thời gian để tự học mà tự luyện việc thể hiện cảm xúc qua màu sắc tại nhà. Sau 3 tháng, nét vẽ của Lan dần hoàn thiện và sinh động hơn rất nhiều.
Tại cuộc thi vẽ cấp trường năm nay, Lan xuất sắc đem về giải nhì cho lớp của mình.
Câu hỏi:
- Lan đã tiếp nhận như thế nào về các góp ý của người xung quanh?
- Kết quả tự đánh giá bản thân đã giúp Lan cải thiện khả năng vẽ của mình ra sao?
Trả lời:
- Lan đã tiếp nhận lời nhân xét của cô và các bạn với sự tích cực. Lan nhận thấy bản thân chưa thực sự xuất sắc nhưng vì đam mê nên bạn đã quyết tâm cố gắng theo đuổi ước mơ của mình.
- Kết quả tự đánh giá bản thân đã giúp Lan dần cải thiện và nét vẽ sinh động hơn nhiều.
Lan đã xuất sắc đem về giải nhì cho lớp.
III. Vận dụng
Bài 6 trang 28 sbt Giáo dục công dân 6: Em hãy liệt kê 5 điều mới mẻ mà bản thân em có được nhờ sự rèn luyện so với khi em còn học lớp 5 (Chiều cao, cân nặng, tính cách, mối quan hệ, học tập, mục tiêu,…).
Trả lời:
- Chiều cao: Cao hơn 7cm nhờ tập thể dục thường xuyên và học bơi.
- Cân nặng: Tăng 3kg nhờ chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh; uống nhiều sữa.
- Tính cách: Tự tin, không nhút nhát, hòa đồng, không còn ương bướng, đòi hỏi, biết nhường nhịn em.
- Mối quan hệ: Có nhiều bạn bè hơn ở cả trường và ở trong làng, xóm.
- Học tập: Đạt nhiều điểm 10 hơn, biết giải nhiều bài toán khó hơn.
- Mục tiêu: Sẽ thi đạt giải trong kì thi học sinh giỏi cấp thành phố.
Bài 7 trang 28 sbt Giáo dục công dân 6: Em hãy trò chuyện với 3 người (bố mẹ, bạn bè, thầy cô và những người xung quanh) mà em tin tưởng để biết được những nhận xét của họ về những ưu – nhược điểm cảu em, nhờ họ góp ý những điểm mà em cần khắc phục để có thể phát triển bản thân. Hãy lựa chọn những góp ý phù hợp để xây dựng kế hoạch hoàn thiện bản thân em trong năm học này.
Trả lời:
Ưu điểm Khuyết điểm
Ngoại hình dễ nhìn, cao ráo Xem phim nhiều
Tính cách thân thiện, hòa đồng, vui vẻ Chưa nhiệt tình trong các công việc của lớp.
Biết tự lập và quan tâm mọi người. Có lần nói dối bố mẹ để đi chơi.
Có quyết tâm và mong muốn học tập tốt. Chưa chăm chỉ làm việc nhà phụ giúp bố mẹ.
* Kế hoạch hoàn thiện bản thân:
- Luôn có thái độ vui vẻ, tích cực, giúp đỡ mọi người - Tự giác học tập, nghe lời ông bà, cha mẹ, thầy cô - Ít xem phim lại, tham gia các hoạt động tập thể khác
- Ghi lại những cảm xúc và hành vi khi đối diện với các tình huống căng thẳng.
- Thuyết phục bạn bè, người thân chia sẻ những điều họ nghĩ về mình.
- Tập cách tư duy tích cực, lạc quan, sáng tạo và xây dựng sự tin tưởng với người khác.
- Tích cực tham gia các hoạt động tập thể.
