êng tiªu ho¸ cña chã ë Mét sè ®Þa ®iÓm thuéc tØnh NghÖ An

(1)

T×nh h×nh nhiÔm giun trßn ®−êng tiªu ho¸ cña chã ë Mét sè ®Þa ®iÓm thuéc tØnh NghÖ An

The Status of Intestinal Nematode Infectionin Dogs in Nghe An Province Võ Thị Hải Lê ¹, Nguyễn Văn Thọ²

1Nghiên cứu sinh- Khoa Thú y, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội

2Bộ môn Ký sinh trùng, Khoa Thú y,Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội Địa chỉ email tác giả liên lạc: nguyentho_parasite@yahoo.com

TÓM TẮT

Mổ khám 128 chó ở các địa điểm đại diện cho 3 vùng: núi, đồng bằng và ven biển của tỉnh Nghệ An, kết quả cho thấy có 7 loài giun tròn ký sinh ở đường tiêu hoá của chó được phát hiện, đó là:

Ancylostoma caninum, Uncinaria stenocephala, A. braziliense, Toxocara canis, Toxocaris leonine, Spirocerca lupi và Trichuris vulpis. Tỷ lệ nhiễm chung của giun tròn đường tiêu hóa ở chó là 70,31%.

Tỷ lệ nhiễm giun móc ở chó dao động từ 54,84% đến 61,11%. Kiểm tra 128 mẫu phân chó thấy, tỷ lệ nhiễm chung của giun tròn đường tiêu hóa ở chó là 71,9%, tỷ lệ nhiễm giun móc chó dao động từ 59,62% đến 65,15%. Chó nhiễm Trichuris vulpis thấp nhất: 5,77%. Tỷ lệ nhiễm giun đũa cao nhất ở chó từ 2 - 6 tháng tuổi. Tỷ lệ nhiễm Trichuris vulpis và Spirocerca lupi tăng dần theo tuổi của chó.

Tuổi chó càng tăng, tỷ lệ nhiễm Toxocara canis càng giảm. Chó ở mọi lứa tuổi nhiễm Ancylostomatidae với tỷ lệ cao.

Từ khoá: Chó, cường độ nhiễm, giun tròn đường tiêu hóa, tỷ lệ nhiễm.

SUMMARY

Of Autopsy was carried out to investigate intestinal nematode infection in dogs in Nghe An province. A total of 128 dogs from different sites representative of mountainous, lowland and coastal areas of the province were examined. It was found that there were 7 species of intestinal nematodes parasite in the dogs, which were Ancylostoma caninum, Uncinaria stenocephala, A. braziliense, Toxocara canis, Toxocaris leonine, Spirocerca lupi, and Trichuris vulpis. The total prevalence of intestinal nematodes parasite in the dogs was 70.31%. The prevalence of hookworms varied from 54.84% to 61.11%. In addition to autopsy, 128 faecal samples were examined by Fülleborn method.

Results showed that the total prevalence of intestinal nematodes parasite in the dogs was 71.90%.

The prevalence of hookworm infection varied from 59.62% to 65.15%. The dogs were least infected with Trichuiris vulpis (5.77%). The highest prevalence of nematodes was recorded in dogs of 2 - 6 months of age. The prevalence of Trichuris vulpis and Spirocerca lupi increased with the age of dogs, while the prevalence of Toxocara canis decreased with the age of dogs. Results also indicated that dogs of all ages were highly affected with Ancylostomatidae.

Key words: Dogs, infection, intestinal nematodes, prevalence.

1. §ÆT VÊN §Ò

Chã lμ loμi ®éng vËt ®−îc thuÇn hãa thμnh vËt nu«i tõ rÊt l©u ë ViÖt Nam vμ trªn thÕ giíi. HiÖn nay ë ViÖt Nam, chã trë thμnh vËt nu«i rÊt phæ biÕn ë c¸c vïng, miÒn ®Ó lμm thùc phÈm, gi÷ nhμ, b¶o vÖ an ninh vμ lμm c¶nh. Tuy nhiªn, chã còng lμ loμi ®éng vËt mÉn c¶m vμ dÔ m¾c nhiÒu lo¹i bÖnh.

BÖnh giun s¸n ®−êng tiªu hãa lμ bÖnh rÊt

phæ biÕn vμ lμ nguyªn nh©n lμm chã cßi cäc, chËm lín, dÔ m¾c c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm.

Bªn c¹nh ®ã, Êu trïng giun ®òa, giun mãc s¸n d©y Dipilidium caninum tõ chã truyÒn l©y vμ g©y bÖnh cho ng−êi. (Lapage, 1962).

§Õn nay, cã rÊt Ýt c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ký sinh trïng chã ViÖt Nam. Nghiªn cøu giun trßn ký sinh ®−êng tiªu hãa cña chã ë Hμ Néi cho thÊy, chã nhiÔm 5 loμi giun trßn

(2)

(Ph¹m Sü L¨ng, 1990 - 1991). ë thμnh phè Hå ChÝ Minh, tû lÖ nhiÔm giun mãc cña chã cao: 61,62% (Lª H÷u Kh−¬ng, 2005). §Æc biÖt ë c¸c tØnh Thanh hãa, NghÖ An, Hμ TÜnh, cho tíi nay, ch−a cã c«ng tr×nh nghiªn cøu nμo ®Ò cËp vÒ ký sinh trïng ë chã.

XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ trªn ®Ó b¶o vÖ søc kháe ®μn chã vμ søc kháe cho ng−êi, nghiªn cøu nμy ®−îc tiÕn hμnh nh»m x¸c ®Þnh thμnh phÇn loμi giun trßn ký sinh ë

®−êng tiªu ho¸ cña chã t¹i c¸c ®Þa ®iÓm nghiªn cøu vμ x¸c ®Þnh tû lÖ, c−êng ®é nhiÔm giun trßn ®−ßng tiªu ho¸ nãi chung, tû lÖ nhiÔm theo loμi, theo tuæi cña chã, tû lÖ nhiÔm theo c¸c vïng sinh th¸i kh¸c nhau.

2. VËT LIÖU Vμ PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU

Nghiªn cøu ®−îc tiÕn hμnh trªn chã nhμ ë c¸c løa tuæi vμ c¸c loμi giun trßn ký sinh ë

®−êng tiªu hãa cña chã. Ph©n chã ®−îc dïng

®Ó xÐt nghiÖm.

Nghiªn cøu ®iÒu tra dÞch tÔ häc tiÕn hμnh theo ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu c¾t ngang.

Thùc hiÖn t¹i 3 ®Þa ®iÓm ®¹i diÖn cho 3 vïng sinh th¸i kh¸c nhau lμ huyÖn T©n Kú ®¹i diÖn cho vïng nói, huyÖn H−ng Nguyªn ®¹i diÖn cho vïng ®ång b»ng, thÞ x· Cöa Lß ®¹i diÖn cho vïng ven biÓn thuéc tØnh NghÖ An.

LÊy mÉu ®iÒu tra theo ph−¬ng ph¸p lÊy mÉu chïm. Trong mçi ®iÓm nghiªn cøu chän ngÉu nhiªn 128 chã tr−ëng thμnh ®Ó mæ kh¸m thu thËp giun tr−ëng thμnh, nh»m x¸c

®Þnh thμnh phÇn loμi, tû lÖ vμ c−êng ®é nhiÔm giun. XÐt nghiÖm 128 mÉu ph©n chã thuéc 3 løa tuæi: 1 - 6 th¸ng, 7 - 12 th¸ng vμ trªn 12 th¸ng nh»m x¸c ®Þnh thμnh phÇn gièng loμi, tû lÖ vμ c−êng ®é nhiÔm giun.

Thu thËp giun tr−ëng thμnh ë ®−êng tiªu hãa cña chã theo ph−¬ng ph¸p mæ kh¸m toμn diÖn cña Skjabin (1944). §Þnh lo¹i giun trßn theo khãa ®Þnh lo¹i ®éng vËt cña Phan ThÕ ViÖt vμ cs. (1977). X¸c ®Þnh tû lÖ chã nhiÔm giun trßn ë c¸c ®iÓm nghiªn cøu dùa trªn sè l−îng chã nhiÔm vμ chã kh«ng nhiÔm khi mæ kh¸m. Tû lÖ ®−îc tÝnh b»ng tû lÖ (%).

C−êng ®é nhiÔm ®−îc x¸c ®Þnh qua sè l−îng giun Ýt nhÊt/chã (Min) vμ sè l−îng giun nhiÒu nhÊt/chã (Max).

LÊy ph©n chã thuéc c¸c løa tuæi theo ph−¬ng ph¸p lÊy mÉu ngÉu nhiªn ®¬n gi¶n.

XÐt nghiÖm çc mÉu ph©n ®Ó t×m trøng giun trßn b»ng ph−¬ng ph¸p Flleborn. §Þnh lo¹i trøng çc loμi giun trßn theo khãa ®Þnh lo¹i cña Mnnig. Tû lÖ nhiÔm tÝnh b»ng tû lÖ phÇn tr¨m (%). C−êng ®é nhiÔm trøng çc loμi giun trßn ë chã ®−îc x¸c ®Þnh qua sè l−îng trøng/g ph©n chã b»ng ph−¬ng ph¸p Mc.

Master. T×m hiÓu biÕn ®éng tû lÖ nhiÔm giun trßn ®−êng tiªu hãa cña chã theo løa tuæi dùa trªn tû lÖ nhiÔm cña tõng løa tuæi chã.

C¸c sè liÖu ®−îc xö lý theo ph−¬ng ph¸p thèng kª sinh vËt häc trªn phÇn mÒm Excel.

KiÓm ®Þnh sù sai kh¸c vÒ tû lÖ nhiÔm gi÷a c¸c vïng sinh th¸i b»ng ph−¬ng ph¸p χ² (Khi b×nh ph−¬ng) (Pascal vμ Frederic, 1999).

3. KÕT QU¶ Vμ TH¶O LUËN

3.1. Thμnh phÇn loμi giun trßn ®−êng tiªu ho¸ cña chã t¹i c¸c ®Þa ®iÓm nghiªn cøu qua mæ kh¸m

ë huyÖn T©n Kú, thÞ x· Cöa Lß, chã bÞ nhiÔm 7 loμi giun trßn lμ Spirocerca lupi, Toxocara canis, Toxascaris leonina, Ancylostoma caninum, Ancylostoma braziliense, Uncinaria stenocephala vμ Trichuris vulpis. Chã ë huyÖn H−ng Nguyªn nhiÔm 6 loμi, kh«ng nhiÔm loμi Spirocerca lupi. C¸c loμi giun trßn ®Òu ký sinh tõ thùc qu¶n tíi manh trμng cña chã. Chã nhiÔm phæ biÕn lμ giun mãc vμ giun ®òa, ®©y lμ nh÷ng loμi giun g©y t¸c h¹i nhiÒu. Loμi Spirocerca lupi lÇn ®Çu ®−îc ph¸t hiÖn ë huyÖn T©n Kú, thÞ x· Cöa Lß (B¶ng 1).

Nghiªn cøu ë Hμ Néi, Ph¹m Sü L¨ng vμ cs. (1990 - 1991) cho biÕt, chã nhiÔm 5 loμi giun trßn lμ Spirocerca lupi, Toxocara canis, Toxascaris leonina, Ancylostoma sp, Trichuris vulpis. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña chóng t«i phï hîp víi kÕt qu¶ nghiªn cøu cña t¸c gi¶ nªu trªn vμ ®©y ®Òu lμ nh÷ng loμi giun trßn phæ biÕn ký sinh ë ®−êng tiªu ho¸ cña chã ë n−íc ta.

(3)

B¶ng 1. Thμnh phÇn loμi giun trßn ký sinh ë ®−êng tiªu hãa cña chã t¹i c¸c ®Þa ®iÓm nghiªn cøu

Địa điểm TT Tên giun tròn Nơi ký sinh Phương pháp

xét nghiệm Hưng Nguyên Tân

Kỳ Cửa Lò

1 Spirocerca lupi (Rudolphi,1809) Thực quản, dạ dày - + +

2 Toxocara canis (Werner, 1782) Ruột non, dạ dày + + +

3 Toxascaris leonina (Linstow), 1902) Ruột non, dạ dày + + +

4 Ancylostoma caninum (Ercolani, 1859) Ruột non + + +

5 Ancylostoma braziliense (Faria, 1910) Ruột non + + +

6 Uncinaria stenocephala (Brumpt, 1922) Ruột non + + +

7 Trichuris vulpis (Froelich, 1789) Manh tràng, ruột già

Mổ khám toàn diện đường tiêu

hóa

+ + + Chú thích: (-): không tìm thấy; (+): tìm thấy.

3.2. Tû lÖ vμ c−êng ®é nhiÔm giun trßn ®−êng tiªu ho¸ cña chã

Tû lÖ chã nhiÔm giun trßn ®−êng tiªu hãa trung b×nh ë c¸c ®Þa ®iÓm lμ 70,31% (qua mæ kh¸m) vμ 71,93% (qua xÐt nghiÖm ph©n).

NhiÔm cao nhÊt lμ chã ë huyÖn H−ng Nguyªn, thø ®Õn lμ huyÖn T©n Kú vμ thÊp nhÊt lμ thÞ x· Cöa Lß. XÐt theo vïng sinh th¸i cho thÊy, vïng nói (huyÖn T©n Kú), vïng ®ång b»ng (huyÖn H−ng Nguyªn), tû lÖ nhiÔm giun trßn ®−êng tiªu hãa cña chã kh¸c nhau kh«ng râ rÖt. Vïng ven biÓn (thÞ x· Cöa Lß), tû lÖ nhiÔm giun trßn ®−êng tiªu hãa cña chã thÊp h¬n vïng nói vμ ®ång b»ng nãi trªn. Kh«ng cã sù sai kh¸c tû lÖ nhiÔm giun trßn cña chã ë vïng ven biÓn víi vïng nói vμ ®ång b»ng. Sù kh«ng sai kh¸c cã ý nghÜa thèng kª (P > 0,05) (B¶ng 2).

§é mÆn cña n−íc biÓn cã thÓ ®· lμm cho

®é pH cña ®Êt ven biÓn thÊp vμ ¶nh h−ëng bÊt lîi ®Õn sù ph¸t dôc cña trøng giun trßn cña chã ë m«i tr−êng, mÆt kh¸c do ph−¬ng

thøc nu«i nhèt chã lμ phæ biÕn cña c¸c gia

®×nh ë vïng nμy ®· lμm gi¶m c¬ héi chã nhiÔm trøng giun tõ m«i tr−êng nªn tû lÖ nhiÔm giun ë vïng nμy thÊp h¬n vïng nói vμ

®ång b»ng.

T¹i 3 ®Þa ®iÓm nghiªn cøu, chã ®Òu nhiÔm giun ®òa vμ giun mãc (B¶ng 3). Tû lÖ nhiÔm T. canis dao ®éng tõ 23,1% - 26,47%, víi T. leonine dao ®éng tõ 19,44% - 29,03%.

§©y lμ nh÷ng giun trßn rÊt t¸c h¹i cho chã, nhÊt lμ chã con. Tû lÖ nhiÔm giun mãc cao nhÊt ë loμi A.caninum, tiÕp ®Õn loμi A.

braziliense, thÊp nhÊt lμ loμi U. stenocephala.

C¸c loμi giun mãc lμ nh÷ng loμi ®Æc biÖt nguy hiÓm víi chã v× chóng hót m¸u dÉn tíi t×nh tr¹ng chã bÞ thiÕu m¸u.

Tû lÖ nhiÔm giun tãc T. vulpis ®Òu thÊp ë c¶ 3 ®Þa ®iÓm nghiªn cøu, dao ®éng tõ 9,67% ë Cöa Lß ®Õn 8,82% ë T©n Kú. C−êng

®é nhiÔm T. vulpis (giun tãc) vμ S. lupi (giun thùc qu¶n) ®Òu ë møc rÊt thÊp: 0- 5 giun/chã.

B¶ng 2. Tû lÖ nhiÔm giun trßn ®−êng tiªu ho¸ ë chã t¹i c¸c ®Þa ®iÓm nghiªn cøu

TT Địa điểm (huyện)

Số nghiên cứu (con)

Tỷ lệ nhiễm qua mổ khám (%)

Tỷ lệ nhiễm qua xét nghiệm phân (%)

1 Hưng Nguyên 43 76,39 72,73

2 Tân Kỳ 43 70,59 73,58

3 Cửa Lò 42 65,51 69,23

Tổng số 128 70,31 71,93

(4)

B¶ng 3. Tû lÖ vμ c−êng ®é nhiÔm giun trßn ®−êng tiªu hãa cña chã theo loμi (qua mæ kh¸m)

Tân Kỳ n = 43

Hưng Nguyên n = 43

Cửa Lò n = 42 Địa điểm

Loài giun Số nhiễm

(con) Tỷ lệ

(%) Cường độ (min-max)

Số nhiễm

(con) Tỷ lệ

Số nhiễm

(con) Tỷ lệ

Spirocerca lupi 14 32,35 2-5 0 0,0 0-0 11 25,81 2-4

Toxocara canis 11 26,47 1-9 10 23,10 1-12 11 25,58 2-6

Toxascaris leonine 10 23,53 1-12 8 19,44 2-9 12 29,03 1-5

Ancylostoma caninum 24 55,88 15-48 26 61,11 12-54 23 54,84 10-33

Ancylostoma braziliense 6 14,71 4-20 10 25,00 8-27 13 32,26 2-12

Uncinaria stenocephala 10 23,53 2-10 10 25,00 5-14 11 25,81 1-9

Trichuris vulpis 4 8,82 1-5 5 12,50 2-5 4 9,67 1-4

Chú thích: n là số nghiên cứu

B¶ng 4. Tû lÖ vμ c−êng ®é nhiÔm theo loμi giun trßn ®−êng tiªu hãa cña chã qua xÐt nghiÖm ph©n

Tân Kỳ n = 43

Hưng Nguyên n = 43

Cửa Lò n = 42 Địa điểm

Loài giun Số nhiễm

(con) Tỷ lệ

(%)

Cường độ nhiễm (trứng/g

phân)

Số nhiễm

(con) Tỷ lệ nhiễm

(%)

phân)

Số nhiễm

(con) Tỷ lệ nhiễm

(%)

phân)

Spirocerca lupi 13 30.19 419 0 0 - 9 21.15 393

Toxocara canis 12 28.3 673 14 31.82 638 18 34.62 624

Toascaris leonina 13 30.19 381 12 27.27 350 11 26.92 335

Ancylostomatidae 27 64.15 859 28 65.15 809 25 59.62 803

Trichuris vulpis 3 7.55 175 5 10.60 299 3 5.77 207

Chú thích: n là số nghiên cứu

B¶ng 5. BiÕn ®éng nhiÔm c¸c gièng loμi giun trßn ®−êng tiªu ho¸ theo løa tuæi cña chã t¹i c¸c ®Þa ®iÓm nghiªn cøu

1 - 6 tháng

n = 43 7 - 12 tháng

n = 43 > 12 tháng n = 42 Lứa tuổi

Loài giun tròn Mẫu nhiễm (con)

Tỷ lệ nhiễm (%)

Mẫu nhiễm (con)

Spirocerca lupi 0 0,00 15 11,11 11 25,38

Toxocara canis 18 40,98 12 29,06 14 33,08

Toascaris leonina 11 24,59 13 30,77 9 21,54

Ancylostomatidae 33 77,04 29 70,08 22 52,31

Trrichuris vulpis 0 0,00 3 6,84 7 16,15

(5)

Giun mãc, hä Ancylostomatidae lμ nh÷ng giun trßn g©y t¸c h¹i nhiÒu cho chã, tû lÖ nhiÔm cao, dao ®éng tõ 59,62% (Cöa Lß) ®Õn 65,15% (H−ng Nguyªn) thø ®Õn lμ giun ®òa loμi A.canis tû lÖ nhiÔm dao ®éng tõ 28,3% (T©n Kú) ®Õn 34,62% (Cöa Lß), tû lÖ nhiÔm T. leonine dao ®éng tõ 26,92% (Cöa Lß) ®Õn 30,19% (T©n Kú). Loμi S. lupi cã tû lÖ nhiÔm thÊp, dao ®éng tõ 0% (H−ng Nguyªn) ®Õn 30,19% (T©n Kú) vμ T . vulpis tõ 5,77% (Cöa lß) ®Õn 10,60% (H−ng Nguyªn) (B¶ng 4).

C−êng ®é nhiÔm c¸c loμi giun mãc Ancylostomatidae lu«n cao nhÊt ë mäi ®Þa

®iÓm nghiªn cøu, dao ®éng tõ 803 (Cöa lß)

C−êng ®é nhiÔm giun ®òa T. canis, dao ®éng tõ 624 (Cöa lß) ®Õn 673 trøng/g ph©n (T©n Kú). Loμi T.leonina nhiÔm víi c−êng ®é thÊp h¬n, dao ®éng tõ 350 (H−ng Nguyªn) ®Õn 381 trøng/g ph©n (T©n Kú).

3.3. BiÕn ®éng nhiÔm giun trßn ®−êng tiªu ho¸ theo løa tuæi cña chã t¹i c¸c ®Þa ®iÓm nghiªn cøu

B¶ng 5 cho biÕt biÕn ®éng tû lÖ chã nhiÔm çc lo¹i giun theo çc løa tuæi t¹i çc

®Þa ®iÓm nghiªn cøu. Tû lÖ chã nhiÔm S. lupi t¨ng dÇn theo tuæi, cao nhÊt ë løa tuæi trªn 1 n¨m, tiÕp ®Õn lμ chã tõ 7 - 12 th¸ng tuæi; chã d−íi 6 th¸ng tuæi kh«ng nhiÔm giun nμy.

Chã nhiÔm giun ®òa ë tÊt c¶ c¸c løa tuæi, nhiÔm T. canis cao nhÊt ë løa tuæi d−íi 6 th¸ng, sau ®ã gi¶m dÇn theo tuæi. Chã nhiÔm T. leonina cao nhÊt ë løa tuæi 7 - 12 th¸ng vμ thÊp nhÊt ë løa tuæi trªn 12 th¸ng. TÊt c¶

c¸c løa tuæi cña chã ®Òu nhiÔm giun mãc.

Cao nhÊt ë løa tuæi d−íi 6 th¸ng: 77,04%;

thÊp nhÊt ë løa tuæi trªn 1 n¨m. Chã ë løa tuæi tõ 1 - 6 th¸ng kh«ng thÊy nhiÔm giun tãc, chã trªn 1 n¨m tuæi nhiÔm giun tãc víi tû lÖ cao nhÊt, chã ë løa tuæi tõ 7 - 12 th¸ng nhiÔm thÊp .

thμnh phè Hμ Néi, kÕt qu¶ thÊy tû lÖ nhiÔm giun mãc rÊt cao, trong ®ã nhiÔm Ancylostoma caninum lμ 81,65%, Uncinaria stenocephala lμ 73,07%. XÐt nghiÖm ph©n thÊy tû lÖ nhiÔm Ancylostoma lμ 70,05%, U.

stenocephala: 57,7%. T¸c gi¶ còng cho biÕt chã bÞ nhiÔm giun mãc kh«ng ph©n biÖt vÒ tÝnh biÖt, nh−ng cã sù kh¸c nhau vÒ løa tuæi.

L−¬ng V¨n HuÊn, Lª H÷u Kh−¬ng (1998) ®iÒu tra trªn chã ë thμnh phè Hå ChÝ Minh cho biÕt, tû lÖ nhiÔm giun mãc lμ 61,62%. Nh− vËy, kÕt qu¶ nghiªn cøu cña chóng t«i lμ t−¬ng ®èi phï hîp víi kÕt qu¶

nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶ trªn.

4. KÕT LUËN Vμ §Ò NGHÞ

Cã 7 loμi giun trßn ký sinh ë ®−êng tiªu hãa cña chã nu«i t¹i huyÖn T©n Kú, H−ng Nguyªn vμ thÞ x· Cöa Lß, tØnh NghÖ An lμ Spirocerca lupi, Toxocara canis, Toxascaris leonina, Ancylostoma caninum, Ancylostoma braziliense, Uncinaria stenocephala vμ Trichuris vulpis.

Tû lÖ nhiÔm giun trßn ®−êng tiªu hãa cña chã qua mæ kh¸m, cao nhÊt ë huyÖn H−ng Nguyªn 76,39%, thø ®Õn lμ huyÖn T©n Kú 70,59% vμ thÊp nhÊt lμ thÞ x· Cöa Lß 65,51%.

Loμi Ancylostoma caninum nhiÔm víi tû lÖ cao nhÊt 53,39%, thø ®Õn lμ Uncinaria stenocephala 24,82% vμ Trichuris vulpis nhiÔm thÊp nhÊt 10,94%. C−êng ®é nhiÔm giun mãc loμi A.caninum dao ®éng tõ 10 - 54 giun/chã, c−êng ®é nhiÔm U. stenocephala thÊp, dao ®éng tõ 2 - 12 giun/chã.

Tû lÖ nhiÔm giun trßn ®−êng tiªu hãa cña chã qua xÐt nghiÖm ph©n, cao nhÊt ë huyÖn T©n Kú 73,58%, thø ®Õn lμ huyÖn H−ng Nguyªn 72,73% vμ thÊp nhÊt lμ ë thÞ x· Cöa Lß 69,23%. Hä giun mãc Ancylostomatidae cã tû lÖ nhiÔm cao nhÊt 63,15%, thø ®Õn lμ loμi Toxocara canis 31,58%, thÊp nhÊt lμ Trichuris vulpis 8,14%.

C−êng ®é nhiÔm Ancylostomatidae dao ®éng

(6)

tõ 803 (Cöa Lß) ®Õn 859 trøng/g ph©n (H−ng Nguyªn), giun ®òa T. canis, dao ®éng tõ 624 (Cöa Lß) ®Õn 673 trøng/g ph©n (T©n Kú), T.leonina thÊp h¬n dao ®éng tõ 350 (H−ng Nguyªn) ®Õn 381 trøng/g ph©n (T©n Kú).

Tû lÖ nhiÔm Trichuris vulpis vμ Spirocerca lupi t¨ng dÇn theo tuæi cña chã.

Tuæi chã cμng t¨ng, tû lÖ nhiÔm Toxocara canis cμng gi¶m. Chã ë mäi løa tuæi nhiÔm Ancylostomatidae víi tû lÖ cao.

TμI LIÖU THAM KH¶O

Lª H÷u Kh−¬ng (2005). Giun s¸n ký sinh trªn chã ë mét sè tØnh miÒn Nam ViÖt Nam, LuËn ¸n tiÕn sü N«ng nghiÖp, Thμnh phè Hå ChÝ Minh, tr 45 - 74.

Lapage A.G. (1968). Veterinary parasitology, Oliver and Boyd - London, pp. 150 - 155.

Ph¹m Sü L¨ng, Lª Thanh H¶i, NguyÔn ThÞ RËt (1990). BÖnh giun mãc ë chã ViÖt Nam. (C«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc vμ

kü thuËt, 1990- 1991), NXB N«ng nghiÖp, Hμ Néi.

Pascal Leroy, Frederic Famia (1999). Thèng kª sinh häc (§Æng Vò B×nh dÞch 1999), Khoa Ch¨n nu«i - Thó y, Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp Hμ Néi, tr 48 - 58.

Ng« HuyÒn Thóy (1996). Giun s¸n ®−êng tiªu hãa cña chã ë Hμ Néi vμ mét sè ®Æc

®iÓm cña giun thùc qu¶n Spirocerca lupi, LuËn ¸n phã tiÕn sü N«ng nghiÖp, ViÖn thó y Quèc gia, tr 41 - 65.

NguyÔn Nh− Thanh, Bïi Quang Anh, Tr−¬ng Quang (2001). DÞch tÔ häc Thó y, NXB. N«ng nghiÖp, Hμ Néi, tr 113 -118.

TrÞnh V¨n ThÞnh (1963). Ký sinh trïng thó y. NXB. N«ng th«n, Hμ Néi, tr 118 - 147.

Phan ThÕ ViÖt, NguyÔn ThÞ Kú, NguyÔn ThÞ Lª (1977). Giun s¸n ký sinh ë ®éng vËt ViÖt Nam, NXB. Khoa häc & Kü thuËt, Hμ Néi, tr 20 - 24.

Mai §×nh Yªn (1969). C¬ së sinh th¸i häc

®éng vËt, NXB. §¹i häc & Trung häc chuyªn nghiÖp Hμ Néi, tr 110 - 115.