Luyện từ và câu
Ôn tập về dấu câu
(Dấu hai chấm)
Ôn bài cũ:
- Em hãy nêu tác dụng của dấu phẩy?
- Đặt một câu ghép có sử dụng dấu phẩy
ngăn cách các vế trong câu ghép đó.
a) Một chú công an vỗ vai em:
- Cháu quả là chàng gác rừng dũng cảm!
Nguyễn Thị Cẩm Châu
b) Cảnh vật xung quanh tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
Thanh Tịnh
Bài 1: Trong mỗi trường hợp dưới đây, dấu hai chấm được dùng làm gì?
- Báo hiệu bộ phận câu đứng sau nó là lời giải thích cho bộ phận đứng trước.
- Dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật.
Tác dụng của dấu hai chấm
b) Cảnh vật xung quanh tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
Câu văn
a) Một chú công an vỗ vai em:
- Cháu quả là chàng gác rừng dũng cảm!
* Nội dung cần ghi nhớ:
Dấu hai chấm báo hiệu bộ phận câu đứng sau nó là lời nói của một nhân vật hoặc là lời giải thích
cho bộ phận đứng trước.
Khi báo hiệu lời nói của nhân vật , dấu hai chấm được dùng phối hợp với dấu ngoặc kép hay dấu
gạch đầu dòng.
Luyện từ và câu Ôn tập về dấu câu
(Dấu hai chấm)
Bài 2: Có thể đặt dấu hai chấm vào chỗ nào trong các khổ thơ,các câu văn dưới đây ?
a) Trận đánh đã bắt đầu Quân ta ào lên trước Một tên giặc ngã nhào
Chết rồi, không dậy được.
Chết là không nhúc nhích Sao nó cứ lồm cồm?
Tính ăn gian chẳng thích Chơi thật thà vui hơn.
Thằng giặc cuống cả chân Nhăn nhó kêu rối rít
- Đồng ý là tao chết
Nhưng đây …tổ kiến vàng!
Định Hải
b) Tôi đã ngửa cổ suốt một thời mới lớn để chờ đợi một nàng tiên áo xanh bay xuống từ trời và bao giờ cũng hy vọng khi tha thiết cầu xin “Bay đi, diều ơi! Bay đi!”
Theo Tạ Duy Anh
c) Từ Đèo Ngang nhìn về hướng nam, ta bắt gặp một phong cảnh thiên nhiên kì vĩ phía tây là dãy Trường Sơn trùng điệp, phía đông là biển cả bao la, ở giữa là một vùng đồng bằng biếc xanh màu lục diệp.
Theo Văn Nhĩ
a) Trận đánh đã bắt đầu Quân ta ào lên trước Một tên giặc ngã nhào
Chết rồi, không dậy được.
Chết là không nhúc nhích Sao nó cứ lồm cồm?
Tính ăn gian chẳng thích Chơi thật thà vui hơn.
Thằng giặc cuống cả chân Nhăn nhó kêu rối rít
- Đồng ý là tao chết
Nhưng đây …tổ kiến vàng!
Định Hải
Bài 2: Có thể đặt dấu hai chấm vào chỗ nào trong các khổ thơ, các câu văn dưới đây ?
:
b) Tôi đã ngửa cổ suốt một thời mới lớn để chờ đợi một nàng tiên áo xanh bay xuống từ trời và bao giờ cũng hy vọng khi tha thiết cầu xin “Bay đi, diều ơi! Bay đi!”
Theo Tạ Duy Anh :
c) Từ Đèo Ngang nhìn về hướng nam, ta bắt gặp một phong cảnh thiên nhiên kì vĩ phía tây là dãy
Trường Sơn trùng điệp, phía đông là biển cả bao la, ở giữa là một vùng đồng bằng biếc xanh màu lục diệp.
Theo Văn Nhĩ
:
Bài 3: Đọc mẩu chuyện vui dưới đây : Chỉ vì quên một dấu câu
Có ông khách nọ đến cửa hàng đặt vòng hoa viếng bạn . Ông dặn người bán hàng ghi lên băng tang: “Kính viếng bác X.”
Nhưng về đến nhà, nghĩ lại, thấy lời phúng còn đơn giản quá, ông bèn sai con chuyển cho người bán hàng một tin nhắn, lời lẽ như sau: “Xin ông làm ơn ghi thêm nếu còn chỗ linh hồn bác sẽ được lên thiên đàng.”
Lúc vòng hoa được đem tới đám tang, ông khách mới giật mình. Trên vòng hoa cài một dải băng đen với dòng chữ thật là nắn nót: “Kính viếng bác X. Nếu còn chỗ, linh hồn bác sẽ được lên thiên đàng”
*Trả lời các câu hỏi sau:
a) Ông khách viết tin nhắn như thế nào?
b) Người bàn hàng hiểu lầm ý ông khách nên ghi gì trên dải băng tang?
c) Để người bán hàng khỏi hiểu lầm, ông khách cần thêm dấu gì vào tin nhắn của mình , dấu đó đặt sau chữ nào?
a) Tin nhắn của ông khách
b) Người bán hàng hiểu lầm ý của khách nên
ghi trên dải băng tang
Kính viếng bác X. Nếu còn chỗ, linh hồn bác sẽ được lên thiên đàng.
(hiểu là nếu còn chỗ trên thiên đàng)
Xin ông làm ơn ghi thêm nếu còn chỗ linh hồn bác sẽ được lên thiên đàng.
(hiểu là nếu còn chỗ viết trên băng tang)
c) Để người bán hàng
khỏi hiểu lầm, ông khách cần thêm dấu gì vào tin nhắn, dấu đó đặt sau chữ nào?
Xin ông làm ơn ghi thêm nếu còn chỗ: linh hồn bác sẽ được lên thiên đàng.
*Hoạt động ứng dụng: Đặt câu có dùng dấu hai chấm theo mỗi yêu cầu sau:
1/ Dùng dấu hai chấm để báo hiệu bộ phận câu đứng sau nó là lời giải thích cho bộ phận đứng trước.
Mọi người vỗ tay hoan hô:Bác Hồ đã đến.
2/ Dùng dấu hai chấm phối hợp với dấu ngoặc kép ( hoặc dấu gạch ngang) để báo hiệu bộ phận câu đứng sau nó là lời nói của một nhân vật.
Anh Ba cười, rồi dặn dò tôi tỉ mỉ:
- Rủi địch nó bắt em tận tay thì em một mực nói rằng có một anh bảo đây là giấy quảng cáo thuốc, em biết chữ nên không biết giấy gì?
