• Không có kết quả nào được tìm thấy

Khâm định Việt sử thông giám cương mục

N/A
N/A
Nguyễn Gia Hào

Academic year: 2023

Chia sẻ "Khâm định Việt sử thông giám cương mục"

Copied!
1003
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Văn bản

Khi đó, Lữ Gia và em trai bà đem binh giết vua và hoàng hậu, đồng thời giết cả sứ giả nhà Hán. Nhà Hán sai các tướng Lộ Bác Đức, Dương Bộc ra trận.

Nhà Tống lại dùng tướng của Nam Khang là Lưu Biểu làm Thứ sử Giao Châu. Nhà Tề dùng Thụy Hùng Thái thú làm Pháp Thừa Phòng làm Thứ sử Giao Châu.

Bấy giờ nhà vua sai sứ sang triều cống và ban chiếu rằng Đinh Toàn đã thoái vị. Nhân dân Diễn Châu chống lệnh vua, vua dẫn quân ra đánh.

Hà Trắc Tuấn lại làm phản. Nhà vua sai đi đánh giết được Trắc Tuấn

Các đời sau như Hán, Đường, Tống, Thái miếu đều được xây dựng ở kinh đô, nhưng chưa từng có Thái miếu nào được đặt trong lăng tẩm. Lý Thái Tổ sang nước ta đã mười năm, nhưng không có tài liệu nào ghi chép việc dựng Thái miếu ở kinh đô; Đến đây mới thấy nhà Thái Miếu được lập trong lăng Thiên Đức.

Man Đại Nguyên Lịch náo động biên ải, vua sai Dực Thành Vương đi đánh dẹp giặc. Khi tỉnh dậy, vua sai người tổ chức phòng bị; kết quả đúng như vậy.

Gặp tiết Thiên Thánh, ban yến cho bầy tôi

Cho cha hoàng hậu là Mai Hựu, Vương Độ, Đinh Ngô Thường làm tướng1. Một là Quảng Thành vệ, hai là Quang Vũ vệ, ba là Ngũ Long vệ, bốn là Phụng Nhất vệ, năm là Trung Hải vệ: mỗi vệ chia làm tả hữu để bảo vệ thành. thành phố bị cấm.

Gả công chúa Bình Dương cho Châu mục Lạng châu là Thân Thiệu Thái

Vua từ Trường Yên trở về triều, tha tội cho Khai Quốc Bố và khôi phục tước hiệu. Vua sai thái tử lo việc nước, dẫn quân đánh trận, phá tan bờ cõi Đan Nại.

Dựng điện Thiên An

Nhà vua giao cho thái tử nhiệm vụ trông coi đất nước và tự mình ra trận. Vua giao cho thái tử lo việc nước, làm tướng đi đánh, bình Định Nguyên rồi rút quân về.

Lập thái tử Nhật Tôn làm Khai Hoàng vương

tỉnh Vĩnh An là Sử Dung Hòa cho biết ở châu ấy có khu sản xuất ngọc trai; Nhà vua sai sứ đi lấy và lấy về. Sản xuất ngọc trai: Theo Minh Nhất Thống Chí, ở vùng biển thuộc tỉnh Vĩnh An An Nam sản xuất ngọc trai.

Nhà vua từ Ái Châu về, đặt tiệc linh đình khao các tướng sĩ

Cho Phụng Kiến Vương Nhất Trung làm Kinh sư cứu quốc, thân vương làm tướng đi đánh, bình định Ái Châu; trừng phạt các mục sư của lục địa này, gửi sứ giả để thu hút người dân, rồi quay trở lại. Vua đến cửa Bột Hải, sai quan tư lập đàn tế thần Nông.

Thủ lĩnh châu Thảng Do là Nùng Tồn Phúc làm phản

Vua nói: “Ta không tự mình cày ruộng thì lấy đâu ra gạo cúng tế để làm gương cho thiên hạ?” Quần thần xu nịnh, vua giả bộ nhún nhường, trên dưới ai cũng nể mặt.

Nước Chân Lạp sai sứ đến triều cống

Chữ chua - Tây Nông: Thuộc tỉnh Thái Nguyên, nay là huyện Tư Nông. Động Vũ Kiện: Thuộc phủ Quảng Nguyên, nay có gì khác nhau, chưa rõ.

Vua sai tướng đánh, bắt được Trí Cao, đặt làm châu Quảng Nguyên. Nhà vua thương tình vì cha và anh đều bị giết, nên tha cho ông, phong ông làm Tổng đốc Quảng Nguyên; lấy động Lôi Hoa, châu Tử Lăng thêm vào lãnh địa của Trí Cao để cai trị.

Định rõ thể lệ cho chuộc tội

Vua cử mình làm tướng đi đánh chinh phạt nước Chiêm Thành, tiêu diệt chúa Chiêm Thành là Sạ Đẩu. Vua đi đánh Chiêm Thành về nước và làm lễ báo tin thắng trận ở chùa Thái.

Định rõ lại pháp luật về tội đào ngũ

Trí Cao liền đem năm vạn quân, theo sông chảy về phía Đông, hạ thành Ung Châu của nhà Tống. Trước đó, Trí Cao xâm lược nước Tống, quân Tống tụ tập đánh nhau.

Làm hành cung ở bên hồ Dâm Đàm

Vua hứa trả lại cho nhà Tống số người ba châu mà ta bắt được trước đó, vua Tống bèn làm theo lời yêu cầu. Vua sai Binh bộ Thị lang Lê Văn Thịnh sang Tống hội nghị, nhà Tống trả lại cho ta 6 huyện và 3 động.

Làm lễ an táng Phù Thánh Linh Nhân hoàng thái hậu

Thái hậu tâu với vua: “Luật trộm trâu đã có từ lâu, khi khánh thành bảo tháp, vua sai bày quyền trượng trước điện Linh Quang, cho sứ giả Chân Lạp đến. xem.

Tuyển lính cấm quân

Vua ngự trên thuyền Cảnh Hưng, thống lĩnh sáu quân, xuất phát từ bến Thiên Thu; đánh trống và hét thẳng về phía trước. Có người cúng cây cau một gốc bảy mầm; Nhà vua không chịu nhận.

Lại dùng Lê Bá Ngọc làm Lễ bộ thị lang

Nhà vua nghĩ rằng trâu bò là vật có ích cho nông nghiệp, có lợi cho dân không phải là nhỏ nên xuống chiếu: Người ta nói mỗi nhà 10 là của báu, phải giữ gìn cho nhau, không được giết trâu, nếu vi phạm sẽ bị phạt. bị truy tố theo pháp luật. Theo quy định: ai giết người sẽ bị phạt 100 trượng và phải chịu tội.

Nhà vua ngự điện Thiên An, xem đá cầu

Vua sai Nguyễn Hạ Viêm và Dương Ổ đi dẹp giặc. Lý An Đầu dâng một con hươu trắng và được vua phong làm Thái úy.

Không mưa. Ân xá

Vua sai Nguyễn Hạ Viêm vào Thanh Hóa, Dương Oja vào Nghệ An đánh dẹp giặc. Chân Lạp gửi thư yêu cầu triều đình cử người sang nước Chân Lạp, nhưng vua không đáp ứng.

Hạn hán

Con gái quan không được lấy chồng vội, sau khi bầu chưa được chọn vào hậu cung mới được lấy chồng. Xuống chiếu bảo bọn cung nữ đừng bắt chước ngọc báu trong cung; Các tư nô của quan lại không được ép gả con gái dân chúng ở kinh đô; Tôi tớ nhà vua và các quan không được uy hiếp, đánh đập quân dân, nếu ai vi phạm sẽ bị gia chủ trách mắng, nô tỳ bị tịch thu.

Nhà vua đánh cầu ở điện Thiên An

Bấy giờ, nước Chiêm Thành đi kinh rạch, vua bắc cầu ở sân điện Thiên An, để sứ Chiêm Thành trông thấy. Phê bình - Trước sau hạn hán, mưa dầm dề, mà ở đây chép để mừng năm được mùa, như vậy có đáng tin hay chỉ là lời tâng bốc.

Mưa dầm mãi không tạnh

Có nạn gió to

Khi Lý Nhân Tông băng hà, chính ông đã nhận lệnh vua. Vua có tật, thầy thuốc không đắc lực; Minh Không khỏi bệnh; được phong Quốc sư.

Nhà vua đi Thanh Hóa, xem bắt voi

Anh Nhĩ là một vị đại thần có công phò vua, nhiều lần đánh thắng Chiêm Thành, Chân Lạp, danh tiếng ngày càng lừng lẫy.

Nghệ An động đất. Nước sông đỏ như máu

Vua sai Đỗ Anh Vũ đi đánh: Thân Lôi thua chạy, Tô Hiến Thành theo Lôi. Vua nghe lời, xuống chiếu tha tội khởi trụ, đày những người theo đảng Thân Lôi.

Hoàng thái hậu Đỗ Thị mất

Viên Hoa thứ nhất trong quân của Tả Hưng Thành là Nguyên Dương cầm thương định đâm Anh Vũ nhưng không được. Anh Vũ bí mật tâu với vua: “Xưa bọn Vũ Đại tặc tự tiện đem binh, xông vào nhà trống, tội ác nào lớn hơn.

Mưa ra những viên sỏi nhỏ, sắc vàng

Nhà vua chính mình cầm quân đi đánh đám Sơn Lạo 2 ở châu Đại Hoàng, dẹp yên được

Động đất

Hiến Thành dẫn quân ra trận, bắt được người, vật, của giặc rồi đem về. Sai Tô Hiến Thành và Lý Công Tín chiêu mộ những người khỏe mạnh vào quân đội, tuyển chọn những tướng lĩnh biết binh pháp, biết võ nghệ, chia để trị.

Sai bọn Thái úy Tô Hiến Thành đi tuần vùng biên giới

Hiến Thành nguyên là Thái phó, tham gia giữ gìn binh quyền; Tôi đến đây vì công trạng được làm Thái úy. Nghĩa Hiền có công giúp vua; đến đây thì nó chết; Nhà vua nghỉ triều đình năm ngày.

Định rõ lại phép xét công trạng các quan

Nhà Tống phong vua làm An Nam quốc vương, đổi Giao Chỉ làm An Nam quốc. Vua đi tuần biển, biên giới nam bắc, vẽ ghi chép phong cảnh, sản vật rồi mang về.

Sao chổi mọc ở phương nam

Chiêu Linh hoàng hậu sai bày tiệc thiết đãi quân thần, dặn rằng: “Bấy giờ Chiêm Thành sang xâm lược, nhân gian quấy phá biên ải, Hiến Thành cầm quân, nghiêm lệnh, thưởng phạt rõ ràng, không một người dám nghĩ khác.

Động đất

Nay nên lập lại Long Sương để ổn định xã hội, hợp lòng dân. Vì không được lập làm vua nên Long Chương dẫn theo một đám thân thích, sai người đi trộm cướp nhiều nơi, định làm loạn.

Xét công trạng các quan lại

Hiến Thành là đại thần chuyên lo quốc sự, quốc gia lúc bấy giờ chỉ dựa vào ông mới có thể ổn định. Thái hậu khen Hiến Thành trung nghĩa, nhưng cuối cùng vẫn không theo lời Hiến Thành.

Động đất

Vua sai Bỉnh Di đem quân đánh Đằng Châu, Khoái Châu. Vua ban sắc phong cho Tự Khánh, dùng Tô Trung Từ làm Thái úy, phong cho Thuận Lưu bá.

Nội thị chính thủ Trần Cảnh tự xưng Hoàng đế (tức là Trần Thái Tông)

Dùng Thủ Độ đứng đầu cả nước, sắp đặt mọi việc trị nước. Phong Trần Thủ Độ làm Thái sư, nắm mọi phẫu thuật trong nước.

Định ra luật lệnh

Vua nhà Lý nhường ngôi cho Chiêu Hoàng, bỏ chùa Chân Giáo, để Thủ Độ, vợ vua Huệ Tông chuyên quyền độc đoán, ngầm dời ngôi vua Lý. Phê bình - Thủ Độ là công thần nhà Trần, tức là tội đồ nhà Lý.

Thi lại viên

Vua được nhà Lý truyền ngôi nên sai sứ sang báo với nhà Tống và xin phong tước. Vì vậy, nhà vua nay đã ban chiếu: nơi nào có đình làng, nơi đó có tượng Phật để thờ.

Thi khoa Thái học sinh

Thủ Độ và công chúa Thiện Chí tư thông với vua, sau này liều mạng lợi dụng, bèn đưa Lý thị vào cung. Vua thấy vậy vội đẩy Trần Liễu trốn vào thuyền rồi tâu với Thủ Độ rằng: “Vương Kiến 4 người sắp đến đầu hàng”.

Định quy chế dùng thuyền và xe cho vương hầu tôn thất và các hàng quan văn quan võ

Tuy nhiên, thần sử vẫn tiếp tục chỉ trích Thái Tông, đó không phải là một lời chỉ trích công bằng. Cướp chị dâu mà không giết chị, thế có gọi là nhân đạo không?

Tuyển lính

Lập con là Hoảng lên làm Thái tử. Đại xá

Thuế ruộng: 100 bạt một mẫu, người không có ruộng đất được miễn. Nhà vua ra lệnh xét lại tội ác của các tù nhân đang bị giam giữ và đại xá cho thiên hạ.

Xây thành Long Phụng; sửa lại Quốc Tử Giám

Ban cho Phùng Tá Thang chức Tả giai 2 Đạo lục 3 , được tước là Tản lang 4

Tài liệu tham khảo

Tài liệu liên quan

Quan sát hình 1, hãy đọc tên các đồng bằng, dãy núi và sông lớn của châu Âu; cho biết vị trí của các đồng bằng và dãy núi lớn ở châu Âu.. Châu Âu nằm ở phía

Quan sát hình 1, hãy đọc tên các đồng bằng, dãy núi và sông lớn của châu Âu; cho biết vị trí của các đồng bằng và dãy núi lớn ở châu Âu.. Châu Âu nằm ở phía Tây châu