MỤC LỤC

Đề xuất một số giải pháp nhằm thúc đẩy việc bảo tồn và khai thác múa rối nước ở thôn Nhân Mục, xã Nhân Hòa để phát triển du lịch. Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động bảo tồn và khai thác múa rối nước truyền thống ở làng Nhân Mục, xã Nhân Hòa, huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng để phát triển du lịch.

TỔNG QUAN VỀ NGHỆ THUẬT MÚA RỐI NƢỚC TRUYỀN

Các hình thức sân khấu dân gian Việt Nam

Chèo
Tuồng
Múa rối nƣớc
Một số loại hình khác

Tuồng là một loại hình nghệ thuật sân khấu cổ điển khá độc đáo ở Việt Nam. Tường và Chèo là loại hình nghệ thuật biểu diễn kết hợp sân khấu và múa mang đậm bản sắc dân tộc.

Nghệ thuật múa rối

Khái quát chung về nghệ thuật múa rối
Các loại hình múa rối ở Việt Nam và trên thế giới

Theo Tô Sanh: Múa rối nước là một loại hình nghệ thuật sân khấu múa rối trong đó trò múa rối là một khối nước (ao, hồ, hồ chứa lớn). Rối nước là một loại hình nghệ thuật độc đáo chỉ có ở Việt Nam.

Nghệ thuật múa rối nƣớc truyền thống ở Việt Nam

Lịch sử hình thành và phát triển

Tên gọi và nguồn gốc
Một số vị thần bảo hộ của múa rối nƣớc ở các phƣờng rối

Đặc điểm của nghệ thuật múa rối nƣớc

Con rối
Nghệ thuật tạo hình
Sân khấu
Nghệ thuật âm nhạc và văn học
Nghệ nhân múa rối nƣớc
Cách biểu diễn

Giá trị văn hóa nghệ thuật của múa rối nƣớc

Có hai loại máy điều khiển biểu diễn múa rối nước dân gian: mặt nạ que và máy dây. Một số trò múa rối nước đặc sắc: Trâu trốn trong ống thuốc phiện.

Tiểu kết chƣơng 1

Thông qua múa rối nước, người xem có thể cảm nhận được sắc thái của lễ hội làng với chút gì đó của những ước mơ cuộc sống bình dị. Từ xa xưa, múa rối truyền thống đã thấm nhuần bản sắc dân tộc từ vẻ hiền lành, mộc mạc, kiên nhẫn, cần cù ngày đêm chăm lo cho sự sống, đến sự anh dũng kiên cường bảo vệ trái đất. Cội rễ đã bị chôn vùi khi kẻ thù nước nhà xâm lược. Nó trần tục nhưng gần gũi và thiêng liêng, nó cũng là biểu tượng cho những ước mơ của cộng đồng người Việt.

Có thể nói, múa rối nước là một loại hình nghệ thuật độc đáo, mang đậm bản sắc dân tộc, gắn liền với phong tục, lễ hội của vùng Bắc Bộ từ bao đời nay. Múa rối nước gần gũi với đời sống hằng ngày của người dân, nó góp phần quan trọng vào việc truyền bá tri thức sản xuất, giáo dục lòng yêu nước, đạo đức và cuộc sống cho mọi tầng lớp xã hội, xứng đáng là một môn nghệ thuật độc đáo, độc đáo trên thế giới. Múa rối nước hiện nằm trong danh sách đề cử Di sản văn hóa thế giới.

THỰC TRẠNG BẢO TỒN VÀ KHAI THÁC NGHỆ THUẬT

Giới thiệu đôi nét về Vĩnh Bảo, Hải Phòng

Điều kiện tự nhiên
Điều kiện kinh tế - xã hội
Tài nguyên du lịch

Lễ hội
Một số loại hình nghệ thuật dân gian
Làng nghề truyền thống

Ngôi nhà chung đã được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là Di tích lịch sử - kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia vào ngày 12/12/1994. Đặc biệt là nghệ thuật múa rối nước, một hoạt động trọng tâm và quan trọng trong những năm gần đây. Đó thực sự là một nghề truyền thống lâu đời đặc trưng của một làng nghề yêu nghệ thuật ở huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng.

Múa rối khô ở làng Bảo Hà, xã Đông Minh là một nghệ thuật dân gian lâu đời được truyền từ đời này sang đời khác. Cách trung tâm thành phố Hải Phòng 30 km, thôn Bảo Hà - xã Đông Minh - huyện Vĩnh Bảo - TP Hải Phòng nổi tiếng với nghề điêu khắc tượng từ thế kỷ 16 và nghệ thuật múa rối đất đã được truyền qua 7 đời. Nghệ thuật múa rối nước ở làng Nhân Mục, xã Nhân Mục, Vĩnh Bảo, Hải Phòng.

Nghệ thuật múa rối nƣớc tại làng nhân mục, xã Nhân Mục, Vĩnh Bảo Hải

Lịch sử hình thành và phát triển
Đặc trƣng của nghệ thuật múa rối nƣớc tại làng Nhân Mục

Nét độc đáo của nghệ thuật múa rối nƣớc tại làng Nhân Mục
So sánh đặc điểm nghệ thuật múa rối nƣớc tại làng Nhân Mục với các

Dần dần, năm này qua năm khác, các nghệ nhân thêm vào những chiêu trò mới, và cho đến nay, nghệ thuật múa rối nước độc đáo ở làng Nhân Mục chỉ có ở Hải Phòng. Việc sử dụng nước làm sân khấu múa rối là nét độc đáo của múa rối nước. Người múa rối là người sáng tạo và duy trì nghệ thuật múa rối nước.

Sân khấu ở làng Nhân Mục là ao làng - sân khấu múa rối nước truyền thống. Chính màn trình diễn này đã làm nên tên tuổi của múa rối nước Nhân Mục. Đây là mô hình có triển vọng phát triển múa rối nước ở làng Nhân Mục.

Thực trạng công tác bảo tồn và khai thác cho phát triển du lịch

Thực trạng công tác bảo tồn nghệ thuật múa rối nƣớc

Khái quát về công tác bảo tồn nghệ thuật múa rối nƣớc tại ở Việt Nam 45

Thực trạng khai thác cho phát triển du lịch

Khái quát về thực trạng khai thác cho phát triển du lịch ở Việt Nam
Thực trạng khai thác cho phát triển du lịch tại làng Nhân Mục

Hiện trạng bảo tồn và khai thác phục vụ phát triển du lịch 2.3.1 Hiện trạng bảo tồn nghệ thuật múa rối nước. Cơ sở vật chất kỹ thuật của múa rối nước truyền thống chủ yếu tập trung ở khu vực thủy đình. Theo các nghệ sĩ múa rối nước ở Thái Bình, Nam Định, Hà Tây, Hà Nội.

Múa rối nước là một loại hình nghệ thuật độc đáo, hấp dẫn chỉ có ở Việt Nam nên việc khai thác loại hình nghệ thuật này để phục vụ du lịch là điều khó tránh khỏi. UNIMA Việt Nam đã giới thiệu những giá trị độc đáo của nghệ thuật múa rối nước dân gian trong sân khấu múa rối tới khán giả trong và ngoài nước. Đánh giá việc bảo tồn và khai thác múa rối nước phục vụ phát triển du lịch làng Nhân Mục.

Đánh giá về công tác bảo tồn, khai thác nghệ thuật múa rối nƣớc cho phát

Thuận lợi - tích cực
Khó khăn – hạn chế

Chất lượng các tiết mục múa rối nước được du khách trong và ngoài nước đánh giá trong sổ lưu bút của Cục. Mối liên kết giữa phát triển du lịch với múa rối nước còn manh mún, thiếu hiệu quả, dịch vụ du lịch còn thiếu. Hoạt động xúc tiến du lịch địa phương gắn với múa rối nước chưa được quan tâm.

Cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ biểu diễn, du lịch còn thiếu và đồng bộ. Vì vậy, du khách phải đi bộ khoảng 500 m mới đến được nhà múa rối để xem biểu diễn, điều này gây ra sự mệt mỏi, khó chịu cho nhiều du khách. Ngoài ra, người dân còn tổ chức họp chợ ngay trước cổng làng Đinh Nhân Mục, nơi diễn ra múa rối nước, cản trở giao thông, làm mất mỹ quan và xúc phạm du khách.

Tiểu kết chƣơng 2

Hiện nay, xã Nhân Mục có bưu điện phục vụ việc trao đổi thông tin trong phạm vi xã, huyện và thành phố. Tuy nhiên, khi du khách quốc tế đến xem múa rối nước có nhu cầu liên lạc trong nước và quốc tế nhưng bưu điện thành phố lại không đáp ứng được nhu cầu của du khách, gây khó khăn trong việc trao đổi thông tin với du khách. Hiện nay, xã Nhân Mục có trạm y tế thành phố phục vụ khám chữa bệnh cho người dân, nhưng đối với du khách quốc tế, điều kiện, trang thiết bị chưa đạt tiêu chuẩn vì đã già, thiếu y tá, bác sĩ cần hỗ trợ máy móc. phải chuyển lên bệnh viện tuyến trên.

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM ĐẨY MẠNH CÔNG TÁC BẢO

Định hƣớng công tác bảo cho tồn nghệ thuật múa rối nƣớc

Định hƣớng công tác khai thác nghệ thuật múa rối nƣớc cho phát triển du

Đề xuất một số giải pháp bảo tồn và khai thác nghệ thuật múa rối nƣớc tại

Chính sách quan tâm, đãi ngộ đối với nghệ nhân
Chú trọng công tác truyền dạy nghệ thuật múa rối nƣớc
Hình thành tổ chức hội chuyên ngành múa rối nƣớc
Xây dựng những tiết mục biểu diễn hoàn toàn mới
Công tác xúc tiến quảng bá về muá rối nƣớc
Lồng ghép các buổi biểu diễn múa rối nƣớc trong các chƣơng trình du
Xây dựng mới và nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ biểu diễn và
Đào tạo đội ngũ hƣớng dẫn viên, thuyết minh viên phục vụ du lịch

Đồng thời quảng bá múa rối nước đến với khán giả trong và ngoài nước. Việc đổi mới nghệ thuật múa rối nước đòi hỏi một tinh thần sáng tạo nghiêm túc và bền bỉ. Mới lạ nhưng vẫn đậm chất múa rối nước và phong cách dân gian truyền thống.

Thông qua sự kiện này, cô phần nào quảng bá nghệ thuật múa rối nước không chỉ đến với người dân địa phương trong nước mà còn đến với du khách quốc tế. Lồng ghép múa rối nước vào các chương trình du lịch. Đối với múa rối nước, hướng dẫn viên du lịch và người làm truyền hình cần hiểu rõ đời sống người dân địa phương, cách làm rối và cách biểu diễn.

Một số kiến nghị

Đối với Sở VH TT & DL Hải Phòng
Đối với Phòng VHTT & DL huyện và UBND xã Nhân Mục

Đây là nguồn nhân lực tiềm năng được hướng tới đào tạo cho ngành du lịch. Giống như Vĩnh Bảo, Tiên Lãng còn rất nhiều tiềm năng du lịch chưa được khai thác. Du khách có thể thư giãn sau hành trình dài tắm khoáng nóng, tắm bùn, vật lý trị liệu và giải trí tại Khu du lịch sinh thái suối nước nóng Tiên Lãng trước khi trở về thành phố Hải Phòng.

Đây là nguồn tài nguyên vô giá mà ngành du lịch Vĩnh Bảo có thể khai thác. Xây dựng cơ sở vật chất đáp ứng nhu cầu tối thiểu về ăn, uống và nghỉ ngơi giữa các điểm du lịch này. Đồng thời, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch huyện Vĩnh Bảo cần xây dựng các tuyến du lịch riêng mang tính đặc sắc địa phương trên cơ sở tài nguyên du lịch hiện có trên địa bàn.

Tiểu kết chƣơng 3

So với các loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống khác, múa rối nước có mối liên hệ chặt chẽ với du lịch. Bởi múa rối nước vượt qua rào cản ngôn ngữ để đến với du khách. Chủ đề: Múa rối nước - nghệ thuật truyền thống độc đáo, http://vhttdlkv3.gov.vn/.

Một số suy nghĩ về sự phát triển múa rối Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế. Nghệ thuật múa rối nước Việt Nam: Lịch sử và hiện trạng, http://reds.vn/. Búp bê nước - một sáng tạo độc đáo của người Việt, http://hanoi.vietnamplus.vn/.