T tëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc thanh niªn

T­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc thanh niªn

NguyÔn Th¸i S¬n^*

Th¸ng 1 n¨m 1946, trong th­ göi thanh niªn vµ nhi ®ång toµn quèc, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· viÕt: "Mét n¨m khëi ®Çu tõ mïa xu©n. Mét ®êi khëi ®Çu tõ tuæi trÎ. Tuæi trÎ lµ mïa xu©n cña x· héi"(¹). Lµ mét l·nh tô vÜ ®¹i, cã tÇm nh×n xa tr«ng réng, h¬n ai hÕt, Ng­êi thÊu hiÓu vai trß v« cïng to lín cña lùc l­îng thanh niªn trong sù nghiÖp c¸ch m¹ng, trong c«ng cuéc b¶o vÖ, x©y dùng, kiÕn thiÕt n­íc nhµ. §Ó ph¸t huy vai trß vµ søc m¹nh cña tuæi trÎ th× ph¶i tiÕn hµnh gi¸o dôc thanh niªn mét c¸ch toµn diÖn vµ chu ®¸o. HiÓu s©u s¾c tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy, trong suèt cuéc ®êi ho¹t ®éng c¸ch m¹ng cña m×nh, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· hÕt søc quan t©m d×u d¾t thÕ hÖ trÎ. Ngay tõ nh÷ng ngµy

®Çu b«n ba cøu n­íc, ®Ó tËp hîp, gi¸o dôc vµ gi¸c ngé c¸ch m¹ng cho thanh niªn, Ng­êi ®· lËp ra tæ chøc ViÖt Nam Thanh niªn c¸ch m¹ng ®ång chÝ héi.

Tr­íc lóc ®i xa, trong "Di chóc" thiªng liªng, Ng­êi cßn ©n cÇn c¨n dÆn: "§oµn viªn vµ thanh niªn ta nãi chung lµ tèt, mäi viÖc ®Òu h¨ng h¸i xung phong, kh«ng ng¹i khã kh¨n, cã chÝ tiÕn thñ. §¶ng cÇn ph¶i ch¨m lo gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho hä, ®µo t¹o hä thµnh nh÷ng ng­êi thõa kÕ x©y dùng chñ nghÜa x· héi võa "hång" võa "chuyªn".

Båi d­ìng thÕ hÖ c¸ch m¹ng cho ®êi sau lµ mét viÖc rÊt quan träng vµ rÊt cÇn thiÕt"(²).

Trong sè nh÷ng vÊn ®Ò cÇn gi¸o dôc cho thanh niªn, Hå ChÝ Minh ®Æt lªn hµng ®Çu vÊn ®Ò gi¸o dôc tinh thÇn yªu n­íc. Trong n¨m ®iÒu Ng­êi d¹y thiÕu niªn vµ nhi ®ång, ®iÒu thø nhÊt lµ: "Yªu Tæ quèc, yªu ®ång bµo"; ®èi víi thanh niªn, "Tr­íc hÕt ph¶i yªu Tæ quèc, yªu nh©n d©n. Ph¶i cã tinh thÇn d©n téc v÷ng ch¾c vµ tinh thÇn quèc tÕ ®óng ®¾n"(³). Tinh thÇn yªu n­íc lµ vèn quý, lµ

* TS. Tr­êng §¹i häc Vinh

søc m¹nh to lín gióp d©n téc ta ®øng v÷ng tr­íc nh÷ng thö th¸ch nghiÖt ng·

trong lÞch sö. Nã ®­îc hun ®óc tõ bao ®êi vµ ®· trë thµnh søc m¹nh ViÖt Nam, biÓu t­îng ViÖt Nam. Ngµy nay, trong thêi ®¹i Hå ChÝ Minh, h¬n bao giê hÕt, tinh thÇn Êy cÇn ®­îc ®Ò cao vµ kh¬i dËy mét c¸ch m¹nh mÏ ®Ó ®­a chóng ta v­ît qua ®ãi nghÌo, tôt hËu. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, gi¸o dôc tinh thÇn yªu n­íc cho thanh niªn theo t­ t­ëng Hå ChÝ Minh lµ viÖc lµm ®Æc biÖt quan träng trong bèi c¶nh hiÖn nay, nã tiÕp thªm nguån søc m¹nh, trÝ s¸ng t¹o cho hµng triÖu thanh niªn ®ang ngµy ®ªm chiÕn ®Êu, lao ®éng, cèng hiÕn trªn mäi lÜnh vùc v× sù v÷ng bÒn cña ®Êt n­íc, cho sù th¨ng hoa cña d©n téc, cho d¸ng ®øng ViÖt Nam t¹c s©u vµo thiªn niªn kû.

Nh÷ng t­ t­ëng cña Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc tinh thÇn yªu n­íc ®èi víi thÕ hÖ trÎ cho ®Õn nay vÉn cßn nguyªn gi¸ trÞ vµ mang ý nghÜa thêi sù. Chóng ta tuy ®· giµnh ®­îc ®éc lËp tù do, ®Êt n­íc hßa b×nh vµ thèng nhÊt, song vÉn cßn biÕt bao khã kh¨n vµ thö th¸ch. NghÌo ®ãi, tôt hËu… ®ang lµ nh÷ng nguy c¬

lín. Sù nghiÖp chÊn h­ng ®Êt n­íc, ®­a nÒn kinh tÕ n­íc ta ph¸t triÓn ngang víi tr×nh ®é cña nh÷ng c­êng quèc lín ®ßi hái thÕ hÖ trÎ h«m nay ph¶i phÊn ®Êu, nç lùc cèng hiÕn nhiÒu h¬n n÷a. Hä ph¶i tù gi¸c rÌn luyÖn, trë thµnh nh÷ng con ng­êi cã ý chÝ bÒn v÷ng, cã lßng dòng c¶m gan d¹ ®Ó v­ît qua nh÷ng c¸m dç thÊp kÐm, nh÷ng thãi h­ tËt xÊu,... mµ mÆt tr¸i cña kinh tÕ thÞ tr­êng, cña toµn cÇu ho¸ mang l¹i.

Trong c«ng cuéc gi¸o dôc, båi d­ìng thÕ hÖ trÎ cho ®Êt n­íc, Hå ChÝ Minh nhÊn m¹nh ®Õn nguyªn t¾c gi¸o dôc toµn diÖn. Ng­êi cho r»ng, "Nhµ n­íc chó träng ®Æc biÖt viÖc gi¸o dôc thanh niªn vÒ ®øc dôc, trÝ dôc vµ thÓ dôc"(⁴). Mét con ng­êi cã trÝ tuÖ vµ nh©n c¸ch ph¸t triÓn lÖch l¹c kh«ng thÓ lµ mét ng­êi chñ xøng ®¸ng cña ®Êt n­íc, cña Tæ quèc. VÊn ®Ò gi¸o dôc toµn diÖn lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng. Theo Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, thanh niªn lµ ng­êi chñ t­¬ng lai cña n­íc nhµ; v× vËy, ngay tõ hiÖn t¹i, "… thanh niªn ph¶i chuÈn bÞ lµm ng­êi chñ n­íc nhµ. Muèn thÕ ph¶i ra søc häc tËp chÝnh trÞ, kü thuËt, v¨n hãa, tr­íc hÕt ph¶i rÌn luyÖn vµ thÊm nhuÇn t­ t­ëng x· héi chñ nghÜa, gét röa c¸

nh©n chñ nghÜa…"(⁵). §óng nh­ t­ t­ëng cña Ng­êi, ®Ó hoµn thµnh tèt vai trß ng­êi chñ n­íc nhµ, thanh niªn ph¶i ®­îc gi¸o dôc, ®µo t¹o mét c¸ch chu ®¸o, ph¶i ®­îc chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c hµnh trang cÇn thiÕt nhÊt. Tr­íc hÕt, hä ph¶i lµ nh÷ng con ng­êi g­¬ng mÉu vÒ ®¹o ®øc, cã ý thøc ®¹o ®øc hoµn thiÖn, ®Çy ®ñ;

®ång thêi, cã thÓ chÊt c­êng tr¸ng, m¹nh mÏ. Cã nh­ thÕ hä míi cã thÓ v­ît qua ®­îc nh÷ng khã kh¨n, thö th¸ch; míi lµm trßn ®­îc nh÷ng nhiÖm vô vÎ vang nh­ng còng rÊt nÆng nÒ mµ §¶ng, d©n téc vµ nh©n d©n giao phã. §Æc biÖt, hä ph¶i lµ nh÷ng ng­êi cã trÝ tuÖ cao, th«ng minh, s¸ng t¹o, cã ý chÝ kh¸m ph¸, t×m tßi “d¸m nghÜ, d¸m lµm”, biÕt vËn dông nh÷ng thµnh qu¶ cña khoa häc – c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµo thùc tiÔn x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ b¶o vÖ Tæ quèc.

§Ó trë thµnh nh÷ng con ng­êi ph¸t triÓn hµi hoµ vµ toµn diÖn, con ®­êng duy nhÊt cña thanh niªn lµ kh«ng ngõng ra søc phÊn ®Êu, rÌn luyÖn, häc tËp trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc, “ph¶i ra søc häc tËp chÝnh trÞ, kü thuËt, v¨n ho¸, ph¶i thÊm nhuÇn

t­ t­ëng x· héi chñ nghÜa”. §iÒu ®ã cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng, nhÊt lµ trong

®iÒu kiÖn toµn cÇu ho¸ vµ sù bïng næ cña c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng nghÖ hiÖn

®¹i. Thanh niªn ViÖt Nam ph¶i biÕt v­¬n lªn lµm chñ nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn nhÊt ®Ó xo¸ bá nghÌo ®ãi vµ tôt hËu, ®Ó rót ng¾n kho¶ng c¸ch víi nh÷ng quèc gia ph¸t triÓn. Thùc tÕ cho thÊy, rÊt nhiÒu thanh niªn ®· vµ ®ang xøng ®¸ng víi lêi d¹y ®ã cña Ng­êi. Nh÷ng th¾ng lîi vÎ vang cña tuæi trÎ ViÖt Nam trong c¸c cuéc thi quèc tÕ, trong häc tËp, s¶n xuÊt vµ kinh doanh,… ®· chøng minh vai trß vµ n¨ng lùc cña c¸c thÕ hÖ thanh niªn trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n­íc. Tuy nhiªn, tuæi trÎ ngµy nay cÇn ph¶i lµm ®­îc nhiÒu h¬n thÕ, cÇn ph¶i tiÕp tôc phÊn

®Êu vµ rÌn luyÖn. Trªn nhiÒu lÜnh vùc, chóng ta cßn tôt hËu, cã kho¶ng c¸ch qu¸

xa so víi c¸c n­íc ph¸t triÓn trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. NhiÖm vô cña thanh niªn lµ ph¶i gãp phÇn thu hÑp, san b»ng kho¶ng c¸ch ®ã.

Hå ChÝ Minh ®Æc biÖt chó träng viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho thÕ hÖ trÎ. Ng­êi chØ râ: “Thanh niªn ph¶i lu«n lu«n rÌn luyÖn ®¹o ®øc c¸ch m¹ng.

§¹o ®øc c¸ch m¹ng cã thÓ tãm t¾t trong mÊy ®iÓm:

- Trung thµnh: Trän ®êi trung thµnh víi sù nghiÖp c¸ch m¹ng, víi Tæ quèc, víi §¶ng, víi giai cÊp.

- Dòng c¶m: Kh«ng sî khæ, kh«ng sî khã, thùc hiÖn: “§©u cÇn thanh niªn cã, viÖc g× khã thanh niªn lµm”, “gian khæ th× ®i tr­íc, h­ëng thô sau mäi ng­êi”.

- Khiªm tèn: Kh«ng nªn tù cho m×nh lµ tµi giái, kh«ng khoe c«ng, kh«ng tù phô”(⁶).

§­îc vÝ nh­ mïa xu©n cña x· héi, nhiÖm vô cña thanh thiÕu niªn kh«ng chØ lµ häc tËp, rÌn luyÖn, mµ cßn ph¶i biÕt cèng hiÕn vµ hy sinh. Trong bµi nãi chuyÖn t¹i buæi lÔ khai m¹c tr­êng §¹i häc nh©n d©n ViÖt Nam, Hå ChÝ Minh

®· ©n cÇn chØ b¶o: "NhiÖm vô cña thanh niªn kh«ng ph¶i lµ hái n­íc nhµ ®· cho m×nh nh÷ng g×. Mµ ph¶i tù hái m×nh ®· lµm g× cho n­íc nhµ! M×nh ph¶i lµm thÕ nµo cho Ých lîi n­íc nhµ nhiÒu h¬n? M×nh ®· v× lîi Ých n­íc nhµ mµ hy sinh phÊn ®Êu chõng nµo?"(⁷). Lêi nãi cña Ng­êi tuy gi¶n dÞ mµ thËt s©u s¾c biÕt bao. Ngµy nay, cßn nhiÒu b¹n trÎ ®ang m¶i mª theo ®uæi nh÷ng gi¸ trÞ vËt chÊt thÊp kÐm, tÇm th­êng mµ quªn ®i tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô lín lao cña m×nh ®èi víi Tæ quèc, víi non s«ng ®Êt n­íc. Thãi quen ®ua ®ßi, h­ëng l¹c, ch¹y theo nh÷ng thãi h­ tËt xÊu, nh÷ng tÖ n¹n x· héi ®ang lµm h­ háng mét sè thanh, thiÕu niªn vèn kh«ng tù gi¸c häc tËp, rÌn luyÖn. Hä ®ang sa vµo mét cuéc sèng thiÕu lý t­ëng, kh«ng cã niÒm tin, kh«ng cã sù ®Þnh h­íng mét c¸ch ®óng ®¾n.

Kh«ng cã lý t­ëng cao c¶ ®Ó phÊn ®Êu, cuéc sèng con ng­êi sÏ trë nªn tÎ nh¹t, tÇm th­êng, thËm chÝ v« nghÜa. Cã lÏ ®©y còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù gia t¨ng nh÷ng hiÖn t­îng rÊt ®¸ng lo ng¹i trong giíi trÎ ngµy nay, nh­ ®ua xe m¸y, nghiÖn ngËp ma tóy…

Theo Chñ tÞch Hå ChÝ Minh: "Thanh niªn cÇn ph¶i cã tinh thÇn vµ gan d¹ s¸ng t¹o, cÇn ph¶i cã chÝ khÝ h¨ng h¸i vµ tinh thÇn tiÕn lªn, v­ît mäi khã kh¨n, gian khæ ®Ó tiÕn m·i kh«ng ngõng”(⁹).Dï trong bÊt cø hoµn c¶nh nµo, ng­êi

thanh niªn còng ph¶i sèng xøng ®¸ng víi truyÒn thèng vÎ vang cña d©n téc.

Trong bèi c¶nh héi nhËp vµ më cöa hiÖn nay, ®Êt n­íc ®ang ®øng tr­íc nh÷ng thêi c¬ vµ nh÷ng thö th¸ch lín lao, h¬n bao giê hÕt, vai trß vµ tr¸ch nhiÖm cña thanh niªn, cña tuæi trÎ l¹i cµng vinh dù vµ nÆng nÒ. T­¬ng lai cña ®Êt n­íc, cña d©n téc ®ang n»m trong tay thÕ hÖ trÎ. Chóng ta cã thÓ s¸nh vai víi c¸c c­êng quèc n¨m ch©u ®­îc hay kh«ng? Chóng ta cã thÓ ®i t¾t, ®ãn ®Çu thêi ®¹i ®­îc hay kh«ng? Chóng ta cã thÓ v­ît ra khái ®ãi nghÌo, tôt hËu ®Ó trë thµnh mét quèc gia giµu cã, v÷ng m¹nh, ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt ®­îc hay kh«ng? TÊt c¶

®ang tr«ng chê vµo ý chÝ, nghÞ lùc vµ b¶n lÜnh cña tuæi trÎ; tÊt c¶ ®ang ®­îc quyÕt ®Þnh bëi nh÷ng viÖc lµm, nh÷ng hµnh ®éng cô thÓ cña tuæi trÎ h«m nay.

Chóng ta kh«ng thÓ quªn lêi c¨n dÆn thiÕt tha cña Ng­êi: "Thanh niªn ta cã vinh dù to th× còng cã tr¸ch nhiÖm lín. §Ó lµm trßn tr¸ch nhiÖm, thanh niªn ta ph¶i n©ng cao tinh thÇn lµm chñ tËp thÓ, trõ bá chñ nghÜa c¸ nh©n"(¹⁰).

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®Æt niÒm tin lín vµo thÕ hÖ trÎ, quan t©m ®Æc biÖt ®Õn sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña hä, trong ®ã cã sù ph¸t triÓn vÒ thÓ chÊt. Ng­êi ®·

nªu mét tÊm g­¬ng s¸ng vÒ rÌn luyÖn thÓ dôc, thÓ thao; ®ång thêi kªu gäi mäi ng­êi, nhÊt lµ thanh niªn, ph¶i th­êng xuyªn rÌn luyÖn søc khoÎ, coi ®ã lµ tr¸ch nhiÖm vµ bæn phËn cña thanh niªn. Hä cÇn cã nh÷ng ho¹t ®éng vui ch¬i lµnh m¹nh: "Thanh niªn ph¶i chuyªn t©m häc hµnh vµ c«ng t¸c, nh­ng còng cÇn cã vui ch¬i. Vui ch¬i lµnh m¹nh lµ mét bé phËn trong sù sinh ho¹t cña thanh niªn"(10). Râ rµng, trong bèi c¶nh ngµy nay, lêi nh¾c nhë ®ã cña B¸c cã ý nghÜa rÊt quan träng. Cã lÏ, mét phÇn do thiÕu nh÷ng s©n ch¬i lµnh m¹nh, bæ Ých mµ kh«ng Ýt b¹n trÎ ®· vµ ®ang lao vµo nh÷ng trß ch¬i d¹i dét, v« cïng nguy hiÓm, nh­ ®ua xe tr¸i phÐp, c¸ ®é bãng ®¸, cê b¹c, nghiÖn ngËp, hót x¸ch.

HoÆc cã kh«ng Ýt nam n÷ thanh niªn m¶i mª truy t×m nh÷ng c¶m gi¸c xa l¹ trªn sµn nh¶y, vò tr­êng víi ®ñ c¸c lo¹i thuèc kÝch thÝch. Vui ch¬i, gi¶i trÝ lµ ®iÒu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi løa tuæi thanh niªn, song c¸c ho¹t ®éng ®ã ph¶i mang tÝnh gi¸o dôc, tÝnh v¨n ho¸ vµ lµnh m¹nh. Vui ch¬i ®Ó cã thªm niÒm tin vµ ý chÝ trong häc tËp, rÌn luyÖn. Hå ChÝ Minh ®· tõng nh¾c nhë: "Trong vui ch¬i còng cã gi¸o dôc. CÇn cã nh÷ng thó vui ch¬i v¨n ho¸, thÓ dôc cã tÝnh chÊt tËp thÓ vµ quÇn chóng"(¹¹).

§Ó gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ, Hå ChÝ Minh rÊt chó träng tíi vai trß cña nhµ tr­êng, cña ngµnh gi¸o dôc - ®µo t¹o. Cã thÓ nãi, tr­êng häc lµ m«i tr­êng thuËn lîi nhÊt ®Ó gi¸o dôc thanh niªn trªn mäi ph­¬ng diÖn. Nhµ tr­êng lµ n¬i tuæi trÎ tiÕp thu nh÷ng tri thøc, nh÷ng kinh nghiÖm ®Ó chuÈn bÞ b­íc vµo ®êi; trau dåi

®¹o ®øc, ý chÝ, luyÖn rÌn nh÷ng phÈm chÊt cÇn thiÕt cho mét t­¬ng lai t­¬i s¸ng. Trong §êi sèng míi, Hå ChÝ Minh ®· nhÊn m¹nh vai trß cña nhµ tr­êng trong chÕ ®é míi: "Cèt nhÊt lµ ph¶i d¹y häc trß biÕt yªu n­íc, th­¬ng nßi, ph¶i d¹y cho hä ý chÝ tù lËp tù c­êng, quyÕt kh«ng chÞu thua kÐm ai, quyÕt kh«ng chÞu lµm n« lÖ"(¹²).

HiÖn nay, do hoµn c¶nh kinh tÕ cña ®Êt n­íc cßn nhiÒu khã kh¨n, do c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ch­a thùc sù hoµn thiÖn, ®ång bé nªn trong b¶n th©n c¸c tr­êng häc,

c¸c c¬ quan, bé phËn cña ngµnh gi¸o dôc - ®µo t¹o vÉn cßn tån t¹i nh÷ng h¹n chÕ, thiÕu sãt. Nh÷ng c¨n bÖnh phæ biÕn, nh­ “bÖnh thµnh tÝch”, hiÖn t­îng tiªu cùc, bÊt c«ng, gian lËn trong thi cö, ngåi “nhÇm” chç, “nhÇm” líp… vÉn ch­a

®­îc kh¾c phôc mét c¸ch triÖt ®Ó. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, chóng ta cµng ph¶i qu¸n triÖt t­ t­ëng cã tÝnh chØ ®¹o cña Hå ChÝ Minh: dï khã kh¨n ®Õn ®©u còng ph¶i quyÕt t©m d¹y thËt tèt, häc thËt tèt.

Bªn c¹nh tr­êng häc, tæ chøc §oµn Thanh niªn Céng s¶n Hå ChÝ Minh còng cã vai trß quan träng ®èi víi viÖc gi¸o dôc, båi d­ìng thanh niªn. §oµn Thanh niªn Céng s¶n Hå ChÝ Minh lµ mét tæ chøc c¸ch m¹ng do chÝnh Hå Chñ tÞch vµ

§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam s¸ng lËp, rÌn luyÖn; lµ ®éi ngò cña nh÷ng ng­êi thanh niªn ViÖt Nam ­u tó. Trong suèt qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng ViÖt Nam, §oµn Thanh niªn Céng s¶n Hå ChÝ Minh ®· cã nh÷ng ®ãng gãp to lín vµo sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña d©n téc. §©y võa lµ tæ chøc, võa lµ m«i tr­êng cho ng­êi thanh niªn yªu n­íc rÌn luyÖn vµ cèng hiÕn. §Ó ph¸t huy vai trß cña tuæi trÎ, Hå ChÝ Minh c¨n dÆn: "Trung ­¬ng §oµn cÇn ph¶i t¨ng c­êng h¬n n÷a viÖc gi¸o dôc tinh thÇn yªu n­íc, gi¸c ngé giai cÊp vµ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho ®oµn viªn vµ thanh niªn"(¹³). Trong bèi c¶nh ngµy nay, lêi nh¾c nhñ ®ã cña Ng­êi l¹i cµng cã ý nghÜa h¬n bao giê hÕt.

Nh÷ng thÕ hÖ cha anh ®i tr­íc ®· hy sinh biÕt bao x­¬ng m¸u cho d©n téc

®­îc ®éc lËp vµ tù do, cho Tæ quèc ®­îc hßa b×nh thèng nhÊt, cho l·nh thæ ViÖt Nam ®­îc vÑn toµn. Trong hai cuéc kh¸ng chiÕn thÇn th¸nh tr­êng kú chèng ®Õ quèc Ph¸p vµ ®Õ quèc Mü, nh©n d©n ViÖt Nam nãi chung vµ thanh niªn ViÖt Nam nãi riªng ®· nªu cao tinh thÇn yªu n­íc, ý chÝ kiªn c­êng, bÊt khuÊt, thµ hy sinh ®Õn giät m¸u cuèi cïng chø nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu mÊt n­íc, nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu sèng cuéc ®êi n« lÖ. Con ng­êi ViÖt Nam vÜ ®¹i nhÊt, tiªu biÓu nhÊt cho tinh thÇn vµ ý chÝ ®ã chÝnh lµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. Lµ nhµ ¸i quèc vÜ ®¹i, cuéc ®êi cao c¶ cña Ng­êi chÝnh lµ tÊm g­¬ng s¸ng ngêi cho thÕ hÖ trÎ h«m nay noi theo vµ häc tËp. ViÖc gi¸o dôc tuæi trÎ th«ng qua nh÷ng tÊm g­¬ng c¸ch m¹ng lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng. Hå ChÝ Minh lµ ng­êi rÊt thÊu hiÓu ®iÒu nµy vµ Ng­êi ®· tõng nh¾c nhë: "Cã sè thanh niªn t­ëng x©y dùng chñ nghÜa x· héi ngµy nay lµ trªn trêi r¬i xuèng, kh«ng biÕt sù gian nan, cùc khæ cò. C¸c ®ång chÝ giµ ph¶i kÓ l¹i cho hä nghe. §ã lµ mét c¸ch gi¸o dôc thanh niªn"(¹⁴). §èi víi nh÷ng tÊm g­¬ng anh hïng c¸ch m¹ng, víi nh÷ng chiÕn c«ng cña c¸c anh hïng dòng sÜ ®· lËp nªn trong c«ng cuéc cøu n­íc vµ gi÷ n­íc, Ng­êi c¨n dÆn: "Chóng ta ph¶i ghi chÐp vµ th­êng nh¾c l¹i nh÷ng sù tÝch Êy… ®Ó gi¸o dôc thanh niªn ta rÌn luyÖn mét ý chÝ kiªn quyÕt quËt c­êng, mét t©m lý qu¶ c¶m xung phong, tin t­ëng vµo t­¬ng lai t­¬i s¸ng cña Tæ quèc"(¹⁵). Ng­êi thanh niªn cã gi¸o dôc ph¶i lµ ng­êi “uèng n­íc nhí nguån,

¨n qu¶ nhí kÎ trång c©y”. §¹o lý nµy ®­îc l­u gi÷ tõ ngh×n ®êi nay vµ ®· trë thµnh mét lÏ sèng quý b¸u cña d©n téc ta. Víi nh÷ng anh hïng liÖt sÜ ®· cèng hiÕn m¸u x­¬ng m×nh cho Tæ quèc, chóng ta ph¶i ®êi ®êi ghi nhí c«ng ¬n cña hä. Trong "Di chóc" ®Ó l¹i cho ®ång bµo c¶ n­íc, Hå ChÝ Minh c¨n dÆn: "§èi

víi c¸c liÖt sÜ, mçi ®Þa ph­¬ng (thµnh phè, lµng x·) cÇn x©y dùng v­ên hoa vµ bia kû niÖm ghi sù hy sinh anh dòng cña c¸c liÖt sÜ, ®Ó ®êi ®êi gi¸o dôc tinh thÇn yªu n­íc cho nh©n d©n ta"(¹⁶).

Nh÷ng t­ t­ëng quý b¸u cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc thanh niªn sÏ m·i m·i táa s¸ng trong suèt hµnh tr×nh lÞch sö cña d©n téc ViÖt Nam. Trong bèi c¶nh thêi ®¹i vµ quèc tÕ ngµy nay, nh÷ng t­ t­ëng ®ã l¹i cµng cã gi¸ trÞ h¬n bao giê hÕt. ThÊm nhuÇn vµ qu¸n triÖt mét c¸ch s©u s¾c nh÷ng lêi d¹y ®ã sÏ gióp thanh niªn cã thªm niÒm tin vµ søc m¹nh. §ã còng lµ biÓu hiÖn sinh ®éng cña phong trµo toµn d©n, trong ®ã cã thanh niªn “sèng, chiÕn ®Êu, lao ®éng vµ häc tËp theo g­¬ng B¸c Hå vÜ ®¹i”(**).

___________________

Chó thÝch

** Bµi ®· ®¨ng trªn T¹p chÝ TriÕt häc, sè 5/2007.

1. Hå ChÝ Minh. Toµn tËp, t. 4. Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi, 2000, tr.167.

2. Hå ChÝ Minh. S®d., t.12, tr.510.

3. Hå ChÝ Minh. S®d., t.7, tr.455.

4. Hå ChÝ Minh. S®d., t.9, tr.593.

5. Hå ChÝ Minh. S®d., t.9, tr.310.

6. Hå ChÝ Minh. S®d., t.10, tr.621.

7. Hå ChÝ Minh. S®d., t.7, tr.455.

8. Hå ChÝ Minh. S®d., t.7, tr.455.

9. Hå ChÝ Minh. S®d., t.10, tr.489.

10. Hå ChÝ Minh. S®d., t.7, tr.456.

11. Hå ChÝ Minh. S®d., t.7, tr.456.

12. Hå ChÝ Minh. S®d., t.5, tr.102.

13. Hå ChÝ Minh. S®d., t.11, tr.318.

14. Hå ChÝ Minh. S®d., t.10, tr.468.

15. Hå ChÝ Minh. S®d., t.7, tr.307.

16. Hå ChÝ Minh. S®d., t.12, tr.503.