Trong ấn tượng của chúng ta, các bánh xe ô tô vẫn lắp thẳng đứng và vuông góc với mặt phẳng nằm ngang. Nhưng thực ra thì mặt phẳng thẳng đứng của
bánh trước hơi nghiêng ra ngoài, hơi hơi giống như hình chữ "V", hơn nữa, tải trọng càng lớn, thì góc nghiêng càng lớn, nói chung khoảng 1o. T ại sao vậy?
Tác dụng nghiêng ra ngoài của bánh trước là nhằm nâng cao sự an toàn chạy xe khi bánh xe quay.
Nói về sự chuyển động tương đối giữa các chi tiết, nói chung lắp ráp cần chừa một khe hở nhất định. Do vậy giữa moay ơ và vòng bi của bánh xe và các bề mặt chuyển động tương hỗ khác, đều có khe hở lắp ráp, các khe hở đó ảnh hưởng đến sự làm việc bình thường của bánh xe trước.
Nếu ô tô chạy không thì bánh xe vừa nằm vuông góc với mặt đường, còn khi xe chở đầy hàng, thì các khe hở bị triệt tiêu. Cầu xe cũng bị chịu trọng lượng của hàng hoá mà bị biến dạng cong, oằn xuống, điều đó có thể làm cho bánh xe vốn vuông góc với mặt đường lại bị nghiêng về phía trong. Bánh xe nghiêng về phía trong sẽ làm tăng ngoại lực tác động lên cầu xe và đai ốc hãm bánh xe, do đó rút ngắn tuổi thọ, trong trường hợp nghiêm trọng có thể làm hỏng đai ốc hãm, làm cho bánh xe long ra rất nguy hiểm.
Ngoài ra, bánh xe khi lăn trên đường sẽ xuất hiện hiện tượng trượt tương đối, nếu nghiêng về bên trong,
lốp sẽ bị mòn nhanh chóng. Vì vậy, để tránh việc bánh trước của ô tô nghiêng về phía trong gây nên hậu quả nguy hiểm, khi lắp bánh xe cần phải chừa sẵn góc nghiêng ngoài, làm cho xe khi chở đầy tải, bánh xe và mặt đường gần vuông góc với nhau.
Ngoài ra, mặt đường giao thông trong đường phố đều có hình cong vồng lên ở giữa, bánh trước của ô tô nghiêng ra ngoài và vặn tiếp hợp khớp với mặt đường, do đó luôn luôn giữ được độ thẳng góc của bánh xe với mặt đường, có được sức bám mặt đường lớn nhất.
T ừ khóa: Bánh trước ô tô nghiêng ra ngoài
31.Tại sao đai ốc hãm bánh xe
ở bên phải và bên trái lại có
ren ngược nhau?
Nếu chúng ta chú ý, sẽ thấy phía bên ngoài của bánh xe, theo chiều của chu vi hình tròn, có những đai ốc cách đều nhau, các bánh xe của ô tô chính là dựa vào những đai ốc đó để bắt vào cầu trước và cầu sau xe. Thông thường, chúng ta vẫn quen với đai ốc vặn chặt theo chiều phải. Nhưng đai ốc ở bánh ô tô lại rất đặc biệt, nếu ta lấy chiều của đầu xe làm phía trước, ta sẽ thấy bánh xe bên trái, dùng đai ốc hãm có ren trái, còn bánh xe bên phải thì dùng đai ốc hãm có ren phải. T ại sao vậy?
Sự thực thời kỳ mới ra đời, các đai ốc dùng cho bánh xe phải và trái ô tô không có sự phân biệt chặt chẽ nào, bởi vì lúc đó tốc độ ô tô còn chậm, ô tô còn là một phương tiện đi lại thời thượng. Về sau, đi đôi với sự phát triển nhanh chóng của công nghiệp chế
tạo ô tô, tốc độ ô tô càng nhanh, thì sự cố về bánh xe bị long ra trong quá trình xe chạy xảy ra thường xuyên. Qua phân tích, người ta phát hiện ra nguyên nhân của sự cố là do các đai ốc hãm bánh xe bị long, làm cho bánh xe bị long ra. Thế nhưng tại sao các đai ốc hãm lại bị lỏng?
Chúng ta hãy làm một thí nghiệm nhỏ: hãy đeo một cái vòng nhỏ vào ngón tay trỏ của bàn tay phải của bạn, sau đó bạn quay liên tục tay phải, bạn sẽ thấy cái vòng trên ngón tay trỏ cùng không ngừng quay quanh ngón tay. Lúc này nếu bạn đột nhiên dừng tay lại, thì cái vòng không dừng ngay mà tiếp tục quay một lúc theo chiều quay ban đầu rồi mới dừng lại, đó là do quán tính
Đai ốc hãm và sự quay của bánh xe nói trên cũng theo nguyên lý đó. Nguyên nhân là, khi bánh xe đang quay với tốc độ cao bỗng nhiên dừng lại, thì đai ốc hãm trên bánh xe cũng sinh ra quán tính tiếp tục chuyển động, khiến cho đai ốc quay thêm một ít nữa theo chiều quay ban đầu. Lúc này nếu chiều vặn của các đai ốc cùng với chiều quay, thì đai ốc càng siết vào càng chặt, trái lại, nếu chiều vặn của đai ốc ngược chiều với chiều quay của bánh xe, thì khi
phanh xe cấp tốc, đai ốc sẽ có sự lỏng nhẹ cứ dần dần như vậy, đai ốc luôn luôn bị "lỏng" đó sẽ không còn siết chặt nữa. Cuối cùng đai ốc sẽ long ra gây nên sự cố. Vì trong quá trình ô tô tiến lên, chiều quay do quán tính sản sinh ra đối với hai bánh xe phải và trái khác nhau nên bánh xe phải dùng đai ốc hãm có ren phải, còn bánh xe bên trái thì dùng ren trái. Như vậy mới có thể làm cho đai ốc hãm càng ngày càng siết chặt, tránh được mối nguy hiểm do bánh xe bị long ra.
T ừ khóa: Bánh xe; Ốc cố định; Hướng xoay.