I. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU
Sau khi làm bài thí nghiệm này, sinh viên phải :
- Hiểu rỏ về thiết bị LOGO! 12/24RC.
- Sử dụng được các lệnh cơ màng của LOGO!.
- Viết được một số chương trình điều khiển.
- Biết nối dây các thiết bị trên bàn thực hành.
- Cài đặt và Sử dụng được phần mềm Logo Soft Comfort.
II. VẬT TƯ - THIẾT BỊ
- Bộ thiết bị thực tập Logo - Cáp lập trình
- Dụng cụ đồ nghề các loại (kìm, vít bake, đồng hồ đo VOM) - Dây nối, đầu nối.
III. LÝ THUYẾT
a. Kết nối ngõ vào, ngõ ra cho Logo.
Trước khi tiến hành lập trình cho Logo, chúng ta phải nối nguồn, các thiết bị ngõ vào, ngõ ra cho Logo, sơ đồ kết nối tổng quát của một Logo như sau :
b. Bắt đầu việc lập tình với Logo.
Sau khi bật nguồn màn hình Logo sẻ xuất hiện No Program.
Ta nhấn ESC manu chính của Logo xuất hiện.
Ký hiệu đầu tiên của hàng đầu tiên là con trỏ, ta nhấn và để di chuyển con trỏ lên hoặc xuống. Di chuyển con trỏ đến chế độ lập trình Program và chọn bằng cách nhấn OK.
Sau khi nhấn OK manu soạn thảo mở ra.Ở đây ta có thể di chuển con trỏ lên xống bằng cách nhấn và . Di chuyển con trỏ đến chế độ soạn thảo và chọn bằng cách nhấn OK.
Sau khi nhấn OK manu soạn thảo mở ra, di chuyển con trỏ đến Edit Prg và chọn bằng cách nhấn OK. Logo sẻ xuất hiện ngõ ra đầu tiên. Lúc này ta đang ở trong chế độ soạn thảo.
Chúng ta có thể nhấn và để chọn ngõ ra khác, lúc này ta có thể bắt đầu soạn thảo chương trình theo yêu cầu.
c. Các ký hiệu cổng logic (Hàm cơ bản) sử dụng trong Logo.
Cổng AND
Ký hiệu trên mạch điện Ký hiệu trong logo
Cổng NAND.
Cổng OR
Ký hiệu trên mạch điện Ký hiệu trong logo
Cổng NOR
Ký hiệu trên mạch điện Ký hiệu trong logo
Cổng NOT.
Ký hiệu trên mạch điện Ký hiệu trong logo
Cổng EXOR
Ký hiệu trên mạch điện Ký hiệu trong logo
d. Bốn quy tắc khi lập trình với Logo Quy tắc 1:
- Bắt đầu tạo một chương trình khi Logo đang ở chế độ lập trình. Sau khi bật nguồn xuất hiện dòng chữ “ NO PROGRAM” ta nhấn ASC để chọn chế độ lập trình. PROGRAM MODE
- Khi chương trình đang chạy, muốn chọn chế độ lập trình ta phải chọn STOP sau đó mới chọn chế độ lập trình được.
- Muốn khởi động lại chương trình ta chọn START trên manu chính.
Chú ý:
Ta có thể mở chế độ lập trình bằng nút
Ta có thể đặt chế độ thay đổi thông số bằng nút Quy tắc 2:
- Luôn luôn tạo một chương trình bắt đầu từ ngõ ra đến ngõ vào.
- Một ngõ ra có thể được nối đến nhiều ngõ vào nhưng một ngõ vào không được kết nối đến nhiều ngõ ra.
Quy tắc 3: Con trỏ và sự di chuyển con trỏ.
Khi con trỏ xuất hiện bạn có thể di chuyển nó theo một trong những cách dưới đây.
- Nhấn để di chuyển con trỏ khi lập trình.
- Nhấn OK để thay đổi hay để chọn đầu nối, khối.
- Nhấn ESC để quay lại bước trước đó.
Quy tắc 4 : Trướckhi bạn bắt đầu lập trình với Logo bạn nên viết ra trên giấy sau đó mới tiến hành soạn thảo trên Logo
Ví dụ lập trình cho Logo sử dụng cổng logic.
Mạch điện dùng 2 công tắc S1 và S2 để điều khiển một bóng đèn, bóng đèn sáng khi một trong hai công tắc được đóng. Mạch điện có dạng như sau.
- Mạch nguyên lý :
- Kết nối các ngõ vào ra cho Logo.
Ở mạch điện trên công tắc S1 được nối với ngõ vào I1, công tắc S2 được nối với ngõ vào I2, bóng đèn E1 được nối với ngõ ra Q1.
- Chương trình viết trong Logo.
- Các bước lập trình cho Logo.
Để tiến hành kết nối được mạch điện như trên ở trong Logo ta chọn chế độ lập trình và bắt đầu từ ngõ ra Q1.
Tại ngõ ra đầu tiên của Logo ta dùng các nút để di chuyển con trỏ về bên trái.
Tại đây, để nhập khối cổng OR ta nhấn OK để chọn các chức năng ngõ vào khác nhau.
Sau khi nhấn OK con trỏ lúc này xuất hiện với một mũi tên hướng xuống dưới ở đây ta có thể có nhiều chọn lựa khác nhau.
Chọn Co (Conector) : Những kết nối ngõ vào như I1, I2……
Chọn GF (List of basic funtion) : Chọn các hàm cơ bản như AND, OR, NOT…
Chọn SF (Special funtion): Chọn các chức năng đặc biệt như :Timer, counter Chọn GF ( Basic funtion) các hàm cơ bản bằng cách nhấn cho đến khi GF xuất hiện và chọn bằng cách nhấn OK. Logo hiện một khối dạng liệt kê những hàm cơ bản. Khối AND là hàm cơ bản được hiện ra đầu tiên và một khối màu sậm cho phép bạn chọn các hàm cơ bản khác.
Nhấn cho đến khi hàm OR xuất hiện và chọn bằng nút OK.
Khối màu sậm vẫn hiển thị trên khối OR, bạn nhấn OK để thoát khỏi khối.
Lúc này một khối mới đầu tiên đã được tạo ra, một khối mới được đánh dấu tự động bằng số của khối, ở đây là khối B1. Các ngõ vào thì được kết nối từ phía bên trái. Ta nhấn OK để bắt đầu kết nối ngõ vào.
Chọn list Co và nhấn OK.
Thành phần đầu tiên của List Co là ngõ vào không sử dụng được ký hiệu là X, ta nhấn và để chọn ngõ và là I1và nhấn OK, I1 được nối đến ngõ vào OR và con trỏ nhãy đến ngõ vào kế tiếp.
Thực hiện các bước như chọn I1 ta sẻ chọn ngõ vào I2 kết nối đến cổng OR.
Sau khi chọn xong ta nhấn ESC liên tục để quay về Manu Start, di chuyển con trỏ đến Start và nhấn OK chương trình bắt đầu chạy, lúc này ta điều khiển hai ngõ vào I1, I2 để kiểm tra kết quả.
Khi chương trình đang chạy thì trên màn hình Logo hiển thị ngày giờ mặc định như sau.
Để quan sát ngõ vào I, ngõ ra Q ta nhấn e. Đặt tên cho chương trình.
Chúng ta có thể đặt tên cho chương trình tối đa là 16 ký tự bằng chữ hoa hay chữ thường hoặc bằng những ký tự đặc biệt.
f. Đặt password cho chương trình.
Nếu chúng ta muốn bảo vệ chương trình, không cho người khác chỉnh sửa, thay đổi thì ta có thể đặt Password cho chương trình. Password của một chương trình dài tối đa là 10 ký tự chữ hoa từ A đến Z. Lưu ý : Sau khi cài Password ta phải gỡ bỏ
Để tạo password cho một chương trình cần tiến hành theo các bước sau.
1. Di chuyển con trỏ đến mode Programming và chọn PASSWORD bằng cách nhấn Nhấn và .
2. Chọn chế độ đặt Password bằng cách nhấn OK.
3. Nhấn và để chọn các ký tự đặt Password 2. Các hàm đặc biệt trong logo
e. Hàm On- Delay:Relay đóng chậm Giãn đồ xung ngõ ra/ vào.
f. Hàm Off – Delay :Relay mở chậm Ký hiệu.
Giãn đồ xung ngõ ra / vào.
Hàm On / Off Delay:
Ký hiệu.
Giãn đồ xung ngõ vào / ra.
g. Hàm Wing Relay: Rơle tự xóa ngõ ra.
Ký hiệu.
Giãn đồ xung ngõ vào/ ra.
h. Asynchrnonous Generator. Máy phát xung đồng bộ:
Ký hiệu.
Giãn đồ xung ngõ vào / ra.
i. Starway lighting Switch: Công tắc chiếu sáng cầu thang tự động.
Ký hiệu.
Giãn đồ xung ngõ vào / ra.
j. Weekly Timer : Định thời hàng tuần.
Nguyên tắc hoạt động.
- Mỗi bộ Weekly Timer gồm có 3 Cam có tên là N01, N02, N03, chúng được dùng để đặt thời gian mở (ngõ ra bằng 1) và thời gian tắt (ngõ ra bằng 0) của các ngày trong tuần từ thứ hai cho đến chủ nhật được ký hiệu trong màn hình đặt thông số là
MTWTFSS là các chữ viết tắt của Monday, Tuesday, Wednesday, Thursday, Friday, Saturday, Sunday.
- Ngõ ra của Weekly Time =1 khi thời gian mở và tắt đúng với thời gian thực.
Đặt thời gian cho Weekly Timer
k. Yearly Timer: Định thời hàng năm:
Ký hiệu.
Nguyên lý làm việc:
- N0 dùng để cài đặt thông số cho những lần ON / OFF hàng năm.
- Ngõ ra Q được Set khi thời gian cài đặt bằng với thời gian thực.
l. Latching Relay: Chốt RS ( FF RS).
Ký hiệu.
Dạng sóng ngõ ra Q phụ thuộc vào ngõ vào S và R
m. Pulse Relay: Relay Xung ( Ngõ ra được điều khiển bởi xung ngõ vào ) Ký hiệu.
Giãn đồ xung ngõ ra Q phụ thuộc vào ngõ vào R, S.
n. Up / down counter : Bộ đếm lên / xuống.
Ký hiệu.
3. Sử dụng logo !Soft V6.1
Để thuận tiện cho việc tìm hiểu phần mềm LOGO !Soft ta làm một ví dụ sau
YÊU CẦU:
Trong một bãi đậu xe có nhiều lô để đậu xe, ở cổng vào bãi đậu xe có 1 đèn đỏ và 1 đèn xanh. Nếu trong bãi chưa đầy xe thì đèn xanh sáng đèn đỏ tắt (cho phép xe vào bãi), ngược lại trong bãi đã đầy xe thì tự động đèn xanh tắt đèn đỏ sáng (không cho xe vào bãi).
Các xe vào bãi được nhận biết bởi cảm biến I1 đặt ở lối vào(ENTRY)ø, các xe ra khỏi bãi được nhận biết bởi cảm biến I2 đặt ở lối ra(EXIT). với bộ đếm được tích hợp trong LOGO! khi một chiếc xe đi vào bãi đậu xe(I1 tác động) thì bộ đếm sẽ tăng lên một giá trị và khi một chiếc xe ra khỏi bãi đậu xe(I2 tác động) thì bộ đếm giảm đi một giá trị. Khi bộ đếm đếm đến giá trị 20 sẽ tác động ngõ ra Q0làm đèn xanh tắt đèn đỏ sáng.
Một nút nhấn I3 dùng để reset bộ đếm.
CHƯƠNG TRÌNH ĐIỀU KHIỂN BẰNG LOGO!Soft Comfort V5.0:
CÁC BƯỚC THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH LOGO!Soft Comfort V5.0:
Khởi động LOGO!Soft Comfort V5.0:
Chọn Star > Programs > Siemens LOGO!Soft > LOGO!Soft Comfort
Màn hình của LOGO!Soft Comfort V5.0 xuất hiện, để tạo một tập tin mới, chọn File >New >Function block diagram (FBD)
Màn hình sọan thảo LOGO!Soft Comfort Demo version xuất hiện để bắt đầu viết chương trình mới.
Lấy các khối chức năng của LOGO!Soft Comfort V5.0 ra màn hình soạn thảo:
Để lấy các khối ngõ vào I và Q ra màn hình ta nhấp chuột vào biểu tượng Contants/Conectors trên thanh công cụ Tool hoặc nhấn F6, xuất hiện các khối cần sử dụng, chọn khối cần sử dụng sau đó nhấp chuột trên vùng soạn thảo.
Nhấp chuột vào biểu tượng Input để chọn các ngõ vào I1, I2, I3 đưa ra màn hình soạn thảo.
Nhấp chuột vào biểu tượng Output để chọn ngõ ra Q1 đưa ra màn hình soạn thảo.
Để sử dụng các khối chức năng như: AND, OR, NOT, … ta nhấp chuột vào biểu tượng Basic functions trên thanh công cụ Tool hoặc nhấn F7, các khối chức năng cơ bản xuất hiện, chọn khối cần sử dụng sau đó nhấp chuột trên vùng soạn thảo.
Nhấp chuột vào biểu tượng OR để chọn khối OR đưa ra màn hình soạn thảo.
Để sử dụng các khối chức năng khác như Timer, Counter, FlipFlop … nhấp chuột vào biểu tượng Special Functions trên thanh công cụ Tool hoặc nhấn F8, các khối chức năng xuất hiện, chọn khối cần sử dụng sau đó nhấp chuột trê n vùng soạn thảo.
Nhấp chuột vào biểu tượng On-Delay để chọn khối On-Delay.
Nhấp chuột vào biểu tượng Multiple function switch để chọn khối Multiple function switch.
Nhấp chuột vào biểu tượng Latching Relay để chọn khối Latching Relay.
Nhấp chuột vào biểu tượng Up/Down Counter để chọn khối Up/Down Counter.
Cuối cùng ta đã có đầy đủ các khối chức năng cần thiết để vẽ sơ đồ mạch như hình dưới:
Tiến hành sắp xếp lại các khối chức năng cho phù hợp , các khối chức năng đã được sắp xếp xong như sau:
Nối dây và hiệu chỉnh:
Để nối dây cho các khối,nhấp chuột vào biểu tượng Connect hoặc nhấn F5,sau đó tiến hành kết nối giữa các khối.Trong quá trình soạn thảo, để dịch chuyển các đoạn dây nối theo ý muốn ta nhấp chuột vào biểu tượng Selection rồi chọn các đoạn dây cần dịch chuyển.
Sau khi nối dây ,ta được sơ đồ như hình bên dưới:
Để sơ đồ rõ hơn, ta chọn biểu tượng ở thanh công cụ Tool hoặc nhấn F11 để cắt các dây chồng lên nhau. Sau đây là sơ đồ mạch đã cắt xong:
Cài đặt thông số cho Timer, Counter:
Nhấp đúp chuột vào các bộ định thời On Delay, hộp thoại xuất hiện để định thời gian,chọn đơn vị thời gian,xác nhận bằng cách nhấp OK
Tương tự bạn đặt thông số cho Counter. Nhấp đúp chuột vào bộ đếm Up/Down Counter. Hộp thoại Up/Down Counter xuất hiện, chọn tham số đếm 20, xác nhận bằng cách nhấp OK
Tạo dòng ghi chú cho các khối:
Nhấp đúp chuột vào khối cần ghi chú, xuất hiện một hộp thoại cùng với tên khối và chức năng của nó, chọn thẻ Comment, gõ nội dung ghi chú vào vùng soạn thảo và nhấp OK để đóng hộp thoại
Thao tác tương tự cho I1(Cam bien loi vao), I2(Cam bien loi ra), I3(Nut nhan Reset). Cuối cùng ta có sơ đồ mạch hoàn chỉnh sau:
Mô phỏng chương trình:
Nhấp chuột vào biểu tượng Simulation trên thanh công cụ Tool hoặc nhấn F3 để mô phỏng chương trình.
Các công cụ mô phỏng ngõ vào I được thể hiện dưới dạng các công tắc có thể đóng, mở bằng cách nhấp chuột và ngõ ra Q được thể hiện dưới dạng tín hiệu đèn.
Lưu chương trình:
Nhấp chọn File >Save As từ thanh Menu. Cửa sổ Save As xuất hiện: Chọn nơi lưu,đặt tên tập tin. Nhấp chọn Save để lưu
II TRÌNH TỰ THỰC HÀNH
1. GIỚI THIỆU.
- Học sinh xem thêm tài liệu tham khảo về LOGO.
- giáo viên trình bày một số khái niệm về phần cứng của LOGO liên quan đến các bài thực hành.
2. TẬP LỆNH.
- Học sinh xem thêm tài liệu tham khảo về LOGO.
- giáo viên trình bày các lệnh cơ bản dùng để lập trình cho LOGO.
3. KHẢO SÁT PHẦN CỨNG LOGO 12/24RC:
KHẢO SÁT BÀN THỰC HÀNH: