Công nghệ 9 - Lắp đặt mạng điện trong nhà

BÈ gi∏o dÙc vµ Ƶo tπo NGUYŸN MINH ߶òNG (TÊng chÒ bi™n ki™m ChÒ bi™n) - TR¡N MAI THU

( T∏i b∂n l«n th¯ ch›n)

C ´ng ngh÷

9 Læp Æ∆t mπng Æi÷n trong nhµ

N h µ x u † t b ∂ n g i ∏ o d Ù c v i ÷ t n a m

M∑ sË : 2H929T4 01 - 2014/CXB/269 - 1062/GD

B¶n quyÒn thuéc Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc ViÖt Nam - Bé Gi¸o dôc vµ §µo t◊o

S∏ch gi∏o khoa C´ng ngh÷ 9 - Læp Æ∆t mπng Æi÷n trong nhµ Æ≠Óc bi™n soπn nËi ti’p vµ ph∏t tri”n li™n th´ng vÌi ph«n K‹ thuÀt Æi÷n cÒa C´ng ngh÷ 8.

Sau khi h‰c xong C´ng ngh÷ 8c∏c em Æ∑ c„ Æ≠Óc nh˜ng ki’n th¯c c¨ b∂n v“ Æ dÔng Æi÷n vµ mπng Æi÷n trong nhµ, hi”u bi’t ban Æ«u v“ thi’t k’ vµ læp Æ∆t mπch Æi÷n.

C´ng ngh÷ 9Æ≠Óc x©y d˘ng d≠Ìi dπng m´ Æun k‹ n®ng ngh“, trong Æ„ c„ m´ Æun “Læp Æ∆t mπng Æi÷n trong nhµ”nhªm mang lπi cho c∏c em nh˜ng ki’n th¯c, k‹ n®ng c¨ b∂n c«n thi’t cÒa tıng l‹nh v˘c ngh“ nghi÷p, h◊nh thµnh vµ rÃn luy÷n cho c∏c em th„i quen lµm vi÷c ch›nh x∏c, khoa h‰c, theo t∏c phong c´ng nghi÷p.

NÈi dung m´ Æun “Læp Æ∆t mπng Æi÷n trong nhµ” Æ≠Óc thi’t k’ chÒ y’u lµ th˘c hµnh nhªm h◊nh thµnh vµ rÃn luy÷n cho c∏c em mÈt sË k‹ n®ng lao ÆÈng ngh“ nghi÷p Æ”

c∏c em lµm quen vÌi ngh“ Æi÷n. VÌi nh˜ng Æi“u Æ≠Óc h‰c, c∏c em c„ th” ∏p dÙng trong s∂n xu†t vµ cuÈc sËng hªng ngµy, ÆÂng thÍi g„p ph«n giÛp c∏c em l˘a ch‰n h≠Ìng Æi th›ch hÓp sau khi tËt nghi÷p Trung h‰c c¨ sÎ.

CÉC TÉC GIÅ

LÍi n„i Æ«u

i - vai trfl, vfi tr› cÒa ngh“ Ưi÷n d©n dÙng trong s∂n xu†t vµ Ửi sỊng

H«u h’t c∏c hoπt ƯỈng trong s∂n xu†t vµ Ửi sỊng Ư“u gưn vÌi vi÷c sˆ dÙng Ưi÷n n®ng. V◊ vĂy, c«n r†t nhi“u ng≠Íi Ư” lµm c∏c c´ng vi÷c trong ngh“

Ưi÷n d©n dÙng. Ngh“ Ưi÷n d©n dÙng r†t Ưa dπng, hoπt ƯỈng chÒ y’u trong l‹nh v˘c sˆ dÙng Ưi÷n n®ng phÙc vÙ cho Ửi sỊng, sinh hoπt vµ lao ƯỈng s∂n xu†t cÒa c∏c hỈ ti™u thÙ Ưi÷n.

Ng≠Íi thÓ Ưi÷n c„ m∆t Î h«u h’t c∏c c¨ quan, x› nghi÷p, nhµ m∏y, c´ng tr≠Íng ... Ư” lµm c∏c c´ng vi÷c v“ Ưi÷n. Ngh“ Ưi÷n n„i chung, Ưi÷n d©n dÙng n„i ri™ng g„p ph«n Ư»y nhanh tỊc ƯỈ c´ng nghi÷p ho∏, hi÷n Ưπi ho∏

Ư†t n≠Ìc.

iI - Ư∆c Ưi”m vµ y™u c«u cÒa ngh“

1. ßỊi t≠Óng lao ƯỈng cÒa ngh“ Ưi÷n d©n dÙng ßỊi t≠Óng lao ƯỈng cÒa ngh“ Ưi÷n d©n dÙng gĐm : -Thi’t bfi b∂o v÷, Ư„ng cưt vµ l†y Ưi÷n ;

-NguĐn Ưi÷n mỈt chi“u vµ xoay chi“u Ưi÷n ∏p th†p d≠Ìi 380V ; -Thi’t bfi Ưo l≠Íng Ưi÷n ;

-VĂt li÷u vµ dÙng cÙ lµm vi÷c cÒa ngh“ Ưi÷n ; -C∏c loπi ƯĐ dÔng Ưi÷n.

G iÌi thi÷u ngh“ Ưi÷n d©n dÙng

1

Bµi

l Bi’t Ư≠Óc vfi tr›, vai trfl cÒa ngh“ Ưi÷n d©n dÙng ƯỊi vÌi s∂n xu†t vµ Ửi sỊng.

l Bi’t Ư≠Óc mỈt sỊ th´ng tin c¨ b∂n v“ ngh“

Ưi÷n d©n dÙng.

l Bi’t Ư≠Óc mỈt sỊ bi÷n ph∏p an toµn lao ƯỈng trong ngh“ Ưi÷n d©n dÙng.

2. NÈi dung lao ÆÈng cÒa ngh“ Æi÷n d©n dÙng

H∑y sæp x’p c∏c c´ng vi÷c sau cho ÆÛng vÌi chuy™n ngµnh cÒa ngh“ Æi÷n d©n dÙng vµo c∏c cÈt trong b∂ng :

-Læp Æ∆t mπng Æi÷n chi’u s∏ng trong nhµ.

-Læp Æ∆t m∏y Æi“u hoµ kh´ng kh›.

-Læp Æ∆t Æ≠Íng d©y hπ ∏p.

-Sˆa ch˜a quπt Æi÷n.

-Læp Æ∆t m∏y b¨m n≠Ìc.

-B∂o d≠Ïng vµ sˆa ch˜a m∏y gi∆t.

Læp Æ∆t mπng Æi÷n s∂n xu†t vµ

sinh hoπt

Læp Æ∆t thi’t bfi vµ Æ dÔng Æi÷n

VÀn hµnh, b∂o d≠Ïng vµ sˆa ch˜a mπng Æi÷n, thi’t bfi vµ

ÆÂ dÔng Æi÷n

3. ßi“u ki÷n lµm vi÷c cÒa ngh“ Æi÷n d©n dÙng

C´ng vi÷c læp Æ∆t Æ≠Íng d©y cung c†p Æi÷n th≠Íng Æ≠Óc ti’n hµnh trong m´i tr≠Íng nh≠ th’ nµo ? H∑y Æ∏nh d†u (x) vµo ´ trËng nh˜ng cÙm tı chÿ m´i tr≠Íng lµm vi÷c cÒa ngh“ Æi÷n.

a) Lµm vi÷c ngoµi trÍi.

b) Th≠Íng ph∂i Æi l≠u ÆÈng.

c) Lµm vi÷c trong nhµ.

d) Nguy hi”m v◊ lµm vi÷c g«n khu v˘c c„ Æi÷n.

e) Ti’p xÛc vÌi nhi“u ch†t ÆÈc hπi.

g) Lµm vi÷c tr™n cao.

C´ng vi÷c læp Æ∆t, b∂o d≠Ïng, sˆa ch˜a thi’t bfi, Æ dÔng Æi÷n th≠Íng Æ≠Óc ti’n hµnh trong nhµ.

H◊nh 1 - 1.H‰c sinh th˘c hµnh qu†n d©y ÆÈng c¨ Æi÷n.

4. Y™u c«u cÒa ngh“ Æi÷n d©n dÙng ÆËi vÌi ng≠Íi lao ÆÈng

ß” lµm Æ≠Óc nh˜ng c´ng vi÷c cÒa ngh“ Æi÷n d©n dÙng c«n c„ mÈt sË y™u c«u c¨ b∂n sau :

- V“ ki’n th¯c : tËi thi”u c«n ph∂i c„ tr◊nh ÆÈ v®n ho∏ tËt nghi÷p c†p Trung h‰c c¨ sÎ. Hi”u bi’t nh˜ng ki’n th¯c c¨ b∂n cÒa l‹nh v˘c k‹ thuÀt Æi÷n nh≠ an toµn Æi÷n, nguy™n l› lµm vi÷c vµ c†u tπo cÒa m∏y Æi÷n, thi’t bfi Æi÷n vµ nh˜ng Æ∆c t›nh vÀn hµnh cÒa chÛng. Hi”u Æ≠Óc mÈt sË quy tr◊nh k‹ thuÀt trong ngh“ Æi÷n d©n dÙng.

-V“ k‹ n®ng : c„ k‹ n®ng Æo l≠Íng, sˆ dÙng, b∂o d≠Ïng, sˆa ch˜a, læp Æ∆t nh˜ng thi’t bfi Æi÷n vµ mπng Æi÷n.

-V“ th∏i ÆÈ : y™u th›ch nh˜ng c´ng vi÷c cÒa ngh“ Æi÷n d©n dÙng, c„ ˝ th¯c b∂o v÷ m´i tr≠Íng vµ an toµn lao ÆÈng, lµm vi÷c khoa h‰c, ki™n tr◊, thÀn tr‰ng vµ ch›nh x∏c.

- V“ s¯c khoŒ : c„ ÆÒ Æi“u ki÷n v“ s¯c khoŒ, kh´ng mæc c∏c b÷nh v“ tim mπch, huy’t ∏p, th†p khÌp.

5. Tri”n v‰ng cÒa ngh“

-Ngh“ Æi÷n d©n dÙng lu´n c«n ph∏t tri”n Æ” phÙc vÙ s˘ nghi÷p c´ng nghi÷p ho∏ vµ hi÷n Æπi ho∏ Ɔt n≠Ìc.

-T≠¨ng lai ngh“ Æi÷n d©n dÙng gæn li“n vÌi s˘ ph∏t tri”n Æi÷n n®ng, Æ dÔng Æi÷n vµ tËc ÆÈ ph∏t tri”n x©y d˘ng nhµ Î.

-Ngh“ Æi÷n d©n dÙng c„ nhi“u Æi“u ki÷n ph∏t tri”n kh´ng nh˜ng Î thµnh phË mµ cfln Î n´ng th´n, mi“n nÛi.

-Do s˘ ph∏t tri”n cÒa c∏ch mπng khoa h‰c vµ k‹ thuÀt, lu´n xu†t hi÷n nhi“u thi’t bfi mÌi c„ nhi“u t›nh n®ng hi÷n Æπi Æfli h·i ng≠Íi thÓ Æi÷n lu´n ph∂i cÀp nhÀt, n©ng cao ki’n th¯c vµ k‹ n®ng ngh“ nghi÷p.

6. Nh˜ng n¨i Ƶo tπo ngh“

-Ngµnh Æi÷n cÒa c∏c tr≠Íng Dπy ngh“, Trung c†p chuy™n nghi÷p, Cao ƺng vµ ßπi h‰c k‹ thuÀt.

-C∏c Trung t©m K‹ thuÀt tÊng hÓp -H≠Ìng nghi÷p.

-C∏c Trung t©m Dπy ngh“ c†p huy÷n vµ t≠ nh©n.

7. Nh˜ng n¨i hoπt ÆÈng ngh“

-Nh˜ng c´ng vi÷c cÒa ngh“ Æi÷n Î c∏c hÈ gia Æ◊nh ti™u dÔng Æi÷n, trong c∏c x› nghi÷p, c¨ quan, n´ng trπi, ƨn vfi kinh doanh ...

-Nh˜ng c¨ sÎ læp Æ∆t, sˆa ch˜a v“ Æi÷n.

H◊nh 1 - 2. Ph©n x≠Îng s∂n xu†t ÆÈng c¨ Æi÷n.

c©u h·i

1. Em h∑y cho bi’t nÈi dung lao ÆÈng cÒa ngh“ Æi÷n d©n dÙng.

2. Ngh“ Æi÷n d©n dÙng c„ tri”n v‰ng ph∏t tri”n nh≠ th’ nµo ?

3. ß” trÎ thµnh ng≠Íi thÓ Æi÷n, c«n ph∂i ph†n Ɔu vµ rÃn luy÷n nh≠ th’ nµo v“ h‰c tÀp vµ s¯c khoŒ ?

VÀt li÷u Æi÷n Æ≠Óc dÔng trong læp Æ∆t mπng Æi÷n gÂm d©y c∏p Æi÷n, d©y d…n Æi÷n vµ nh˜ng vÀt li÷u c∏ch Æi÷n. D©y c∏p Æi÷n vµ d©y d…n Æi÷n Æ≠Óc dÔng Æ” truy“n t∂i vµ ph©n phËi Æi÷n n®ng Æ’n Æ dÔng Æi÷n.

I - d©y d…n Æi÷n 1. Ph©n loπi

Q uan s∏t c†u tπo cÒa mÈt sË loπi d©y d…n Æi÷n trong h◊nh 2 - 1, ph©n loπi vµ ghi sË th¯ t˘ cÒa h◊nh vµo b∂ng 2 - 1.

a) b)

c) d)

H◊nh 2 - 1. MÈt sË loπi d©y d…n Æi÷n.

V Àt li÷u Æi÷n dÔng trong læp Æ∆t mπng Æi÷n trong nhµ

2

Bµi

l Bi’t Æ≠Óc mÈt sË vÀt li÷u Æi÷n th≠Íng dÔng trong læp Æ∆t mπng Æi÷n.

l Bi’t c∏ch sˆ dÙng mÈt sË vÀt li÷u Æi÷n th´ng dÙng.

D©y d…n tr«n D©y d…n b‰c c∏ch Æi÷n

D©y d…n l‚i nhi“u sÓi

D©y d…n l‚i mÈt sÓi B∂ng 2 - 1. Ph©n loπi d©y d…n Æi÷n

H∑y Æi“n nh˜ng tı ho∆c cÙm tı th›ch hÓp vµo chÁ trËng trong c∏c c©u sau : -C„ nhi“u loπi d©y d…n Æi÷n. D˘a vµo lÌp v· c∏ch Æi÷n, d©y d…n Æi÷n Æ≠Óc

chia thµnh d©y d…n tr«n vµ d©y d…n...

-D˘a vµo sË l‚i vµ sË sÓi cÒa l‚i c„ d©y mÈt l‚i, d©y ...l‚i, d©y l‚i mÈt sÓi vµ l‚i ...sÓi.

Mπng Æi÷n trong nhµ th≠Íng sˆ dÙng loπi d©y d…n Æi÷n Æ≠Óc b‰c c∏ch Æi÷n.

2. C†u tπo d©y d…n Æi÷n Æ≠Óc b‰c c∏ch Æi÷n GÂm hai ph«n lµ l‚i vµ lÌp v· c∏ch Æi÷n.

L‚i d©y d…n th≠Íng bªng ÆÂng (ho∆c nh´m), Æ≠Óc ch’ tπo thµnh mÈt sÓi ho∆c nhi“u sÓi b÷n vÌi nhau (d©y m“m).

V· c∏ch Æi÷n gÂm 1 lÌp ho∆c nhi“u lÌp, th≠Íng bªng cao su, ch†t c∏ch Æi÷n tÊng hÓp (PVC). Ngoµi lÌp c∏ch Æi÷n, mÈt sË loπi d©y d…n cfln c„ th™m lÌp v· b∂o v÷

chËng va ÆÀp c¨ h‰c, ∂nh h≠Îng cÒa ÆÈ

»m, n≠Ìc vµ c∏c ch†t ho∏ h‰c.

D©y d…n b‰c c∏ch Æi÷n th≠Íng Æ≠Óc ch’ tπo thµnh nhi“u loπi, ti’t di÷n l‚i kh∏c nhau tu˙ theo y™u c«u sˆ dÙng.

H∑y cho bi’t tπi sao lÌp v· c∏ch Æi÷n cÒa d©y d…n Æi÷n th≠Íng c„ mµu sæc kh∏c nhau ?

3. Sˆ dÙng d©y d…n Æi÷n

ßËi vÌi mπng Æi÷n trong nhµ, vi÷c l˘a ch‰n d©y d…n Æi÷n kh´ng Æ≠Óc tu˙

ti÷n mµ c«n tu©n theo thi’t k’ cÒa mπng Æi÷n. Trong c∏c b∂n thi’t k’, d©y d…n th≠Íng Æ≠Óc l˘a ch‰n theo nh˜ng ti™u chu»n nh†t Æfinh.

K› hi÷u cÒa d©y d…n b‰c c∏ch Æi÷n th≠Íng lµ M(n¥F). Trong Æ„ : M lµ l‚i ÆÂng, n lµ sË l‚i d©y, F lµ ti’t di÷n cÒa l‚i d©y d…n (mm²).

H∑y Ɖc k› hi÷u d©y d…n Æi÷n cÒa b∂n vœ thi’t k’ mπng Æi÷n : M(2¥1,5).

Trong qu∏ tr◊nh sˆ dÙng c«n chÛ ˝ :

-Th≠Íng xuy™n ki”m tra v· c∏ch Æi÷n cÒa d©y d…n Æ” tr∏nh g©y ra tai nπn Æi÷n cho ng≠Íi sˆ dÙng.

- ß∂m b∂o an toµn khi sˆ dÙng d©y d…n Æi÷n nËi dµi (d©y d…n c„ ph›ch cæm Æi÷n).

H◊nh 2 - 2 D©y d…n b‰c c∏ch Æi÷n.

2

1 2

3 1 1. L‚i d©y

2. C∏ch Æi÷n 3. V· b∂o v÷

c¨ h‰c

T™n g‰i C†u tπo Phπm vi sˆ dÙng

C∏p mÈt l‚i

C„ th” sˆ dÙng mÁi c∏p cho mÈt d©y pha ho∆c mÈt d©y

trung t›nh

C∏p hai l‚i

C„ th” sˆ dÙng mÈt c∏p cho mÈt

pha (mÈt l‚i d©y pha, mÈt l‚i d©y

trung t›nh) B∂ng 2 - 2. MÈt sË loπi d©y c∏p Æi÷n

II - D©y c∏p Æi÷n

C∏p Æi÷n bao gÂm mÈt ho∆c nhi“u l‚i d©y d…n Æ≠Óc b‰c c∏ch Æi÷n, b™n ngoµi lµ v· b∂o v÷ m“m. C∏p Æi÷n cÒa mπng Æi÷n trong nhµ lµ loπi c∏p 1 pha, Æi÷n ∏p th†p, 1 l‚i ho∆c 2 l‚i.

1. C†u tπo

C†u tπo cÒa c∏p Æi÷n gÂm c∏c ph«n ch›nh sau : L‚i c∏p (1) ; v· c∏ch Æi÷n (2) ; v· b∂o v÷ (3).

-L‚i c∏p th≠Íng bªng ÆÂng (ho∆c nh´m).

-V· c∏ch Æi÷n th≠Íng Æ≠Óc lµm bªng cao su t˘ nhi™n, cao su tÊng hÓp, ch†t polyvinyl chloride (PVC) ...

-V· b∂o v÷ cÒa c∏p Æi÷n Æ≠Óc ch’ tπo cho phÔ hÓp vÌi c∏c m´i tr≠Íng læp Æ∆t c∏p kh∏c nhau nh≠ v· chfiu nhi÷t, chfiu m∆n, chfiu ®n mfln v.v...

C∏p Æi÷n cÒa mπng Æi÷n trong nhµ th≠Íng c„ lÌp v· b∂o v÷ m“m chfiu Æ≠Óc næng, m≠a.

2. Sˆ dÙng c∏p Æi÷n

VÌi mπng Æi÷n trong nhµ, c∏p Æ≠Óc dÔng Æ” læp Æ∆t Æ≠Íng d©y hπ ∏p d…n Æi÷n tı l≠Ìi Æi÷n ph©n phËi g«n nh†t Æ’n mπng Æi÷n trong nhµ.

1. L‚i

2. V· c∏ch Æi÷n 3. V· b∂o v÷

1. L‚i

2. V· c∏ch Æi÷n 3. V· b∂o v÷

1 2 3

H◊nh 2 - 3 C†u tπo c∏p Æi÷n.

1 2

3

C∏p Æ≠Óc g‰i t™n theo ch†t c∏ch Æi÷n. Khi thi’t k’, mua c∏p c«n chÿ r‚ ch†t c∏ch Æi÷n, c†p Æi÷n ∏p vµ ch†t li÷u lµm l‚i.

III - VÀt li÷u c∏ch Æi÷n

Th’ nµo lµ vÀt li÷u c∏ch Æi÷n ?

Trong mπng Æi÷n, vÀt li÷u c∏ch Æi÷n lu´n Æi li“n vÌi nh˜ng vÀt li÷u d…n Æi÷n nhªm Æ∂m b∂o cho mπng Æi÷n lµm vi÷c Æπt hi÷u qu∂, an toµn cho ng≠Íi vµ mπng Æi÷n. Nh˜ng vÀt li÷u c∏ch Æi÷n ph∂i Æπt Æ≠Óc c∏c y™u c«u sau : ÆÈ c∏ch Æi÷n cao, chfiu nhi÷t tËt, chËng »m tËt vµ c„ ÆÈ b“n c¨ h‰c cao.

H∑y Æ∏nh d†u (x) vµo nh˜ng ´ trËng Æ” chÿ ra nh˜ng vÀt li÷u c∏ch Æi÷n cÒa mπng Æi÷n trong nhµ ?

c©u h·i

H∑y m´ t∂ c†u tπo cÒa c∏p Æi÷n vµ d©y d…n Æi÷n cÒa mπng Æi÷n trong nhµ. So s∏nh s˘ kh∏c nhau cÒa d©y c∏p Æi÷n vµ d©y d…n Æi÷n.

H◊nh 2 - 4.Mπch cung c†p Æi÷n vµo nhµ dÔng c∏p b‰c PVC.

Pu li s¯ V· Æui ÆÃn

ˇng luÂn d©y d…n Thi’c

V· c«u ch◊ Mica

I - ÆÂng h Æo Æi÷n

1. C´ng dÙng cÒa ÆÂng h Æo Æi÷n

H∑y k” t™n mÈt sË ÆÂng h Æo Æi÷n mµ em bi’t.

H∑y t◊m trong b∂ng 3 -1 nh˜ng Æπi l≠Óng Æo cÒa ÆÂng h Æo Æi÷n vµ Æ∏nh d†u (x)vµo ´ trËng .

NhÍ c„ ÆÂng h Æo Æi÷n, chÛng ta c„ th” bi’t Æ≠Óc t◊nh trπng lµm vi÷c cÒa c∏c thi’t bfi Æi÷n, ph∏n Æo∏n Æ≠Óc nguy™n nh©n nh˜ng h≠ h·ng, s˘

cË k‹ thuÀt, hi÷n t≠Óng lµm vi÷c kh´ng b◊nh th≠Íng cÒa mπch Æi÷n vµ Æ dÔng Æi÷n.

Tπi sao ng≠Íi ta ph∂i læp v´n k’ vµ ampe k’ tr™n v· m∏y bi’n ∏p ?

D Ùng cÙ dÔng trong læp Æ∆t mπng Æi÷n

3

Bµi

l Bi’t c´ng dÙng, ph©n loπi cÒa mÈt sË ÆÂng h Æo Æi÷n.

l Bi’t c´ng dÙng cÒa mÈt sË dÙng cÙ c¨ kh›

dÔng trong læp Æ∆t Æi÷n.

C≠Íng ÆÈ dflng Æi÷n C≠Íng ÆÈ s∏ng

ßi÷n trÎ mπch Æi÷n ßi÷n n®ng ti™u thÙ cÒa ÆÂ dÔng Æi÷n

ß≠Íng k›nh d©y d…n ßi÷n ∏p

C´ng su†t ti™u thÙ cÒa mπch Æi÷n

B∂ng 3 - 1

2. Ph©n loπi ÆÂng h Æo Æi÷n

D˘a vµo Æπi l≠Óng c«n Æo, ÆÂng h Æo Æi÷n Æ≠Óc ph©n loπi nh≠ trong b∂ng 3 - 2.

Em h∑y Æi“n nh˜ng Æπi l≠Óng Æo t≠¨ng ¯ng vÌi ÆÂng h Æo Æi÷n vµo b∂ng 3 - 2.

ßÂng h Æo Æi÷n ßπi l≠Óng Æo

Ampe k’

O∏t k’

V´n k’

C´ng t¨

§m k’

ßÂng h vπn n®ng

T™n g‰i K› hi÷u

V´n k’

Ampe k’

O∏t k’

C´ng t¨ Æi÷n

§m k’

C†p ch›nh x∏c 0,1 ; 0,5 ; ...

ßi÷n ∏p thˆ c∏ch Æi÷n (2kV) 2kV

Ph≠¨ng Æ∆t dÙng cÙ Æo

Æ

^

V A W

Ω

3. MÈt sË k› hi÷u cÒa ÆÂng h Æo Æi÷n B∂ng 3 - 2

B∂ng 3 - 3

kWh

C†p ch›nh x∏c th” hi÷n sai sË cÒa phäp Æo.

V› dÙ :V´n k’ c„ thang Æo 300V, c†p ch›nh x∏c 1,5 th◊ sai sË tuy÷t ÆËi lÌn nh†t lµ :

300 ¥1,5 100 II - dÙng cÙ c¨ kh›

Trong c´ng vi÷c læp Æ∆t vµ sˆa ch˜a mπng Æi÷n, chÛng ta th≠Íng ph∂i sˆ dÙng mÈt sË dÙng cÙ c¨ kh›. Hi÷u qu∂ c´ng vi÷c phÙ thuÈc mÈt ph«n vµo vi÷c ch‰n vµ sˆ dÙng dÙng cÙ lao ÆÈng Æ„.

H∑y Æi“n c´ng dÙng vµ t™n dÙng cÙ vµo nh˜ng ´ trËng trong b∂ng sau :

= 4,5 (V)

T™n dÙng cÙ H◊nh vœ C´ng dÙng

Th≠Ìc

ßo Æ≠Íng k›nh d©y Æi÷n, k›ch th≠Ìc,

chi“u s©u lÁ

Pan me ßo ch›nh x∏c

Æ≠Íng k›nh d©y Æi÷n B∂ng 3 - 4. MÈt sË loπi dÙng cÙ c¨ kh›

T™n dÙng cÙ H◊nh vœ C´ng dÙng

BÛa

C≠a, cæt Ëng nh˘a vµ kim loπi

Cæt d©y d…n, tuËt d©y vµ gi˜ d©y d…n khi nËi

Khoan lÁ tr™n gÁ, b™ t´ng, ... Æ” læp Æ∆t d©y d…n, thi’t bfi Æi÷n

GHI NHõ :

c©u h·i

H∑y Æi“n ch˜ ß n’u c©u ÆÛng vµ ch˜ S n’u c©u sai vµo ´ trËng (b∂ng 3 -5). VÌi nh˜ng c©u sai, t◊m tı sai vµ sˆa lπi Æ” nÈi dung cÒa c©u thµnh ÆÛng.

C©u ß - S Tı sai Tı ÆÛng

1 ß” Æo Æi÷n trÎ ph∂i dÔng o∏t k’.

2

Ampe k’ Æ≠Óc mæc song song vÌi mπch

Æi÷n c«n Æo.

3

ßÂng h vπn n®ng c„ th” Æo Æ≠Óc c∂

Æi÷n ∏p vµ Æi÷n trÎ cÒa mπch Æi÷n.

4

V´n k’ Æ≠Óc mæc nËi ti’p vÌi mπch Æi÷n

c«n Æo.

ßÂng h Æo Æi÷n :

1. ßÂng h Æo Æi÷n gÂm c„ : v´n k’, ampe k’ ; o∏t k’, c´ng t¨ ; ´m k’ ; ÆÂng h vπn n®ng.

2.ßÂng h Æo Æi÷n giÛp ph∏t hi÷n Æ≠Óc nh˜ng h≠ h·ng, s˘

cË k‹ thuÀt, hi÷n t≠Óng lµm vi÷c kh´ng b◊nh th≠Íng cÒa mπch Æi÷n vµ Æ dÔng Æi÷n.

DÙng cÙ c¨ kh› :

1.DÙng cÙ c¨ kh› gÂm c„ : k◊m, bÛa, khoan, tua v›t, th≠Ìc...

2. Hi÷u qu∂ c´ng vi÷c phÙ thuÈc mÈt ph«n vµo vi÷c ch‰n vµ sˆ dÙng ÆÛng dÙng cÙ lao ÆÈng.

B∂ng 3 - 5

i - dÙng cÙ, vÀt li÷u vµ thi’t bfi -DÙng cÙ : k◊m Æi÷n, tua v›t, bÛt thˆ Æi÷n.

-ßÂng h Æo Æi÷n : ampe k’ (Æi÷n tı, thang Æo 1A), v´n k’ (Æi÷n tı, thang Æo 300V), ´m k’, o∏t k’, c´ng t¨ Æi÷n, ÆÂng h vπn n®ng.

-VÀt li÷u : b∂ng th˘c hµnh læp sΩn mπch Æi÷n gÂm 4 b„ng ÆÃn 220V-100W (ho∆c b∂ng th˘c hµnh Æo Æi÷n trÎ), d©y d…n Æi÷n.

ii - nÈi dung vµ tr◊nh t˘ th˘c hµnh

1. T◊m hi”u ÆÂng h Æo Æi÷n

T◊m hi”u mÈt sË ÆÂng h Æo Æi÷n (ampe k’, v´n k’...).

-T◊m hi”u c∏c k› hi÷u Æ≠Óc ghi tr™n m∆t ÆÂng hÂ.

-Ch¯c n®ng cÒa ÆÂng h Æo : Æo Æπi l≠Óng g◊ ? - T◊m hi”u Æπi l≠Óng Æo vµ thang Æo.

- C†u tπo b™n ngoµi cÒa ÆÂng h Æo : c∏c bÈ phÀn ch›nh vµ c∏c nÛm Æi“u chÿnh cÒa ÆÂng hÂ...

2. Th˘c hµnh sˆ dÙng ÆÂng h Æo Æi÷n

Tu˙ theo Æi“u ki÷n nhµ tr≠Íng c„ th” th˘c hi÷n mÈt trong hai ph≠¨ng ∏n sau :

4

Bµi

TH#C HÄNH

S ˆ dÙng ÆÂng h Æo Æi÷n

l Bi’t c´ng dÙng, c∏ch sˆ dÙng mÈt sË ÆÂng h Æo Æi÷n th´ng dÙng.

l ßo Æ≠Óc Æi÷n n®ng ti™u thÙ cÒa mπch Æi÷n bªng c´ng t¨ Æi÷n (ho∆c Æo Æ≠Óc Æi÷n trÎ bªng ÆÂng h vπn n®ng).

l ß∂m b∂o an toµn Æi÷n.

Ph≠¨ng ∏n 1 - Sˆ dÙng c´ng t¨ Æi÷n Æ” Æo Æi÷n n®ng ti™u thÙ cÒa mπch Æi÷n.

Ph≠¨ng ∏n 2 - Sˆ dÙng ÆÂng h vπn n®ng Æ” Æo Æi÷n trÎ.

a) Ph≠¨ng ∏n 1 : ßo Æi÷n n®ng ti™u thÙ cÒa mπch Æi÷n bªng c´ng t¨ Æi÷n ßo Æi÷n n®ng ti™u thÙ cÒa mπch Æi÷n bªng c´ng t¨ ki”u c∂m ¯ng.

B≠Ìc 1 : ߉c vµ gi∂i th›ch nh˜ng k› hi÷u ghi tr™n m∆t c´ng t¨ Æi÷n

H◊nh 4 - 1.C´ng t¨ Æi÷n.

STT T™n c∏c ph«n tˆ

1 2 3 4 5

B≠Ìc 2 : NËi mπch Æi÷n th˘c hµnh

-Tr≠Ìc khi nËi mπch Æi÷n th˘c hµnh c«n ph©n t›ch s¨ Æ mπch Æi÷n c´ng t¨

Æi÷n (h◊nh 4 -2).

H∑y n™u t™n c∏c ph«n tˆ cÒa s¨ Æ mπch Æi÷n vµo b∂ng d≠Ìi Æ©y.

NguÂn Æi÷n Æ≠Óc nËi vÌi nh˜ng Æ«u nµo cÒa c´ng t¨ Æi÷n ? PhÙ t∂i Æ≠Óc nËi vÌi Æ«u nµo cÒa c´ng t¨ Æi÷n ?

- NËi mπch Æi÷n th˘c hµnh theo s¨ ÆÂ h◊nh 4 -2.

B≠Ìc 3 : ßo Æi÷n n®ng ti™u thÙ cÒa mπch Æi÷n

C∏c b≠Ìc ti’n hµnh nh≠ sau : -߉c vµ ghi chÿ sË c´ng t¨ tr≠Ìc

khi th˘c hµnh.

- Quan s∏t hi÷n trπng lµm vi÷c cÒa c´ng t¨.

- Ghi chÿ sË c´ng t¨ sau khi Æo 30 phÛt vµo b∏o c∏o th˘c hµnh.

-Ghi sË vflng quay cÒa Æ‹a.

-T›nh Æi÷n n®ng ti™u thÙ cÒa phÙ t∂i.

b) Ph≠¨ng ∏n 2 : ßo Æi÷n trÎ bªng ÆÂng h vπn n®ng

B≠Ìc 1 : T◊m hi”u c∏ch sˆ dÙng ÆÂng h vπn n®ng (h◊nh 4 -3) ßÂng h vπn n®ng phËi hÓp c∏c ch¯c n®ng cÒa ba loπi dÙng cÙ Æo : ampe k’, v´n k’, ´m k’.

Tr≠Ìc khi sˆ dÙng c«n t◊m hi”u c∏ch sˆ dÙng cÒa tıng nÛm Æi“u chÿnh Æ” l˘a ch‰n Æπi l≠Óng c«n Æo (dflng Æi÷n, Æi÷n ∏p mÈt chi“u hay xoay chi“u, Æi÷n trÎ) vÌi thang Æo th›ch hÓp.

ChÛ ˝ : Kh´ng Æ≠Óc sˆ dÙng tu˙ ti÷n khi ch≠a hi”u c∏ch sˆ dÙng. N’u sˆ dÙng nh«m vfi tr› chuy”n mπch sœ lµm h·ng ÆÂng h vπn n®ng.

Quan s∏t h◊nh 4 -3, h∑y m´ t∂ c†u tπo ngoµi cÒa ÆÂng h vπn n®ng ?

H◊nh 4 - 3. ßÂng h vπn n®ng.

kWh

PT A

H◊nh 4 - 2.S¨ ÆÂ mπch Æi÷n c´ng t¨ Æi÷n.

D©y trung t›nh

Nguy™n tæc chung khi Æo Æi÷n trÎ bªng ÆÂng h vπn n®ng :

-ßi“u chÿnh nÛm chÿnh 0 : ChÀp mπch hai Æ«u cÒa que Æo (ngh‹a lµ Æi÷n trÎ Æo bªng 0), n’u kim ch≠a chÿ v“ 0 th◊ c«n ph∂i xoay nÛm chÿnh 0 Æ” kim chÿ v“ sË 0 cÒa thang Æo. Thao t∏c nµy c«n Æ≠Óc th˘c hi÷n cho mÁi l«n Æo.

-Khi Æo kh´ng Æ≠Óc chπm tay vµo Æ«u kim Æo ho∆c c∏c ph«n tˆ Æo v◊ Æi÷n trÎ ng≠Íi g©y sai sË Æo.

-Khi Æo ph∂i bæt Æ«u tı thang Æo lÌn nh†t vµ gi∂m d«n Æ’n khi nhÀn Æ≠Óc k’t qu∂ th›ch hÓp Æ” tr∏nh kim bfi va ÆÀp mπnh.

ßo Æi÷n trÎ tr™n b∂ng th˘c hµnh.

B≠Ìc 2 : ßo Æi÷n trÎ bªng ÆÂng h vπn n®ng ChÛ ˝ :Ph∂i cæt Æi÷n tr≠Ìc khi Æo Æi÷n trÎ.

H◊nh 4 - 4.B∂ng th˘c hµnh Æo Æi÷n trÎ.

CuÈn d©y ßi÷n trÎ 1

B„ng ÆÃn 60 W

ßi÷n trÎ 2

B„ng ÆÃn 100 W

ßi÷n trÎ 3

b∏o c∏o th˘c hµnh Æo Æi÷n n®ng ti™u thÙ cÒa mπch Æi÷n H‰ vµ t™n :

1. ...

2. ...

3. ...

4. ...

LÌp...

IV - b∏o c∏o th˘c hµnh III - ß∏nh gi∏

HS t˘ Æ∏nh gi∏ vµ Æ∏nh gi∏ chäo nhau k’t qu∂ th˘c hµnh theo c∏c ti™u ch› : -Th˘c hi÷n theo quy tr◊nh ;

-≥ th¯c h‰c tÀp, Æ∂m b∂o an toµn lao ÆÈng vµ v÷ sinh n¨i lµm vi÷c.

T›nh Æi÷n n®ng ti™u thÙ cÒa mπch Æi÷n.

Chÿ sË c´ng t¨

tr≠Ìc khi Æo

Chÿ sË c´ng t¨

sau khi Æo SË vflng quay ßi÷n n®ng ti™u thÙ

T™n ph«n tˆ Æo Thang Æo K’t qu∂

B∂ng 4 - 1. K’t qu∂ th˘c hµnh Æo Æi÷n n®ng ti™u thÙ

B∂ng 4 - 2. K’t qu∂ th˘c hµnh Æo Æi÷n trÎ

b∏o c∏o th˘c hµnh Æo Æi÷n trÎ bªng ÆÂng h vπn n®ng

H‰ vµ t™n :

1. ...

2. ...

3. ...

4. ...

LÌp...

Bµi

I - dÙng cÙ, vÀt li÷u vµ thi’t bfi

-DÙng cÙ : k◊m cæt d©y, k◊m m· nh‰n, k◊m trfln, tua v›t, dao nh·, m· hµn...

- VÀt li÷u vµ thi’t bfi : hÈp nËi d©y, Æai Ëc nËi d©y, d©y Æi÷n l‚i mÈt sÓi, d©y Æi÷n m“m l‚i nhi“u sÓi, gi†y r∏p, b®ng d›nh c∏ch Æi÷n, nh˘a th´ng, thi’c hµn...

II - nÈi dung vµ tr◊nh t˘ th˘c hµnh

1. MÈt sË ki’n th¯c bÊ trÓ Trong qu∏ tr◊nh læp Æ∆t, sˆa ch˜a d©y d…n vµ thi’t bfi Æi÷n cÒa mπng Æi÷n th≠Íng ph∂i th˘c hi÷n c∏c mËi nËi d©y d…n Æi÷n.

Ch†t l≠Óng c∏c mËi nËi nµy ∂nh h≠Îng kh´ng ›t tÌi s˘ lµm vi÷c cÒa mπng Æi÷n.

N’u mÈt mËi nËi l·ng lŒo sœ d‘ x∂y ra s˘ cË lµm Ưt mπch ho∆c ph∏t sinh tia lˆa Æi÷n lµm chÀp mπch g©y ho∂ hoπn.

5

H◊nh 5 - 1.

MÈt sË mËi nËi d©y d…n Æi÷n.

a)

b)

c)

d)

e)

a) NËi nËi ti’p d©y d…n l‚i mÈt sÓi ; b) NËi ph©n nh∏nh d©y d…n l‚i mÈt sÓi ; c) NËi nËi ti’p d©y d…n l‚i nhi“u sÓi ; d) NËi ph©n nh∏nh d©y d…n l‚i nhi“u sÓi ; e) NËi d©y trong hÈp nËi d©y.

TH#C HÄNH

N Ëi d©y d…n Æi÷n

l Bi’t Æ≠Óc c∏c y™u c«u cÒa mËi nËi d©y d…n Æi÷n.

l Hi”u Æ≠Óc mÈt sË ph≠¨ng ph∏p nËi d©y d…n Æi÷n.

l NËi Æ≠Óc mÈt sË mËi nËi d©y d…n Æi÷n.

a) C∏c loπi mËi nËi d©y d…n Æi÷n -MËi nËi thºng (nËi nËi ti’p) ; -MËi nËi ph©n nh∏nh (nËi rœ) ;

-MËi nËi dÔng phÙ ki÷n (hÈp nËi d©y, bul´ng v.v...).

b) Y ™u c«u mËi nËi

- D…n Æi÷n tËt : ßi÷n trÎ mËi nËi nh· Æ” dflng Æi÷n truy“n qua d‘ dµng.

MuËn vÀy, c∏c m∆t ti’p xÛc ph∂i sπch, di÷n t›ch ti’p xÛc ÆÒ lÌn vµ mËi nËi ph∂i ch∆t (tËt nh†t mËi nËi ph∂i Æ≠Óc hµn thi’c lπi).

-C„ ÆÈ b“n c¨ h‰c cao : ph∂i chfiu Æ≠Óc s¯c käo, cæt vµ s˘ rung chuy”n.

-A n toµn Æi÷n : Æ≠Óc c∏ch Æi÷n tËt, mËi nËi kh´ng sæc Æ” tr∏nh lµm thÒng lÌp b®ng c∏ch Æi÷n.

-ß∂m b∂o v“ m∆t m‹ thuÀt : MËi nËi ph∂i g‰n vµ Æãp.

2. Quy tr◊nh chung nËi d©y d…n Æi÷n

C„ th” b„c v· c∏ch Æi÷n bªng k◊m ho∆c dao nh·, chÛ ˝ kh´ng Æ≠Óc cæt vµo l‚i. ßÈ dµi lÌp v· c∏ch Æi÷n c«n b„c phÙ thuÈc vµo Æ≠Íng k›nh d©y d…n (kho∂ng tı 15 -20 l«n Æ≠Íng k›nh d©y d…n) Æ” mËi nËi ÆÒ chæc.

-B„c cæt v∏t (h◊nh 5 - 2)

ß∆t dao vµo Æi”m cæt vµ g‰t lÌp v· b‰c c∏ch Æi÷n vÌi mÈt g„c 30^o. VÌi d©y c„ ti’t di÷n nh·, n™n dÔng k◊m tuËt d©y Æ” b„c v· c∏ch Æi÷n.

B≠Ìc 1. B„c v· c∏ch Æi÷n

H◊nh 5 - 2.B„c cæt v∏t.

B„c v·

c∏ch Æi÷n

Lµm

sπch l‚i NËi d©y Ki”m tra mËi nËi

Hµn mËi nËi

C∏ch Æi÷n mËi nËi

- B„c ph©n Æoπn(h◊nh 5 - 3) DÔng cho loπi d©y c„ hai lÌp c∏ch Æi÷n. LÌp c∏ch Æi÷n ngoµi Æ≠Óc cæt l÷ch vÌi lÌp trong kho∂ng 5 -8 mm.

DÔng gi†y r∏p lµm sπch l‚i d©y d…n Æ’n khi th†y ∏nh kim Æ”

mËi nËi ti’p xÛc tËt.

B≠Ìc 2. Lµm sπch l‚i

- UËn gÀp l‚i : Chia Æoπn l‚i thµnh hai ph«n (ph«n trong ÆÒ qu†n kho∂ng 6 vflng, ph«n ngoµi tı 5 - 6 vflng), uËn vu´ng g„c hai d©y vµ m„c chÛng vµo nhau.

- V ∆n xoæn : Gi˜ ÆÛng vfi tr› rÂi xoæn hai d©y vµo nhau 2 - 3 vflng, sau Æ„ dÔng k◊m v∆n xoæn l«n l≠Ót d©y nµy vµo d©y kia 4 -6 vflng. Hoµn thi÷n mËi nËi bªng c∏ch dÔng 2 k◊m c∆p nh˜ng vflng ngoµi cÔng, v∆n ng≠Óc chi“u nhau, si’t mËi nËi vıa ÆÒ ch∆t vµ Æ“u.

- Ki”m tra mËi nËi : Ki”m tra mËi nËi sau khi nËi theo nh˜ng y™u c«u Æ∆t ra.

B≠Ìc 3. NËi d©y

a) NËi d©y d…n theo Æ≠Íng thºng (nËi nËi ti’p h◊nh 5 -5, h◊nh 5 -6) NËi d©y d…n l‚i 1 sÓi

5 - 8 mm

H◊nh 5 - 3.B„c ph©n Æoπn.

H◊nh 5 - 4.Lµm sπch l‚i.

H◊nh 5 - 5.NËi nËi ti’p d©y d…n l‚i mÈt sÓi.

NËi d©y d…n l‚i nhi“u sÓi

- B„c v· c∏ch Æi÷n vµ lµm sπch l‚i : c«n c»n thÀn Æ” kh´ng lµm Ưt mÈt sÓi d©y nh· nµo. ChÛ ˝ lµm sπch tıng sÓi cÒa l‚i.

- LÂng l‚i : Xoà Ɠu c∏c sÓi cÒa l‚i thµnh h◊nh nan quπt, lÂng c∏c sÓi l‚i, Æan chäo nhau (h◊nh 5 -6).

- V∆n xoæn : l«n l≠Ót qu†n vµ mi’t Æ“u nh˜ng sÓi cÒa l‚i nµy l™n l‚i cÒa d©y kia kho∂ng 3 -5 vflng ch∆t vµ Æ“u, cæt b· Æoπn d©y thıa.

- Ki”m tra mËi nËi : MËi nËi chæc, ch∆t, Æ“u vµ Æãp.

b) NËi rœ (nËi ph©n nh∏nh h◊nh 5 -7) D©y d…n Æi÷n nËi tı Æ≠Íng d©y trÙc ch›nh ra g‰i lµ d©y nh∏nh, chÁ nËi gi˜a Æ≠Íng d©y trÙc ch›nh vµ d©y nh∏nh g‰i lµ mËi nËi ph©n nh∏nh.

NËi d©y d…n l‚i mÈt sÓi

-UËn gÀp l‚i :ß∆t d©y ch›nh vµ d©y nh∏nh vu´ng g„c vÌi nhau, uËn gÀp l‚i d©y nh∏nh.

- V ∆n xoæn : DÔng k◊m qu†n d©y nh∏nh l™n d©y ch›nh, xoæn ti’p kho∂ng 7 vflng rÂi cæt b· d©y thıa. Sau Æ„ si’t ch∆t mËi nËi vıa ÆÒ, kh´ng n™n ch∆t qu∏ lµm h·ng d©y d…n.

- Ki”m tra mËi nËi : MËi nËi chæc, ch∆t, Æ“u vµ Æãp.

H◊nh 5 - 7.

NËi ph©n nh∏nh d©y d…n l‚i mÈt sÓi.

H◊nh 5 - 6.

NËi nËi ti’p d©y d…n l‚i nhi“u sÓi.

NËi d©y d…n l‚i nhi“u sÓi

-C∏c b≠Ìc b„c v· c∏ch Æi÷n vµ lµm sπch l‚i Æ≠Óc th˘c hi÷n nh≠ tr™n.

-NËi d©y :T∏ch l‚i d©y d…n lµm 2 ph«n bªng nhau. ß∆t l‚i d©y nh∏nh vµo gi˜a Æoπn l‚i d©y ch›nh vµ l«n l≠Ót v∆n xoæn tıng nˆa l‚i d©y nh∏nh kho∂ng 3 - 4 vflng (qu†n ng≠Óc chi“u nhau).

Cæt b· ph«n d©y thıa.

-Ki”m tra mËi nËi :MËi nËi chæc, ch∆t, Æ“u vµ Æãp.

NËi bªng v›t -Lµm Æ«u nËi :

+ Lµm khuy™n k›n : UËn l‚i thµnh vflng khuy™n lÌn h¨n Æ≠Íng k›nh v›t, cÔng chi“u si’t ch∆t cÒa v›t. Sau khi uËn ÆÒ vflng, Æ«u l‚i Æ≠Óc xoæn tı 1 -2 vflng vµo l‚i d©y.

+ Lµm khuy™n hÎ : Æ≠Íng k›nh vflng khuy™n ph∂i lÌn h¨n Æ≠Íng k›nh v›t.

-NËi d©y :Æ∆t vflng khuy™n l™n chÁ nËi, Æ∆t ti’p vflng Æ÷m, v›t rÂi dÔng tua v›t v∆n ch∆t.

c) NËi d©y dÔng phÙ ki÷n (trong hÈp nËi d©y, cho c∏c thi’t bfi Æi÷n...)

ß≠Óc dÔng khi nËi d©y vÌi c∏c thi’t bfi Æi÷n, hÈp nËi d©y, ... ho∆c c∏c tr≠Íng hÓp mËi nËi kh´ng y™u c«u cao v“ c¨ h‰c (l˘c c®ng, s¯c käo).

H◊nh 5 - 9. NËi d©y bªng v›t.

H◊nh 5 - 8.

NËi ph©n nh∏nh d©y d…n l‚i nhi“u sÓi.

B≠Ìc 5. C∏ch Æi÷n mËi nËi -Qu†n b®ng c∏ch Æi÷n

Qu†n tı tr∏i sang ph∂i, lÌp trong qu†n ph«n mËi nËi, lÌp ngoµi qu†n chÂng l™n mÈt ph«n lÌp v· c∏ch Æi÷n.

Khi qu†n ph∂i käo c®ng b®ng c∏ch Æi÷n, b≠Ìc qu†n sau qu†n chÂng l™n mÈt nˆa chi“u rÈng b≠Ìc qu†n tr≠Ìc, ÆÂng thÍi lu´n l†y tay næn Æ” b®ng c∏ch Æi÷n Æ≠Óc d›nh ch∆t lπi.

NËi bªng Æai Ëc nËi d©y

- Lµm Æ«u nËi thºng : chi“u dµi Æoπn b„c v· c∏ch Æi÷n kho∂ng 2/3 chi“u dµi Æai Ëc nËi d©y vµ lµm sπch l‚i.

- NËi d©y d…n : gi˜ c∏c Æ«u d©y cho bªng nhau, dÔng k◊m xoæn c∏c l‚i d©y theo chi“u kim ÆÂng hÂ. V∆n Æai Ëc nËi d©y vµo Æ«u l‚i d©y d…n, Æai Ëc cæt l™n l‚i d©y c∏c ren mfin tπo thµnh tÊ hÓp v›t vµ Æai Ëc.

- Ki”m tra mËi nËi : käo mπnh tıng d©y Æ” ki”m tra mËi nËi chæc chæn, ch∆t. ßai Ëc trÔm h’t ph«n l‚i d©y d…n.

B≠Ìc 4. Hµn mËi nËi

C∏c mËi nËi d©y d…n Æi÷n, ngoµi c∏c ki”u nËi Æ∆c bi÷t Æ“u c«n ph∂i hµn sau khi nËi Æ” mËi nËi t®ng s¯c b“n c¨ h‰c, d…n Æi÷n tËt vµ kh´ng gÿ.

C∏c b≠Ìc hµn Æ≠Óc ti’n hµnh nh≠ sau : -Lµm sπch mËi nËi :dÔng gi†y r∏p lµm

sπch tπp ch†t vµ ´xit ÆÂng b™n ngoµi Æ” mËi hµn Æ≠Óc chæc chæn.

-L∏ng nh˘a th´ng :Æ” mËi hµn kh´ng bfi ´xi ho∏ v◊ qu∏ nhi÷t vµ lµm thi’c hµn d‘ ch∂y tr™n mËi hµn.

-Hµn thi’c mËi nËi.

H◊nh 5 - 12. Qu†n b®ng c∏ch Æi÷n.

H◊nh 5 - 10. NËi d©y bªng Æai Ëc nËi d©y.

H◊nh 5 - 11.Hµn mËi nËi.

c©u h·i

1. MËi nËi d©y d…n Æi÷n c„ nh˜ng y™u c«u g◊ ? Nh˜ng y™u c«u Æ„ th” hi÷n trong c∏c b≠Ìc cÒa quy tr◊nh nËi d©y nh≠ th’ nµo ?

2. Khi b„c v· c∏ch Æi÷n, n’u l≠Ïi dao cæt vµo l‚i d©y th◊ Æoπn l‚i Æ„ c„ sˆ dÙng Æ≠Óc kh´ng ? Tπi sao ?

3. Tπi sao n™n hµn mËi nËi tr≠Ìc khi b‰c c∏ch Æi÷n ?

4. Tπi sao lπi dÔng gi†y r∏p mµ kh´ng n™n dÔng l≠Ïi dao nh· Æ” lµm sπch l‚i d©y Æi÷n ?

Y™u c«u mËi nËi C∏c b≠Ìc cÒa quy tr◊nh nËi d©y H◊nh 5 - 13. C∏ch Æi÷n bªng b®ng c∏ch Æi÷n.

III - ß∏nh gi∏

HS t˘ Æ∏nh gi∏ vµ Æ∏nh gi∏ chäo nhau k’t qu∂ th˘c hµnh theo c∏c ti™u ch› : -Ch†t l≠Óng s∂n ph»m th˘c hµnh ;

-Th˘c hi÷n theo quy tr◊nh ;

-≥ th¯c h‰c tÀp, Æ∂m b∂o an toµn lao ÆÈng vµ v÷ sinh n¨i lµm vi÷c.

i - dÙng cÙ, vÀt li÷u vµ thi’t bfi

-DÙng cÙ : k◊m cæt d©y, k◊m tuËt d©y, dao nh·, tua v›t, bÛt thˆ Æi÷n, khoan Æi÷n c«m tay (mÚi khoan φ2mm vµ φ5mm), th≠Ìc kŒ, bÛt ch◊.

-VÀt li÷u vµ thi’t bfi : b∂ng Æi÷n, Ê cæm Æi÷n, c«u ch◊, c´ng tæc, d©y d…n Æi÷n, gi†y r∏p, b®ng c∏ch Æi÷n, b„ng ÆÃn, Æui ÆÃn.

II - nÈi dung vµ tr◊nh t˘ th˘c hµnh 1. T◊m hi”u ch¯c n®ng cÒa b∂ng Æi÷n

B∂ng Æi÷n (Bß) lµ mÈt ph«n cÒa mπng Æi÷n trong nhµ. Tr™n b∂ng Æi÷n th≠Íng læp nh˜ng thi’t bfi Æ„ng cæt, b∂o v÷ vµ l†y Æi÷n cÒa mπng Æi÷n.

6

Bµi

H◊nh 6 - 1.

S˘ ph©n bË b∂ng Æi÷n trong mπng Æi÷n trong nhµ.

kWh

B∂ng Æi÷n ch›nh

TH#C HÄNH

L æp mπch Æi÷n b∂ng Æi÷n

l Vœ Æ≠Óc s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n b∂ng Æi÷n.

l Hi”u Æ≠Óc quy tr◊nh læp Æ∆t mπch Æi÷n b∂ng Æi÷n.

l Læp Æ∆t Æ≠Óc b∂ng Æi÷n gÂm 2 c«u ch◊, 1 Ê cæm Æi÷n, 1 c´ng tæc Æi“u khi”n 1 b„ng ÆÃn ÆÛng quy tr◊nh vµ y™u c«u k‹ thuÀt.

l ß∂m b∂o an toµn Æi÷n.

Mπng Æi÷n trong nhµ th≠Íng c„ hai loπi b∂ng Æi÷n : b∂ng Æi÷n ch›nh vµ b∂ng Æi÷n nh∏nh.

- B∂ng Æi÷n ch›nh : c„ nhi÷m vÙ cung c†p Æi÷n cho toµn bÈ h÷ thËng Æi÷n trong nhµ. Tr™n b∂ng Æi÷n ch›nh c„ læp c«u dao, c«u ch◊ (ho∆c ∏pt´mat tÊng).

- B∂ng Æi÷n nh∏nh : c„ nhi÷m vÙ cung c†p Æi÷n tÌi ÆÂ dÔng Æi÷n, tr™n Æ„

th≠Íng læp c´ng tæc ho∆c ∏pt´mat, Ê cæm Æi÷n, hÈp sË quπt...

K›ch th≠Ìc cÒa b∂ng Æi÷n phÙ thuÈc sË l≠Óng vµ k›ch th≠Ìc cÒa c∏c thi’t bfi læp tr™n Æ„.

H∑y m´ t∂ c†u tπo cÒa mÈt sË b∂ng Æi÷n nh∏nh cÒa mπng Æi÷n lÌp h‰c ho∆c nhµ em.

2. Vœ s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n b∂ng Æi÷n

B∂ng Æi÷n gÂm 2 c«u ch◊, 1 Ê cæm Æi÷n, 1 c´ng tæc Æi“u khi”n 1 b„ng ÆÃn.

a) T◊m hi”u s¨ ÆÂ nguy™n l›

Tr≠Ìc khi vœ s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n, c«n ph∂i nghi™n c¯u s¨ Æ nguy™n l›.

M πch Æi÷n b∂ng Æi÷n gÂm nh˜ng ph«n tˆ g◊ ? ChÛng Æ≠Óc nËi vÌi nhau nh≠ th’ nµo ?

b) Vœ s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n

Tr≠Ìc khi vœ s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n c«n x∏c Æfinh mÈt sË y’u tË sau : -MÙc Æ›ch sˆ dÙng, vfi tr› læp Æ∆t b∂ng Æi÷n ;

-Vfi tr›, c∏ch læp Æ∆t c∏c ph«n tˆ cÒa mπch Æi÷n ; -Ph≠¨ng ph∏p læp Æ∆t d©y d…n : læp Æ∆t nÊi hay ch◊m.

H◊nh 6 - 2. S¨ ÆÂ nguy™n l› mπch Æi÷n b∂ng Æi÷n.

B≠Ìc 1. Vπch d†u

Khi ti’n hµnh vπch d†u c«n chÛ ˝ nh˜ng Æi”m sau :

-K›ch th≠Ìc b∂ng Æi÷n phÙ thuÈc vµo k›ch th≠Ìc c∏c thi’t bfi læp tr™n Æ„.

-BË tr› c∏c thi’t bfi tr™n b∂ng Æi÷n g‰n, Æãp vµ d‘ dµng cho vi÷c nËi d©y.

-C„ k› hi÷u ri™ng cho vfi tr› c∏c lÁ luÂn d©y d…n Æi÷n vµ lÁ bæt v›t c∏c thi’t bfi Æi÷n.

Vœ s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n Æ≠Óc ti’n hµnh theo c∏c b≠Ìc sau :

Vœ Æ≠Íng d©y nguÂn

X∏c Æfinh vfi tr› Æ”

b∂ng Æi÷n, b„ng ÆÃn

X∏c Æfinh vfi tr› c∏c thi’t bfi Æi÷n (TBß) tr™n

b∂ng Æi÷n

Vœ Æ≠Íng d©y d…n Æi÷n theo s¨ Æ nguy™n l›

3. Læp Æ∆t mπch Æi÷n b∂ng Æi÷n

Læp b∂ng Æi÷n Æ≠Óc ti’n hµnh theo quy tr◊nh sau :

Vπch d†u Khoan lÁ Bß

NËi d©y TBß cÒa Bß

Læp TBß

vµo Bß Ki”m tra

-Khi vπch d†u c«n ch‰n mÈt cπnh chu»n (cπnh b∂ng Æi÷n) Æ” x∏c Æfinh nh˜ng vfi tr›, k›ch th≠Ìc cfln lπi cÒa thi’t bfi.

B≠Ìc 2. Khoan lÁ b∂ng Æi÷n

-Khoan lÁ kh´ng xuy™n Æ” bæt v›t bªng mÚi khoan φ2mm vµ lÁ khoan xuy™n Æ” luÂn d©y d…n bªng mÚi khoan φ5mm.

- Khoan lÁ b∂ng Æi÷n : Hπ mÚi khoan xuËng s∏t Æi”m vπch d†u Æ” chÿnh ÆÛng t©m lÁ. Sau Æ„ n©ng mÚi khoan l™n vµ cho m∏y chπy. ßi“u chÿnh m∏y khoan ti’n Æ“u vµ li™n tÙc.

B≠Ìc 3. NËi d©y thi’t bfi Æi÷n cÒa b∂ng Æi÷n -ßo vµ luÂn d©y d…n qua lÁ luÂn d©y cÒa b∂ng Æi÷n.

-NËi c∏c Æ«u d©y vµo c∏c thi’t bfi Æi÷n cÒa b∂ng Æi÷n.

B≠Ìc 4. Læp thi’t bfi Æi÷n vµo b∂ng Æi÷n -Læp c∏c thi’t bfi Æi÷n l™n b∂ng Æi÷n vµo

c∏c vfi tr› Æ∑ Æ≠Óc vπch sΩn.

B≠Ìc 5. Ki”m tra

-Ki”m tra b∂ng Æi÷n theo y™u c«u : + Læp Æ∆t thi’t bfi vµ Æi d©y theo ÆÛng

s¨ ÆÂ mπch Æi÷n.

+ C∏c mËi nËi chæc chæn.

+ BË tr› c∏c thi’t bfi g‰n, Æãp.

- NËi d©y nguÂn, ki”m tra mπch Æi÷n bªng bÛt thˆ Æi÷n.

-VÀn hµnh thˆ mπch Æi÷n.

III - ß∏nh gi∏

HS t˘ Æ∏nh gi∏ vµ Æ∏nh gi∏ chäo nhau k’t qu∂ th˘c hµnh theo c∏c ti™u ch› : -Ch†t l≠Óng s∂n ph»m th˘c hµnh ;

-Th˘c hi÷n theo quy tr◊nh ;

-≥ th¯c h‰c tÀp, Æ∂m b∂o an toµn lao ÆÈng vµ v÷ sinh n¨i lµm vi÷c.

H◊nh 6 - 3. MÈt c∏ch bË tr› thi’t bfi tr™n b∂ng Æi÷n.

I - DÙng cÙ, vÀt li÷u vµ thi’t bfi

- DÙng cÙ : k◊m Æi÷n, k◊m tuËt d©y, dao nh·, tua v›t, khoan Æi÷n (ho∆c khoan tay), bÛt thˆ Æi÷n, th≠Ìc kŒ, bÛt ch◊.

- VÀt li÷u vµ thi’t bfi : b„ng ÆÃn Ëng hu˙nh quang, tæc te, ch†n l≠u, m∏ng ÆÃn, c´ng tæc 2 c˘c, c«u ch◊, b∂ng Æi÷n, d©y d…n, b®ng c∏ch Æi÷n, gi†y r∏p.

ii - nÈi dung vµ tr◊nh t˘ th˘c hµnh 1. Vœ s¨ Æ læp Æ∆t

a) T◊m hi”u s¨ ÆÂ nguy™n l› mπch Æi÷n ÆÃn Ëng hu˙nh quang

7

Bµi

H◊nh 7 - 1. S¨ ÆÂ nguy™n l› mπch Æi÷n ÆÃn Ëng hu˙nh quang.

1) Tæc te ; 2) Ch†n l≠u ; 3) ßÃn.

1

3

2 CL

TH#C HÄNH

L æp mπch Æi÷n ÆÃn Ëng hu˙nh quang

l Hi”u nguy™n l› lµm vi÷c cÒa mπch Æi÷n ÆÃn Ëng hu˙nh quang.

l Vœ Æ≠Óc s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n ÆÃn Ëng hu˙nh quang.

l Læp Æ∆t mπch Æi÷n ÆÃn Ëng hu˙nh quang ÆÛng quy tr◊nh vµ y™u c«u k‹ thuÀt.

l ß∂m b∂o an toµn Æi÷n.

2. LÀp b∂ng d˘ trÔ vÀt li÷u, thi’t bfi vµ l˘a ch‰n dÙng cÙ

Tı s¨ Æ læp Æ∆t, d˘ trÔ vÀt li÷u, thi’t bfi vµ l˘a ch‰n dÙng cÙ vµo b∂ng sau : TT T™n dÙng cÙ, vÀt li÷u vµ thi’t bfi SË l≠Óng Y™u c«u k‹ thuÀt

1 2 3 4

b) Vœ s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n

H∑y hoµn thi÷n s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n ÆÃn Ëng hu˙nh quang sau :

CL

3. Læp Æ∆t mπch Æi÷n ÆÃn Ëng hu˙nh quang

Læp mπch Æi÷n ÆÃn Ëng hu˙nh quang Æ≠Óc ti’n hµnh theo quy tr◊nh sau :

Vπch d†u Khoan lÁ Læp TBß cÒa Bß

NËi d©y bÈ ÆÃn

NËi d©y

mπch Æi÷n Ki”m tra S¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n ÆÃn Ëng hu˙nh quang.

iii - Æ∏nh gi∏

HS t˘ Æ∏nh gi∏ vµ Æ∏nh gi∏ chäo nhau k’t qu∂ th˘c hµnh theo c∏c ti™u ch› : -Ch†t l≠Óng s∂n ph»m th˘c hµnh ;

-Th˘c hi÷n theo quy tr◊nh ;

-≥ th¯c h‰c tÀp, Æ∂m b∂o an toµn lao ÆÈng vµ v÷ sinh n¨i lµm vi÷c.

B≠Ìc 1. Vπch d†u

-Vπch d†u vfi tr› læp Æ∆t c∏c thi’t bfi Æi÷n ;

-Vπch d†u Æ≠Íng Æi d©y vµ vfi tr› læp Æ∆t bÈ ÆÃn Ëng hu˙nh quang.

B≠Ìc 2. Khoan lÁ -Khoan lÁ bæt v›t ; -Khoan lÁ luÂn d©y.

B≠Ìc 3. Læp thi’t bfi Æi÷n cÒa b∂ng Æi÷n

-NËi d©y c∏c thi’t bfi Æ„ng cæt, b∂o v÷ tr™n b∂ng Æi÷n ; -Læp Æ∆t c∏c thi’t bfi Æi÷n vµo b∂ng Æi÷n.

B≠Ìc 4. NËi d©y bÈ ÆÃn Ëng hu˙nh quang

-NËi d©y d…n cÒa bÈ ÆÃn Ëng hu˙nh quang theo s¨ Æ læp Æ∆t ; -Læp Æ∆t c∏c ph«n tˆ cÒa bÈ ÆÃn vµo m∏ng ÆÃn.

B≠Ìc 5. NËi d©y mπch Æi÷n -ßi d©y tı b∂ng Æi÷n ra ÆÃn.

B≠Ìc 6. Ki”m tra

-Ki”m tra s∂n ph»m Æπt c∏c ti™u chu»n : + Læp Æ∆t ÆÛng theo s¨ Æ ;

+ Chæc chæn ;

+ C∏c mËi nËi an toµn Æi÷n, chæc vµ Æãp ; + Mπch Æi÷n Æ∂m b∂o th´ng mπch.

-NËi mπch Æi÷n vµo nguÂn Æi÷n vµ cho vÀn hµnh thˆ.

I - dÙng cÙ, vÀt li÷u vµ thi’t bfi

- DÙng cÙ : k◊m Æi÷n, k◊m tuËt d©y, khoan Æi÷n (ho∆c khoan tay), tua v›t, bÛt thˆ Æi÷n, dao nh·, th≠Ìc kŒ, bÛt ch◊.

- VÀt li÷u vµ thi’t bfi : b∂ng Æi÷n, c´ng tæc hai c˘c, c«u ch◊, b„ng ÆÃn, Æui ÆÃn, d©y d…n, phÙ ki÷n Æi d©y, b®ng c∏ch Æi÷n, gi†y r∏p.

ii - nÈi dung vµ tr◊nh t˘ th˘c hµnh

1. Vœ s¨ Æ læp Æ∆t

a) T◊m hi”u s¨ ÆÂ nguy™n l›

mπch Æi÷n

-Hai b„ng ÆÃn mæc vÌi nhau nh≠ th’ nµo ?

- C«u ch◊, c´ng tæc mæc vµo d©y pha hay d©y trung hoµ ? - Ph≠¨ng ∏n læp Æ∆t c∏c thi’t bfi Æ„ng cæt, b∂o v÷ vµ ph≠¨ng ∏n Æi d©y.

8

Bµi

H◊nh 8 - 1.S¨ ÆÂ nguy™n l› mπch Æi÷n.

TH#C HÄNH

L æp mπch Æi÷n hai c´ng tæc hai c˘c Æi“u khi”n hai ÆÃn

l Vœ Æ≠Óc s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n hai c´ng tæc hai c˘c Æi“u khi”n hai ÆÃn.

l Læp Æ∆t Æ≠Óc mπch Æi÷n ÆÛng quy tr◊nh, Æ∂m b∂o y™u c«u k‹ thuÀt.

l ß∂m b∂o an toµn Æi÷n.

B≠Ìc 1. Vπch d†u

-Vπch d†u vfi tr› læp Æ∆t c∏c thi’t bfi Æi÷n ; -Vπch d†u Æ≠Íng Æi d©y vµ vfi tr› læp Æ∆t ÆÃn.

b) Vœ s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n H∑y vœ s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n.

2. LÀp b∂ng d˘ trÔ vÀt li÷u, thi’t bfi vµ l˘a ch‰n dÙng cÙ

Tı s¨ Æ læp Æ∆t, d˘ trÔ vÀt li÷u, thi’t bfi vµ l˘a ch‰n dÙng cÙ vµo b∂ng sau : TT T™n dÙng cÙ, vÀt li÷u vµ thi’t bfi SË l≠Óng Y™u c«u k‹ thuÀt

1 2 3 4

3. Læp Æ∆t mπch Æi÷n

Quy tr◊nh læp Æ∆t mπch Æi÷n Æ≠Óc ti’n hµnh nh≠ sau :

S¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n.

Vπch d†u Khoan lÁ Læp TBß

cÒa Bß

NËi d©y

mπch Æi÷n Ki”m tra

B≠Ìc 2. Khoan lÁ -Khoan lÁ bæt v›t ; -Khoan lÁ luÂn d©y.

B≠Ìc 3. Læp thi’t bfi Æi÷n cÒa b∂ng Æi÷n

-NËi d©y c∏c thi’t bfi Æ„ng cæt, b∂o v÷ tr™n b∂ng Æi÷n ; -Læp Æ∆t c∏c thi’t bfi Æi÷n vµo b∂ng Æi÷n.

B≠Ìc 4. NËi d©y mπch Æi÷n

-Læp Æ∆t d©y d…n tı b∂ng Æi÷n ra ÆÃn ;

-NËi d©y vµo Æui ÆÃn. Khi nËi d©y vµo Æui ÆÃn, ph∂i buÈc mÈt nÛt trong Æui ÆÃn Æ” Æ∂m b∂o an toµn khi sˆ dÙng.

H◊nh 8 - 2.C∏ch buÈc nÛt d©y trong Æui ÆÃn.

B≠Ìc 5. Ki”m tra

-Ki”m tra s∂n ph»m Æπt c∏c ti™u chu»n : + Læp Æ∆t ÆÛng theo s¨ Æ ;

+ C∏c mËi nËi Æ∂m b∂o an toµn Æi÷n, chæc vµ Æãp ; + Mπch Æi÷n Æ∂m b∂o th´ng mπch.

-NËi mπch Æi÷n vµo nguÂn Æi÷n vµ cho vÀn hµnh thˆ.

iii - Æ∏nh gi∏

HS t˘ Æ∏nh gi∏ vµ Æ∏nh gi∏ chäo nhau k’t qu∂ th˘c hµnh theo c∏c ti™u ch› : -Ch†t l≠Óng s∂n ph»m th˘c hµnh ;

-Th˘c hi÷n theo quy tr◊nh ;

-≥ th¯c h‰c tÀp, Æ∂m b∂o an toµn lao ÆÈng vµ v÷ sinh n¨i lµm vi÷c.

I - dÙng cÙ, vÀt li÷u vµ thi’t bfi -DÙng cÙ : k◊m Æi÷n, k◊m tuËt d©y,

dao nh·, tua v›t, khoan Æi÷n (ho∆c khoan tay), bÛt thˆ Æi÷n.

-VÀt li÷u vµ thi’t bfi : d©y d…n Æi÷n, b„ng ÆÃn, Æui ÆÃn, c´ng tæc ba c˘c, c«u ch◊, b∂ng Æi÷n, b®ng c∏ch Æi÷n, gi†y r∏p.

II - nÈi dung vµ tr◊nh t˘

th˘c hµnh

C´ng tæc ba c˘c c„ c†u tπo kh∏c vÌi c´ng tæc hai c˘c nh≠ th’ nµo ? -So s∏nh c†u tπo b™n ngoµi ; -So s∏nh c†u tπo b™n trong.

Trong bµi th˘c hµnh nµy, chÛng ta læp Æ∆t mÈt mπch Æi÷n chi’u s∏ng dÔng c´ng tæc ba c˘c r†t th´ng dÙng lµ mπch Æi÷n ÆÃn c«u thang.

9

Bµi

H◊nh 9 - 1.ßÃn c«u thang.

TH#C HÄNH

L æp mπch Æi÷n hai c´ng tæc ba c˘c Æi“u khi”n mÈt ÆÃn

l Hi”u Æ≠Óc nguy™n l› lµm vi÷c cÒa mπch Æi÷n dÔng hai c´ng tæc ba c˘c Æi“u khi”n mÈt ÆÃn (v› dÙ mπch Æi÷n ÆÃn c«u thang).

l Vœ Æ≠Óc s¨ Æ læp Æ∆t cÒa mπch Æi÷n ÆÃn c«u thang.

l Læp Æ≠Óc mπch Æi÷n ÆÃn c«u thang.

l ß∂m b∂o an toµn Æi÷n.

1. Vœ s¨ Æ læp Æ∆t

a) T◊m hi”u s¨ ÆÂ nguy™n l› mπch Æi÷n

Mπch Æi÷n hai c´ng tæc ba c˘c Æi“u khi”n mÈt ÆÃn Æ≠Óc sˆ dÙng th›ch hÓp vÌi nh˜ng tr≠Íng hÓp muËn Æ„ng cæt ÆÃn Î hai n¨i nh≠ hµnh lang, c«u thang, buÂng ngÒ...

Q uan s∏t vµ cho nhÀn xät v“ c∏ch nËi d©y cÒa hai c´ng tæc ba c˘c trong s¨ Æ nguy™n l› mπch Æi÷n ÆÃn c«u thang d≠Ìi Æ©y :

H◊nh 9 - 2. S¨ ÆÂ mπch Æi÷n ÆÃn c«u thang.

b) Vœ s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n

H∑y hoµn thi÷n s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n ÆÃn c«u thang sau :

2. LÀp b∂ng d˘ trÔ vÀt li÷u, thi’t bfi vµ l˘a ch‰n dÙng cÙ

Tı s¨ Æ læp Æ∆t, d˘ trÔ vÀt li÷u, thi’t bfi vµ l˘a ch‰n dÙng cÙ vµo b∂ng sau : TT T™n dÙng cÙ, vÀt li÷u vµ thi’t bfi SË l≠Óng Y™u c«u k‹ thuÀt

1 2 3 4

S¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n ÆÃn c«u thang.

3. Læp Æ∆t mπch Æi÷n

Quy tr◊nh læp Æ∆t mπch Æi÷n Æ≠Óc ti’n hµnh nh≠ sau :

B≠Ìc 1. Vπch d†u

-Vπch d†u vfi tr› c∏c thi’t bfi Æi÷n vµ ÆÃn ; -Vπch d†u Æ≠Íng Æi d©y cÒa mπch Æi÷n.

B≠Ìc 2. Khoan lÁ b∂ng Æi÷n -Khoan lÁ bæt v›t ;

-Khoan lÁ luÂn d©y.

B≠Ìc 3. Læp Æ∆t thi’t bfi Æi÷n cÒa b∂ng Æi÷n -X∏c Æfinh c∏c c˘c cÒa c´ng tæc ;

-NËi d©y c∏c thi’t bfi Æ„ng cæt, b∂o v÷ tr™n b∂ng Æi÷n ; -Læp Æ∆t c∏c thi’t bfi Æi÷n vµo b∂ng Æi÷n.

B≠Ìc 4. NËi d©y mπch Æi÷n

-Læp Æ∆t d©y d…n tı b∂ng Æi÷n ra ÆÃn ; -NËi d©y vµo Æui ÆÃn.

B≠Ìc 5. Ki”m tra

-Ki”m tra s∂n ph»m Æπt c∏c ti™u chu»n : + Læp Æ∆t ÆÛng theo s¨ Æ ;

+ C∏c mËi nËi Æ∂m b∂o an toµn Æi÷n, chæc vµ Æãp ; + Mπch Æi÷n Æ∂m b∂o th´ng mπch.

-NËi mπch Æi÷n vµo nguÂn Æi÷n vµ cho vÀn hµnh thˆ.

iii - Æ∏nh gi∏

HS t˘ Æ∏nh gi∏ vµ Æ∏nh gi∏ chäo nhau k’t qu∂ th˘c hµnh theo c∏c ti™u ch› : -Ch†t l≠Óng s∂n ph»m th˘c hµnh ;

-Th˘c hi÷n theo quy tr◊nh ;

-≥ th¯c h‰c tÀp, Æ∂m b∂o an toµn lao ÆÈng vµ v÷ sinh n¨i lµm vi÷c.

Vπch d†u Khoan lÁ Bß

Læp Æ∆t TBß cÒa Bß

NËi d©y

mπch Æi÷n Ki”m tra

10

Bµi

I - dÙng cÙ, vÀt li÷u vµ thi’t bfi

- DÙng cÙ : k◊m Æi÷n, k◊m tuËt d©y, dao nh·, tua v›t, khoan Æi÷n (ho∆c khoan tay), bÛt thˆ Æi÷n.

-VÀt li÷u vµ thi’t bfi : d©y d…n Æi÷n, b„ng ÆÃn, Æui ÆÃn, c´ng tæc ba c˘c, c´ng tæc hai c˘c, c«u ch◊, b∂ng Æi÷n, b®ng c∏ch Æi÷n, gi†y r∏p.

II - nÈi dung vµ tr◊nh t˘ th˘c hµnh

1. Vœ s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n

a) T◊m hi”u s¨ ÆÂ nguy™n l› mπch Æi÷n

Mπch Æi÷n dÔng mÈt c´ng tæc ba c˘c Æi“u khi”n, chuy”n ÆÊi thæp s∏ng lu©n phi™n hai ÆÃn (ho∆c cÙm ÆÃn).

H∑y tr◊nh bµy nguy™n l› lµm vi÷c cÒa mπch Æi÷n.

H◊nh 10 - 1. S¨ ÆÂ nguy™n l› mπch Æi÷n.

TH#C HÄNH

L æp mπch Æi÷n mÈt c´ng tæc ba c˘c Æi“u khi”n hai ÆÃn

l Hi”u Æ≠Óc nguy™n l› lµm vi÷c cÒa mπch Æi÷n mÈt c´ng tæc ba c˘c Æi“u khi”n hai ÆÃn.

l Læp Æ∆t Æ≠Óc mπch Æi÷n mÈt c´ng tæc ba c˘c Æi“u khi”n hai ÆÃn.

l An toµn Æi÷n.

3. Læp Æ∆t mπch Æi÷n

Quy tr◊nh læp Æ∆t mπch Æi÷n Æ≠Óc ti’n hµnh nh≠ sau : b) Vœ s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n

H∑y vœ s¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n.

S¨ Æ læp Æ∆t mπch Æi÷n.

2. LÀp b∂ng d˘ trÔ vÀt li÷u, thi’t bfi vµ l˘a ch‰n dÙng cÙ

Tı s¨ Æ læp Æ∆t, d˘ trÔ vÀt li÷u, thi’t bfi vµ l˘a ch‰n dÙng cÙ vµo b∂ng sau : TT T™n dÙng cÙ, vÀt li÷u vµ thi’t bfi SË l≠Óng Y™u c«u k‹ thuÀt

1

2

3

4

Vπch d†u Khoan lÁ Bß

Læp TBß cÒa Bß

NËi d©y

mπch Æi÷n Ki”m tra

H∑y x∏c Æfinh nÈi dung c´ng vi÷c vµ y™u c«u cÒa tıng b≠Ìc vµo b∏o c∏o th˘c hµnh cÒa bµi (b∂ng 10 -1).

C∏c b≠Ìc NÈi dung c´ng

vi÷c DÙng cÙ Y™u c«u k‹ thuÀt

Vπch d†u Khoan lÁ

Bß Læp TBß

cÒa Bß NËi d©y mπch Æi÷n

Ki”m tra B∂ng 10 - 1

IV - b∏o c∏o th˘c hµnh

H‰ vµ t™n :

1 ...

2 ...

3 ...

4 ...

LÌp : ...

iii - Æ∏nh gi∏

HS t˘ Æ∏nh gi∏ vµ Æ∏nh gi∏ chäo nhau k’t qu∂ th˘c hµnh theo c∏c ti™u ch› : -Ch†t l≠Óng s∂n ph»m th˘c hµnh ;

-Th˘c hi÷n theo quy tr◊nh ;

-≥ th¯c h‰c tÀp, Æ∂m b∂o an toµn lao ÆÈng vµ v÷ sinh n¨i lµm vi÷c.

Khi thi’t k’ vµ læp Æ∆t mπng Æi÷n trong nhµ, vi÷c l˘a ch‰n ph≠¨ng ph∏p læp Æ∆t d©y d…n vµ thi’t bfi Æi÷n tu˙ theo y™u c«u sˆ dÙng vµ Æ∆c Æi”m m´i tr≠Íng cÒa n¨i Æ∆t d©y d…n. Læp Æ∆t mπng Æi÷n trong nhµ c„ hai ki”u : læp Æ∆t nÊi vµ læp Æ∆t ng«m.

L æp Æ∆t d©y d…n cÒa mπng Æi÷n trong nhµ

11

Bµi

l Bi’t Æ≠Óc mÈt sË ph≠¨ng ph∏p læp Æ∆t d©y d…n Æi÷n cÒa mπng Æi÷n trong nhµ.

1. Mπng Æi÷n læp Æ∆t ki”u nÊi

Mπng Æi÷n Æ≠Óc læp Æ∆t nÊi lµ d©y d…n Æ≠Óc læp Æ∆t nÊi tr™n c∏c vÀt c∏ch Æi÷n nh≠ puli s¯, khu´n gÁ ho∆c lÂng trong Æ≠Íng Ëng bªng ch†t c∏ch Æi÷n Æ∆t d‰c theo tr«n nhµ, cÈt, d«m xµ, ...

a) C∏c vÀt c∏ch Æi÷n

Tr≠Ìc Æ©y, mπng Æi÷n trong nhµ th≠Íng Æ≠Óc læp Æ∆t nÊi tr™n puli s¯.

Hi÷n nay, ph≠¨ng ph∏p læp Æ∆t th´ng dÙng lµ d©y d…n Æ≠Óc lÂng trong Ëng c∏ch Æi÷n Æ∆t nÊi theo tr«n nhµ, cÈt, d«m xµ, ...

C∏ch læp Æ∆t nµy Æ∂m b∂o Æ≠Óc y™u c«u m‹ thuÀt vµ tr∏nh Æ≠Óc t∏c ÆÈng x†u cÒa m´i tr≠Íng Æ’n d©y d…n Æi÷n.

* Mπng Æi÷n trong lÌp em Æ≠Óc læp Æ∆t nÊi hay ng«m ? H∑y m´ t∂ c∏ch Æi d©y vµ læp Æ∆t c∏c thi’t bfi Æ„ng cæt vµ b∂o v÷ cÒa mπng Æi÷n.

C∏c Ëng c∏ch Æi÷n th´ng dÙng hi÷n nay lµ Ëng PVC vµ Ëng b‰c t´n, kœm, b™n trong l„t c∏ch Æi÷n. Ëng c„ Æ≠Íng k›nh th´ng dÙng lµ 16 ; 20 ; 25 ; 32 ; 40 vµ 50mm, chi“u dµi 2 - 3m. Hi÷n nay, loπi Ëng PVC ti’t di÷n trfln vµ ch˜ nhÀt c„ næp ÆÀy Æ≠Óc sˆ dÙng phÊ bi’n trong mπng Æi÷n sinh hoπt.

-ˇng luÂn d©y PVC.

H◊nh 11 - 2.Ëng luÂn d©y PVC.

H◊nh 11 - 1.Mπng Æi÷n læp Æ∆t ki”u nÊi trong Ëng c∏ch Æi÷n.

- Kêp Ứ Ịng :Ư≠Óc dÔng Ư” cỊ Ưfinh Ịng luĐn d©y d…n tr™n t≠Íng. Nh˜ng kêp Ứ Ịng nµy c„

Ư≠Íng k›nh phÔ hÓp vÌi Ư≠Íng k›nh Ịng.

- ˇng nỊi ch˜ T: Ư≠Óc dÔng Ư”

ph©n nh∏nh d©y d…n mµ kh´ng sˆ dÙng mỊi nỊi rœ.

- ˇng nỊi ch˜ l:Ư≠Óc sˆ dÙng khi nỊi hai Ịng luĐn d©y vu´ng g„c vÌi nhau.

- ˇng nỊi nỊi ti’p : Ư≠Óc dÔng Ư” nỊi nỊi ti’p hai Ịng luĐn d©y vÌi nhau.

H◊nh 11 - 5.Ịng nỊi nỊi ti’p.

H◊nh 11 - 4.Ịng nỊi ch˜ l. H◊nh 11 - 3.Ịng nỊi ch˜ T.

C∏c phÙ ki÷n kÊm theo vÌi Ịng gĐm c„ :

H◊nh 11 - 6.Kêp Ứ Ịng.

b) MÈt sË y™u c«u k‹ thuÀt cÒa mπng Æi÷n læp Æ∆t d©y d…n ki”u nÊi

-ß≠Íng d©y ph∂i song song vÌi vÀt ki’n trÛc (t≠Íng nhµ, cÈt, xµ...), cao h¨n m∆t Ɔt 2,5m trÎ l™n vµ c∏ch vÀt ki’n trÛc kh´ng nh· h¨n 10mm ; -TÊng ti’t di÷n cÒa d©y d…n trong Ëng kh´ng v≠Ót qu∏ 40% ti’t di÷n Ëng ; -B∂ng Æi÷n ph∂i c∏ch m∆t Ɔt tËi thi”u tı 1,3 -1,5m ;

-Khi d©y d…n ÆÊi h≠Ìng ho∆c ph©n nh∏nh ph∂i t®ng th™m kãp Ëng ; -Kh´ng luÂn c∏c Æ≠Íng d©y kh∏c c†p Æi÷n ∏p vµo chung mÈt Ëng ;

-ß≠Íng d©y d…n Æi xuy™n qua t≠Íng ho∆c tr«n nhµ ph∂i luÂn d©y qua Ëng c∏ch Æi÷n, hai Æ«u Ëng ph∂i nh´ ra kh·i t≠Íng 10mm.

2. Læp Æ∆t mπng Æi÷n ki”u ng«m Mπng Æi÷n Æ≠Óc

læp Æ∆t ng«m lµ d©y d…n Æ≠Óc Æ∆t trong r∑nh cÒa c∏c k’t c†u x©y d˘ng nh≠ t≠Íng, tr«n, sµn b™ t´ng... vµ c∏c ph«n tˆ k’t c†u kh∏c cÒa ng´i nhµ. C∏ch læp Æ∆t nµy Æ∂m b∂o Æ≠Óc vŒ Æãp m‹ thuÀt vµ cÚng tr∏nh Æ≠Óc t∏c ÆÈng cÒa m´i tr≠Íng Æ’n d©y d…n. Tuy nhi™n, mπng Æi÷n læp Æ∆t ng«m kh„ sˆa ch˜a khi h·ng h„c.

H◊nh 11 - 7.D©y d…n Æ≠Óc læp Æ∆t ng«m trong r∑nh cÒa c∏c k’t c†u x©y d˘ng.

Vi÷c ch‰n ph≠¨ng th¯c Æ∆t d©y d…n Æi÷n ng«m ph∂i phÔ hÓp vÌi m´i tr≠Íng xung quanh, vÌi y™u c«u sˆ dÙng, Æ∆c Æi”m cÒa k’t c†u, ki’n trÛc c´ng tr◊nh vµ k‹ thuÀt an toµn Æi÷n.

c©u h·i

1. H∑y Æ∏nh d†u (x) vµo cÈt "Læp Æ∆t nÊi" ho∆c "Læp Æ∆t ng«m" Æ” khºng Æfinh c©u th” hi÷n Æ∆c Æi”m cÒa ki”u læp Æ∆t mπng Æi÷n.

2. H∑y so s∏nh ≠u, nh≠Óc Æi”m cÒa c∏c ph≠¨ng ph∏p læp Æ∆t d©y d…n Æi÷n cÒa mπng Æi÷n trong nhµ.

GHI NHõ :

Mπng Æi÷n læp Æ∆t ki”u nÊi :

1. D©y d…n Æ≠Óc læp Æ∆t nÊi tr™n c∏c vÀt c∏ch Æi÷n Æ∆t d‰c theo tr«n nhµ, cÈt, d«m, xµ, ...

2.C∏c vÀt c∏ch Æi÷n lµ : puli s¯, m∏ng gÁ, Ëng c∏ch Æi÷n vµ c∏c phÙ ki÷n phÔ hÓp.

3. Tr∏nh Æ≠Óc t∏c ÆÈng x†u cÒa m´i tr≠Íng Æ’n d©y d…n Æi÷n vµ d‘ sˆa ch˜a.

Mπng Æi÷n læp Æ∆t ki”u ng«m :

1. D©y d…n Æ≠Óc Æ∆t trong r∑nh c∏c k’t c†u x©y d˘ng vµ c∏c ph«n tˆ k’t c†u kh∏c cÒa ng´i nhµ.

2. Vi÷c l˘a ch‰n c∏ch Æ∆t d©y ph∂i phÔ hÓp vÌi m´i tr≠Íng, y™u c«u sˆ dÙng vµ Æ∂m b∂o an toµn Æi÷n.

3. ß∂m b∂o Æ≠Óc y™u c«u m‹

thuÀt, tr∏nh Æ≠Óc t∏c ÆÈng x†u cÒa m´i tr≠Íng Æ’n d©y d…n Æi÷n nh≠ng kh„ sˆa ch˜a.

ß∆c Æi”m Læp Æ∆t nÊi Læp Æ∆t ng«m

1. D©y d…n Æ≠Óc lÂng trong c∏c Ëng nh˘a Æ∆t d‰c theo tr«n nhµ, cÈt, d«m, xµ.

2. Læp Æ∆t d©y d…n th≠Íng ph∂i ti’n hµnh tr≠Ìc khi ÆÊ b™ t´ng.

3. D©y d…n Æ≠Óc Æ∆t trong r∑nh cÒa t≠Íng, tr«n nhµ, sµn b™ t´ng...

ß” mπng Æi÷n trong nhµ sˆ dÙng Æ≠Óc an toµn vµ hi÷u qu∂, chÛng ta c«n ph∂i ki”m tra mπng Æi÷n theo Æfinh k◊ vµ ti’n hµnh thay th’ ho∆c sˆa ch˜a c∏c bÈ phÀn, thi’t bfi h≠ h·ng nhªm phflng ngıa c∏c s˘ cË Æ∏ng ti’c x∂y ra, Æ∂m b∂o an toµn cho ng≠Íi vµ tµi s∂n.

ß” ki”m tra an toµn cho mπng Æi÷n trong nhµ, c«n ph∂i ti’n hµnh ki”m tra nh˜ng ph«n tˆ cÒa mπng Æi÷n.

ChÛ ˝ :Tr≠Ìc khi ki”m tra ph∂i cæt Æi÷n.

1. Ki”m tra d©y d…n Æi÷n

D©y d…n Æi÷n trong nhµ c„ n™n dÔng d©y tr«n kh´ng ? Tπi sao ? Ki”m tra d©y d…n c„ cÚ kh´ng, c„ nh˜ng v’t n¯t, hÎ c∏ch Æi÷n kh´ng ? N’u c„ c«n xˆ l› nh≠

th’ nµo ?

D©y d…n kh´ng Æ≠Óc buÈc lπi vÌi nhau (h◊nh b™n) Æ” tr∏nh lµm nhi÷t ÆÈ t®ng, c„ th” h·ng lÌp c∏ch Æi÷n.

K i”m tra an toµn mπng Æi÷n trong nhµ

12

Bµi

l Hi”u s˘ c«n thi’t ph∂i ki”m tra an toµn cho mπng Æi÷n trong nhµ.

l Hi”u Æ≠Óc c∏ch ki”m tra an toµn mπng Æi÷n trong nhµ.

l Ki”m tra Æ≠Óc mÈt sË y™u c«u v“ an toµn Æi÷n mπng Æi÷n trong nhµ.

2. Ki”m tra c∏ch Æi÷n cÒa mπng Æi÷n

−Ki”m tra c∏c Ëng luÂn d©y d…n.

−Ki”m tra rfl Æi÷n.

Ki”m tra c∏c Ëng c∏ch Æi÷n luÂn d©y d…n xem c„ chæc chæn hay bfi giÀp vÏ kh´ng ? N’u bfi giÀp vÏ c«n xˆ l› nh≠ th’ nμo ?

3. Ki”m tra c∏c thi’t bfi Æi÷n a) C«u dao, c´ng tæc

H∑y Æ≠a ra nh˜ng c∏ch khæc phÙc (cÈt B) cho c∏c tr≠Íng hÓp (cÈt A ) :

A B

V· c´ng tæc bfi s¯t hoΔc vÏ.

MËi nËi d©y d…n cÒa c«u dao, c´ng tæc ti’p xÛc kh´ng tËt hoΔc l·ng.

ˇc, v›t sau mÈt thÍi gian sˆ dÙng bfi l·ng ra.

Ngoμi ra c«n ki”m tra vfi tr› Æ„ng mÎ cÒa c´ng tæc, c«u dao. H≠Ìng chuy”n ÆÈng cÒa nÛm Æ„ng −cæt ph∂i ÆÛng theo b∂ng 12 −1.

K› hi÷u Trπng th∏i lμm vi÷c

1 ß„ng

0 Cæ