CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC
EM HỌC SINH
Tiết 32
I. Nói quá và tác dụng của nói quá:
1.Ví dụ: Sgk/101
2. Nhận xét:
I. NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ:
* VD 1:
Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
Nhấn mạnh thời gian đêm
tháng năm và ngày tháng mười ngắn
VD 2: Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày...
Nhấn mạnh sự lao động vất vả của người nông
dân.
SO SÁNH HAI CÁCH NÓI
Cách nói phóng đại Cách nói thông thường
a) Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
Đêm tháng năm rất ngắn.
Ngày tháng mười rất ngắn.
b) Cày đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
Mồ hôi ra rất nhiều.
THẢO LUẬN NHÓM: 2 PHÚT
Cách nói nào hay hơn, sinh động hơn? Cách nói như trong các câu tục ngữ, ca dao đó có tác dụng gì?
Nói quá, (nói phóng đại)
Nói quá là biện pháp tu từ
phóng đại mức độ, quy mô tính chất của sự vật , hiện tượng
được miêu tả để nhấn mạnh , gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
3. Kết luận: . GHI NHỚ: sgk 102
LƯU Ý : khi sử dụng nói quá các em cần hiểu
được nghĩa của biện pháp nói quá đó, tránh việc hiểu nghĩa sai dẫn đến dùng sai, phản tác dụng.
-Trong khẩu ngữ : buồn nẫu ruột, giận sôi gan, mệt đứt hơi, đói rã họng, lo sốt vó, nở từng khúc ruột.
+ Lời khen của cô giáo làm cho nó nở từng khúc ruột. ( muốn nói là rất vui , phấn khởi )
Trong thơ văn :
+Trên quê hương quan họ , một làn nắng cũng mang điệu dân ca. ( ý muốn nói thiên nhiên, cảnh vật cũng ảnh hưởng , mang đậm bản sắc ,đặc trưng của vùng Kinh Bắc ).
-Trong thành ngữ : ăn như rồng cuốn , nói như rồng
leo, làm như mèo mửa....
II. LUYỆN TẬP:
Bài tập 1:sgk/102
a/ Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.
Nhấn mạnh sức mạnh lao động
của con người.
Bài tập 1:sgk/102
b/... Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được.
Nhấn mạnh sức khỏe đã tốt, vết thương không sao.
c/ Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.
Thể hiện uy quyền sinh sát của cụ
bá đối với người khác
Bài tập 2/ sgk/ 102
Điền các thành ngữ thích hợp vào chỗ trống
a/ Chó ăn đá gà ăn sỏi
b/ Bầm gan tím ruột
c/ Ruột để ngoài da
d/ Nở từng khúc ruột
e/ Vắt chân lên cổ
Bài tập 3: sgk/ 102
Đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nói quá: nghiêng nước nghiêng thành, dời non lấp biển, lấp biển vá trời, mình đồng da sắt, nghĩ nát óc.
- Cô ấy đẹp nghiêng nước nghiêng thành.
- Sơn Tinh đã dời non lấp biển đánh
Thủy Tinh cưới Mị Nương.
- Những người tạo ra công trình này đã làm công việc lấp biển vá trời.
- Tôi đã nghĩ nát óc nhưng vẫn
không giải được bài toán này.
Bài tập 4: sgk/ 103
Tìm 5 thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá
- Trắng như bông - Đẹp như tiên
- Nhanh như cắt - Khỏe như voi
- Đen như cột nhà cháy
Bài tập 6 : Phân biệt nói quá và nói khoác:
NÓI QUÁ NÓI KHOÁC
- Phóng đại mức độ qui mô tính chất
của sự việc, hiện tượng được miêu tả - Để nhấn mạnh , gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
- Nói những điều không có thật.
-Làm cho người nghe tin vào điều không có thật
-> mang tính tiêu
cực.
CỦNG CỐ:
1/ Nói quá là gì? Cho ví dụ.
2/ Câu nào có dùng phép tu từ nói quá?
a/ Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay.
b/ Bác Dương thôi đã thôi rồi
Nước mây mang mác, ngậm ngùi lòng ta.
Câu a “ Bước chân nát đá”
DẶN DÒ:
- Học ghi nhớ
-Làm bài tập 5 sgk/103 - Soạn bài : Ôn tập
truyện kí Việt Nam
Đề 1:
Kể về một lần em mắc khuyết điểm khiến thầy , cô giáo buồn . 1. Mở bài:
- Giới thiệu nhân vật, thời gian, không gian, sự việc.
- Nguyên nhân sự việc.
2.Thân bài : Diễn biến của sự việc.
- Lỗi nhân vật mắc phải là gì?
- Nguyên nhân do đâu, lúc nào?
- Mức độ, tính chất của sự việc : có nghiêm trọng hay không…?
- Sau khi thấy mình mắc lỗi thì: Bản thân mình đã có cách cư xử, thái độ như thế nào đối với chính mình? (ví dụ như hối hận, cảm giác mắc lỗi luôn khiến mình trăn trở, day dứt hay vẫn vô tư không lo nghĩ….?
- Thầy, cô có thái độ và cách cư xử như thế nào đối với lỗi mình gây ra? (Thái độ, cử chỉ, nét mặt, hành động,….)
- Hậu quả do lỗi mình gây ra như thế nào?
- Sự việc được giải quyết như thế nào? ( em nhận lỗi và tỏ ra hối hận thực sự hay em bị phạt do không biết nhận lỗi,
3. Kết bài :
- Kết quả (hậu quả) hay những suy nghĩ của người trong cuộc, hoặc bài học cho bản thân nhân vật.
Xin chân thành cám
ơn
Quý Thầy Cô và các em
học sinh
