TÂN sửư
TRAO ĐỔI - DIỄN ĐÀN
2021
thường cácthành phốbền vững về môi trường ASEAN lần thứ 5 tại Việt Nam năm 2021 vàChứng nhận thành phố tiềm năngbền vững về môi trường lầnthứ4.
Thứ hai, Việt Nam sẽ tham gia tích cực và chủđộng hơn nữađối vói các hoạt động trong khuôn khổ hợp tác môi trường ASEAN+3, Đông Á các nướcđối tác và các tổ chức quốc tế: Tham gia các hoạt động trong khuôn khổ khung Chiến lược họp tác môi trườngASEAN-Trung Quốc (2021-2025); tiếp tục hợp tác chặt chẽ vóiNhậtBản vàcác nước thành viên triển khai các hoạtđộng,dựán họp tác ASEAN-Nhật Bản về môi trường, biến đổi khí hậu, rác thải biển; duy trì họp tác chặt chẽ với Hàn Quốc và các nước thành viên để triển khai cácchươngtrình, dự ánhọp tác về môi trường, biến đổi khíhậu; phốihọp với các nướcđối tác, các tổ chức quốc tế để triển khai cáchoạt độnghợp tác ASEAN về môi trường, đặc biệt là Na Uy, Đức,EU, GIZ, PEMSEA.
Thứ ba, các hoạt động đối ứng ASOEN Việt Nam 2021 sẽ tiếp tục đượctriển khai đồngbộvà hiệu quả hơnnữa để hỗtrợ các Nhóm công tác ASOEN Việt Nam:ASOENViệt Nam sẽ tiếp tục thúc đẩy việc thông tin, tuyên truyền về các hoạt động ASOEN Việt Nam, cụthể: Thường xuyênđăng tải cácthông tin trên trangwebsitevềASOENViệt Nam nhằm tuyên truyền quảng bá về các hoạt động ASOEN Việt Nam;
Xem xét, rà soát, đềxuất ban hành Quy chế tổ chức các Giải thưởng ASEAN vềmôi trường tại ViệtNam bao gồm: Giải thưởng các thành phố bền vững về môi trường;
Giải thưởng trường học sinh thái ASEAN; Giải thưởng thanh niên môi trường ASEAN và các giải thưởng có liên quan; Tổ chức các Đoàn công tác của Việt Namtham dự các Hội nghị, Hội thảokhu vực;
Hỗ trợ triển khai các hoạtđộng đối ứng ưu tiên trongkhuôn khổ các Nhóm côngtác ASOENViệt Nam«
Nghiên cứu xây dựng tiêu chuẩn mới về
chất lượng không khí trong nhà ở và nhà công cộng
GS. TSKH PHẠM NGỌC ĐĂNG - Phó Chủ tịch Hội Báo vệ thiênnhiên và môi trườngviệt Nam(VACNE) ThS TRẦN THỊ MINH NGUYỆT
Đại học Xây dựng
Hiện nay, các nguồn gâyô nhiễm không khí (ỔNKK) trong nhà như nấm, lông vật nuôi, đun nấu, sưởi ấm bằng than, điều hòa, khí gas, đốtvàng mã, hút thuốc, hóa chất tẩy rửa, từ đồ dùng... đang gây tác động lớn đến sức khỏe con người. Để có cơsởban hành Tiêu chuẩn chất lượng không khí (CLKK) trong nhà (IAQ Standard), Bộ xây dựng đã giao cho Hội xây dựng thực hiện Đe tài nghiên cứu xây dựng “Tiêu chuẩn việt Nam (TCVN)2020 về nhà ờvà công cộng - Các thông số CLKK trong nhà”, thực hiện Ừong2 năm 2019 - 2020.
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA VIỆC XÂY DỤNG TIÊU CHUẨN
CLKK trongnhàcóảnhhưỏng rất lớn và ý nghĩa quan trọng đối vóỉ an ninh sức khỏe và hiệu quả lao động của cộng đồng dân cư.
"Con người bình thường có thể nhịn ăn từ7-10 ngày, nhịn uống 3-4 ngày, nhungchỉ cần nhịn thở 2-4 phút là có thể tử vong”. Không khí là thứcon ngườitiếp nhận vào cơ thể nhiều nhất trong ngày (18kg không khí/ngưòi lón/ngày). Nhìn chung,con người đềusốngvàsinh hoạt trong các côngtrìnhxây dụng (trongnhà) từ 80 -100% thời gian trong ngàyvà thở hít bằng không khí trong nhà.
ở nướcta, theo kết quả các Đề tàinghiêncứu: Khảo sát môitrường không khí trong các nhàvănphòng ởHàNội, Đà Nằng và TP. Hồ Chí Minh (2017 - 2018) do Trung tâm Môi trường đô thị vàcông nghiệp thực hiện và kết quả khảo sát đo lườngmôitrườngkhông khítrong các nhà ở Hà Nội (2019 -2020)do HộiXây dựng triển khai cho thấy,
hiện trạng môi trường không khí trong nhà ở và nhà công cộng ở nước ta đều đang bị ô nhiễm, có nơi bị ô nhiễm nặng, nhất là ô nhiễm bụi PM25 và PM10, khí CO2, formaldehyde, TVOC, vi khuẩn và nấm mốc [1,2,3].
Báo cáo của Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môitrường,Bộ Y tế), năm 2017, không khí trongnhà ở các đôthịnước ta có nồng độ bụi PM25, PM10 vượt tiêu chuẩn cho phép từ 2 - 3lần; trong các nhàvăn phòngvượt tiêu chuẩn cho phép từ1,4 - 2,0 lần. Ngoài ra, tổng số vi khuẩnvànấm mốc tại gần hầu hết các nhàđãđược khảo sát đều không đạt tiêu chuẩn cho phép củacácnướcxungquanh.
ÔNKK trongnhà đã ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe vàhiệu quả lao động của dân cư.Khi nhà đóng kín cửa để phònglạnh mùa đông hay bật ĐHKK chống nóngmùahè thìtình trạng ô nhiễm môi trường không khí trongnhà chủyếu phụ thuộc vào cácnguồn thảiÔNKK ở trongnhàvà mức độÔNKK trong
Tạp chí
36 MÔI TRUÔNG I SỐ 1/2021
TẰN SITU
2021
TRAO ĐỔI - DIỄN ĐÀNIC2 Thường lớnhơn ngoài nhà. vì vậy, ởcác nước T±T Thế giới đều ban hành Tiêu chuẩn CLKK TTETg các nhà đóng kín cửa (IAQ Standard),
—ecckhi đó ởnước ta cho đếnnay vẫn chưa TVN' về CLKK trong nhà.vì vậy,việc nghiên
xây dựng vàban hànhTCVN về CLKKtrong T-.: đối với nhàởvànhà côngcộng ở Việt Nam 2rít cần thiết.
2 TỔNG QUAN VỀ CÁC TIÊU CHUẨN CLKK TRONG NHÀ TRÊN THẾ GIÓI
Cho đến nay,Tiêu chuẩn CLKKtrongnhà Sx với các công trình dân dụng vẫn thuộcloại Z3C Tiêuchuẩn mới trên thếgiới. Tuyvậy, hầu Ihưò tất cả các nước phát triểnvà nhiều nước
‘.--ĩ phát triển ở trên thếgiới đều đã đưa ra ehững giá trị tiêu chuẩnvề CLKK trongnhà The riêng nước mình, hoặcsử dụng các giátrị -ẻJchuẩn về CLKK trong nhà của các nước íhác hay của các tổ chức quốc tế.ví dụ, ở châu Mỹ thường sử dụng tiêu chuẩn “Thông gió để ĩar được CLKK trong nhà chấp nhận được - ASHRAE Standard 62-1989 và 62-1-2016” và Tẽểu kiện môi trường nhiệt cho người sửdụng - ASHRAE Standard 55-1981”. Các nước châu 1— thườngsử dụng Tiêu chuẩn "EN 15251:2007 -Các thôngsố đầu vào môi trường trong nhà ỹ thiết kế và đánhgiáhiệu suất năng lượng eẽa các tòanhà”. Tiêu chuẩn ISO 16814-2008 Thiết kếmôi trường xây dựng- Chất lượng ìhỡng khí trong nhà - Phươngpháp thể hiện
lượng khôngkhí trongnhà cho ngườisử hcng-, Tiêu chuẩn CR1752: "Thông gió cho các
—£ nhà- Các chỉ tiêu thiết kế cho môi trường
—eng nhà” hay Đạo luật xây dựng Quốc gia của Australia cũng là những tiêu chuẩn hướngdẫn Thiết kế đểđạtđượcCLKK trong nhà cho người ĩủ dụng.Các hướng dẫn của Tổchức Y tế thế ạớt (WHO) là tài liệuhướngdẫn sửdụng toàn rần trong việc đảmbảoCLKKtrongcác tòa nhà ít sác khỏeconngười.Trong quá trình nghiên
m xây dựng tiêu chuẩn này, Đề tài đã thu
—47được22 tiêu chuẩn của các nước trên thế ẸCĨvà của cáctổ chức quốc tế để tham khảo DỊ đựng tiêu chuẩn CLKK trong nhà ở và nhà
rộng của Việt Nam.
sởtham khảo khi biên soạn TCVN 2020 đối với nhà văn phòng, trong 2 năm (2017 - 2018), nhóm nghiên cứu đã khảo sát vi khí hậu, chiếu sáng tự nhiênvà CLKK trong 13 nhà văn phòng, bao gồm:
5côngtrình của Hà Nội(Tòa nhà văn phòng trường Đại họcXây dựng, Viện Quyhoạch Đôthị và Nông thôn, tòanhà Zodiac Building,tòa nhàGelex Tower và EVN Tower);4công trình của Đà Nằng(Văn phòng Đại học Bách Khoa; tòa nhà Petrolimex; FPT và Điện lực cao thế miền Trung); 4 công trình của TP. Hồ Chí Minh (Văn phòng trường Đại học Kiến trúcTP. Hồ Chí Minh, tòa nhà Điện lực TânBình, Bitexco Nam Long, IPC).
Đo lường khảo sát CLKK trong nhà cũ ở Hà Nội: Mùa
£
■S
-3 C
■6 á í=
I
iẸ
8
Ị i
1 ỉ 3
-3 E
WHO Nhật Bân Singapore ASHRAE Canada i Australia
Đàiloan [liên bangNga
\ Illinois_________
NAAQS/EPA OSHA ĐHXD-HN ViệnQuy hoạch EVN-HN
1 KHẢO SÁT ĐO LUỒNG CLKK TRONG XHÀ TẠI MỘT SỐ CÔNG TRÌNH VÀ NHÀ Ở THỤCTẾ
lường khảo sát môi trường các nhà văn Mơtẹ Đểcó các số liệu thực tế về CLKK trong Tữg ẽ các tòanhà văn phòng ởnước ta làm cơ
1 c 3
đông năm 2019 và mùa hè năm 2020,công ty Panasonic Nhật Bản tài trợ kinh phí và kỹ thuật để tiến hành khảo sátCLKK trongnhà của 3 căn hộ nhà ở đặc trưng ở Hà Nội:
Căn hộ trong nhà chungcư cũ 5 tầng (nhà El, phường Bách Khoa, được sử dụng từ năm 1985); căn hộ nhà chung cư mới, 32 tầng, hiệnđại(cănhộ số 902 chung cư văn phòng 3, Linh Đàm, đượcsử dụng từ năm 2013; nhà ởliền kề (nhà số 9,dãy D8, ngõ 13, đường Khuất DuyTiến,được sửdụng từ năm 2001). Đốivớimỗi căn hộtiến hành khảosát đo lường CLKK trongnhà của 5 phòng (phòng ngủ, phòng sinh hoạt chung, phòngbếp, phòngvệ sinh và gian thờ cúng).
Đo lường khảo sát nồng độ TVOC và Formaldehyde ờ
£
PM2.5 (pg/m3)
Đông MH 8
HỀ oong Hè
GELEXLand - HN ZODIAC-HN DHBK-DN______________
FPT Complex - DN PetrolirneK -ON DiệnlựcmiênTrũng Điện iựcTân Binh DHKT-TpHCM
21
•ữ 1
I ỉ
2 X
Phòng ngú___
Phòng khách "
Phòng Bép Phòng ngủ p.khách+ bễp Phòng ngủ Phòngkhẩch Phòng Bếp Phòng ngù Phàng khách Phòng Bếp Phòng ngủ p.khách + bép Phòngngú ; Phòng khách Phòng Bếp
Sỉ 42.6 I24h)
A Biểuđô 1. Biểuđổ phân tích tổng hợpsổ liệu tổng quan tiều chuẩncủa thếgiới và kết quả đo lường thực tếđể lựa chọn ngưỡng tiêu chuẩncho phép thông sôPM25
Tạp chí
SỐ 1/20211 MÔITRUỜNG 37
ĨÂN SITU
TRAO ĐỔI - DIỄN ĐÀN
2 nhã mới ờ HàNội: Nhóm nghiêncứu đã tiến hành khảo sát đo lường nồng độ TVOC và Formaldehydetại2ngôi nhà ởvừamới được xây dựng xongđưa vào sử dụng:Căn hộB1105, nhà B (27 tầng), khu đô thị mới Ngoại Giao Đoàn, quận Bắc TừLiêm;Nhà liền kềNO2, dãy B4(nhà 5 tầng), khu ĐầmTrấu, phường Bạch Đằng, quận Hai BàTrưng, Hà Nội.Trong các ngàytháng 6 - 7/2020,tiến hành đoFormaldehyde(2lần trong ngày); TVOC (2lần đo trongngày).
Thiết lập các biểu đồ tổng hợpthôngtin quốc tế và kết quà nghiên cứu thực nghiệmđểxácđịnh các thôngsố CLKK trong nhàtiêu chuẩn của việt Nam
Trong nghiên cứu xây dựng TCVN, điều quan trọng nhất là nghiên cứu xác định các giá trị tiêu chuẩn cho phép phù họp vớiyêu cầu an ninh sứckhỏe và có tính khả thi ở nước ta. Dựa trêncác thôngtinthu thập về các Tiêu chuẩn CLKK của 3 đợt nghiên cứu thực nghiệm đo lường một sốnhà ởđiển hìnhở Hà Nội (trong mùa đông và mùa hè 2019 - 2020), Đề tài đã thiết lập3biểu đồ để lựa chọnxác định3 thông số tiêuchuẩn:PM25 (Biểu đồ 1), Formaldehyde (Biểu đồ 2)và TVOC(Biểu đồ 3).
Biểu đồ 1: Xét các trị số PM25 chothấy, trong số 10 tiêu chuẩn của các nước trên thế gióỉ có tói 5nước (50%) quy định trịsố tiêu chuẩn PM25 là 35 ug/m3; 2 nước(20%) quy định trị số tiêuchuẩn PM25 là < 35 pg/m3;3 nước (30%) quy địnhtrịsố tiêu chuẩn PM25 là > 35 |ig/m3. Trong số 24 sốliệu kết quả đo lường PM25 trong các côngtrìnhxây dựng thựctế thì có 12 (50%) giá trị PM25 < 35 pg/m3 vàcó 12 (50%) giá trị PM25>
35 pg/m3.Vìvậy, chúng tôi lựa chọntrị số tiêu chuẩn Việt Nam đối với PM25 là35Ịig/m3. Đặc biệt,kếtquả đo lường cho thay, trong căn hộcó gian thờcúng, thường xuyênđốt hương nhang, nên nồng độbụi PM25và TVOCvượt TCCP từ3,7 - 6,3 lần.
Biểu đồ 2: Là kếtquả đoFormaldehyde trong 2 nhà ởmới được xây dựng đưa vào sửdụng, đo trongmùa hènăm 2020.Phần1 của biểu đồ cho thấy, cótới 71,4% tiêu chuẩn của các nướccó trị số tiêu chuẩn Formaldehyde bé hon và bằng 100 pg/m3. Phần 2cho thấy, số liệu đo nồng độ của tấtcả các phòngcủa các nhà ởvà nhà làm việcthôngthườngđều dưói100 pg/m3. số liệu đo lường ở Phần cuối cùng của biểu đồ cho trị số Formaldehydecủa tất cả các phòngcủa 2nhà mới xây dưngxong đềurấtlớn và biến thiên từ 279 ỊJg/m3 đến 3135 pg/m3.vì vậy,Đề tài lựa chọn trị số tiêu chuẩn Việt Nam đốivóiFormaldehyde là 100 |ig/m:,đồng thời bổ sung vào tiêu chuẩn
1 1 I
WHO Nhặt bân Canada Australia__
Trung Quốc Singapore Hongkong Số liệu đo nhà văn phòng
Ẽ
ì
ị s
Ẽ
ỉ
2
z
lo hH
Phòng ngủ Phòng khách Phòng bểp
Phòng ngù Phòng khách Phòng bếp
Phòng khách Phòógngỗ : Phàngbếp
Formaldehyde (pg/m3) 100 ISO 200 250 300 350 400
Phòng ngú p.khách+bếp Phòng ngủ Phòng khách Phòng bếp
! Khổng đo
<10
■<10T
<10 Ị
<10 ;
ỉì
Phòng ngù p. khách+ bếp Phòng ngủ Phòng khách Phông bếp p. khách+ bếp Phong ngụ con Phòng ngừ chính
<10 J Ỉ.OCỊ 100
—27.2
—■ 3 2. s
48
▲Biểuđồ2. Biểu đổphân tích tổnghợp số liệu tổngquan tiêu chuẩn của thế giớivà kết quả đolường thực tế đểlựa chọn ngưỡng tiêu chuẩnchophép thông số Formaldehyde
i Ị
I
ị
sỉ
Ị ỉ
Ị c
ị 8
Nhật bân ASHRAE Canada Australia_________
Singapore Trung Qu&(M0C) Trung Quốc(MOH) Oài loan_____________
OHXD•HN__________
Viện Quy hoạch-HN EVN-HN GELEX Land-HN ZODIAC-HN DHBK-ĐN FPT Complex-ĐN Petrolim ex - ĐN Điện lực miền Trung Oiện lựt Tãn Bình ĐHKT-TpHCM IPC Tower-Tp HCM Bitexco Nam Long
1
ỉ 82 X
<3 »55? =.
Phồng ngủ Phòngkhých Phòng bếp
2
2
2
S 8
Phòr^hgủ Phòng bép
! Phòng ngủ
■ p. khách +bếp Bedroom ì Phòngkhách
Altar room Phòngngủ ___
! Phòng khắch Phàng bếp
p«/rr SO)
5C 0pg/n1 600 ụ
I 32.1 ỉ
— 1’8-5
— 1 85
ỉ
For e íthvo c p ưa neter For each VC cp tra neter
TVOC (ưg/m*ị 1000 1200 1400 1600 1800 2000 200 400 600
Phòng ngủ p.khách +bép Phòng ngủ____
Phờngkhách Altar room p.khách+b^j Phòng ngù i Phòng ngá 2 Phòng khách
I 32 3 4í3(1
137
■2S4 .3 M19.9 not detected
not dttected not de ®cted
■ 51 not di tected not di tected I 32.1
I321 >
— 128-5 ' —1 ?85
not dt tected not dftected notdatected
pptn (8h)
▲ Biểu đổ 3. Biểuđổ phân tích tổnghợp sô'liệu tổng quan tiêu chuẩn của thế giớivà kết quảđolường thực tếđể lựa chọn ngưỡngtiêu chuẩn cho phép thông số TVOC
Tạp chi
381MÔI TRƯỜNG I số 1/2021
TÃN SITU
2021
TRAO ĐỔI - DIỄN ĐÀNiũéng dẫn các biện pháp giảm thiểuô nhiễm Formaldehyde đối vóicáccác nhà mới được xây dạng xong đưa vàosử dụng.
Biểuđồ 3: Làkết quả đo TVOCtrong 2 nhà í mới được hoàn thành xây dựng đưa vào ĩữdụng của Hà Nội, đo trong mùa hè năm 2020.Xét phần 1 của biểu đồ cho thấy, một SỂ nước đề ra tiêu chuẩn TVOCtừ400 -600 J®ĩn3. Phần 2 cho thấy, số liệu đo nồng độ TVOCcủa phầnlớn các phòng của các nhà ở và nhà làm việc thôngthường có TVOCdưới 100 |ig/m3. Riêng ở căn hộ của nhà chung cư póương ĐHBKcó gian thờ cúngthường xuyên JẾC hưong nhang nên có nồng độ TVOC rất lẽn. từ 2.500 -3.200 pg/m3.Đặcbiệt,số liệu đo
lường ở phần cuối của biểuđồ cho trị số TVOCcủa tất cả các phòng của 2nhà mói xây dưng xongđềurấtlốn và biến thiên từ 658pg/m3 đến 3900 lig/m3.
Vì vậy, Đề tài lựa chọn trị số tiêu chuẩn Việt Nam đối vớỉ TVOClà500 ựg/m3, đồngthòi bổ sung vào tiêu chuẩnhướng dẫncác biện pháp giảm thiểu ô nhiễm TVOC đốivới các căn hộ có gian thờ cúng và đối vói các nhà móỉ được xây dựng xong.
Xác định các trị số tiêu
chuẩn về CLKK trong nhà ở và nhà công cộng của Việt Nam: Đề tài đã tiếnhành đo lường khảo nghiệm thực tế để xác định được trị số tiêu chuẩncủacác thông số CLKK trong nhà cho TCVN 2020 là các thông số: PM25, PM10, co, co2, N02, so2, TVOC, ôzon, Formaldehyde, Tổng vi khuẩn và Tổngnẩm mốc Trị sốtiêu chuẩn vềbụichỉ(Pb) được lấy theo QCVN 05:2013/BTNMT và trị số tiêu chuẩn Nicotin được lấy theo tiêu cuẩn của
▲ Băn? 1. Các thông số CLKK trong nhà đượckhuyến cáo đối với phòng đóng kíncửasổ chống lạnh mùa đông và 4DW mua hè
CÁCTHÔNGSố GIỚI HẠN ĐƯỢC
CHẤP NHẬN ĐƠN VỊ PHƯƠNG PHÁP ĐO /PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH L Các thông số bụi mịn
35 pg/m3 - AS/NZS 3580.9.7:2009 -MASA501
75 pg/m3 - AS/NZS 3580.9.7:2009 -MASA501
Pb 1,5 pg/m3 - TCVN 5067:1995
- Phương pháp NIOSH 7300 Các thông số hóa học
co. 1000 ppm - MASA128
- Phương pháp NIOSH
CO 9
hoặc 10
ppm mg/m3
- TCVN 7725:2007 -MASA128
ĩơnnaldehyde (HCHO) 100
Hoặc 0,08
pg/m3 ppm
-OSHA
- Phương pháp NIOSH Tâng số các họp chất hữu cơ dễ bay hơi
TVOC" 500 pg/m3 - ISO 16000-5
- Phương pháp NIOSH 1501
NO. 100 iig/m3 - TCVN 6137:2009
- ISO 16000-15.
so. 100 pg/m3 - TCVN 7726:2007
-MASA704A
CZoniOj) 100 pg/m3 - TCVN7171:2002
- MASA411
Nãcotin Không phát hiện Bằng phương pháp sắc ký khí - nitrogen phát hiện
phốt pho. Không khí được thu thập bằng ống XAD-2.
X sinh vật và nấm mốc”*_______________________________________________________________
JỈE£ vi khuẩn không khí - Set với nhà công cộng -Sót với nhà ở
1000 1500
cfu/m3 cfu/m3
TCVN 10736:2016
Tícg nấm mốc không khí - 9Ố vúi nhà công cộng
* 3d nha ơ
500 700
cfu/m3 cfu/m3
TCVN 10736-17:2017
Tạp chí
số 1/20211 MÔI TRƯỜNG 39
TRAO ĐỔI - DIỄN ĐÀN
/7-"7. TÀN SỎ /»2021
Singapore [5].Như vậy, Đề tài đã lựa chọn 13 trị số tiêu chuẩn về CLKK trongnhà ở vànhà công cộng cùa Việt Nam đối vớiphòng đóng kín cửa được xác định trong Bảng1.
4. ĐỀ XUẤT PHẠM VI, CẤU TRÚC VÀ NỘI DUNG TCVN 2020 VỂ CLKK TRONG NHÀ Ở VÀ NHÀ CÔNG CỘNG ỞVIỆT NAM
Phạm vi áp dụng: TCVN 2020 về CLKK trongnhà áp dụng chocác nhà ởvà nhà công cộng, khi đóngkín cửa chống lạnh trong mùa đôngvà làm mát trong mùa hè. CLKK trong nhàkhi đóng kíncửamột phần phụthuộc vào sự thâm nhập khôngkhí ngoài nhàvào trong nhà, nhưng chủ yếu phụthuộc vào cácnguồn thải ô nhiễmphát sinh ở trongnhà. Cácnhà ởvànhà công cộng,khi mở cửa thông giótự nhiên (TGTN) không thuộc phạm vi áp dụng tiêu chuẩn này,kiểmsoát CLKK trong các nhà TGTN phải tuântheo Quy chuẩnCLKKxung quanh (QCVN 05: 2013/BTNMT và QCVN 06:
2009/BTNMT). Bởi xù, khi nhà thông gió tự nhiên CLKK trong nhà hầu như biến thiên theo CLKK ngoài nhà. Tiêu chuẩn này được dùng làm điều kiện cơsở để thiếtkế kết cấu bao che công trình và hệthống thiết bị thông gió,điều hòakhôngkhí nhằm bảo đảm CLKK trong nhàở và nhàcôngcộng được chấp nhận.
Tiêu chuẩn này là cơ sở để đánhgiá tiêu chívề chất lượng môi trường trongnhà đối vói công trìnhxanh.
Cấutrúcvà nộidung: Trên cơ sở tham khảo câu trúc, nội dung của tiêu chuẩn CLKKtrong nhà của các nước trên thế gióỉ, Tiêu chuẩn CLKKtrongnhà ở và nhà công cộng củaViệt
Nam đượcxây dựng theo cấu trúc, bao gồm 7 mục chính:
Phạmvi áp dụng; Đối tượng áp dụng; Tài liệu viện dẫn; Thuật ngữ,địnhnghĩa và thuật ngữ viết tắt; Các hướng dẫn kỹ thuật đểđảmbảoCLKKtrong nhà được chấp nhận (hướng dẫn về thiết kế,xây dựng, bảo trì, cải tạo và quản lý công trình và hệ thốngthông gió, thiếtbị điều hòa khôngkhí);
Quy định về các thông số CLKK trong nhà được chấp nhận; Kiểmsoát, đo lường và đánh giá các thông số CLKK trong nhà.
Lựachọncác thông số CLKK làm trị số tiêuchuẩn CLKK trong nhà ở và nhà công cộng của ViệtNam: Các thông số CLKK trong nhà được nhiều nước lựa chọnlà:4 thôngsố vềbụi (PM25, PM10, bụi chì (Pb) và bụi amiang (Abestos), 8 thôngsố về khí ônhiễm(CO, CO2,NO2, SO2, TVOC, Formaldehyde (HCHO),ôzon), khóithuốc lá, 2 thôngsố về vi sinh vật(tổng vi khuẩn vàtổng nấm mốc)...
Trên cơsởnày, Việt Nam đã lựa chọn các thông số sau đây để đưa vào tiêu chuẩn,cụ thể: 3 thôngsố về bụi (PM25, PM10, bụichì (Pb), 8 thông số
về khí ô nhiễm (CO,CO2, NO2, SO2, TVOC, Formaldehyde (HCHO), Ozon, Nicotin) và 2 thông số về visinh vật (tổng vi khuẩn và tổng nấm mốc),tổng cộng là 13 thông số.
Lấy trị số trung bình Ih, 8h, 24h, hay trung bình năm làm chuẩn: Tiêu chuẩnCLKK trong nhà đối với nhà ởvà nhà công cộng ở các nước khác nhau,ứng vói các chất ô nhiễm khác nhau, được quy định lấy trịsố trungbình theo thời gianrất khác nhau, như là các trị số trungbình trong các thời gian: 30 phút, 1 giờ, 8 giờ, 24 giờ hay trung bìnhnăm, như là Tiêu chuẩn WHO, ASHRAE, Canada, Australia.... có một số nước dùngtrịsốtrungbình24 giờ đốivới mọi chất ô nhiễm làm chuẩn, như là cácnước châu Âu, Hồng Kông, Nhật Bản.
Có một số nước dùng trị số trung bình 8 giờđối với mọi chấtô nhiễmlàm chuẩn, như là Singapore. Việt Nam áp dụng Tiêuchuẩn CLKK trong nhà đối vớinhàở dùngtrị số trung bình 24 giờ làm tiêu chuẩn,đối vói nhà công cộng dùng trị số trung bình 8 giờ làm tiêuchuẩnB
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Báo cáoĐềtài “Kháo sát, đánh giá hiện trạng chất lượng môitrườngkhông khí trong côngtrình văn phòng, đexuất các~
giăiphápcải thiệnchất lượng môitrường, giảm thiểutácđộngcủa ô nhiễm không khí” - Mã số: MT 08-17, Đề tài của Bộ Xây dựng, Hà Nội tháng 5/2019.
Ket quả khảo sát đolường CLKKTN của 3 cănhộ ở trong mùa đôngvà mùa hè ờ Hà Nội, Đềtàido PanasonicNhật Bản tài trợ, HàNộitháng 9/2020.
Báo cáo kết quả khảo sátđo lườngCLKKĨN 2 nhàmớiđược xây dựng xong mùa hè tại HàNội.Đềtài do PanasonicNhật Băntàitrợ,HàNội tháng 10/2020.
TCVN 5687:2010 Thônggió -điều hòa không khí -Tiêu chuẩnthiết kế.
Singapore Standards Council:ss 554:2016 - Code ofpracticefor indoor airquality for air-conditioned buildings.
Tạp chi
40 MÔI TRƯỜNG I SO 1/2021
