Phần một: THÀNH PHẦN NHÂN VĂN CỦA MÔI TRƯỜNG.
Bài 1: DÂN SỐ
1. DÂN SỐ, NGUỒN LAO ĐỘNG.
? Làm thế nào biết được dân số, nguồn lao động ở một địa phương, một quốc gia?
Các cuộc điều tra dân số cho biết tình hình dân số, nguồn lao động của một địa
phương, một quốc gia.
Hãy quan sát lược đồ tháp tuổi
dưới đây:
? Hãy cho biết: Tháp tuổi cho biết đều gì về dân số?
- Tháp tuổi cho biết đặc điểm cụ thể của dân số qua giới tính, độ tuổi, nguồn lao động
hiện tại và tương lai của một địa phương, một quốc gia.
- Hình dạng tháp tuổi cho ta biết dân số già hay trẻ.
Tháp tuổi có đáy rộng, thân hẹp (tháp 1) có số người trong độ tuổi lao động ít hơn tháp tuổi có hình dạng đáy hẹp thân rộng (tháp 2).
Hình dáng tháp 1 cho biết dân số trẻ.
Hình dáng tháp 2 cho biết dân số già.
2. Dân số thế giới tăng nhanh trong thế kỉ XIX và thế kỉ XX.
Hãy quan sát hình 1.3 và
hình 1.4, cho biết:
Tỉ lệ gia tăng dân số là khoảng cách giữa các yếu tố nào?
Tỉ lệ gia tăng dân số là khoảng cách giữa tỉ lệ sinh và tỉ lệ tử (màu hồng trong hình)
Quan sát hình 2.1, cho biết:
Dân số thế giới tăng nhanh từ năm nào và tăng vọt từ năm nào?
Dân số thế giới tăng nhanh từ năm 1804, tăng vọt từ năm 1960.
? Do những nguyên nhân nào làm cho dân số thế giới tăng nhanh?
Dân số thế giới tăng nhanh nhờ những tiến bộ trong các lĩnh vực khoa học-kĩ thuật, y tế.
3. Bùng nổ dân số.
Hãy quan sát hình 1.3 và hình 1.4, cho biết: tỉ lệ sinh, tỉ lệ tử ở 2 nhóm nước phát triển và đang
phát triển là bao nhiêu vào các năm: 1950, 1980, 2000.
Tỉ lệ sinh và tỉ lệ tử ở 2 nhóm nước:
Nhóm
nước Phát triển Đang phát triển
Năm 1950 1980 2000 1950 1980 2000
Tỉ lệ sinh > 20%o < 20%o 17 %o 40%o > 30%o 25%o
Tỉ lệ tử 10%o < 10%o 12%o 25%o 12%o < 10%o
Tỉ lệ gia tăng dân số
tự nhiên
Ngày càng giảm, thấp hơn nhiều so
với các nước đang phát triển. Không giảm, vẫn ở mức cao nhiều so với nước đang phát triển.
? Qua đó em hãy cho biết: bùng nổ dân số xảy ra khi nào?
Bùng nổ dân số xảy ra khi tỉ lệ gia
tăng bình quân hàng năm của dân số thế giới lên đến 2.1% và diễn ra ở các nước đang phát triển.
? Để giải quyết vấn đề bùng nổ dân số, các nước trên thế giới phải làm gì?
Các nước trên thế giới, đặc biệt là các nước đang phát triển đã áp dụng
chính sách dân số và phát triển kinh tế xã hội nhằm đạt tỉ lệ gia tăng tự nhiên hợp lí.
Bài tập:
Chọn đáp án đúng trong câu sau:
Bùng nổ dân số xảy ra khi:
a. Dân số tăng cao và đột ngột ở các vùng thành thị.
b. Tỉ lệ sinh cao, tỉ lệ tử tăng.
c. Tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên lên đến 2,1%.
d. Dân số ở các nước phát triển tăng nhanh khi giành được độc lập.
c
Bài tập về nhà:
- Làm bài tập 2 trong SGK vào vở bài tập.
- Soạn trước bài “sự phân bố dân cư, các chủng tộc trên thế giới” vào vở bài soạn.
CÁM ƠN QUÍ THẦY CÔ ĐÃ ĐẾN DỰ!
CHÚC CÁC EM HỌC SINH HỌC TỐT.
